Զույգաղբյուր

գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Զույգաղբյուր (այլ կիրառումներ)

Զույգաղբյուր (նախկին անվանումը՝ Չիֆթալի), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզի Աշոցքի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից 22 կմ հյուսիս, Քարախաչի լեռնանցքի արևմուտք կողմի լեռնալանջի ստորոտում։ Վերանվանվել է Զույգաղբյուր 1946 թվականի նոյեմբերի 12-ին[2]։

Գյուղ
Զույգաղբյուր
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՇիրակի
Մակերես16.6 կմ²
ԲԾՄ2010 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն500[1] մարդ (2012)
Ազգային կազմՀայեր
Ժամային գոտիUTC+4
Զույգաղբյուր (Հայաստան)##
Զույգաղբյուր (Հայաստան)

Բնակչություն խմբագրել

Գյուղի բնակիչների նախնիները Ադրիանապոլսի պայմանագրի կնքումից հետո Արևելյան Հայաստան են ներգաղթել և 1830 թվականին հաստատվել Փամբակի Շիրակամուտ (նախկին Նալբանդ) գյուղում։ Նրանք գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Բասեն գավառի Գերեք (Գյարագ), Վերևին և Ներքին Թարխոջա, Գոմաձոր և Իդ գյուղերից։ Սրանց մի մասը՝ 14 ընտանիք, 28 տարի Նալբանդում ապրելուց հետո 1858 թվականին տեղափոխվել և հիմնադրել են Չիֆտլիկ (ավելի ուշ՝ Չիֆթալի գյուղ)։ Սրանց է միացել նաև երկու ընտանիք Աղբուլաղ (այժմ՝ Լուսաղբյուր) և մեկ ընտանիք Սարիար գյուղերից[3][4]։

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Զույգաղբյուրի մշտական բնակչությունը կազմել է 411, առկա բնակչությունը՝ 362 մարդ[5], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[6].

Տարի 1859 1873 1886 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 160 311 435 549 499 709 500 365 330 473[7] 417 419[5]

Տնտեսություն խմբագրել

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի և խոտաբույսերի մշակությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել

Զույգաղբյուրի եկեղեցու տարիքի և անվան խնդրի շուրջ կան տարբեր տարընթերցումներ և անճշտություններ։ Գյուղի հիմնադրումից (1858) ընդամենը երկու տարի անց նալբանդցի քահանա Տեր Իսրայելը հիմնում է գյուղի Չափաբերական մատյանը և 1861 թվականին գրանցում է ծնվածներին, իսկ 1862 թվականին՝ մահացածների անունները[8]։ 1882-1915 թվականներից գրանցում են կատարել գյուղից ձեռնադրած Տեր Ստեփան և Տեր Մեսրոպ քահանաները։ Արդեն 1864 թվականի գրանցումներում եկեղեցին հիշատակվում է Սուրբ Խաչ անվամբ։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ԱՎԾ տվյալներ
  2. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 2, էջ 323
  3. ՀՀ ՊԱԱ, ֆոնդ 93, ցուցակ 1, գործ 82, 110։
  4. Սահակյան, Հրաչիկ (2007). Զույգաղբյուր գյուղի հիմնադրման և նրա եկեղեցու անվան հարցի շուրջ. Հանրապետական յոթերորդ գիտաժողով. էջ 115.
  5. 5,0 5,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  6. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 79» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 29-ին.
  7. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 670
  8. ՀՀ ՊԱԱ, ֆոնդ 47, ցուցակ 5, գործ 788։

Արտաքին հղումներ խմբագրել