Դևկալիոն
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դևկալիոն (այլ կիրառումներ)
Դևկալիոն (հին հունարեն՝ Δευκαλίων), հին հունական դիցաբանության մեջ ջրհեղեղից հետո մարդկանց նախահայրը, ով միակն էր կնոջ հետ, որ փրկվել էր[4][5]։ Թեսսալական Փթիա քաղաքի թագավորը[4], Պրոմեթևսի և Կլիմենեի[5][6], կամ Պանդորայի[7][8] որդին, Պիրրայի՝ Էպիմեթևսի և Պանդորայի դստեր ամուսինը[4][9], Հելլենի հայրը։
| Դևկալիոն | |
|---|---|
 Դևկալիոնի դիմանկարը կենսագրությունների Promptuarii Iconum Insigniorum ժողովածուից, 1553 թվական | |
| Տեսակ | Հին հունական դիցաբանության կերպար և legendary progenitor? |
| Սեռ | արական |
| Հայր | Պրոմեթևս[1][2] |
| Մայր | Կլիմենե[3] և Axiothea? |
| Քույր/Եղբայր | Փեդրա |
| Ամուսին | Պյուրրա[2][3] |
| Զավակներ | Հելլեն[3], Ամփիկտիոն, Ամփիկտիոն, Pandora?, Orestheus?, Thyia?, Melantho daughter of Deucalion?, Protogeneia?, Haemone?, Candybvs? և Պանդորա |
 Deucalion Վիքիպահեստում | |
Ջրհեղեղ խմբագրել
Երբ Զևսը ոճրապարտության համար որոշել էր կործանել մարդկային ցեղը և երկրի վրա համաշխարհային ջրհեղեղ առաջացնել, Դևկալիոնը, Պրոմեթևսի խորհրդով, նավ է կառուցում, որի վրա մարդկանցից փրկվում են միայն ինքը և Պիրրան։ Իններորդ օրը Դևկալիոնի նավը կանգնում է Պառնասոսի գագաթին (որոշ տարբերակներում՝ թեսսալական Օթրիս լեռան վրա, Աթոս լեռան վրա[10], Էտնայի[11] վրա)։ Թեմիսի պատգամատունը Պառնասոսում Դևկալիոնի և Պիրրայի այն հարցին, թե ինչպես վերածնեն մարդկային ցեղը, պատասխանում է, որ նրանք պետք է ուսերի վրայով նետեն մոր ոսկորները։ Դևկալիոնը հասկանում է, որ քարերը Մայր երկրի ոսկորներն են[12]։ Դևկալիոնի նետած քարերը վերածվում են տղամարդկանց, իսկ Պիրրայի նետածները՝ կանանց։ Ըստ Բոտվիննիկի՝ Դևկալիոնի մասին առասպելը հավանաբար ունի արևելյան ծագում և տարածվել է Միջագետքից, որտեղ լայնորեն տարածվել էին զրույցներ ջրհեղեղի մասին[13]։
Դևկալիոնիդներ խմբագրել
Դևկալիոնի և Պիրրայի ժառանգներն են.
- զավակներ՝ Հելլեն, Ամփիկտիոն, Օրեսթես, Պրոտոգենեա, Պանդորա II և Փիա,
- թոռներ՝ Էոլոս, Էփլիոս, Դորոս, Գրեկուս, Մակեդոն, Մագնես, Կսութոս։
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Любкер Ф. Prometheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1109—1110.
- ↑ 2,0 2,1 Девкалион (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 247.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Любкер Ф. Deucalion (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 391.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Դևկալիոն
- ↑ 5,0 5,1 Դևկալիոն
- ↑ Դիոնսիոս Հալիկառնասցի. Римские древности I 17, 2
- ↑ Схолии к Аполлонию Родосскому. Аргонавтика III 1086 = Гесиод. Перечень женщин, фр.2 М.-У., видимо, ошибка
- ↑ Հունական դիցաբանություն. Պրոմեթևս
- ↑ Պանդորա
- ↑ Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.433
- ↑ Гигин. Мифы 153; Ильинская Л. С. Легенды и археология. Древнейшее Средиземноморье. М., 1988. С.18, по сицилийским авторам
- ↑ Օվիդիուս. Փոխակերպումներ I 381—415
- ↑ Մ. Բոտվիննիկ, Մ. Կոգան, Մ. Ռաբինովիչ, Բ. Սելեցկի. «Դիցաբանական բառարան», Երևան, 1985, էջ 59։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դևկալիոն» հոդվածին։ |