Զդենկո Հանս Սկրաուպ (չեխ․՝ Zdenko Hans Skraup, մարտի 3, 1850(1850-03-03)[1][2][3], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[4][2][3] - սեպտեմբերի 10, 1910(1910-09-10)[1][2][3], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4]), չեխ և ավստրիացի քիմիկոս։

Զդենկո Հանս Սկրաուպ
չեխ․՝ Zdenko Hans Skraup
Ծնվել էմարտի 3, 1850(1850-03-03)[1][2][3]
Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[4][2][3]
Մահացել էսեպտեմբերի 10, 1910(1910-09-10)[1][2][3] (60 տարեկան)
Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Քաղաքացիություն Ավստրիա
Մասնագիտությունքիմիկոս, պրոֆեսոր և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Վիեննայի համալսարան և Գրացի համալսարան
Գործունեության ոլորտքիմիա
ԱնդամակցությունԱվստրիայի գիտությունների ակադեմիա և Լեոպոլդինա
Ալմա մատերՉեխիայի տեխնիկական համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինչեխերեն
Եղել է գիտական ղեկավարFriedrich Adolf Paneth?
Պարգևներ
ՀայրJan Nepomuk Škroup?
 Zdenko Hans Skraup Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Զդենկո Հանս Սկրաուպը ծնվել է 1850 թվականի մարտին Պրահա քաղաքում[5][6]։ Բարձրագույն կրթություն ստացել է Չեխիայի տեխնիկական համալսարանում։

1886 թվականից մինչև 1906 թվականն աշխատել է Գրոզի համալսարանի քիմիայի ամբիոնում, որից հետո դարձել է Վիեննայի համալսարանի պրոֆեսոր[6]։

Նա բազմաթիվ հետազոտություններ է կատարել մարդկության համար թանկարժեք քինին ալկալոիդի արհեստական ստացման համար, որի, ինչպես նաև դրան մոտ այլ ալկալոիդների՝ ցինկոնինի, ցինկոնիդինի, քինինինի քիմիական կառուցվածքները Սկրաուպին հաջողվել է ստույգ սահմանել[7][8][9]։

Սկրաուպի աշխատանքը պիրիդինկարբոնատային թթուների մետամերմինի և քինոլինի սինթեզի բնագավառում նպաստել է հետերոցիկլիկ միացությունների հատկությունները լուսաբանելուն[7][10]։ Նա նաև ուսումնասիրել է ածխաջրեր և սպիտակուցներ, իսկ 1901 թվականին հայտնաբերել է ցելլոբիոզը[6]։

1886 թվականին Ավստրիայի գիտությունների ակադեմիայի կողմից արժանացել է Լիբենի մրցանակի։

Զդենկո Հանս Սկրաուպը մահացել է 1910 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Վիեննա քաղաքում[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Скрауп Зденко Ханс // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Skraup, Zdenko Hans (գերմ.).
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  7. 7,0 7,1 «Скрауп, Зденко Иван». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  8. Большой Энциклопедический словарь. 2000.
  9. Энциклопедический словарь. 2009.
  10. Биографический словарь. 1998.

Գրականություն խմբագրել

  • Zdenko Hans Skraup // Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950. (գերմ.).
  • Hugo Schrötter. Dem Andenken an Zdenko Hans Skraup in alter treuer Freundschaft, Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft, 43 (1917) 3683-3702. (գերմ.).

Արտաքին հղումներ խմբագրել