Դմիտրի Անատոլևիչ Մեդվեդև (ռուս.՝ Дмитрий Анатольевич Медведев, սեպտեմբերի 14, 1965(1965-09-14)[2][3][4][…], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[5]), ռուս պետական և քաղաքական գործիչ։ 2012 թվականի մայիսի 8-ից մինչ 2020 թվականի հունվարի 15-ը եղել է Ռուսաստանի դաշնության կառավարության ղեկավարը[22][23][24]։ 2020 թվականի հունվարի 15-ին ՌԴ կառավարությունը՝ վարչապետ Մեդվեդևի գլխավորությամբ, հրաժարական է տվել[25]։

Դմիտրի Անատոլևիչ Մեդվեդև
ռուս.՝ Дмитрий Анатольевич Медведев
Դմիտրի Մեդվեդևը Վլադիմիր Ժիրինովսկու հրաժեշտի արարողության ժամանակ 2022 թվականի ապրիլի 8-ին
 
Կուսակցություն՝ Միասնական Ռուսաստան[1] և ԽՄԿԿ[1]
Կրթություն՝ Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ (1987)
Գիտական աստիճան՝ իրավաբանական գիտությունների թեկնածու[1]
Մասնագիտություն՝ իրավաբան, քաղաքական գործիչ և գործարար
Դավանանք ուղղափառություն
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 14, 1965(1965-09-14)[2][3][4][…] (58 տարեկան)
Ծննդավայր Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[5]
Քաղաքացիություն  Ռուսաստան[6][7][8][…]
Հայր Anatoly Medvedev?
Մայր Yulia Medvedeva?
Ամուսին Սվետլանա Մեդվեդևա
Զավակներ Իլյա Մեդվեդև
 
Կայք՝ da-medvedev.ru
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

2008 թվականի մայիսի 7-ից մինչև 2012 թվականի մայիսի 7-ը եղել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը։ 2012 թվականի մայիսի 26-ից «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության նախագահն է։ 2000-2001, 2002-2008 թվականներին եղել է «Գազպրոմ» ՍՊԸ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահը։ 2005 թվականի նոյեմբերի 14-ից մինչև 2008 թվականի մայիսի 7-ը եղել է Ռուասատանի դաշնության կառավարության առաջին փոխվարչապետը, գերակա նշանակություն ունեցող ազգային ծրագրերի պատասխանատուն։

Դմիտրի Մեդվեդևը, ում համարել են առավել լիբերալ, քան Վլադիմիր Պուտինին, նախագահի պաշտոնում իր առջև գերակա խնդիր է դրել մոդեռնիզացիայի ծրագիրը՝ ուղղված Ռուսաստանի տնտեսությանը և հասարակությանը, երկրի՝ նավթից և գազից ունեցած կախվածության թուլացմանը։ Մեդվեդևի նախագահության ժամանակ Ռուսաստանը հաղթանակ է տարել Հարավային Օսեթիայի հետ զինված պայքարում, ինչպես նաև հաղթահարել համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը։ Նա հանդիսացել է ՌԴ իրավապահ մարմինների բարեփոխումների նախաձեռնողը, ինչպես նաև կոռուպցիայի դեմ պայքար է սկսել։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծագում խմբագրել

Հայրը՝ Անատոլի Աֆանասևիչ Մեդվեդևը[26][27] (1926 թվականի նոյեմբերի 19-2004 թվական), Լենինգրադի՝ Լենսովետի անվան տեխնոլոգիական ինստիտուտի (այժմ՝ Սանկտ Պետերբուրգի պետական տեխնոլոգիական ինստիտուտ) պրոֆեսոր էր, 1952 թվականից Համամիութենական կոմունիստական կուսակցության անդամ։ Պապը՝ Աֆանասի Ֆյոդորովիչ Մեդվեդևը (1904-1994 թվականի մայիսի 20), 1933 թվականից կուսակցական գործիչ է եղել։ Մեծ հայրենական պատերազմի մասնակից էր, կապիտան։ 1944 թվականին պարգևատրվել է «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալով[28]։ 1946-1951 թվականներին աշխատել է Պավլովյան շրջանում՝ որպես շրջկոմի քարտուղար, իսկ 1955-1958 թվականներին եղել է Կորենովսկի շրջկոմի քարտուղարը, հետագայում Կրասնոդարի շրջանում որպես հրահանգիչ է աշխատել[29]։ 1985 թվականին պարգևատրվել է Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի շքանշանով[30]։ Տատիկը՝ Նադեժդա Վասիլևնա Մեդվեդևան, տնային տնտեսուհի էր, ով դաստիարակել է երեխաներին՝ Սվետլանային և Անատոլիին։ Նա մահացել է 1990 թվականի մայիսի 24-ին[29]։

Մայրը՝ Յուլյա Վենիամինովնան (ծնվ.՝ 1939 թվականի նոյեմբերի 21-ին), որը Վենիամին Սերգեևիչ Շապոշնիկովի[31][32] և Մելանյա Վասիլևնա Կովալյովայի[33][34] դուստրն էր, մասնագիտությամբ բանասեր էր, դասավանդել է Ռուսաստանի՝ Ա.Ի. Հերցենի անվան պետական մանկավարժական համալսարանում։ Ավելի ուշ որպես էքսկուրսավար է աշխատել Պավլովսկում։ Նրա նախնիները՝ Սերգեյ Իվանովիչ և Եկատերինա Նիկիտայի Շապոշնիկովները, Վասիլի Ալեքսանդրովիչ և Անֆիա Ֆիլիպովնա Կովալյովները, արմատներով Բելգորոդի մարզի Ալեքսեևկա քաղաքից էին[27][35]։

Մանկություն և պատանեկություն խմբագրել

 
Դմիտրի Մեդվեդևը 1967 թվականին (մոտավորապես երկու տարեկան հասակում)

Դմիտրին ծնվել է 1965 թվականի սեպտեմբերի 14 Լենինգրադում։ Ընտանիքի միակ երեխան էր։ Ընտանիքը բնակվել է Լենինգրադի ծայրամաս հանդիսացող Կուպչինո մարզում[36]։

Դմիտրի Մեդեվեդևը պահպանել է կապն իր նախկին՝ № 305 դպրոցի հետ[37]։ Ուսուցչուհի Վերա Սմիրնովայի հիշողություններից.

  «Նա սովորում էր ջանասիրաբար, իր ողջ ժամանակը նվիրում էր ուսմանը։ Նրան հազվադեպ կարելի էր փողոցում տեսնել այլ երեխաների հետ խաղալիս։ Նա հետզհետե նմանվում էր փոքրիկ ծերուկի»[38]  

1987 թվականին ավարտել է Ա. Ա. Ժդանովի անվան Լենինգրադի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, իսկ 1990 թվականին՝ Լենինգրադի պետական համալսարանի ասպիրանտուրան։ Ուսանողական տարիներին սիրահարված է եղել լուսանկարչությանը, զբաղվել է ծանրամարտով, իր քաշային կարգում հաղթել է համալսարանի ծանրամարտի մրցույթում[39]։ 1979 թվականից եղել է ՀամԼԿԵՄ անդամ։

Համալսարանում Դ. Ա. Մեդվեդևը միացել է կուսակցությանը, և մինչև 1991 թվականի օգոստոսը մնացել է ԽՄԿԿ անդամ[40]։

Խաղաղ օվկիանոսի համալսարանի ուսանողների հետ զրույցում Դ. Ա. Մեդվեդևը ասել է, որ նախքան իր իրավաբանական գործունեությունը սկսելը ինքն աշխատել է որպես պահակ և ամսական վաստակել է 120 ռուբլի, ինչպես նաև 50 ռուբլի ավելացված կրթաթոշակ[41]։

Դմիտրի Մեդվեդևը չի ծառայել բանակում (նրա տարիքային խումբը Լենինգրադի պետական համալսարանում, ի տարբերություն մի շարք այլ համալսարանների և նույն Լենինգրադի պետական համալսարանի մի քանի երիտասարդ սերունդների, չի ազդել ուսանողների տարկետումների զանգվածային չեղարկման գործընթացի վրա)։ 1.5 ամիս տևած ռազմական պատրաստվածություն է անցկացրել Հուհոյամյակիում (Կարելիա)[42]։ Համալսարանում ուսման ընթացքում ուսանողական ջոկատում է եղել, որը զբաղվել է երկաթուղում բեռների պահպանմամբ և ուղեկցմամբ (ԽՍՀՄ երկաթուղիների նախարարության պարագլխային անվտանգության մեջ)[43]։

Ուսուցչական և գիտական գործունեություն խմբագրել

1988 թվականից դասավանդել է քաղաքացիական և հռոմեական իրավունք Լենինգրադի պետական համալսարանի, այնուհետև Պետերբուրգի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում։ Ասպիրանտական թեզի թեման «Պետական ձեռնարկության քաղաքացիական իրավաբանական անձի իրականացման հիմնախնդիրներ»-ն է եղել։ Ա. Պ. Սերգեևի և Յու. Կ. Տոլստոյի կողմից խմբագրված «Քաղաքացիական իրավունք» եռահատոր դասագրքի հեղինակներից մեկն է, նրա համար գրել է 4 գլուխ (պետական և քաղաքային ձեռնարկությունների, վարկային և հաշվարկային պարտավորությունների, տրանսպորտային օրենսդրության, ալիմենտային պարտավորությունների մասին)։ 1999 թվականին դադարեցրել է դասավանդումը` Մոսկվա տեղափոխվելու պատճառով[44]։

2006 թվականի սեպտեմբերից նա ղեկավարել է Սկոլկովոյի անվան Մոսկվայի կառավարման դպրոցի հոգաբարձուների միջազգային խորհուրդը։

Կարիերան Սանկտ Պետերբուրգում խմբագրել

1990-1997 թվականներին դասավանդել է Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանում։ Միևնույն ժամանակ, 1990-1995 թվականներին եղել է Լենինգրադի ժողովրդական պատգամավորների քաղաքային խորհրդի նախագահ Անատոլի Սոբչակի խորհրդական, այն ժամանակ Պետերբուրգի քաղաքապետարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի փորձագետ, որի նախագահն էր Վլադիմիր Պուտինը։ Սմոլնիում Մեդվեդևը մասնակցել է գործարքների, պայմանագրերի և տարբեր ներդրումային նախագծերի մշակմանն ու կատարմանը։ Պրակտիկա է անցել Շվեդիայում տեղական ինքնակառավարման հարցերի վերաբերյալ։ Ազգային ռազմավարության ինստիտուտի նախագահ Ստանիսլավ Բելկովսկին Դմիտրի Մեդվեդևին բնութագրել է որպես փխրուն հոգեբանություն ունեցող մարդու։ Այլ մարդկանց կարծիքով, Մեդվեդևը «շատ խիզախ էր»[45]։

Քաղաքագետ Ալեքսեյ Մուխինի խոսքերով, Մեդվեդևը մեծ ներդրում է ունեցել 1992 թվականի քաղաքապետարանի արտաքին կապերի վարչության գործունեության հետաքննությունից հետո Վլադիմիր Պուտինի պաշտպանության ժամանակ, որը սպառնում էր Պուտինին պաշտոնազրկմամբ[46]։

1993 թվականին հանդիսացել է «Ֆինցել» ՓԲԸ-ի համահիմնադիր, 50 տոկոս բաժնեմասի սեփականատեր, 1993-1998 թվականներին Իլիմ Փալփ Ինտերփրայզ կորպորացիայի իրավաբանական հարցերով համահիմնադիր և տնօրեն, 20 տոկոս բաժնեմասի սեփականատեր[47]։ 1998 թվականին դարձել է Իլիմի ներկայացուցիչը Բրատսկի փայտանյութի արդյունաբերական համալիրի տնօրենների խորհրդում։ 1994 թվականին եղել է «Բալֆորտ» խորհրդատվական ընկերության ՓԲԸ-ի համահիմնադիր[48]։

Լրատվամիջոցների մի շարք հաղորդումների համաձայն, 1990-1995 թվականներին աշխատել է որպես իրավաբան Սանկտ Պետերբուրգի «Ռուս» բաժնետիրական ապահովագրական ընկերությունում, որը ղեկավարել է Վլադիսլավ Ռեզնիկը[49][50][51]։

1996 թվականի ընտրություններում Անատոլի Սոբչակի պարտությունից հետո, Իրինա Վյունովան դադարեցրել է աշխատանքը Սմոլնիում։

Կարիերան Մոսկվայում խմբագրել

 
Դմիտրի Մեդվեդևը և Վլադիմիր Պուտինը 2000 թվականի մարտի 27-ի նախագահական ընտրություններում։ Պուտինի հաղթանակից հետո երկրորդ օրը

1999 թվականի նոյեմբերին նշանակվել է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության Դմիտրի Կոզակի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ։ Մոսկվա նրան աշխատանքի է հրավիրել Ռուսաստանի Դաշնության վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը[27]։

1999-2000 թվականներին, Բորիս Ելցինի նախագահի պաշտոնը թողնելուց հետո, նա Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալն է եղել[52], ով ղեկավարել է Վլադիմիր Պուտինի նախընտրական շտաբը։ Այն նախկինում պատկանել է Ալեքսանդր Սմոլենսկուն[53][54], որտեղ այն ժամանակ գտնվել է Ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնը` գերմանական գրեֆը։ 2000 թվականի հունիսին նախագահական ընտրություններում Վլադիմիր Պուտինի հաղթանակից հետո, Մեդվեդևը դարձել է նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի առաջին տեղակալ[55]։ Քաղաքագետ Ստանիսլավ Բելկովսկու կարծիքով՝ Ալեքսանդր Վոլոշինն ու Ռոման Աբրամովիչն էին այդ ժամանակ առաջարկել Մեդվեդևի թեկնածությունը։ 2003 թվականի հոկտեմբերին Վոլոշինի պաշտոնաթող լինելուց հետո նրա տեղը զբաղեցրել է Մեդվեդևը։

2000-2001 թվականներին եղել է «Գազպրոմ» ԲԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահ, 2001 թվականին «Գազպրոմ» ԲԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահի տեղակալ, 2002 թվականի հունիսից մինչև 2008 թվականի մայիս` «Գազպրոմ» ԲԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահ։

2003 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2005 թվականի նոյեմբերը եղել է Ռուսաստանի նախագահի աշխատակազմի ղեկավար[56]։ 2003 թվականի նոյեմբերի 12-ից Մեդվեդևը նշանակվել է Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության խորհրդի անդամ[57], իսկ 2004 թվականի ապրիլին ստացել է Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի մշտական անդամի կարգավիճակը։

2005 թվականի հոկտեմբերի 21-ից 2008 թվականի հուլիսի 10-ը եղել է Ռուսաստանի նախագահին առընթեր առաջնահերթ ազգային նախագծերի իրականացման և ժողովրդագրական քաղաքականության խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ և փաստացի սկսել է վերահսկել առաջնահերթ ազգային նախագծերը[58]։

2005 թվականի նոյեմբերի 14-ին նշանակվել է Ռուսաստանի Դաշնության առաջին փոխվարչապետ[59][60] (այդ պաշտոնում վերանշանակվել է 2007 թվականի սեպտեմբերի 24-ին)[61]։

2006 թվականի հուլիսի 13-ից մինչև 2008 թվականի հուլիսի 10-ը նշանակվել է Գերակա առաջնահերթ նախագծերի իրականացման խորհրդի նախագահության նախագահ[62]։

Մասնակցությունը Ռուսաստանում կայանալիք նախագահական ընտրություններին խմբագրել

  • 2005 թվականի նոյեմբերի 14-ին Դմիտրի Մեդվեդևը նշանակվել է առաջին փոխվարչապետի պաշտոնում, որպես ազգային նախագծերի պատասխանատու[63][64] (Յուրի Կովալչուկի որդի Բորիս Կովալչուկը նշանակվել է որպես Մեդվեդևի օգնական և ազգային նախագծերի վարչության տնօրեն)[65], փաստացի նրա ընտրարշավը սկսվել է կենտրոնական հեռուստաալիքներից։ Նույն թվականին գրանցվել է նրա նախընտրական կայքը։
  • 2006 թվականի փետրվարին ռուսական մամուլը հիշատակել է նրան որպես նախագահական ոչ ֆորմալ քարոզարշավի ֆավորիտ (նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կարծիքով)[66]։
  • 2007 թվականի հունվարին Դմիտրի Մեդվեդևը Ռուսաստանի նախագահի հավանական թեկնածուն է եղել[67]։ Ըստ Յուրի Լևադայի վերլուծական կենտրոնի՝ նախագահական ընտրությունների առաջին փուլում Մեդվեդևի օգտին պատրաստ է եղել քվեարկել ընտրողների 33 տոկոսը, երկրորդ փուլում` ընտրողների 54 տոկոսը[68]։
  • 2007 թվականի մայիսին Դմիտրի Մեդվեդևը զիջել է իր դիրքը կառավարության մեկ այլ թեկնածուի` Սերգեյ Իվանովին։ «Լևադա» կենտրոնի հարցումների համաձայն՝ հարցվածների 18 տոկոսը պատրաստ է քվեարկել Մեդվեդևի օգտին առաջին փուլում, իսկ 19 տոկոսը՝ Իվանովի։ Եթե Իվանովն ու Մեդվեդևը միասին հասնեին երկրորդ փուլ, ապա, ըստ հարցման, Իվանովի շանսերն ավելի նախընտելի են եղել (նրա համար 55 տոկոս)[69]։
  • 2007 թվականի հոկտեմբերի 18-ից, երբ Ռուսաստանի Դաշնության վարչապետ Վիկտոր Զուբկովը չեղյալ է հայտարարել լրագրողների համար կառավարության նիստերը հեռարձակելու պրակտիկան, սկսվել է Մեդվեդևի նախընտրական քարոզարշավի ակտիվ փուլը[70]
 
Դմիտրի Մեդվեդևի ելույթը «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության XI համագումարում, 21 նոյեմբերի 2009 թվական
  • 2007 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Վլադիմիր Պուտինը սատարել է Դմիտրի Մեդվեդևի թեկնածությունը Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնում[69]։ «Ինչ վերաբերում է Դմիտրի Անատոլևիչ Մեդվեդևի թեկնածությանը, ես նրան շատ մոտիկից ծանոթ եմ ավելի քան 17 տարի և լիովին պաշտպանում եմ այդ թեկնածությունը»,- ասել է նախագահ Պուտինը[71]։ «Եդինայա Ռոսիա», «Արդար Ռուսաստան», Ագրարային կուսակցություն և «Քաղաքացիական ուժ» կուսակցությունները Դմիտրի Մեդվեդևին առաջարկել են որպես իրենց կուսակցությունից Ռուսաստանի նախագահի թեկնածու։ «Միացյալ Ռուսաստանը», Սոցիալական հեղափոխականները, ագրարները և «Քաղաքացիական ուժը» Դմիտրի Մեդվեդևին առաջարկել են որպես նախագահի թեկնածու, Պուտինը սատարել է նրան։ Միևնույն ժամանակ, գործող օրենսդրության համաձայն, նախագահի թեկնածուն պաշտոնապես կարող է առաջադրվել միայն մեկ քաղաքական կուսակցությունից։
  • 2007 թվականի դեկտեմբերի 11-ին Դմիտրի Մեդվեդևը, պետական հեռուստատեսությամբ հեռարձակված հայտարարության մեջ, ասել է. «դիմում եմ նրան [Պուտինին] մեր երկրի նոր նախագահ ընտրելուց հետո Ռուսաստանի կառավարությունը ղեկավարելու համաձայնություն տալու խնդրանքով»։
  • 2007 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Դմիտրի Մեդվեդևը Միասնական Ռուսաստան կուսակցության համագումարում առաջադրվել է որպես Ռուսաստանի նախագահի թեկնածու։ Գաղտնի քվեարկության ընթացքում Մեդվեդևի օգտին քվեարկվել են 478 պատվիրակ, և դեմ՝ 1 պատվիրակ։
  • 2007 թվականի դեկտեմբերի 20-ին Դմիտրի Մեդվեդևը տեղեկացրել է Ռուսաստանի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովին իր առաջադրման մասին։
  • 2008 թվականի հունվարի 28-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է նախընտրական բանավեճերին մասնակցելուց հրաժարվելու մասին
  • 2008 թվականի մարտի 2-ին Մեդվեդևը հաղթել է նախագահական ընտրություններում՝ հավաքելով 70,28 տոկոս ձայն։

Մեդվեդևի թեկնածության առաջադրումը պաշտպանել են մի շարք կրոնական կազմակերպություններ` Ռուսաստանի Ուղղափառ եկեղեցին, Ռուսաստանի եվրոպական մասի մուսուլմանների հոգևոր վարչությունը, Ռուսաստանի հրեական կրոնական համայնքները և այլ կազմակերպություններ[72]։

Նախագահություն խմբագրել

Ընտրություն և պաշտոնի ստանձնում խմբագրել

 
«Միասին մենք կհաղթենք», Մոսկվայի Մանեժնայա հրապարակում Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի թեկնածու Դ. Մեդվեդևի նախընտրական կարգախոսը 2008 թվականի Նախագահական ընտրություններին
 
Դ. Մեդվեդևի երդմնակալությունը՝ որպես Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահ

2007 թվականի դեկտեմբերի 10-ին «Միասնական Ռուսաստան» կուսկացության կողմից առաջադրվել է որպես Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի թեկնածու։ Նույն օրը Մեդվեդևի թեկնածությունը պաշտպանել են «Արդար Ռուսաստան» կուսակցությունը, «Ագրարային կուսակցությունը» և «Քաղաքացիական ուժ» կուսակցությունը։ Այս որոշումը կայացվել է Կրեմլում նախագահ Վլադիմիր Պուտինի, անձամբ Մեդվեդևի, ինչպես նաև Պետդումայի նախագահ Բորիս Գրիզլովի, Դաշնության խորհրդի նախագահ Սերգեյ Միրոնովի և Ագրարային կուսակցության ղեկավարներ Վլադիմիր Պլոտնիկովի և «Քաղաքացիական ուժ» կուսակցության նախագահ Միխայիլ Բարշչևսկու հանդիպման ժամանակ։ Վլադիմիր Պուտինը հաստատել է Մեդվեդևի թեկնածությունը։ Նրա առաջադրումը որպես թեկնածու եղել է 2007 թվականի դեկտեմբերի 17-ին։ Նախկինում Մեդվեդևն իր առաջադրման հարցը քննարկել էր նախագահ Պուտինի հետ[27]։

2007 թվականի դեկտեմբերի 20-ին, Ռուսաստանի Դաշնության Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով փաստաթղթեր ներկայացնելիս, նա հայտարարել է, որ հեռանալու է Գազպրոմի տնօրենների խորհրդի նախագահի պաշտոնից, եթե ընտրվի Ռուսաստանի նախագահ, համաձայն օրենսդրության[73]։

Դմիտրի Մեդվեդևի նախընտրական շտաբը գլխավորել է նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Սերգեյ Սոբյանինըլ[60]։

Քարոզարշավի հիմնական թեմաներն ու կարգախոսներն էին.

  • բնակչության կյանքի մակարդակի և որակի բարձրացում, առաջնահերթ ազգային նախագծերի վրա աշխատանքների շարունակում,
  • պետական քաղաքականության հիմքում դնելով «ազատությունն ավելի լավ է, քան ոչ ազատությունը» սկզբունքը… (ելույթը 2008 թվականի փետրվարի 15-ին Կրասնոյարսկի «Ռուսաստան 2008-2020 թվականներ։ Աճի կառավարում» V տնտեսական ֆորումում)[74],
  • «… Մեր երկրի համար գլխավորը հանգիստ և կայուն զարգացման շարունակությունն է։ Դա պարզապես տևում է տասնամյակներ։ Այն, ինչից մեր երկիրը զրկվել է քսաներորդ դարում, դա տասնամյակների բնականոն կյանքն ու նպատակասլաց աշխատանքն է եղել» (ելույթը 2008 թվականի հունվարի 22-ին Համառուսաստանյան II քաղաքացիական ֆորումում),
  • Հայեցակարգ-2020 գաղափարների հավատարմություն. հաստատությունների զարգացում, ենթակառուցվածքներ, նորարարություններ, ներդրումներ, ինչպես նաև համագործակցություն և աջակցություն բիզնեսին,
  • Ռուսաստանին համաշխարհային տերության կարգավիճակի վերադարձը և դրա հետագա զարգացումը, համաշխարհային հարաբերություններին ինտեգրումը, բոլոր կարևոր միջազգային հարցերի վերաբերյալ սեփական դիրքորոշումը, Ռուսաստանի շահերի համատարած պահպանումը։

2008 թվականի մարտի 2-ին ընտրվել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնում։ Մնալով Կառավարության անդամ՝ ընտրվել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ՝ մինչ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնական երդմնակալությունը։

Նախագահ Վլադիմիր Պուտինը 2008 թվականի մարտի 3-ին ստորագրել է «Ռուսաստանի Դաշնության նորընտիր և ոչ պաշտոնավարող նախագահի կարգավիճակի մասին» թիվ 295 հրամանագիրը[75]։ Համաձայն Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության՝ Դմիտրի Մեդվեդևը ստանձնել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնն ընտրությունների արդյունքների պաշտոնական ամփոփումից 2 ամիս անց և Վլադիմիր Պուտինի պաշտոնական երդմնակալությունից 4 տարի անց` 2004 թվականի մայիսի 7-ից մինչև 2008 թվականը (Մոսկվայի ժամանակով՝ ժամը 12-ին 09 րոպե)[76][77][78]։

Երդմնակալության խոսքում նա ասել է, որ նոր պաշտոնում գերակա նպատակ է համարում «քաղաքացիական և տնտեսական ազատությունների հետագա զարգացումը՝ նոր քաղաքացիական հնարավորությունների միջոցով»[79][80]։ Նա հաստատել է այս դասընթացը՝ ստորագրելով իր առաջին հրամանագրերը, որոնք անմիջականորեն վերաբերել են սոցիալական ոլորտին։ Մասնավորապես, առաջին փաստաթուղթը դաշնային օրենքն էր, որը նախատեսում էր բնակարանային ապահովում դաշնային բյուջեի հաշվին` Հայրենական մեծ պատերազմի բոլոր վետերանների համար, ովքեր իրենց կյանքի պայմանները պետք է բարելավեն մինչև 2010 թվականի մայիսը[81][82]։ Համապատասխան ենթակառուցվածքների արդիականացման շրջանակներում «Բնակարանաշինության զարգացման միջոցառումների մասին» հերթական հրամանագիրը նախատեսում է Բնակարանաշինության զարգացման օժանդակության դաշնային ֆոնդի ստեղծում։ Դրա հիմնական նպատակը կլինի հիմնականում անհատական բնակարանային շինարարության զարգացմանը նպաստելը։ Այն դիտվել է որպես հիփոթեքային մատչելի բնակարանային շուկայի ձևավորման և դաշնային սեփականություն հանդիսացող հողամասերի հետագա օգտագործման ձևավորման անցումային օղակ՝ որպես մասնավոր սեփականության հետագա զարգացման տարածքներ[83][84]։ Ի լրումն, բարձրագույն մասնագիտական կրթության համակարգային արդիականացմանը նպաստելուն, որը հիմնված է գիտության, կրթության և արտադրության ինտեգրման վրա, որակյալ կադրերի պատրաստմանը՝ նորարարական տնտեսության երկարաժամկետ կարիքները բավարարելու համար, «Դաշնային համալսարանների մասին» հրամանագիրը նախատեսում է շարունակել դաշնային համալսարանների ցանցի ձևավորումը, որն ապահովում է բարձր մակարդակի կրթական գործընթաց և հետազոտություն, տեխնոլոգիական զարգացումներ։ Հրամանագրի շրջանակներում նախագահը Կառավարությանը հանձնարարել է քննարկել Հեռավոր Արևելքի Դաշնային Համալսարանի ստեղծումը` արդեն ստեղծված Սիբիրի և Հարավային Դաշնային Համալսարանների հետ միասին[85][86]։ 2008 թվականի մայիսի 27-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հրաժարական է տվել Գազպրոմի Տնօրենների խորհրդի նախագահի պաշտոնից[87]։ Ուղիղ մեկ ամիս անց փոխվարչապետի պաշտոնում Մեդվեդևի իրավահաջորդը դարձել է Վիկտոր Զուբկովը[88]։

2008 թվականի հուլիսի 3-ին Դ. Ա. Մեդվեդևն ընդունել է նոր «Ռուսաստանի կազակների նկատմամբ Ռուսաստանի Դաշնության պետական քաղաքականության հայեցակարգը», որի նպատակն է մշակել Ռուսաստանի կազակների վերակենդանացման Ռուսաստանի Դաշնության պետական քաղաքականությունը, ընդհանրացնել Ռուսաստանի Դաշնության պետական քաղաքականության սկզբունքները` կապված ռուսական կազակների հետ։ Ըստ այդ հայեցակարգի՝ «կազակները ակտիվորեն նպաստում են տեղական նշանակության հարցերի լուծմանը՝ ելնելով բնակչության շահերից և հաշվի առնելով պատմական և տեղական ավանդույթները»։ Կազակների ոլորտում պետական քաղաքականության նպատակներն են` Ռուսաստանի կազակների պետության և այլ ծառայությունների ձևավորումն ու զարգացումը, Ռուսաստանի կազակների հոգևոր և մշակութային հիմքերի վերածնունդը և զարգացումը, որի համար կստեղծվեն ֆինանսական, իրավական, մեթոդական, տեղեկատվական և կազմակերպչական մեխանիզմներ և բոլոր անհրաժեշտ պայմանները։

2009 թվականի սեպտեմբերի 10-ին նա ինտերնետում հրապարակել է «Ռուսաստան, առաջ» հոդվածը, որտեղ նա ուրվագծել է իր տեսակետները Ռուսաստանի ապագայի վերաբերյալ և նախանշել տեխնոլոգիական արդիականացման առաջնահերթ ուղղությունները[89]։

2011 թվականի սեպտեմբերի 24-ին, «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության XII համագումարում, Դմիտրի Մեդվեդևը առաջարկել է Կոնգրեսին սատարել Վլադիմիր Պուտինի թեկնածությունը 2012 թվականի նախագահական ընտրություններում և հայտարարել Ռուսաստանի վարչապետ դառնալու պատրաստակամության մասին[90]։

Նորարարական գործունեություն։ Սկոլկովո խմբագրել

 
Սկոլկովոյի դպրոցական համալսարանի նախագիծ

Ռուսաստանի նախագահի 2009 թվականի նոյեմբերի 12-ին Դաշնային ժողովին ուղղված ամենամյա ուղերձում Դմիտրի Ա. Մեդվեդևն ասել է. «... Մենք խոսում ենք ժամանակակից տեխնոլոգիական կենտրոն ստեղծելու մասին, եթե ցանկանում եք, հետևեք նմանատիպ արտասահմանյան կենտրոնների օրինակին»[91]։

2009 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը թողարկել է թիվ 889-րդ հրամանը. «Հետազոտության, զարգացման և դրանց արդյունքների առևտրայնացման համար տարածքային առանձին համալիր ստեղծելու նախագծի մշակման աշխատանքային խմբի մասին»։

Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի առաջին տեղակալ, արդիականացման հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Վլադիսլավ Սուրկովը տարեսկզբին նշանակվել է աշխատանքային խմբի ղեկավար։

2010 թվականի մարտի 18-ին, Օլիմպիադայի հաղթող ուսանողների հետ հանդիպման ժամանակ, Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը հայտարարել է, որ Սկոլկովոյում Սկոլկովոյի Մոսկվայի կառավարման բիզնես դպրոցի հիմքի վրա կստեղծի գերժամանակակից գիտատեխնիկական համալիր` նոր տեխնոլոգիաների զարգացման և առևտրի համար[92][93]։

Մարտի 23-ին, Խանտի-Մանսիյսկում տեղի ունեցած արդիականացման նախագահական հանձնաժողովի նիստի ժամանակ, Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը հայտարարել է, որ Ռուսաստանի կողմից Սկոլկովոյի ինովացիոն կենտրոնը կգլխավորի Ռենովա ընկերությունների խմբի ղեկավար Վիկտոր Վեկսելբերգը[94]։

Ռուսաստանի Դաշնության «Սկոլկովոյի ինովացիոն կենտրոնի մասին» թիվ 244-FZ օրենքը նախագահ Մեդվեդևը ստորագրել է 2010 թվականի սեպտեմբերի 28-ին[95]։ Նախագահ Մեդվեդևի մտահղացմամբ` Սկոլկովո նախագիծը նպատակ է ունեցել բարենպաստ միջավայր ստեղծել միջազգային մտավոր կապիտալի կենտրոնացման համար, որն ի վիճակի է առաջացնել նորարարություն[95]։

Մեդվեդևը գլխավորել է հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհուրդը՝ դա բացատրելով Ռուսաստանում և արտերկրում Սկոլկովոյի գաղափարները ժողովրդականացնելու անհրաժեշտությամբ. «Մեզ հարկավոր է, որ Սկոլկովան դառնա ոչ միայն լավ ապրանքանիշ, այլև գաղափարախոսություն, որը ներթափանցում է մեր հասարակության կյանքը»։ Նախագահն ասել է, որ ինքն անձամբ մասնակցում է արտերկրում նախագիծը խթանելու գործին՝ այդ մասին խոսելով օտարերկրյա ղեկավարների հետ։

Ավելի ուշ՝ 2011 թվականի մայիսի 18-ին, Դմիտրի Մեդվեդևը մամուլի ասուլիս էր հրավիրել Սկոլկովոյի Մոսկվայի կառավարման դպրոցում։ Նախագահը լրագրողների հետ հանդիպման վայրի ընտրությունը բացատրել է երկիրը արդիականացնելու անհրաժեշտությամբ. «Բայց ես հատկապես ուրախ եմ խոսել այս մասին այստեղ՝ Սկոլկովոյում, քանի որ սա ... հատուկ պլատֆորմ է, որն ունի նշանակալից, կարևոր նշանակություն, քանի որ այստեղ են զարգանում նոր տեխնոլոգիաները, այստեղ է ստեղծվում Սկոլկովսկին համալսարանը, Սկոլկովոյի դպրոցը, կլինի նորարարության կենտրոն ... Սկոլկովոն կլինի արդիականացման հենց այդքան կարևոր օղակը, ամենակարևորը, բայց հաստատ ոչ միակը»[96].

Հնգօրյա պատերազմ խմբագրել

2008 թվականի օգոստոսի 7-ի լույս 8-ի գիշերը վրացական զորքերը սկսել են ինտենսիվ հրթիռակոծել Հարավային Օսիայի մայրաքաղաք Ցխինվալը և հարակից տարածքները[97], մի քանի ժամ անց վրացական զրահամեքենաներն ու հետևակը հարձակվել են քաղաքի վրա[98][99]։ Հարձակման արդյունքում զոհվել են Ռուսաստանի խաղաղապահ ուժերի ավելի քան տասը զինծառայողներ, վիրավորվել են մի քանի տասնյակ մարդիկ։ Վրացական կողմի կարծիքով, Ցխինվալի վրա հարձակման պաշտոնական պատճառը Հարավային Օսիայի կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտումն էր, ինչը, իր հերթին, պնդում է, որ Վրաստանն է նախ կրակ բացել[100]։ Ըստ ռուսական մի քանի թերթերի մի շարք հաղորդագրությունների[101][102][103], ինչպես նաև վրացական հետախուզության հայտարարությունների, որոնք հրապարակվել են մեկ ամիս անց՝ 2008 թվականի սեպտեմբերին[104][105], Ռուսաստանի 58-րդ բանակի անհատական ստորաբաժանումները տեղակայվել են Հարավային Օսիայում 2008 թվականի օգոստոսի 7-ի վաղ առավոտից։ Այնուամենայնիվ, ըստ ռուսական տվյալների, ինչպես նաև արևմտյան մի շարք լրատվամիջոցների և քաղաքական գործիչների հաղորդագրությունների, վրացական կողմի հայտարարությունները ռուսական զորքերի վաղաժամկետ տեղափոխման մասին կեղծ են[106][107][108][109][110]։ Նույն օրը երեկոյան վրացական և հարավօսական հակամարտության կողմերը միմյանց մեղադրել են զինադադարի պայմանները խախտելու մեջ[111][112]։ Օգոստոսի 8-ի առավոտյան Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին հեռուստատեսային ուղերձում հայտարարել է Ցինագարի և Զանաուրի շրջանների, Դմենիսի, Գրոմի և Խետագուրովո գյուղերի, ինչպես նաև Ցխինվալի մեծ մասի «ազատագրման» մասին Վրաստանի անվտանգության ուժերի կողմից։ նա Ռուսաստանին մեղադրել է Վրաստանի տարածքը ռմբակոծելու մեջ՝ այն անվանելով «միջազգային դասական ագրեսիա», ընդհանուր զորահավաք է հայտարարվել Վրաստանում[113]։ Նույն օրը Հարավային Օսիայի նախագահ Էդուարդ Կոկոյտին զեկուցել է Հարավային Օսիայում խաղաղ բնակչության շրջանում բազմաթիվ զոհերի մասին և Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիին մեղադրել օս ժողովրդի ցեղասպանության մեջ[114]։

Մեդվեդևի հուշերը Հարավային Օսիայում ռազմական բախման սկզբի մասին

Ռազմական բախման ընթացքում երկու կողմերն էլ միմյանց մեղադրել են տարբեր հանցագործությունների մեջ։

2008 թվականի օգոստոսի 8-ին նախագահ Մեդվեդևը հայտարարել է. «Այս գիշեր Հարավային Օսիայում վրացական զորքերը, ըստ էության, ագրեսիայի գործողություն են իրականացրել ռուս խաղաղապահների և խաղաղ բնակիչների դեմ։<...> Մենք թույլ չենք տա մեր հայրենակիցների մահը։ Հանցագործները կստանան իրենց արժանի պատիժը »[115]։ Ավելի ուշ նա նշել է. «Ի վերջո, որոշ ժամանակ մենք դեռ հույսեր ունեինք, որ սա դեռ ինչ-որ սադրանք է, որը չի հասցվի ավարտին մինչև վերջ։ Բայց այն պահին, երբ հրթիռներն իսկապես սկսեցին գործել, տանկերը սկսեցին կրակել, և ինձ տեղեկացրին մեր քաղաքացիների, այդ թվում՝ խաղաղապահների մահվան մասին, ես ոչ մի րոպե չվարանեցի և հրամայեցի պարտվել և պատասխան հարված հասցնել»[116]։

Օգոստոսի 9-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հանդիպում է սկսել Պաշտպանության նախարար Անատոլի Սերդյուկովի և զինված ուժերի Գլխավոր շտաբի պետ Ն. Մակարովի հետ, որտեղ գրված էր.«Մեր խաղաղապահներն ու նրանց կից ստորաբաժանումները ներկայումս վրացական կողմին խաղաղություն պարտադրելու գործողություն են իրականացնում»[117]։ Ոչ մի տեղեկություն պաշտոնական փաստաթղթի (Գերագույն հրամանատար հրամանագիր կամ հրաման) մասին, որի հիման վրա 58-րդ բանակը և այլ ստորաբաժանումներ սկսել են գործել, այդպես էլ չհրապարակվեց։ Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի տեղակալի, գեներալ-գնդապետ Ա. Նոգովիցինի 2008 թվականի օգոստոսի 9-ի հայտարարության համաձայն, Ռուսաստանն այդ պահին Վրաստանի հետ պատերազմական վիճակում չէր. «58-րդ բանակի բոլոր ստորաբաժանումները, որոնք ժամանել էին Ցխինվալի, ուղարկվել են այստեղ՝ օգնելու ռուսական խաղաղապահ գումարտակին, որը մեծ կորուստներ է ունեցել վրացական բանակի ստորաբաժանումների կողմից իր դիրքերի գնդակոծման արդյունքում»[118]։

 
Մեդվեդևի և Սարկոզիի մամուլի ասուլիսը Կրեմլում, 12 օգոստոսի, 2008 թվական
 
Դմիտրի Մեդվեդևի հանդիպումը Էդուարդ Կոկոյտիի և Սերգեյ Բաղապշի հետ Կրեմլում, 14 օգոստոսի, 2008 թվականին

Օգոստոսի 12-ին Մեդվեդևը հայտարարել է, որ որոշում է կայացրել դադարեցնել «Վրաստանի իշխանություններին խաղաղություն պարտադրելու» գործողությունը[119]։ Նույն օրը Մեդվեդևը բանակցություններ է վարել Ֆրանսիայի նախագահ Նիկոլա Սարկոզիի հետ, որն ավարտվել է Վրաստանում զինված հակամարտության կարգավորման ծրագրի (Մեդվեդև-Սարկոզի ծրագիր) ընդունմամբ[120]։ Վրաց-հարավօսական հակամարտության գոտում վրացական բանակի գործողությունները Մեդվեդևը որակել է որպես ցեղասպանություն[121]։ Մեդվեդևը նշել է, որ չնայած Սաակաշվիլիի հայտարարություններին ամբողջական հրադադարի մասին, իրականում «վրացական կողմից հրադադար չի եղել», և շարունակել են խաղաղապահների գնդակոծությունները։ Նկարագրելով այս գործողությունները՝ նա Վրաստանի ղեկավարությանը համեմատել է «ավազակների հետ, որոնք զգում էին արյան հոտը»[121]։

Ռուսաստանի ռազմական գործողությունները հարևան պետության տարածքում առաջացրել են բացասական գնահատական և քննադատություն արևմտյան պետությունների մեծ մասի հասցեին։

Օգոստոսի 14-ին Վրաստանում ակտիվ ռազմական գործողությունների ավարտից հետո, Մեդվեդևը Կրեմլում պաշտոնապես հանդիպել է Աբխազիայի Հանրապետության նախագահ Սերգեյ Բաղապշի և Հարավային Օսիայի Հանրապետության նախագահ Էդուարդ Կոկոյտիի հետ։ Հանդիպման ընթացքում Կոկոյտին և Բաղապշը ստորագրել են վրաց-հարավօսական և վրաց-աբխազական հակամարտությունների կարգավորման վեց սկզբունք, որոնք նախկինում մշակվել էին Մեդվեդևի և Սարկոզիի կողմից։ Չճանաչված հանրապետությունների նախագահներին տեղեկացվել է, որ Ռուսաստանը կաջակցի Հարավային Օսեթիայի և Աբխազիայի կարգավիճակի վերաբերյալ ցանկացած որոշում, որը կվերցնեն այս հանրապետությունների ժողովուրդները[122]։

Համաձայն ՖՕՄ-ի 2008 թվականի օգոստոսի 23-24-ին անցկացված հարցման[123], ըստ երկրի տարբեր շրջաններում հարցված ռուսաստանցիների 80 տոկոսի, «ժամանակակից Ռուսաստանը կարելի է անվանել մեծ տերություն», 69 տոկոսը կարծում էր, որ Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականությունը «շատ արդյունավետ» է։ Հարցման մասնակիցների ճնշող մեծամասնությունը՝ 82 տոկոսը, ասել է, որ «Ռուսաստանը պետք է ձգտի դառնալ աշխարհի ամենաազդեցիկ երկիրը»[123]։ Վերլուծելով ՖՕՄ-ի հարցման արդյունքները, Ֆինանսիալ Թայմս-ը 2008 թվականի սեպտեմբերի 23-ին գրել է. «« Ռուսաստանի հասարակությունը, մեծ մասամբ աջակցելով պատերազմին, դարձել է կոշտ քաղաքականության հենակետ »»[124][125]։

Սոցիալ-տնտեսական քաղաքականություն խմբագրել

2008 թվականի մայիսին Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը հրամանագիր է ստորագրել «Ձեռնարկատիրական գործունեության իրականացման ընթացքում վարչական սահմանափակումները վերացնելու հրատապ միջոցառումների մասին», որով կառավարությանը հանձնարարվել է մշակել և Պետդումային ներկայացնել դաշնային օրենքների նախագծեր, որոնք նախատեսում են, մասնավորապես.[126][127]

  • հիմնականում բիզնես սկսելու ծանուցման կարգը, դրա իրականացման համար պահանջվող թույլտվությունների քանակը կրճատելը, արտադրողի կողմից արտադրանքի որակի հայտարարագրով (հիմնականում) պարտադիր սերտիֆիկացումը փոխարինելը
  • գործունեության որոշակի տեսակների լիցենզավորման փոխարինում պարտադիր պատասխանատվության ապահովագրությամբ կամ ֆինանսական երաշխիքների տրամադրմամբ։

2008 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը հրամանագիր է ստորագրել «Դաշնային պետական ունիտար ձեռնարկության վերակազմավորման մասին» «Ստորերկրյա տիեզերական ենթակառուցվածքների օբյեկտների շահագործման կենտրոն` ԿԲ «Մոտոր», ԿԲՕՄ, ԿԲՏՄ, ԿԲՏԽՄ, ՆՊՖ «Կոսմոտրանս», ՕԿԲ «Վիմպել», ՖԿՑ «Բայկոնուր»-ի հետ[128]։ Վերակազմակերպումն իրականացվել է տիեզերական և ցամաքային համակարգերի ստեղծման դաշնային ծրագրի իրականացման համար ռուսական հրթիռների և տիեզերական արդյունաբերության մտավոր, արտադրական և ֆինանսական ռեսուրսների օգտագործումը պահպանելու, զարգացնելու և օպտիմալացնելու նպատակով։

Գյուղատնտեսություն խմբագրել

2009 թվականի հունիսի 5-ին Մեդվեդևը հացահատիկի արտադրությունը համարել է առաջնահերթություններից մեկը. «Հողագործության ինտենսիվ մեթոդների ներդրման, հացահատիկի մշակման տեխնոլոգիայի պահպանման և ցորենի միջին բերքատվության բարձրացման դեպքում մինչև 24 ցենտներ մեկ հեկտարից (որը մենք ձեռք ենք բերել 2008 թվականին) կարելի է ստանալ տարեկան 112-115 մլն տոննա հացահատիկ։ Իսկ լրացուցիչ ցանքատարածությունների ներդրմամբ՝ 133-136 մլն տոննա»[129]։

2010 թվականի ապրիլին գրել է «Le Figaro» թերթը, որ ցորենի արտադրությունը Ռուսաստանում պատմության մեջ առաջին անգամ կարող է գերազանցել ԱՄՆ-ին[129]։ Ըստ թերթի, այս ցուցանիշը արդյունք է Ռուսաստանի նոր գյուղատնտեսական ռազմավարության[129]։

Amundi Funds Global Agriculture-ի ղեկավարը Նիկոլյա Ֆրագնոն կանխատեսել է, որ 2010 թվականին Ռուսաստանը կարող է դառնալ երրորդ խոշորագույն հացահատիկ արտահանողը և մոտենալ այդ ցուցանիշով Եվրամիությանը[129]։

2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամը և ներքաղաքական իրավիճակը Ռուսաստանում խմբագրել

Ֆինանսիքալ Թայմսը 2008 թվականի սեպտեմբերի 18-ին իր հոդվածում, որը նվիրվել էր Ռուսաստանի տնտեսության վերլուծությանը, տեսնում էր Ռուսաստանի ֆոնդային շուկայի փլուզման, իրացվելիության ճգնաժամի և կապիտալի արտահոսքի հիմնական պատճառը 2008 թվականի օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին երկրի ներքին խնդիրների մեջ. «<…> Ռուսաստանի ֆինանսական հատվածը առավելապես տուժել է ԱՄՆ վարկային ճգնաժամի պատճառով։ Մոսկվայի ֆոնդային բորսաների և բանկերի համար միջազգային իրավիճակը սրել է առկա ճգնաժամային իրավիճակը, ինչը հիմնականում բացատրվել է ներքին գործոններով, այսինքն՝ օգոստոսյան ռուս-վրացական պատերազմով »[130][131]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Standard & Poor's միջազգային վարկանիշային գործակալությունը վերանայել է Ռուսաստանի Դաշնության ինքնիշխան վարկային վարկանիշների կանխատեսումը` «Դրականից» մինչև «Կայուն»։

Հոկտեմբերի 1-ին Ռուսաստանի կառավարության ղեկավար Վ.Պուտինը ֆինանսական ճգնաժամի ողջ պատասխանատվությունը դրել է կառավարության ու ԱՄՆ «համակարգի» վրա՝ ասելով.

«Ամեն ինչ, ինչ տեղի է ունենում այսօր տնտեսագիտության և ֆինանսների ոլորտում, ինչպես գիտեք, սկսվել է Միացյալ Նահանգներում։ Այս ամբողջ ճգնաժամը, որին բախվել են շատ տնտեսություններ, և ամենացավալին այն է, որ համարժեք որոշումներ կայացնելու անկարողությունը այլևս ոչ թե կոնկրետ անձանց անպատասխանատվությունն է, այլ համակարգի անպատասխանատվությունը։ Համակարգ, որը, ինչպես հայտնի է, ղեկավարություն էր հավակնել, բայց մենք տեսնում ենք, որ նա ոչ միայն ի վիճակի չէ ղեկավարություն ապահովել, այլև նույնիսկ անկարող է ճգնաժամը հաղթահարելու համար համարժեք, բացարձակապես անհրաժեշտ որոշումներ կայացնել»[132]։

Կառավարության նույն նիստում հայտարարվել է, որ որոշում է կայացվել ձեռնարկությունների աշխատավարձային ֆոնդերի հարկային բեռի կտրուկ ավելացման մասին. 2010 թվականից միասնական սոցիալական հարկը (ЕСН) 26 տոկոս տոկոսադրույքով պետք է փոխարինվի երեք ապահովագրական վճարներով, որոնք կազմում են աշխատավարձի 34 տոկոսը[133]։ UST-ի չեղարկման որոշումը բացասական արձագանք է առաջացրել ռուսական բիզնեսի կողմից, «Բիզնես Ռուսաստանը» 2008 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Պուտինին ուղղել է առաջարկ` պատժել հարկային ցանկացած նորամուծությունների մորատորիում մինչև համաշխարհային շուկաներում ֆինանսական ճգնաժամի ավարտը[134][135]։ ՖԲԿ-ի ռազմավարական վերլուծության վարչության տնօրեն Իգոր Նիկոլաևը նշել է, որ արդյունավետ տոկոսադրույքի աճը 20-22 տոկոսից մինչև 30 տոկոս «շատ է». Մենք ոչ միայն կնվազեցնենք տնտեսական աճի տեմպերը, այլև, ընդհանուր առմամբ, դրանք հաջորդ տարի արդեն կհասցնենք զրոյի։ Եթե հնարավոր էր ընտրել հարկային բեռը մեծացնելու ամենաանհաջող պահը, ապա այն ընտրված է»[136]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 6-ին ՌՏՍ ինդեքսը նվազել է։ Օրվա ընթացքում 19,1 տոկոսով` 866,39 կետ[137]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 7-ին, Դ. Ա. Մեդվեդևը, կառավարության տնտեսական բլոկի հետ հանդիպումից հետո, հայտարարել է, որ պետությունը ռուսական բանկերին կտրամադրի մինչև 950 միլիարդ ռուբլու ստորադաս փոխառություն առնվազն հինգ տարի ժամկետով[138]։ Լուրը ժամանակավոր աճի առիթ է հանդիսացել ֆոնդային բորսայում[138]։ Համաշխարհային բանկի համաձայն, Ռուսաստանի ֆինանսական համակարգի ամրապնդման միջոցները հնարավորություն են տվել «կայունացնել բանկային համակարգը ծայրահեղ իրացվելիության պակասի պայմաններում և կանխել բնակչության խուճապը։ Բանկային համակարգից ավանդների զուտ արտահոսքը կայունացավ, սկսեցին աճել արտարժութային ավանդները, խուսափել խոշոր բանկերի սնանկացումներից և վերսկսվել է բանկային հատվածի համախմբման գործընթացը[139]։

2008 թվականի հոկտեմբերին նավթագազային հսկաները («Լուկօյլ», «Ռոսնեֆտ», և «Գազպրոմ») կառավարությունից աջակցություն են պահանջել արտաքին փոխառությունների պարտքի մարման համար[138]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 8-ին նախագահ Մեդվեդևը, ելույթ ունենալով Էվիան քաղաքում (Ֆրանսիա) Համաշխարհային քաղաքականության համաժողովում, նախանշել է իր տեսակետները տնտեսական ճգնաժամի բնույթի և դասերի վերաբերյալ։ Նրա կարծիքով, ճգնաժամը «առաջին հերթին պայմանավորված էր մի շարք երկրների տնտեսական «եսասիրությամբ»[140][141]։ Նա առաջարկել է 5 կետից բաղկացած ծրագիր, որոնցից առաջինը հետևյալն էր. «Նոր պայմաններում անհրաժեշտ է պարզեցնել և համակարգ մտցնել ինչպես ազգային, այնպես էլ միջազգային կարգավորող ինստիտուտներ»[140][141]։ Նույն օրը հաղորդվել էր, որ ռուսական ընկերություններում կրճատումներ են սկսվել, հակառակ պաշտոնյաների խոստումներին և վերլուծաբանների կանխատեսումներին, ինչպես նաև գազի կոնվեյերների կանգնեցման և Կամազայում աշխատանքային օրերի քանակի նվազման։

Հոկտեմբերի 10-ին Պետդումայի կողմից մի շարք օրինագծերի ընդունման կապակցությամբ[142] և Վ. Պուտինի հայտարարությամբ, որ Զարգացման բանկը (Վնեշէկոնոմբանկ), որում նա հանդիսացել է Դիտորդ խորհրդի նախագահ, հանդես կգա որպես Ռուսաստանի պետական բաժնետոմսերում և պարտատոմսերում պետական միջոցների (ներառյալ Ռուսաստանի ազգային հարստության ֆոնդից միջոցների) տեղաբաշխման օպերատոր[143], հաղորդում է 2008 թվականի հոկտեմբերի 13-ին ռուսական Newsweek–ը[144], որ ՎԵԲ-ը արդեն որպես գրավ ապահովել է ռուսական ձեռնարկությունների բաժնետոմսերը, ինչը ստեղծել է «ազգայնացման ռիսկ» և գույքի վերաբաշխում[144]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 13-ին Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը հրամանագիր է ստորագրել ֆիզիկական անձանց բանկային ավանդների երաշխիքները 700 հազար ռուբլի ավելացնելու մասին[145]։

2008 թվականի դեկտեմբերի 4-ին, Պուտինը ԲԲՍ-ին ասել է, որ հաջորդ նախագահական ընտրությունները տեղի կունենան 2012 թվականին, և որ Մեդվեդևի հետ նրա համագործակցությունը «արդյունավետ տանդեմ» է[146][147]։ Հեռարձակողը մեկնաբանել է այն փաստը, որ «ուղիղ եթերը» վարել է վարչապետ Պուտինը (և ոչ թե նախագահ Մեդվեդևը), որպես ապացույց այն բանի, որ «Պուտինը դժվար թե զիջի իրական իշխանությունը նախագահի պաշտոնը թողնելուց հետո»[146]։ Պուտինը դա բացատրել է իշխող կուսակցության նախագահ լինելու փաստով (նկատի ունի Պետդումայում «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության մեծամասնությունը)։

Ռոսստատի 2009 թվականի հունվարին հրապարակած տվյալների համաձայն, դեկտեմբերին բնակչության իրական տնօրինվող եկամուտների անկման մասշտաբը գրեթե կրկնապատկվել է նոյեմբերի համեմատ` կազմելով 11,6 տոկոս (նախորդ տարվա դեկտեմբերի համեմատ), իրական աշխատավարձերը նվազել են 4,6 տոկոսով (+7,2 նոյեմբերին), 4-րդ եռամսյակում գործազուրկների միջին ամսական աճի տեմպը հասել է 23 տոկոսի (2007 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ) 3-րդ եռամսյակի 5.6 տոկոսի դիմաց։

2009 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Ռուսաստանի վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը ասել է, որ Ռուսաստանի տնտեսական ճգնաժամի ակտիվ փուլը հաղթահարվել է[148]։

2010 թվականի մարտին Համաշխարհային բանկի զեկույցում նշվել է, որ Ռուսաստանի տնտեսությանը հասցված վնասները ճգնաժամի սկզբում սպասվածից քիչ էին[149]։ Համաշխարհային բանկի կարծիքով, դա մասամբ պայմանավորված էր կառավարության կողմից ձեռնարկված զանգվածային հակաճգնաժամային միջոցառումներով[149]։

Պաշտպանական միջոցներ խմբագրել

Հունվարի 12-ին, համաձայն վարչապետ Վ.Պ. Պուտինի կողմից 2008 թվականի դեկտեմբերի 5-ին ստորագրված «Որոշակի ավտոմեքենաների մաքսային սակագնում փոփոխություններ կատարելու մասին» Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության որոշման[150][151], Ռուսաստան ներմուծված արտասահմանյան արտադրության բեռնատարների և մեքենաների նոր, ավելացված մաքսատուրքերը ուժի մեջ մտան[152]։ Կառավարության որոշումը զանգվածային բողոքներ է առաջացրել Հեռավոր Արևելքի, Սիբիրի և այլ մարզերի քաղաքներում 2008 թվականի դեկտեմբերին[153], որոնք շարունակվել են մինչև 2009 թվականի հունվարը, արդեն քաղաքական լոզունգների ներքո[154]։

2009 թվականի հունվարի 28-ին Դավոսում Վ. Պուտինը իր խոսքում մասնավորապես ասել է. ««Մեծ քսանյակի» գագաթնաժողովում աշխարհի առաջատար տնտեսությունների ղեկավարները պայմանավորվել են զերծ մնալ համաշխարհային առևտրի և կապիտալի հոսքերի խոչընդոտներ ստեղծելուց։ Ռուսաստանը կիսել է այս տեսակետները։ Եվ նույնիսկ եթե ճգնաժամի պայմաններում պրոտեկցիոնիզմի որոշակի ամրապնդումն անխուսափելի է, ինչը, ցավոք, մենք այսօր տեսնում ենք, ապա այստեղ բոլորս պետք է չափի զգացողություն ունենանք»[155][156]։

Նահանջ Ներքին քաղաքականություն (2009) խմբագրել

«Ռոսստատի» կողմից 2009 թվականի հունվարին հրապարակված տվյալների համաձայն, 2008 թվականի դեկտեմբերին Ռուսաստանում արդյունաբերական արտադրանքի անկումը 2007 թվականի դեկտեմբերի համեմատ հասել է 10,3 տոկոսի (նոյեմբերին` 8,7 տոկոս), ինչը վերջին տասնամյակում արտադրության ամենախոր անկումն էր[157], ընդհանուր առմամբ, 2008 թվականի 4-րդ եռամսյակում արդյունաբերական արտադրության անկումը 6.1 տոկոս էր` 2007 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ[158]։ 2009 թվականի հունվար-հոկտեմբերին նույն ժամանակահատվածի համեմատ արդյունաբերական արտադրության ինդեքսը 86,7 տոկոս էր (տվյալները Ռուսաստանի էկոնոմիկայի նախարարություն)։ Արդյունաբերական արտադրության կայունացման որոշ նշաններ, այնուամենայնիվ, հիմք չեն տվել նկատել բարելավում մինչև 2009 թվականի վերջը, բացառությամբ տարվա վերջում գնաճի անկումը մինչև 8,8 տոկոս (տվյալների Ռոսստատ)։ 2009 թվականի տաս ամիսների ընթացքում ՀՆԱ-ն նվազել է 9,6 տոկոսով։

2008 թվականի նախագահի ուղերձը, Սահմանադրության փոփոխությունների մասին օրենքը խմբագրել

2008 թվականի հոկտեմբերի 23-ին Ռուսաստանի նախագահի ամենամյա ուղերձի հրապարակումը Դաշնային ժողովին[159] հետաձգվել է անորոշ ժամկետով, հաղորդվել է, որ Մեդվեդևը մտադիր է դրանում հակաճգնաժամային ուղղումներ մտցնել։ Նույն օրը ԶԼՄ-ները հաղորդել են, վկայակոչելով փորձագետների կարծիքը, որ «համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամն արդեն սկսել է անդրադառնալ Ռուսաստանի քաղաքացիների կյանքի վրա»[160]։

2008 թվականի նոյեմբերի 5-ին Կրեմլի Մեծ պալատի Գեորգիևյան դահլիճում (բոլոր նախորդները ընթերցվել էին Կրեմլի մարմարի դահլիճում) ընթերցած ուղերձում Մեդվեդևը քննադատության է ենթարկել ԱՄՆ-ին և առաջարկել փոփոխություններ կատարել Ռուսաստանի Սահմանադրության մեջ (նրանց կողմից կոչվել է Սահմանադրության ճշգրտում»[161]), որոնք կերկարաձգեին նախագահի և Պետդումայի լիազորությունները համապատասխանաբար մինչև վեց և հինգ տարի ժամկետով, նախագահի նոր առաջարկն «ընկալվել է երկարատև ծափահարություններով»[162][163]։ Նախագահը «կանխել» է բոլոր նրանց փորձերը, «ովքեր հույս ունեին հրահրել քաղաքական իրավիճակի սրացում»։ «Մենք թույլ չենք տա սոցիալական և ազգամիջյան տարաձայնություններ բորբոքել, խաբել մարդկանց և նրանց ներքաշել հակաիրավական գործողությունների մեջ»[161]։ Նոյեմբերի 6-ին «Վեդոմոստի» թերթի նախագահական վարչակազմի մոտ կանգնած անանուն աղբյուրի համաձայն[164], «լիազորությունների ժամկետի երկարաձգման ծրագիրը ձևավորվել է դեռևս 2007 թվականին Պուտինի վերահսկողության ներքո» և նախատեսել է վերջինիս վերադարձը Կրեմլ արդեն ավելի երկար ժամկետով[164], աղբյուրը ենթադրել է, որ նման տեքստի դեպքում «Մեդվեդևը կարող է վաղաժամկետ վայր դնել լիազորությունները՝ պատճառաբանելով դա Սահմանադրության փոփոխությամբ»[164]։ Նման կարծիքներ են հայտնել նոյեմբերի 10-ի Ռուսական Newsweek ամսագրի կառավարության աղբյուրները[165]։ Նոյեմբերի 7-ի երեկոյան «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության առաջնորդ, կառավարության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կուսակցության ղեկավարության հետ հանդիպմանը, որին մասնակցել են նաև Ռուսաստանի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի առաջին տեղակալ Վլադիմիր Սուրկովը և Ռուսաստանի կառավարության աշխատակազմի ղեկավար Սերգեյ Սոբյանինը[166], հայտարարել է. «Կարծում եմ, որ «Միասնական Ռուսաստանը» պետք է աջակցի նախագահի դիրքորոշմանը, և իր քաղաքական ռեսուրսի հաշվին ապահովի նախագահական առաջարկների ընդունումը դաշնային խորհրդարանի միջոցով, իսկ անհրաժեշտության դեպքում նաև տարածաշրջանների օրենսդիր ժողովների միջոցով»[166][167]։ Առաջարկն առաջացրել է ընդդիմության և իրավապաշտպանների բողոքները[168]։

2008 թվականի նոյեմբերի 11-ին նախագահ Մեդվեդևը, Սահմանադրության 134-րդ հոդվածի և «Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության փոփոխությունների ընդունման և ուժի մեջ մտնելու կարգի մասին» Դաշնային օրենքի 3-րդ հոդվածի համաձայն, Պետդումա է մտցրել ՌԴ Սահմանադրության փոփոխությունների մասին օրենքների նախագծերը՝ «Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի և Պետական Դումայի լիազորությունների ժամկետի փոփոխման մասին» ինչպես նաև «Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նկատմամբ Պետական Դումայի վերահսկողական լիազորությունների մասին»[169]։

 
2008 թվականի նոյեմբերի 20-ին «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության X համագումարում

2008 թվականի նոյեմբերի 13-ին ռուսական որոշ ԶԼՄ-ներ հաղորդել էին, որ Պետդումայի որոշ պատգամավորների կարծիքով, նույն թվականի նոյեմբերի 20-ին «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության համագումարում Վլադիմիր Պուտինը կարող է անդամակցել կուսակցությանը և դառնալ Պետդումայի նախագահ, չէր բացառվում նաև խորհրդարանի ստորին պալատ վերընտրվելու հնարավորությունը[170][171]։

Նոյեմբերի 19-ին Պետդումայում Սահմանադրության փոփոխությունների երկրորդ ընթերցմամբ ընդունվելու ժամանակ ՌԴԿԿ խմբակցության հետ միասին, որը դեմ էր քվեարկել, քվեարկությանը չէր մասնակցել ՌԼԴԿ խմբակցությունը՝ Պետդումայի սահմանադրական օրենսդրության կոմիտեի կողմից քննարկման չներկայանալու հետևանքով[172]։ Դեկտեմբերի 12-ին Կրեմլի պետական պալատում Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի ելույթի ժամանակ, որը նվիրված է եղել Սահմանադրության 15-ամյակին, դահլիճից հնչել են «ամոթ ուղղումներին»։ Թիկնապահներն այդ մարդուն դուրս են բերել դահլիճից, թեև նախագահը խնդրել է ոչինչ չանել։ «Իրականում պետք չէ ոչ մի տեղ տանել, թող մնա և լսի»,որը ասել է Մեդվեդևը։ Նա հավելել է, որ «Սահմանադրությունը դրա համար էլ ընդունվել է, որպեսզի յուրաքանչյուրն ունենա իր դիրքորոշումը արտահայտելու իրավունք»։ «Դա էլ է դիրքորոշում, այն կարելի է հարգել»,- նշել է ՌԴ նախագահը, և դահլիճում, ինչպես հայտնել են լրատվական գործակալությունները, հնչել են ծափահարություններ։ Այդ միջադեպը հառարձակվել է Ռուսաստանի Առաջին ալիքի և ՎԳՏՌԿ ալիքների եթերներից[173]։

2008 թվականի դեկտեմբերի 30-ին փոփոխության մասին օրենքը ստորագրվել է Մեդվեդևի կողմից և ուժի մեջ է մտել հաջորդ օրը[174]։

Ամերիկյան Freedom House կազմակերպությունը պնդել է, որ նախագահական և խորհրդարանական լիազորությունների ժամկետի ավելացումը Ռուսաստանին դարձրել է «ավելի անազատ երկիր»[175][176]։ Ռուսաստանի Պետդումայի Կոմունիստական կուսակցության խմբակցության պատգամավոր Վալերի Ռաշկինը նշել է, որ 2008 թվականին նախագահի ուղերձում հնչած նախաձեռնությունները (բացառությամբ Սահմանադրության փոփոխությունների) մնացել են դատարկ հայտարարություններ[177]։ 2009 թվականի մայիսի 7-ին ՌԴ Սահմանադրական դատարանի նախագահ Վալերի Զորկինը «Կոմերսանտի» հետ զրույցում, որը նվիրված է եղել Դմիտրի Մեդվեդևի նախագահության առաջին տարեդարձին, հայտարարել է, որ Սահմանադրական դատարանը պետք է իրավունք ստանա ստուգել Հիմնական օրենքի առաջարկվող փոփոխությունների օրինականությունը նախքան դրանց ընդունումը (այժմ ՍԴ-ն նման իրավունք չունի)։

Իսկ Սահմանադրական դատարանը պետք է գործի այն Սահմանադրության շրջանակներում, որը նրան տրվել է։ Նա կարող է մեկնաբանել այն, բայց չի կարող այլ Սահմանադրություն մտցնել։ Ես կարծում եմ, որ այսօր ժամանակն է փոխել օրենքում փոփոխություններ կատարելու մեխանիզմի մասին օրենքը... որպեսզի հասարակությունը և օրենսդիրը զերծ պահեն հակասահմանադրական նորմի ընդունումից, նոր ուղղման ներդրումը պետք է ստուգվի սահմանադրական վերահսկողության մարմնի միջոցով։ Քանի որ, երբ այն ընդունվել և հաստատվել է, արդեն ոչ ոք չի կարող ստուգել այն»,- պարզաբանել է Զորկինը[178]։

Ի պատասխան Զորկինի ելույթի՝ հաջորդ օրը Դմիտրի Մեդվեդևը Պետդումային առաջարկել է փոխել սահմանադրական դատարանի նախագահի նշանակման կարգը։ Ըստ օրինագծի, որը նախագահը մտցրել է խորհրդարան, Սահմանադրական դատարանի նախագահն ու նրա տեղակալները պետք է նշանակվեն Դաշնության խորհրդի կողմից՝ պետության ղեկավարի ներկայացմամբ[179]։

Արտաքին քաղաքականություն խմբագրել

Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարում է, որ ճանաչելու է Ռուսաստանի կողմից Աբխազիայի և Հարավային Օսեթիայի անկախությունը
 
2009 թվական, Վինդհուկ, Դմիտրի Մեդվեդևը Նամիբիայի առաջին նախագահ Սեմ Նույոմի հետ
 
2008 թվական, Դուշանբե, Դմիտրի Մեդվեդևը Աֆղանստանի նախագահ Համիդ Քարզայի հետ

2008 թվական խմբագրել

2008 թվականի հունիսի 17-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հրամանագիր է ստորագրել Լատվիայի և Էստոնիայի քաղաքացիների, ԽՍՀՄ նախկին քաղաքացիների կողմից ՌԴ-ի սահմանը առանց վիզայի հատելու ռեժիմի մասին[180]։ 2008 թվականի հունիսի 27-ից անանցագիր ռեժիմը սկսել է գործել[181]։

2008 թվականի հուլիսի 12-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հաստատել է Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության նոր հայեցակարգը[182]։

2008 թվականի օգոստոսի 26-ին Դմիտրի Մեդվեդևը ստորագրել Է «Աբխազիայի Հանրապետությունը ճանաչելու մասին» և «Հարավային Օսիայի Հանրապետությունը ճանաչելու մասին» հրամանագրերը, որոնց համաձայն Ռուսաստանի Դաշնությունը այս և մյուս Հանրապետությունը ճանաչել է «որպես ինքնիշխան և անկախ պետություն», պարտավորվել է նրանցից յուրաքանչյուրի հետ հաստատել դիվանագիտական հարաբերություններ և կնքել բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության մասին պայմանագիր։ Ռուսաստանի կողմից Վրաստանի տարածաշրջանների անկախության ճանաչումը դատապարտել է Արևմուտքի երկրների մեծամասնությանը. չաջակցվելով ԱՊՀ ոչ մի այլ պետության կողմից։

Հինգ օր անց՝ 2008 թվականի օգոստոսի 31-ին, Սոչիում ռուսական երեք հեռուստաալիքներին տված հարցազրույցում Մեդվեդևը հայտարարել է հինգ «դիրքորոշումներ», որոնց վրա նա մտադիր է եղել կառուցել ՌԴ արտաքին քաղաքականությունը[183]։ Նրա անվանած «դիրքորոշումներից» առաջինում ասվում է. «Ռուսաստանը ճանաչում է միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքների գերակայությունը, որոնք սահմանել են քաղաքակիրթ ժողովուրդների հարաբերությունները»[183]։ 5-րդ «դիրքորոշումը» եղել է հետևյալը․ «Ռուսաստանը, ինչպես և աշխարհի մյուս երկրները, ունի տարածաշրջաններ, որոնք ունեն արտոնյալ շահեր։ Այդ շրջաններում գտնվում են երկրներ, որոնց հետ մեզ ավանդաբար կապում են բարեկամական, բարիդրացիական հարաբերությունները, պատմականորեն առանձնահատուկ հարաբերությունները։ Մենք շատ ուշադիր կաշխատենք այդ տարածաշրջաններում և այնպիսի բարեկամական հարաբերություններ կզարգացնենք այդ պետությունների և մեր մերձավոր հարևանների հետ»[183]։ Իտալական La Repubblica թերթը սեպտեմբերի 3-ին իր «Նոր Յալթա. այսօրվա կառավարիչներն ու ազդեցության ոլորտները» հոդվածում Մեդվեդևի վերջին «դիրքորոշումը» մեկնաբանել է որպես Ռուսաստանի հավակնություն այն գոտու վրա, որը «տարածվել է նախկին խորհրդային տարածքների մի մասի վրա, որտեղ ապրել են ռուս փոքրամասնությունները»[184]։ Այդ հոդվածից մեկ օր առաջ Դմիտրի Մեդվեդևն իր վերաբերմունքն է հայտնել Վրաստանի ղեկավարությանը․ «Ինչ վերաբերում է վրացական իշխանություններին, մեզ համար գործող ռեժիմը սնանկացել է, նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլին մեզ համար գոյություն չունի, նա քաղաքական դիակ է»[185]։

Wall Street Journal թերթի «Ռուսաստանի հաջորդ թիրախը կարող է դառնալ Ուկրաինան» հոդվածում 2008 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Ռուսաստանի հետազոտությունների ծրագրի տնօրեն և American Enterprise Institute-ի գիտաշխատող Լեոն Արոնը կարծել է, որ «Ռուսաստանի ներխուժումը Վրաստան և երկրի շարունակվող օկուպացիան» միակ դեպքը չի եղել, բայց եղել է «ազգային անվտանգության և արտաքին քաղաքականության այլ և խորապես մտահոգիչ դոկտրինի առաջին դրսևորումը»[186][187]։

Նույն տարվա սեպտեմբերի 1-ի Newsweek ամսագրում Յոզեֆ Իոֆեն, Ստենֆորդի ինստիտուտի (Stanford's Institute for International Studies) ավագ գիտաշխատողը նախագահ Մեդվեդևի օրոք Ռուսաստանի նոր արտաքին քաղաքական կուրսի մասին, գրել է.

Վրաստանի պատճառով, Վաշինգտոնի հետ Մոսկվայի հակամարտության հետևանքով, դիտորդների կարծիքով, «Մոսկվայի արտաքին քաղաքական ակտիվությունը նկատելիորեն տեղափոխվել է Լատինական Ամերիկայի կողմը»[188]։ ՌԴ պատվիրակության այցը փոխվարչապետ Իգոր Սեչինի գլխավորությամբ 2008 թվականի սեպտեմբերի կեսերին հետապնդել է ոչ միայն տնտեսական համագործակցության հարցեր, այլև Վենեսուելայի և Կուբայի հետ դաշնակցային հարաբերությունների զարգացում, ինչը Մոսկվայի տեսանկյունից «արժանի պատասխան կդառնար հետխորհրդային տարածքում ԱՄՆ-ի ակտիվացման համար»[189]։ Սեպտեմբերի 18-ին «Վեդոմոստի» թերթը մեջբերել է ռուս փորձագետի կարծիքը. «Վենեսուելայի հետ ռազմական համագործակցության զարգացումը Մոսկվայի պատասխանն է ամերիկացիների կողմից Վրաստանին աջակցությանը»[190]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 18-ին ԱՄՆ պետքարտուղար Քոնդոլիզա Ռայսը հանդես է եկել German Marshall Fund հիմնադրամի Վաշինգտոնյան ներկայացուցչությունում ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հարաբերություններին նվիրված ելույթով։

Ավելի ուշ ԱՄՆ պետքարտուղարին Մեդվեդևի պատասխանը, ըստ մեկնաբանների, եղել են նրա ելույթի որոշ թեզիսներ, որոնք նա հաջորդ օրը հնչեցրել Է Կրեմլում «հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ»[191], որտեղ նա ՆԱՏՕ-ին մեղադրել Է Կովկասում և ԱՄՆ-ում հակամարտություն հրահրելու մեջ՝ Ռուսաստանի ներքին գործերին միջամտելու մեջ։

 
Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը 2008 թվականի հոկտեմբերի 8-ին Ֆրանսիայի Էվիան-լե-Բեն քաղաքում համաշխարհային քաղաքականությանը նվիրված խորհրդաժողովում իր ելույթի ժամանակ:

2008 թվականի հոկտեմբերի 2-ին «Պետերբուրգյան երկխոսություն» ֆորումի շրջանակներում Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի հետ հանդիպման ժամանակ կրկին հանդես է եկել «Եվրոպական անվտանգության մասին նոր իրավաբանորեն պարտավորեցնող պայմանագրի» ստեղծման օգտին[192][193]։ Անդրադառնալով գլոբալ ֆինանսական ճգնաժամին՝ կարծիք է հայտնել, որ «համակարգը, որը ստեղծվել է, այսօր հավասարակշռված վիճակում չի կատարում միջազգային ֆինանսական համակարգի պահպանման ոչ մի խնդիր»[193]։ Մեդվեդևը նաև ընդգծել է սառը պատերազմից խաղաղության վերադառնալու անհնարինությունը[194]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 8-ին, ելույթ ունենալով Էվիանայում (Ֆրանսիա) համաշխարհային քաղաքականությանը նվիրված խորհրդաժողովում, քննադատել Է ԱՄՆ-ի կառավարության կողմից վարվող «2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ից հետո» և Աֆղանստանում «Թալիբանի» ռեժիմի տապալումից հետո գլոբալ արտաքին քաղաքական կուրսը, երբ, նրա կարծիքով, «սկսվել է միակողմանի գործողությունների շարք»[140], մասնավորապես․

 
Բաքու, 2008 թվական, Դմիտրի Մեդվեդևն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ
 
Աստանա, 2008 թվական, Դմիտրի Մեդվեդևը Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևի հետ
 
«Մետաքսի ճանապարհ-2009» հանրահավաքի եզրափակիչ փուլի հանդիսավոր միջոցառումներին: Ռուսաստանի Նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը, Թուրքմենստանի Նախագահի հետ
 
Դմիտրի Մեդվեդևը և Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը

Ելույթն ընդգրկել է Եվրոպական անվտանգության մասին նոր պայմանագրի «կոնկրետ տարրերը», որը, Մեդվեդևի կարծիքով, կոչված է եղել «ստեղծել համապարփակ անվտանգության միասնական և հուսալի համակարգ»[140]։

2008 թվականի նոյեմբերի 5-ին ընթերցված Դաշնային ժողովին ուղղված ուղերձում առաջին անգամ հնչեցրել է կոնկրետ միջոցներ. երեք հրթիռային գնդերի ոչնչացումից հրաժարում, Կալինինգրադի մարզում «Իսկանդեր» հրթիռային համալիրներ տեղակայելու և ամերիկյան ՀՀՊ-ի ռադիոէլեկտրոնային ճնշումներ իրականացնելու մտադրություն[161][195]։ Մեդվեդևի հայտարարությունները քննադատության են արժանացել ԱՄՆ-ի կառավարության և ՆԱՏՕ-ի անդամ այլ երկրների կողմից[196]։ Լեհաստանի վարչապետ Դոնալդ Տուսկը, մասնավորապես, ասել է. «Ես այդքան մեծ նշանակություն չէի տա այս տիպի հռչակագրերին»[196]։ Մոսկվայի ռազմական ծրագրերը քննադատել է Եվրամիությունը[197] և արևմտյան լրատվամիջոցները, որոնցից մի քանիսը դրանք ընկալել են որպես մարտահրավեր ԱՄՆ ընտրված նախագահ Բ. Օբամային[198]։ Դիտորդները, ովքեր գրել են Մեդվեդևի հայտարարությունների մասին՝ որպես «Օբամային հրապարակավ շանտաժի փորձ»[199], նշել են, որ դրանով Մոսկվան զգալիորեն դժվարացրել է իր համար ՀՀՊ-ի տեղակայման պլաններից հրաժարվելու հնարավորությունը[199][200]։ Քաղաքագետ Ա. Գոլցն այդ կապակցությամբ ենթադրել է, որ Մեդվեդևն «ամենայն հավանականությամբ նպատակ է հետապնդել առավելագույնս բարդացնել և սրել Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի միջև առանց այն էլ լարված հարաբերությունները Օբամայի ընտրության օրերին»[201], որն էլ ձեռնտու կլիներ «սիլովիկների» ռուսական կուսակցությանը[201]։

2008 թվականի նոյեմբերի 13-ին, գտնվելով Տալլինում ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների պաշտպանության նախարարների խորհրդակցության ժամանակ, ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Ռոբերտ Գեյթսը մերժել Է Մեդվեդևի ավելի վաղ արված առաջարկը[202] հրաժարվել Ռուսաստանի արևմտյան սահմաններին հրթիռների տեղակայումից, պայմանով, որ ԱՄՆ հակահրթիռային պաշտպանության տարրերը չտեղակայվեն Լեհաստանում և Չեխիայում։ Գեյթսը նաև ասել է. «Ի վերջո, Ռուսաստանի սահմանների միակ իրական խոստումնալից սպառնալիքը Իրանն է, և ես կարծում եմ, որ «Իսկանդեր» հրթիռներն այնտեղից չեն կարող հասնել Իրան։ Այս հարցն ակնհայտորեն մեր ու ռուսների միջև է։ Ինչու են նրանք հրթիռներով սպառնում թիրախավորել եվրոպական երկրները, ինձ համար դեռ առեղծված է»[203][204]։ Նախօրեին Գեյթսը Բալթյան երկրների, Ուկրաինայի և Ռուսաստանի մյուս հարևան երկրների գործընկերներին հավաստիացրել է, որ Ամերիկան հաստատակամ է իրենց շահերի պաշտպանությանը[205]։

2008 թվականի նոյեմբերի 15-ին Դմիտրի Մեդվեդևը Վաշինգտոնում «քսանյակի» գագաթնաժողովում առաջարկել է ամբողջությամբ վերակառուցել ֆինանսական համակարգի բոլոր ինստիտուտները, նոր կառույցը, ՌԴ նախագահի խոսքով, պետք է լիներ «բաց, թափանցիկ և հավասարաչափ, արդյունավետ և լեգիտիմ»[206], բացի այդ մի շարք այլ առաջարկներ է արել իր ելույթում[207]։ Վաշինգտոնում Մեդվեդևի ելույթի կապակցությամբ «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի մեկնաբան Յ. Լատինինան նոյեմբերի 17-ին գրել է. «Ինչ է ասել Մեդվեդևը Վաշինգտոնում։ Դա քննարկելն անիմաստ է։ Վաշինգտոնում տեղի է ունեցել այն, որ մեզ դուրս են թողել «ութնյակից»։ Ելցինի օրոք «յոթնյակն» ընդլայնել են հասցնելով «ութնյակ», բայց բժշկից հետո «Մեչելում», Վրաստանում տանկերից և ռուսական պայթուցիկից պայթած մեզ «յոթնյակին» խորհրդակցության չեն հրավիրել, այլ կանչել են «քսանյակին»՝ ՀԱՀ-ի, Ինդոնեզիայի և Սաուդյան Արաբիայի հետ հանդիպման։ Մեզ հեռացրել են անհաջողությունների համար, բայց ընդհանուր ժողովին հրավիրել են։ Ի՞նչ կարելի է ակնկալել այն ուսանողից, որը հեռացվել է ակադեմիական ձախողման համար։ Կկանգնի և ինչ կասի. «Ես արդեն լավ կկատարեմ իմ մաթեմատիկան»։ Իսկ նա կանգնել է և ասել. «Ես գաղափար ունեմ, թե ինչպես վերակազմակերպել դեկանատի աշխատանքը»։ Սա այնքան ծիծաղելի է, որ ես կասկածում եմ, որ Մեդվեդևից դիտմամբ են ծաղրածու սարքում[208]։

2008 թվականի դեկտեմբերի 4-ին Հելսինկիում ԵԱՀԿ ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստում ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի պաշտոնական ներկայացուցիչները մերժել են նույն թվականի հուլիսին Մեդվեդևի առաջադրած համաեվրոպական անվտանգության նոր ճարտարապետության ստեղծման նախաձեռնությունը[209], հիշատակելով արդեն գոյություն ունեցող կառույցների համարժեքությունը[210][211]։

 
2009 թվականի հուլիսի 6-ին նախագահներ Օբաման և Մեդվեդևը Մոսկվայում

2009-2011 թվականներ խմբագրել

2009 թվականի հունվարի 20-ին ԱՄՆ նախագահ Բարակ Օբամայի պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ ռուս-ամերիկյան քաղաքագետ Նիկոլայ Զլոբինը 2009 թվականի հունվարի 28-ի «Վեդոմոստիում» նշել է, որ Օբաման չի ընդունի քաղաքականության մեջ «տղայական» հարաբերությունների ոճն ու նորմերը։ Նա այն կանցկացնի՝ ելնելով ռացիոնալ հաշվարկներից, այլ ոչ թե հույզերից և «հասկացություններից»[212]։

2009 թվականի փետրվարի 13-14-ը Հռոմում կայացած G7 երկրների ֆինանսների նախարարների հանդիպման կապակցությամբ[213], որին հրավիրված է եղել նաև Ա. Կուդրինը, Reuters գործակալության հաղորդագրությունն արձանագրել է, որ «յոթնյակի» նկատմամբ Մոսկվայի նախկին հավակնությունները խարխլվել են ճգնաժամով և նավթի գների անկմամբ[214]։

2009 թվականի մարտի սկզբին ռուսական և ամերիկյան մամուլում ինտրիգ է ստեղծվել ԱՄՆ նախագահ Բարակ Օբամայի «ավելի վաղ հասցեագրված նամակի շուրջ, որը New York Times-ի կողմից հայտարարվել էր գաղտնի»[215], որում, իբր, եղել է «փոխանակման» առաջարկ, որը Եվրոպայում ՀՀՊ-ի խզումից կարող էր նախատեսել ԱՄՆ-ի նոր վարչակազմի մերժում[216][217]։ Նույն թվականի մարտի 3-ին Մեդվեդևը, մեկնաբանելով ԱՄՆ նախագահի հետ ուղերձների իր փոխանակումը, ասել է. «Եթե խոսենք ինչ-որ փոխանակումների մասին, ապա կարող եմ ձեզ ասել, որ այդ կերպ հարցը չի լուծվումդա անարդյունավետ միջոց է»[218]։ Նման տեսակետ է հայտնել նաև նախագահ Օբաման[219]։ FT պարբերականի մարտի 7-ի խմբագրական հոդվածը, թվարկելով մի շարք խորհրդանշական զիջումներ, որոնք Ռուսաստանին արել էր ԱՄՆ-ի նոր վարչակազմը, նրանց հասցեատեր համարում էր վարչապետ Պուտինին՝ եզրակացնելով. «Աշխարհն ուզում է իմանալ, թե արդյոք Վլադիմիր Պուտինը ցանկանում է մնալ անկանխատեսելի ու իռացիոնալ գործչի դերում, թե նա հասուն մարդ է, ով իսկապես ձգտում է լուծել աշխարհի մեծ խնդիրները»[220]։

2009 թվականի հունիսին Դմիտրի Մեդվեդևի և ՉԺՀ-ի նախագահ Հու Ցզինտաոյի միջև տեղի են ունեցել բանակցություններ, որից հետո Մեդվեդևը հայտարարել է էներգետիկայի ոլորտում շուրջ 100 մլրդ ԱՄՆ դոլարի ռուս-չինական համաձայնագրի կնքման մասին[221]։ Սա եղել է Չինաստանի հետ Ռուսաստանի հարաբերությունների պատմության մեջ խոշորագույն գործարքը[221]։

2009 թվականի հուլիսի 6-8-ը Դմիտրի Մեդվեդևը բանակցություններ է վարել Բարակ Օբամայի հետ Մոսկվա կատարած պաշտոնական աշխատանքային այցի ժամանակ։ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի միջև ստորագրվել են երկկողմ համաձայնագրեր, այդ թվում՝ Ռուսաստանի տարածքով Աֆղանստան ամերիկյան ռազմական բեռների տարանցման մասին[222], և նաև նախանշված են եղել ռազմավարական հարձակողական սպառազինությունների կրճատման ուղենիշները։

 
2010 թվականի ապրիլի 8-ին Պրահայի Հրադայում Բարակ Օբաման և Դմիտրի Մեդվեդևը New START պայմանագրի ստորագրումից հետո

2009 թվականի նոյեմբերի 28-ին Դ. Ա. Մեդվեդևը, Բելառուսի նախագահ Ա. Գ. Լուկաշենկոն և Ղազախստանի նախագահ Ն. Ա. Նազարբաևը Մինսկում ստորագրել են պայմանագիր Ռուսաստանի, Բելառուսի և Ղազախստանի տարածքում 2010 թվականի հունվարի 1-ից միասնական մաքսային տարածք ստեղծելու մասին։ 2010 թվականի հուլիսին սկսել է գործել Բելառուսի, Ղազախստանի և Ռուսաստանի Մաքսային միությունը[223]։ Ըստ որոշ գնահատականների՝ Մաքսային միության ստեղծումը թույլ կտա խթանել տնտեսական զարգացումը և կարող է լրացուցիչ 15 տոկոս տալ մասնակից երկրների ՀՆԱ-ին մինչև 2015 թվականը[224][225]։

2009 թվականի դեկտեմբերի սկզբին Դմիտրի Մեդվեդևը կարճատև աշխատանքային այց է կատարել Վատիկան, այցի ընթացքում նախագահը ներկա գտնվել Հռոմի Պապ Բենեդիկտոս XVI-ի ընդունելությանը։ 2009 թվականի դեկտեմբերի 9-ին հայտարարվել է Ռուսաստանի և Վատիկանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման հրամանագրի ստորագրման մասին (1990 թվականի մարտից հարաբերություններն իրականացվել են մշտական ներկայացուցչությունների միջոցով)[226][227]։

2010 թվականի ապրիլի 8-ին Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը և ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման Պրահայում ստորագրեցին ռազմավարական հարձակողական զենքի կրճատման մասին պայմանագիրը 10 տարի ժամկետով[228]։ Դմիտրի Ա. Մեդվեդևն ասաց, որ պայմանագրի ստորագրումը «ամրապնդեց ոչ միայն Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի անվտանգությունը, այլև ամբողջ համաշխարհային հանրության անվտանգությունը»։ Նաև, ըստ նախագահի, «պայմանագիրը կարող է գործել և կենսունակ լինել միայն այն պայմաններում, երբ չկա ԱՄՆ հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի կարողությունների որակական և քանակական աճ»[229]։ Ռուսաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ, բանակի գեներալ Նիկոլայ Մակարովը կարծում է, որ «Նոր սկիզբ»- ում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները փոխում են փոխադարձ մտահոգությունները և լիովին համապատասխանում են Ռուսաստանի անվտանգության շահերին[230]»: Ֆեդերացիայի Խորհրդի միջազգային հարցերի հանձնաժողովի ղեկավար Միխայիլ Մարգելովի խոսքով՝ «Նոր սկիզբ»-ը Ռուսաստանին թույլ կտա «միլիարդավոր դոլարներ խնայել առկա առաքման մեքենաների վերազինման համար՝ չխոչընդոտելով զենքի արդիականացումը»[231]։

2010 թվականի ապրիլին Դ. Ա. Մեդվեդևը բանակցություններ է վարել Ուկրաինայի նախագահ Վ. Ֆ. Յանուկովիչի հետ, որոնց արդյունքում ստորագրվել են Խարկովի համաձայնագրերը Ղրիմում ռուսական Սևծովյան նավատորմի տեղակայման մասին 2017 թվականից հետո[232]։

 
Նախագահի հայտարարությունը ՝ կապված Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի երկրների հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի շուրջ ստեղծված իրավիճակի հետ

2011 թվականի նոյեմբերի 23-ին Դմիտրի Մեդվեդևը դիմել է Ռուսաստանի քաղաքացիներին` մտահոգություն հայտնելով Եվրոպայում ՀՀՊ համակարգեր տեղակայելու ՆԱՏՕ-ի ծրագրերի վերաբերյալ։ Նա ասել է, որ Ռուսաստանը պատրաստ է պաշտպանել իր շահերը և պատրաստ կլինի պատասխանել։ Մինչդեռ Ռուսաստանը «չի փակել բանակցությունների դուռը» Եվրոպայի համար և պատրաստ է երկխոսության՝ հաշվի առնելով Ռուսաստանի ազգային շահերը[233][234]։

Վերաբերմունք Ստալինի նկատմամբ խմբագրել

Արտասահմանյան շատ լրատվամիջոցներ ուշադրություն են դարձրել այն բանին, ինչ ասել է Մեդվեդևը Ռուսաստանում ստալինիզմը հաղթահարելու անհրաժեշտության մասին։ Արտասահմանյան որոշ լրատվամիջոցներ կարծիք են հայտնել, որ դա «շեղում է հասարակության ուշադրությունը այլ խնդիրներից»[235]։ Մյուսները դրական են գնահատում նախագահի նման գործողությունները[236]։

Ներքին ընդդիմադիր լրատվամիջոցներում դիտորդները մտածում են՝ արդյո՞ք սա արտացոլել է ինչ-որ տեսակի «վերևում» հասած կոնսենսուսի, թե՞ դա նրա անձնական նախաձեռնությունն է[237]։ Քաղաքական վերլուծաբան Դմիտրի Օրեշկինը պնդում է, որ «ոչ մի դեր չի խաղում այն, ինչ Ստալինն էր իրականում։ Այստեղ ժամանակակից քաղաքական պայքար է»[238]։ Իրավապաշտպան Լյուդմիլա Ալեքսեևան դրական է գնահատել Մեդվեդևի նախաձեռնությունը. «Ես ուրախ եմ, որ Մեդվեդևն իր բլոգում խոսել է ստալինիզմի մասին»[238]։

Մեդվեդևը նաև ասել է, որ Ռուսաստանում չեն լինի Իոսիֆ Ստալինին պատկերող պաստառներ[239]։ Դրանից հետո Մոսկվայի քաղաքապետը հրաժարվել է պաստառներ օգտագործել Ստալինի հետ, բայց Սանկտ Պետերբուրգում ավտոբուսը զարդարվել է Ստալինի դիմանկարով` Նևսկի պրոսպեկտի մասնավոր ֆոնդերի վրա[240]։

Լրագրող Սվանիձեն, ով հարցազրույց է վերցրել Մեդվեդևից, պնդում է, որ Մեդվեդևը երկար ժամանակ թաքցրել է իր կարծիքը մարդկանցից Ստալինի մասին, քանի որ մեծամասնությունը Ստալինի մեջ տեսել է ոչ միայն Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հաղթողին, այլև տնտեսական հաջողության հասած լավ պետական գործչի՝ «ինդուստրացում, գերտերության կայացում, կենցաղի կանխատեսելիություն», և դրան վերաբերվել են հարգանքով և համակրանքով[241]։

Ռազմական շինարարություն խմբագրել

 
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը մերձմոսկովյան «Վիստրել» մարզադաշտում (Սերպուխովի մոտ) կրակում է «Մաքսիմ» գնդացիրից

Դմիտրի Մեդվեդևը մերձմոսկովյան հրաձգարանում (Սերպուխովի մոտ) կրակում էր «Մաքսիմ» գնդացիրից։

2008 թվականի սեպտեմբերին կառավարությունը որոշում կայացրեց եռամյա բյուջեն ճշգրտել ռազմական ծախսերի զգալի աճի տեսանկյունից[242]։

«Նոր թերթ»-ի ռազմական դիտորդ Վլադիմիր Մուխինը 2008 թվականի հոկտեմբերի սկզբին կարծում էր, որ, չնայած ռազմական ծախսերի ավելացմանը, «բանակի արդիականացման համար նախատեսված գումարները չեն ընդգրկվել հաջորդ եռամյա բյուջեում»[243]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 8-ին Պաշտպանության նախարար Ա. Սերդյուկովը հայտարարել է, որ մինչև 2012 թվականը Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի թիվը կկրճատվի մինչև 1 միլիոն մարդ, 1 միլիոն 134 հազար 800 մարդուց[244], ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ ՊՆ կենտրոնական ապարատի զգալի կրճատում է սկսվել, ներառյալ Գլխավոր շտաբի հիմնական ստորաբաժանումները[245]։ Նախարարը առաջ է քաշել խնդիրը. «Այժմ Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերը բաղկացած կլինեն հիմնականում մշտական պատրաստության ստորաբաժանումներից»[246]։

2008 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Պաշտպանության նախարար Անատոլի Սերդյուկովը մանրամասն ներկայացրել է առաջիկա բարեփոխումները. Տեղի կունենա բարձր և ավագ սպաների թվի զգալի կրճատում՝ կրտսեր սպաների թվի միաժամանակյա աճով, կառավարման կառուցվածքի վերակազմավորում և ռազմական կրթության համակարգի արմատական փոփոխություն[247]։ Մասնավորապես, «զորքերի օպերատիվ հրամանատարությունն ու վերահսկողությունը բարելավելու համար» նախատեսվում է անցում ավանդական քառաստիճան կառույցից (ռազմական շրջան- բանակ- դիվիզիա- գունդ) դեպի եռաստիճան կառույցի (ռազմական շրջան- օպերատիվ հրամանատարություն- բրիգադ)[247][248]։ Գեներալների թիվը մինչ 2012 թվականը պետք է 1100-ից կրճատվի 900-ի[247], կրտսեր սպաների (լեյտենանտներ և ավագ լեյտենանտներ) թիվը` 50 հազարից դառնալով 60 հազար[247]։ 2008 թվականի նոյեմբերի 1-ին Ռուսաստանի Դաշնության Կոմունիստական կուսակցության Պետդումայի պատգամավորները դիմել են Մեդվեդևին` պահանջելով հրաժարվել զինված ուժերի բարեփոխումների առաջարկվող հայեցակարգից` այն անվանելով «թանկ և չմտածված կադրային բարեփոխում»[249], Պետդումայի պատգամավոր, բանակին աջակցող շարժման առաջնորդ Վիկտոր Իլյուխինն ասել է. «Մենք համոզված ենք, սա զինված ուժերի ոչնչացման վերջին փուլն է»[249][250]։

2008 թվականի նոյեմբերի 29-ին «Կոմերսանտ» թերթը հաղորդել է[251], որ նույն տարվա նոյեմբերի 11-ին Գլխավոր շտաբի պետ Նիկոլայ Մակարովը հրամանագիր է ստորագրել «Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ տեղեկատվության բացահայտումը կանխելու մասին». հրատարակությունը վկայակոչել է նաև իր «Պաշտպանության նախարարության աղբյուրները»՝ վկայելով, որ աշխատանքից ազատման նամակը ներկայացրել են Գլխավոր հետախուզական վարչության ղեկավար, բանակի գեներալ Վալենտին Կորաբելնիկովը, ինչպես նաև մի շարք այլ բարձրաստիճան գեներալներ։ Աշխատակիցների կրճատման մասին տեղեկությունը նույն օրը հերքել է մամուլի ծառայության ժամանակավոր ղեկավարը և ՌԴ ՊՆ տեղեկատվությունը, գնդապետ Դրոբիշևսկին[252]։

 
Դմիտրի Մեդվեդևը Ռուսաստանի ռազմածովային ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար Վլադիմիր Վիսոցկու և պաշտպանության նախարար Անատոլի Սերդյուկովի հետ

2009 թվականի հունվարի 22-ին «Ռոսիյսկայա գազետան» ասել է, որ բանակում սկսված պերեստրոյկան «չգիտեր ոչ խորհրդային, ոչ էլ ռուսական պատմություն», և ըստ էության «մենք ստեղծել ենք բոլորովին նոր զինված ուժեր[253]»:

2009 թվականի մարտի 17-ին նախարար Սերդյուկովը, ելույթ ունենալով Ռուսաստանի Պաշտպանության նախարարության կոլեգիայի ընդլայնված կազմով՝ նախագահ Մեդվեդևի մասնակցությամբ, ասել է, որ մինչև 2025 թվականը հաստատվել է զինված ուժերի կառավարման համակարգի զարգացման հայեցակարգը[254]։ Մեդվեդևն իր խոսքում ասել է, որ «օրակարգում է մարտական ստորաբաժանումների ու կազմավորումների տեղափոխումը մշտական պատրաստվածության կատեգորիա»[255]։

Պայքար կոռուպցիայի դեմ խմբագրել

2008 թվականի մայիսին Մեդվեդևը հրամանագիր է ստորագրել Հակակոռուպցիոն խորհուրդ ստեղծելու մասին[256]։ Նույն թվականի հուլիսին նա ստորագրել է Հակակոռուպցիոն պլանը, որը նախատեսել է մի շարք միջոցառումներ՝ կանխելու կոռուպցիան։ Դեկտեմբերին Մեդվեդևը ստորագրել է հակակոռուպցիոն օրենքների փաթեթ[257][258][259][260]։

Համաձայն կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային հասարակական կազմակերպության 2008 թվականի սեպտեմբերի 23-ին հրապարակված «Transparency International»զեկույցի[261], Ռուսաստանը կոռուպցիայի բարձր մակարդակ ունեցող երկրներից է (կոռուպցիայի մակարդակը գնահատվել էր տաս կետանոց սանդղակով, իսկ տասը միավորը ամենացածր մակարդակն էր), նրա ցուցանիշը 2.1 միավոր էր, ինչը 0.2 միավորով պակաս է նախորդ տարվա ցուցանիշից։ Ռուսաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաները 2008 թվականի սեպտեմբերին նման գնահատականներ էին տվել երկրում կոռուպցիայի մակարդակի վերաբերյալ[262][263]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 30-ին ելույթ ունենալով կոռուպցիայի հակազդման խորհրդի նիստում, Մեդվեդևը բացման խոսքում ասել է. «կոռուպցիան մեր երկրում ոչ միայն մասշտաբային ձևեր, այլև մասշտաբային բնույթ է ձեռք բերել, այն դարձել է սովորական երևույթ, որը բնորոշում է մեր հասարակական կյանքը»[264]։

2010 թվականին Ռուսաստանը 2.1 միավոր ցուցանիշով 180-ից գրավել է 154-րդ տեղը։ Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլի Ռուսաստանի մասնաճյուղի գլխավոր տնօրեն Ելենա Պանֆիլովան ասել է. «Նախորդ տարի Ռուսաստանը այս վարկանիշում 146-րդն էր։ Եզրակացություն. մեկ տարվա ընթացքում մեր երկրում ոչինչ չի փոխվել, ի տարբերություն մեր հարևանների՝ Պապուա Նոր Գվինեայի, Քենիայի, Լաոսի և Տաջիկստանի»[265]։

2011 թվականի վերջին միջազգային խորհրդատվական PricewaterhouseCoopers ընկերությունը հրապարակել է զեկույց, համաձայն որի՝ Ռուսաստանում կոռուպցիայի մասշտաբները նվազել են։ PWC զեկույցում նշվել է, որ «այս թեմայի առաջ բերած հանրային ընդվզումը և իրավական ոլորտում Ռուսաստանի կառավարության ձեռնարկած միջոցառումները տվել են իրենց արդյունքները»[266]։

2012 թվականի գարնանն անցկացրած բրիտանական Ernst & Young աուդիտորական ընկերության ուսումնասիրության համաձայն, 2011 թվականին Ռուսաստանում կոռուպցիոն ռիսկերը զգալիորեն նվազել են և շատ առումներով դարձել են համաշխարհային միջինից ցածր։ Ernst & Young հետազոտությանը մասնակցել են խոշորագույն ընկերությունների ավելի քան 1500 թոփ մենեջեր աշխարհի 43 երկրներից։ Այսպիսով, եթե 2011 թվականին Ռուսաստանում հարցված մենեջերների 39 տոկոսը հայտարարել էր կանխիկ կաշառք տալու անհրաժեշտությունը՝ բիզնեսը պաշտպանելու կամ կորպորատիվ օգուտներ ստանալու համար, ապա 2012 թվականին այդ ցուցանիշը 16 տոկոս էր[267]։

2012 թվականի մարտին Մեդվեդևը հաստատել է 2012-2013 թվականների Ազգային հակակոռուպցիոն ծրագիրը, որը խստացրել է վերահսկողությունը քաղաքացիական ծառայողների ծախսերի վրա։

Աֆորիզմներ խմբագրել

Մեդվեդևը հայտնի է իր աֆորիզմներով, ինչպիսիք են. «Փող չկա, բայց դուք դիմացեք»։ 2000-ականների վերջին ամենաշատ մեջբերվածներից մեկը Մեդվեդևի հրամանն էր, որը նա հնչեցրել է 2008 թվականի փետրվարին Կրասնոյարսկի տնտեսական ֆորումում՝ որպես նախագահի թեկնածու հանդես գալով նախընտրական հիմնական ելույթով. «Ազատությունն ավելի լավ է, քան ազատության բացակայությունը»[268]։

Ներքին գործերի նախարարության բարեփոխում խմբագրել

2008 թվականի սեպտեմբերի 6-ին «Ռուսաստանի Դաշնության ՆԳՆ որոշ հարցերի շուրջ» թիվ 1316 հրամանագրով լուծարվել է Կազմակերպված հանցավորության և ահաբեկչության դեմ պայքարի վարչությունը, ինչպես նաև Կազմակերպված հանցավորության վերահսկողության վարչության տարածաշրջանային համակարգը:.

2011 թվականի փետրվարի 7-ին Դմիտրի Մեդվեդևը ստորագրել է «Ոստիկանության մասին»[269][270] դաշնային օրենք, որի ընդունման կապակցությամբ 2011 թվականի մարտի 1-ին Ռուսաստանի Դաշնությունում ոստիկանությունը պաշտոնապես դադարել է գոյություն ունենալուց։ Աշխատակիցների վերաստորագրումը սկսվել է ՆԳՆ կենտրոնական գրասենյակի և տարածքային մարմինների ղեկավարներից, իսկ այնուհետև սկսել են անցնել ներքին գործերի մարմինների ավագ, միջին և կրտսեր հրամանատար սպաներ։ Աշխատակիցները, ովքեր սերտիֆիկատացում չեն անցել կամ հրաժարվել են այն հանձնել, աշխատանքից հեռացվել են ՆԳՆ-ի շարքերից։

2012 թվականի նախագահական ընտրություններ խմբագրել

2011 թվականի սեպտեմբերի 24-ին, «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության համագումարի ժամանակ հայտարարվել է, որ Վլադիմիր Պուտինը 2012 թվականին կառաջադրի իր թեկնածությունը նախագահական ընտրություններում, իսկ Դմիտրի Մեդվեդևը կգլխավորի կառավարությունը հաղթելու դեպքում[271]։ Նախագահ Մեդվեդևը ընդունել է Վարչապետ Վլադիմիր Պուտինի առաջարկը՝ ղեկավարել Դումայի ընտրություններում «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցությունը և ասել, որ Վլադիմիր Պուտինը պետք է իր թեկնածությունը դնի 2012 թվականին։ Պատվիրակները բուռն ծափողջույններով են ընդունել այս հայտարարությանը։ Մեդվեդևն անմիջապես արձագանքել է՝ ասելով, որ ծափահարությունները ապացուցում են Պուտինի ժողովրդականությունը ժողովրդի շրջանում։

Ընտրություններին չմասնակցելու Մեդվեդևի որոշումը որոշ ռուսների բացասական արձագանքի պատճառ դարձավ։ 2011 թվականի աշնանից ողորմելի՝ հեշթեգը հայտնվել է Թվիթթերում։ 2012 թվականի դեկտեմբերի 7-ին նա այս ցանցի համաշխարհային միտումներում գրավել է երկրորդ տեղը, որի պատճառը վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևի հարցազրույցն էր հինգ հեռուստաընկերությունների ներկայացուցիչների հետ[272]։

Վարչապետ (2012—2020 թվականներ) խմբագրել

 
Դմիտրի Մեդվեդևը և Վլադիմիր Պուտինը «Միասնական Ռուսաստան» համագումարում 2011 թվականի սեպտեմբերի 24-ին

2012 թվականի մայիսի 7-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Պետդումա է ներկայացրել Դմիտրի Մեդվեդևի թեկնածությունը՝ Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարության նախագահի պաշտոնում նրա նշանակմանը համաձայնություն ստանալու համար։ Մայիսի 8-ին Պետդուման պաշտպանել է Մեդվեդևի թեկնածությունը, 299 կողմ ձայն տրվել է «Միասնական Ռուսաստան» խմբակցությանը, Լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցությանը և «Արդար Ռուսաստան» խմբակցության 5 պատգամավորներին, իսկ «Արդար Ռուսաստան»-ը և «Կոմունիստական կուսակցություն» խմբակցությունը 54 դեմ են քվեարկել[273]։ Դմիտրի Մեդվեդևի նախագահությամբ Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունը վերջնականապես կազմավորվել է մայիսի 21-ին։ Կառավարության կառուցվածքը հաստատվել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 2012 թվականի մայիսի 21-ի թիվ 636 հրամանագրով։

2012 թվականի մայիսի 26-ին Դմիտրի Ա. Մեդվեդևը ընտրվել է «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության նախագահ։

2018 թվականի մայիսի 7-ին Վլադիմիր Պուտինը, ով ստանձնել է Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնը, կրկին ներկայացրել է Դմիտրի Մեդվեդևի թեկնածությունը Ռուսաստանի Պետդումա` Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարության նախագահի պաշտոնում նրա նշանակմանը համաձայնություն ստանալու համար[274]։ 2018 թվականի մայիսի 8-ին Պետդուման համաձայնություն է տվել[275] «Միասնական Ռուսաստանի» և Լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցության 374 պատգամավոր կողմ է քվեարկել Մեդվեդևի վարչապետ նշանակվելուն, իսկ «Արդար Ռուսաստան» և «Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն» խմբակցությունների 56 պատգամավորներ դեմ են քվեարկել[276]): Մեդվեդևի երկրորդ կառավարությունը վերջնականապես կազմավորվել է 2018 թվականի մայիսի 18-ին[277]։

2018 թվականի մայիսի 8-ին Մեդվեդևը, որպես վարչապետի թեկնածու իր առաջին ելույթում, խոստացել է անհապաղ Պետդումա ներկայացնել կենսաթոշակային բարեփոխումների մասին օրինագիծ[278]։ Նա բարեփոխումների օրինագիծը Դումա է ներկայացրել հունիսի 14-ին։ Չնայած համաժողովրդական բողոքներին, օրինագիծը քննարկվել է ամռանն ու սեպտեմբերին, իսկ հոկտեմբերի 3-ին ստորագրվել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից։ Բարեփոխումը սկսվել է 2019 թվականի հունվարի 1-ից։

Կենսաթոշակային օրինագծի հետ միաժամանակ, 2018 թվականի հունիսի 14-ին, Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է ԱԱՀ-ի մինչև 20 տոկոսի բարձրացում։ Հուլիսի 24-ին Պետդուման վերջնական ընթերցմամբ ընդունել է ԱԱՀ-ի մասին օրենքը, այնուհետև այն հաստատվել է Դաշնության խորհրդի կողմից։ ԱԱՀ-ի բարձրացման մասին նոր օրենքն ուժի մեջ է մտել 2019 թվականի հունվարի 1-ից[279]։

2020 թվականի հունվարի 15-ին, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի Դաշնային ժողովին իր ուղերձը հայտարարելուց երկու ժամ անց, Մեդվեդևը հայտարարել է ամբողջ կառավարության հրաժարականի մասին[280]։ Պուտինը նախկին անձնակազմին հանձնարարել է պարտականություններ կատարել մինչև նոր կառավարության նշանակումը և առաջարկել Դմիտրի Մեդվեդևին նշանակել հատուկ իր համար ստեղծված Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի նախագահի տեղակալի պաշտոնում։

Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության խորհրդի նախագահի տեղակալ խմբագրել

Ռուսաստանի նախագահի 2020 թվականի հունվարի 16-ի հրամանագրով նշանակվել է Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության խորհրդի նախագահի տեղակալ[281]։ Ռուսաստանի նախագահի դրամական աշխատավարձը սահմանվել է 618 713 ռուբլի[282]։

Բիզնես խմբագրել

1993 թվականին հանդես է եկել որպես «Ֆինցել» ընկերության հիմնադիրներից մեկը, որից հետո ինքը հիմնել է «Իլիմ Փալփ Էնթերփրայզ» ՓԲԸ-ն՝ որը հանդիսացել է Ռուսաստանի փայտի բիզնեսի հսկաներից մեկը։ Նոր ընկերությունում Մեդվեդևը դարձել է իրավաբանական գործերի տնօրեն։ Միևնույն ժամանակ, Մեդվեդևին է պատկանել 50 տոկոսը, իսկ «Իլիմ Փալփ Էնթերփրայզ»- ում՝ 20 տոկոսը[283]։

1998 թվականին մտել է խոշորագույն ձեռնարկություններից մեկի տնօրենների խորհրդի մեջ, որը պատկանել է եղբայրական Անտառարդյունաբերական կոմբինատին։

Նախագահի աշխատակազմ գնալուց հետո Մեդվեդևը, ըստ քաղաքագետ Բելկովսկու, պահպանել է «Իլիմ Փալփ Էնթերփրայզ» ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի զգալի փաթեթը։ Նա նաև ընկերությանը փրկել է Դերիպասկայի հարձակումներից, որը ցանկանում էր վերահսկողություն ստանալ դրա վրա, սակայն ընկերության մի մասը (Բայկալյան ՑԲԿ) կորել է։ Մյուս կողմից, ԲԼՊԿ2-ի գլխավոր տնօրենի հանրային կապերի գծով նախկին տեղակալ Սերգեյ Բեսպալովը հայտարարել է, որ «իր տեղեկություններով՝ Մեդվեդևը Իլիմ Փալփ-ի ոչ մի բաժնետոմս չունի»[38]։

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտ խմբագրել

Դմիտրի Մեդվեդևը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների մեծ երկրպագու է[284], իր ելույթներում հաճախ է խոսել համակարգիչների և ինտերնետի, էլեկտրոնային գրքերի մասին։

 
Դմիտրի Մեդվեդևը համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի վերաբերյալ տեսաուղերձի ձայնագրման ժամանակ, 23 հոկտեմբերի, 2008 թվական

Առաջին համակարգիչ խմբագրել

Մեդվեդևի կյանքում առաջին համակարգիչը խորհրդային M-6000 համակարգիչն էր, երբ նա աշխատել է հոր մոտ Տեխնոլոգիական ինստիտուտում, որպես Լենինգրադի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի 1-ին կուրսի ուսանող[285]։

Սոցիալական ցանցեր, կայքեր և բլոգ խմբագրել

Դմիտրի Մեդվեդևը գրանցված է «Թվիթթեր»-ում, «ՎԿոնտակտ»- ում, և ունի իր սեփական բլոգը։ Նա Ռուսաստանի առաջին նախագահն է, ով սկսել է շփվել ժողովրդի հետ տեսաբլոգի միջոցով, որն ի սկզբանե բլոգ չէր, քանի որ դրանում հնարավոր չէր թողնել որևէ վիդեո պատասխան կամ տեքստային մեկնաբանություն[286]։ Ավելի ուշ, blog.kremlin.ru-ի առանձին կայքի ստեղծումից հետո, մեկնաբանություններ ավելացնելու հնարավորությունն ավելացվել է, բայց մեկնաբանությունները նախապես վարվում են նախքան բլոգում տեղադրվելը[287]։

Կենդանի թերթն ունի «Դմիտրի Մեդվեդևի բլոգ» համայնքը, որը հեռարձակվող հաշիվ է նախագահի պաշտոնական վիդեոբլոգից, մինչդեռ դրանից օգտվողները հնարավորություն ունեն քննարկելու Մեդվեդևի տեսանյութերն ու sms հաղորդագրությունները[288][289]։

Նաև, քաղաքական գործիչը գրանցված է Instagram սոցիալական ցանցում, որտեղ, բացի լուսանկարներ և տեսանյութեր հրապարակելուց, նա մեկնաբանել է այլ մարդկանց գրառումները։ Մինչ 2017 թվականի սեպտեմբերը նա այնտեղ ունեցել է ավելի քան 2,8 միլիոն բաժանորդ[290][291][292]։

Բացի բլոգից և կառավարության կայքէջից՝ government.ru, Մեդվեդևն ունի երեք կայք՝ medvedev-da.ru, d-a-medvedev.ru և նախագահի թեկնածուի կայքը medvedev2008.ru: Վերջինիս համար տիրույթը գրանցվել է դեռևս 2005 թվականին[293]։

Դմիտրի Մեդվեդևը և ազատ ծրագրակազմ խմբագրել

Նախկինում Դմիտրի Մեդվեդևը քննադատել է անվճար Լինուքս օպերացիոն համակարգը[294]։

Բայց, 2007 թվականից ի վեր Դմիտրի Մեդվեդևը Ռուսաստանի կառավարությունում և ուսումնական հաստատություններում անվճար ծրագրային ապահովման անցնելու կողմնակիցներից մեկն էր՝ հույս ունենալով երեք տարվա ընթացքում լուծել ծրագրային խնդիրները Ռուսաստանում։ Մասնավորապես, Microsoft-ի առևտրային ընկերության, որի լիցենզավորված ծրագրակազմը թանկ է, և աստիճանական ներդրման շնորհիվ բաց կոդով ծրագրային ապահովման արտադրանքների, այդ թվում՝ Լինուքսի վրա հիմնված ապրանքների, աստիճանական հրաժարման պատճառով[295][296]։

Ցանցային համայնքի կյանքի արդիական հարցերի նկատմամբ վերաբերմունքը խմբագրել

Ռունետում մեմ է դարձել Դմիտրի Մեդվեդևի և մեմ Պրևեդից արջի ասոցացումը, տարածվել են այդ թեմայով ծաղրանկարներ և «ֆոտոժաբներ»[297]։ Ինտերնետ-ենթամշակույթների, մասնավորապես, պադոնկաների լեզվի նկատմամբ վերաբերմունքի մասին հարցին Մեդվեդևը պատասխանել է, որ լավ ծանոթ է ֆենոմենին և կարծում է, որ նա գոյության իրավունք ունի[298][299][300]։

2019 թվականի մարտի 29-ին Դմիտրի Մեդվեդևը հանդիպել է Ռունետի 25-ամյակին զուգադիպող հանդիպում Ռուսաստանի Mail.ru Group և «Yandex» ինտերնետային ընկերությունների ղեկավարների հետ։ Վարչապետն ասել է, որ Ռուսաստանի թվային տնտեսությունն աճում է տարեկան 15 տոկոսով, ինչը զգալիորեն բարձր է, քան ընդհանուր առմամբ Ռուսաստանի տնտեսության աճը։ Մեդվեդևն ասել է, որ պետությունը մտադիր է թվային տնտեսության մեջ ներդնել շուրջ 2 տրիլիոն ռուբլի։ Միաժամանակ նա շեշտել է, որ ինտերնետային արդյունաբերությունը մի շարք հարցեր ունի պետությանը, իսկ պետության միջամտությունն անվանել է «ամենահզոր զենքը ցանկացած բիզնեսի դեմ»[301]։

VKLive Դմիտրի Մեդվեդևի հետ խմբագրել

2019 թվականի մարտի 29-ին Վարչապետ Մեդվեդևը առաջին անգամ հեռարձակել է «ՎԿոնտակտե» սոցիալական ցանցը, որի ընթացքում նա պատասխանել է օգտագործողների հարցերին[302][303][304]։

Քննադատություն խմբագրել

  • Գրեթե բոլոր ազգային նախագծերը, որոնց համադրողը եղել է Մեդվեդևը, ենթարկվել են քննադատության[38]
  • 2010 թվականի մարտի 10-ին հրապարակված ռուսական ընդդիմության «Պուտինը պետք է հեռանա» ուղերձում Դմիտրի Մեդվեդևը նրանց անվանել է «հնազանդ տեղապահ» և «ժամանակակից Սիմեոն Բեկբուլատովիչ»[305]
  • Մեդվեդևի՝ իր նախորդի անինքնուրույնության և զգալի կախվածության մասին պնդումները բազմիցս կրկնվել են բազմաթիվ լրատվամիջոցներում նրա պաշտոնավարման ողջ ընթացքում, սակայն Ալեքսեյ Կուդրինի կարծիքով[306], Պուտինի կառավարությունում աշխատող Մեդվեդևին կից այդ պատկերացումները մեծամասամբ եղել են չափազանցված

Համարվում է, որ Մեդվեդևի գործողությունների ազատությունը շատ սահմանափակ էր։ Բայց ես ականատես եմ եղել բազմաթիվ առանցքային որոշումների մշակմանը և ընդունմանը։ Եվ ես կարող եմ ձեզ հավաստիացնել, որ Պուտինը չի եղել այնպիսի սահմանափակող, ինչպիսին նրան համարում են։ Այո, կան ոլորտներ, որտեղ նրանք Պուտինի հետ որոշումներ են կայացրել միայն միասին։ Սակայն Մեդվեդևը շատ հնարավորություններ ու ազատություն ուներ։

  • Մեդվեդևի, Պուտինի և պետության այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների ավտոշարասյունը մի քանի անգամ բացասական արձագանք է առաջացրել ավտովարորդների կողմից, որոնք ճանապարհների խցանումների պատճառով ստիպված են ժամերով կանգնել խցանումների մեջ[307]։ Մասնավորապես, խոչընդոտվել է 2012 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Մեդվեդևի Սանկտ Պետերբուրգով անցումը։ Քաղաքի նահանգապետ Գեորգի Պոլտավչենկոյի խոսքով՝ «... միայն ծույլը եղջյուրներով ազդանշան չէր տալիս։ Մարդիկ կանգնած էին, բարձրացնում էին բոլոր տեսակի մատները»[308]
  • 2012 թվականի հոկտեմբերի 17-ին Դ. Մեդվեդևի և Վ. Պուտինի մամուլի քարտուղարներ Նատալյա Տիմակովան և Դմիտրի Պեսկովը հաղորդել են, որ անվտանգության ծառայությունը զարգանում է[309][310]։

Կոռուպցիայի և հետագա բողոքների վերաբերյալ կոռուպցայի դեմ պայքարի հիմնդրամի մեղադրանքները խմբագրել

2016 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Ալեքսեյ Նավալնին հրապարակել է Հակակոռուպցիոն հիմնադրամի կողմից հետաքննություն՝ նվիրված Մեդվեդևի ենթադրյալ տնակին՝ Պլյոս քաղաքում գտնվող Միլովկայի հին կալվածքին։ Օդային կադրերը հրապարակած Նավալնիի խոսքով՝ Վոլգա բանկին հարող համալիրը պարունակել է մասնավոր նավամատույց, լեռնադահուկային լանջ, երեք ուղղաթիռներ, մի քանի տուն, հյուրանոց, փակ և արտաքին լողավազաններ և այլ շինություններ, իսկ ընդհանուր տարածքը 80 հա։ Գույքը շրջապատված է ցանկապատով, գլխավոր առանձնատունը շրջապատված է մեկ այլ՝ ներքին ցանկապատով։ FBK-ն անշարժ գույքի վերականգնման և մնացած շինարարության ծախսերը գնահատել է 25-30 միլիարդ ռուբլի։ Նրա ենթադրության համաձայն, տարածքը ձեռք է բերել Dar ֆոնդը, 33 միլիարդ ռուբլի է ծախսվել կայքի գնման և բարելավման վրա, որը Նովատեկի բաժնետերերը հատկացրել են բարեգործությանը։ 2011 թվականից հետո համալիրը տեղափոխվել է «Պատմական և մշակութային ժառանգության պահպանման ֆոնդ». Այդպիսով, նստավայրը Մեդվեդևին չի պատկանում, բայց նա այնտեղ պարբերաբար հանգստանում է։ Ալեքսեյ Նավալնին կոռուպցիայի նշաններ է տեսնում Դար հիմնադրամի կողմից, Մեդվեդևի զույգի հետ փոխկապակցված տարածքների ձեռքբերման մեջ[311]։ Հետաքննության հրապարակումից երկու օր անց Նավալնին ասաց, որ կալվածքի վերևում գտնվող օդային տարածքը փակ է թռիչքների համար[312]։

2017 թվականի մարտի 2-ին Ալեքսեյ Նավալնին և նրա հակակոռուպցիոն հիմնադրամը հրապարակել են հետաքննող ֆիլմ` « Նա քեզ համար Դիմոնը չէ» վերնագրով։ Ֆիլմը պատմում է Դմիտրի Մեդվեդևի ենթադրյալ ունեցվածքի մասին։ Ֆիլմի հեղինակների խոսքով՝ բարեգործական հիմնադրամների և կազմակերպությունների միջոցով, որոնք օրինականորեն գրանցվել են Մեդվեդևի վստահված անձանց անունով (ներառյալ հարազատներն ու դասընկերները)։ Նա տիրապետել է թանկարժեք անշարժ գույքի, որը, իբր, ձեռք է բերվել օլիգարխների փողերով և Գազպրոմ բանկի վարկերից[313]։ Մեդվեդևը Նավալնիի մեղադրանքները համարել է «քաղաքական ստախոսների կեղծ արտադրանք»[314]։

 
2017 թվականի մայիսի 1-ի ցույցի կարգախոսը

Ռուսաստանի Դաշնության Կոմունիստական կուսակցության Պետդումայի պատգամավոր Վալերի Ռաշկինը մարտի 22-ին պատգամավորական խնդրանք է ուղարկել Ռուսաստանի Քննչական կոմիտեի ղեկավարին, ինչպես նաև ԱԴS-ի, ՆԳՆ-ի և Գլխավոր դատախազության ղեկավարներին` պահանջելով ստուգել Դմիտրի Մեդվեդևի կոռուպցիոն գործունեության վերաբերյալ տվյալները, որոնք նկարագրված են FBK-ի հետաքննության մեջ[315],որին 2017 թվականի ապրիլի 20-ին Ռուսաստանի Դաշնության քննչական կոմիտեն պատասխանել է, որ ֆիլմում շարադրված փաստերը հիմք չեն հանդիսանում հետաքննություն սկսելու համար, և նրա բողոքն ուղարկվել է Գլխավոր դատախազություն[316]։

2017 թվականի մարտի 26-ին Ռուսաստանի 100 քաղաքում հանրահավաքներ են անցկացվել կոռուպցիայի դեմ՝ իշխանության բարձրագույն օղակներում, ինչի մասին հայտարարվել է «Նա ձեզ համար Դիմոնը չէ» ֆիլմում։ Ելույթներում պահանջներ կան պատասխանելու անձամբ վարչապետին առաջադրված մեղադրանքներին[317]։ «Ինչպե՞ս է այս օրն անցկացրել Դմիտրի Մեդվեդևը» հարցին Կառավարության ղեկավարը Instagram-ի իր բլոգում պատասխանել է. «Վատ չէ, ես դահուկի եմ գնացել», ինչը քննադատական արձագանք է առաջացրել լրատվամիջոցներում[318][319][320][321]։

2017 թվականի ապրիլի 11-ին Ալիշեր Ուսմանովը դատական հայց է ներկայացրել Նավալնիի և Կոռուպցիայի դեմ պայքարի հիմնադրամի դեմ «պատիվն ու արժանապատվությունը արատավորող» տեղեկությունների հրապարակման համար, որոնք ներկայացվել են «Նա ձեզ համար Դիմոն չէ» (ռուս.՝ «Он вам не Димон») ֆիլմում[322]։ 2017 թվականի մայիսի 31-ին Մոսկվայի Լյուբլինսկի շրջանային դատարանը բավարարել է այդ հայցը և պատասխանող կողմին պարտավորեցրել հեռացնել ֆիլմին նվիրված բոլոր տեսանյութերն ու նյութերը, ինչպես նաև հրապարակել հերքում, սակայն դա չի արվել[323], և ֆիլմը մինչ օրս կարելի է դիտել YouTube-ում և այլ վիդեոհոսթինգներում։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ընտանիք խմբագրել

 
Դմիտրի Մեդվեդևն իր կնոջ՝ Սվետլանայի հետ

Ամուսնացել է 1993 թվականին[324] Սվետլանա Լիննիկի հետ, որի հետ սովորել է նույն դպրոցում։ Նրա կինը ավարտել է Լենինգրադի ֆիզիկայի ինստիտուտը, աշխատել է Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում և կազմակերպել է սոցիալական միջոցառումներ։

Որդին` Իլյան (ծնված 1995 թվականին)[325], «Անցել է ազնիվ քասթինգ», 2007 թվականին[326] և 2008 թվականին[327] իր իսկ անվան տակ նկարահանվել է «Երալաշ» լրատվական կինոնկարում (թիվ 206 և թիվ 219 համարներ)[328]։ 2012 թվականի ամռանը հաղորդվել է, որ Իլյա Մեդվեդևը դիմել է Ռուսաստանի երեք համալսարաններ (Մոսկվայի պետական համալսարան, Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարան և MGIMO), բայց ի վերջո ընտրել է MGIMO- ն[329]։ Օգոստոսի վերջին Իլյա Մեդվեդևը MGIMO միջազգային իրավաբանական ֆակուլտետի ընդունվածների ցուցակում էր։ Ցուցակում նշվել է, որ Իլյան ընդհանուր հիմունքներով ընդունվել է մրցույթի համաձայն (քննության գնահատականներ. անգլերեն՝ 94 միավոր, սոցիալական ուսումնասիրություններ 83 միավոր, ռուսերեն՝ 87 միավոր, լրացուցիչ քննություն՝ 95 միավոր 100 հնարավորից)։

Հորաքույրը` Սվետլանա Աֆանասևնա Մեդվեդևան էր` «ժողովուրդների բարեկամության շքանշան»-ի հավակնորդ, ԽՍՀՄ վաստակավոր ուսուցիչ, Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր դպրոցի ուսուցիչ, Ռուսաստանի գրողների և լրագրողների միության անդամ, ինը բանաստեղծական ժողովածուների հեղինակ, որոնցից երկուսը երգեր են (գրված է կոմպոզիտոր Իգոր Կորչմարսկու հետ համատեղ)։ Ապրել է Կրասնոդարում։

Կենդանիներից Մեդվեդևների ընտանիքում եղել է Դեորեֆեյ անունով Neva Masquerade ցեղի բաց մոխրագույն կատու[330][331][332] և չորս շուն, մի զույգ անգլիական սեթեր (եղբայր և քույր- Դանիել և Ջոլի), և Կենտրոնական Ասիայի հովիվ շուն[333][334]։

Անձնական գույք խմբագրել

Համաձայն եկամտի հայտարարագրի, որը ներկայացվել է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովին 2007 թվականի դեկտեմբերին, Մեդվեդևը ունեցել է 367,8 մ 2 մակերեսով բնակարան։ 2006 թվականի եկամուտները կազմել են 2 միլիոն 235 հազար ռուբլի[335]։

2007 թվականի վերջին Դ.Մեդվեդևը եկամտի և ունեցվածքի մասին հայտարարագիր է ներկայացրել ԿԸՀ։ Դա գրեթե չի տարբերվել այն հայտարարությունից, որը նա ներկայացրել է մեկուկես տարի առաջ՝ որպես փոխվարչապետ։ Դմիտրի Անատոլևիչը նշել է, որ իր կնոջ հետ միասին ինքը բնակարան ունի Մինսկայա փողոցում։ Գրանցված է 2000 թվականի օգոստոսի 22-ից` «Ոսկե բանալիներ-1 » բնակելի համալիրի բազմաբնակարան շենքում` 364.5 մ 2 մակերեսով բնակարանում` Մինսկայա փողոց, 1 Ա, բն. 38. Տների սեփականատերերի միասնական ռեգիստրի 2005 թվական տվյալների համաձայն, Մոսկվայում Դմիտրի Մեդվեդևին մեկ այլ բնակարան էր պատկանում` Տիխվինսկայա փողոց, թիվ 4 տուն, բն. 35, ընդհանուր մակերեսը` 174 մ 2[336]։

Մեդվեդևն ընտանիքի հետ բնակվել է «Գորկի-9» նախագահական նստավայրում, որը նախկինում Բորիս Ելցինն է զբաղեցրել ընտանիքի հետ[337] :

Լրատվամիջոցների հաղորդմամբ, 2008 թվականից ի վեր Մեդվեդևն ու նրա ընտանիքը ամառային արձակուրդների համար օգտագործում էին իր մասնակցությամբ վերակառուցված Վոլգայի Պլյոս քաղաքում գտնվող Միլովկա հին կալվածքը, որը Financial Times թերթը անվանել է «Մեդվեդևի նստավայր»[338][339][340][341] Ըստ Նատալյա Տիմակովայի, այս գույքը չի պատկանում կամ վարձակալվում Մեդվեդևի կամ նրա ընտանիքի անդամների կողմից[342]։

2010 թվականին Դմիտրի Մեդվեդևի եկամուտը կազմել է 3 378 673 63 ռուբլի։ Բանկային հաշիվներում կա 4,961,528,98 ռուբլի։ Ռուսաստանում վարձակալական հիմունքներով ունի 4700 մ մակերեսով հողամաս։ Բացի այդ, Դմիտրի Մեդվեդևին է պատկանել 1948 թվականի GAZ 20 Pobeda մարդատար ավտոմեքենան։

2018 թվականի եկամուտը կազմել է 9,917 միլիոն ռուբլի[343]։

Հոբբի խմբագրել

Ըստ լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների (2007 թվականի դեկտեմբեր)[344], Դմիտրի Մեդվեդևը մանկուց սիրահար էր ծանր ռոքի, զբաղվում էր լողով և յոգայով։

Դմիտրի Մեդվեդևը հայտնի է որպես Apple-ի արտադրանքի ակտիվ օգտագործող։

Այսպիսով, հաղորդվել է, որ Դմիտրի Մեդվեդևը Apple iPhone- ն է օգտագործել նույնիսկ այն ժամանակ, երբ այս հեռախոսը պաշտոնապես չի առաքվել Ռուսաստան և արտոնագրված չի եղել[345], իսկ 2010 թվականին ՌԴ նախագահը դարձել է iPad-ի սեփականատեր, չնայած այդ ժամանակ այդ սարքերը Ռուսաստանում դեռ չէին վաճառվում[346]։

Նաև, Ռուսաստանի նախագահի կայքում տեսանյութեր դիտելիս հայտնաբերվել են նախագահի հասցեների տեսաձայնագրություններ, որոնցում կան Apple MacBook Pro նոթբուքեր և MacBook Black-ի ավելի բյուջետային տարբերակ։ Բացի այդ, Սթիվ Ջոբսը (Apple-ի գործադիր տնօրեն) Դմիտրի Մեդվեդևին նվիրել է iPhone 4-ը 2010 թվականի հունիսին՝ ԱՄՆ խանութներում հայտնվելու նախորդ օրը[347]։

Հայտնի է որպես Սանկտ Պետերբուրգի «Զենիթ» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի երկրպագու[348]։

Սիրելի ռոք խումբը Deep Purple-ն է[349][350][351]։

Երբեմն Դմիտրի Մեդվեդևը լսում է Linkin Park խմբի երաժշտությունը։ Նրա երկրպագուն Դմիտրի Անատոլևիչի որդին է՝ Իլյան[352]։ Բացի այդ, իրենց համատեղ երաժշտական նախասիրությունների շարքում կան այնպիսի ռուս կատարողներ, ինչպիսիք են`«Ժամանակի մեքենա», «Սպլին», «Երկրավորներ»[353]։

Մեդվեդևը հետաքրքրված է լուսանկարչությամբ։ Մանկուց սկսել է նկարվել Սմենա 8 տեսախցիկով[354]։ Որպես նախագահ՝ նա մասնակցել է «Աշխարհը ռուսների աչքերով» բացօթյա լուսանկարչական ցուցահանդեսին, որն անցկացվել է 2010 թվականի մարտին Մոսկվայի Տվերսկոյի պուրակում։ Այսօր Մեդվեդևի զինանոցում կան տեսախցիկներ Leica-ից, Nikon-ից և Canon-ից[354]։

Ինքը՝ Մեդվեդևը, խոսել է լուսանկարչության հանդեպ իր կրքի մասին.

Իհարկե, ես սիրում եմ լուսանկարել մարդկանց։ Բայց մարդկանց նկարելը հեշտ չէ ինձ համար։ Ի վերջո, իմ աշխատանքի պատճառով բավականին տարօրինակ կթվա, եթե ինչ-որ պահի ես տեսախցիկով դուրս վազեմ ու սկսեմ լուսանկարել մեկին։ Վախենում եմ, որ մարդիկ պարզապես չեն հասկանա ինձ

Նա հրաժարվել է ծխելուց չորրորդ կուրսում, մինչ այդ, իր իսկ խոստովանությամբ, օրական ծխում էր 5-7 ծխախոտ։

Մեդվեդևը համակրում է բլոգոսֆերայում տարածված «Դիմոն»ի կոչին` այն համարելով բավականին մեղմ ինտերնետի համար։ Բացի այդ, կախված ճաշակի նախասիրություններից, դասընկերներն ու դասընկերները կարող են կապվել նրա հետ։

Կապ կրոնի հետ և ազգային հարց խմբագրել

 
Դմիտրի Մեդվեդևը Կուրսկի Զնամենսկի տաճարում, 1 հոկտեմբերի, 2009 թվականДмитрий

Դմիտրի Մեդվեդևը, իր իսկ խոստովանությամբ, ռուս է[355], 23 տարեկանում, իր իսկ որոշմամբ, նա ընդունել է ուղղափառ մկրտություն «Սանկտ Պետերբուրգի կենտրոնական տաճարներից մեկում», որից հետո, ինչպես կարծում է, «նրա համար այլ կյանք է սկսվել…»[356]:

Կինը՝ Սվետլանա Մեդվեդևան, «Ռուսաստանի աճող սերնդի հոգևոր և բարոյական մշակույթ» նպատակային համալիր ծրագրի հոգաբարձուների խորհրդի ղեկավարն է, որը ղեկավարել է վանահայր Կիպրիանը (Յաշչենկո)[357][358][359]։

2007 թվականի նոյեմբերին Կազանում գտնվելու ժամանակ Դմիտրի Մեդվեդևն ասել է. «Կրոնական կրթության բարձրացումը պետության, կրոնական միավորումների և հայրենի կրթական համակարգի խնդիրն է»[360]։ Նույն տեղում նա աջակցություն է հայտնել «կրոնական ուսումնական հաստատություններին իրենց կրթական ծրագիրը պետական չափանիշներին համապատասխան հավատարմագրելու իրավունք տալու առաջարկին»[361]։ Ակնկալում է, որ Պետդումայի նոր կազմը, առաջնահերթության կարգով, օրենք է ընդունելու ոչ պետական, այդ թվում՝ կրոնական, կրթական հաստատությունների կրթական ծրագրերի պետական հավատարմագրման մասին[362]։ Նաև Կազանում պաշտպանել է իսլամական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների առաջարկը Ռուսաստանի ավանդական խոստովանությունների առաջնորդներին դաշնային հեռուստաալիքներով խոսելու իրավունք տալու մասին[363]։

Տեղին է համարում բանակի միջավայրում կրոնական առաջնորդների ներկայությունը[364]։

Աջակցել է հոգևոր առաջնորդներին Ռուսաստանի քաղաքացիություն շնորհելու պարզեցված մեխանիզմների մշակման հարցում[365]։

2009 թվականի օգոստոսի 24-ին, Իվոլգինսկի Դացանում, նա հռչակվել է Սպիտակ Թառայի մարմնացում՝ բուդդիզմում շատ հարգված մարմնացումը։

Առողջական վիճակ խմբագրել

2018 թվականի օգոստոսի 23-ին Project-ը, վկայակոչելով Կրեմլի աղբյուրները, հայտնել է, որ վարչապետ Մեդվեդևը անհետացել է հասարակական տարածքից օգոստոսի 11-ին Կամչատկա կատարած վերջին ուղևորությունից հետո։ Վարչապետի բոլոր հանդիպումները չեղյալ են հայտարարվել վերջին պահին, բայց ոչ նախապես[366]։ Ավելի ուշ Ռուսաստանի վարչապետի մամուլի ծառայությունը հայտարարել է, որ նա սպորտային վնասվածք է ստացել և ներկայումս զբաղվում է փաստաթղթային աշխատանքով[367]։ Օգոստոսի 28-ին Մեդվեդևն առաջին անգամ հայտնվել է հանրության առջև Նիժնի Նովգորոդի մարզի նահանգապետ Նիկիտինի հետ հանդիպման ժամանակ[368]։ Սակայն սոցիալական ցանցերի օգտվողները նկատել են, որ վարչապետը սկսել է ավելի դանդաղ խոսել, և նրա ձայնը փոխվել է։

Կոչումներ և մրցանակներ խմբագրել

Մրցանակներ խմբագրել

Ռուսական մրցանակներ

 
Դմիտրի Մեդվեդևը դարձավ Սերբական Ուղղափառ եկեղեցու բարձրագույն պարգևի՝ Սուրբ Սավայի շքանշանի 1-ին աստիճանի կրող
  • Հայրենիքի վաստակի շքանշան, 1-ին աստիճանի (2015 թվականի սեպտեմբերի 14)` «Պետությանը մատուցած նշանակալի ծառայությունների, Ռուսաստանի Դաշնության սոցիալ-տնտեսական զարգացման գործում մեծ ներդրման համար»[369][370]
  • Հայրենիքի վաստակի շքանշան, II աստիճան (2005 թվական)[371]
  • Հայրենիքի վաստակի շքանշան, III աստիճան (2020 թվական սեպտեմբերի 14)- «Պետությանը մատուցվող ծառայությունների և երկար տարիների բարեխիղճ աշխատանքի համար»[372]
  • «Կազանի 1000-ամյակի հիշատակին» նվիրված մեդալ[373]
  • Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի երախտագիտություն (2002 թվական, մայիսի 20)-«2002 թվականին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահին ուղղված Ուղերձի պատրաստմանը ակտիվ մասնակցության համար»[374]
  • Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի երախտագիտություն (2003 թվական հուլիսի 8). 2003 թվականի «Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի Դաշնային ժողովին Դիմումի պատրաստմանը ակտիվ մասնակցության համար»[375]
  • Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության 2001 թվականի կրթության ոլորտում մրցանակի դափնեկիր (30 օգոստոսի, 2002 թվական)- «Բարձրագույն մասնագիտական կրթության ուսումնական հաստատությունների համար

«Քաղաքացիական իրավունք» դասագիրք ստեղծելու համար»[376]

  • Ա.Մ. Գորչակովի հուշամեդալ (Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն, 2008 թվական)[377]
  • Մարուն բերետ- «ներքին զորքերի հատուկ ստորաբաժանումների զարգացման գործում ունեցած ներդրման համար» (առաքման ամսաթիվը անհայտ է)[378]

Արտասահմանյան մրցանակներ

  • Մեծ խաչի ասպետ ադամանդներով` «Պերուի արև» շքանշան (Պերու, 2008 թվական)[379][380]
  • Ազատարարի շքանշանի մեծ շղթա (Վենեսուելա, 2008 թվական)[381][382]
  • «Աստանայի 10 տարին» հոբելյանական մեդալ (Ղազախստան, 2008 թվական)[383]
  • «Անվանական հրազեն» տարբերակումը (Ուկրաինա, 10 օգոստոսի, 2010 թվական)[384]
  • «Անվանական հրազեն» տարբերակումը (Ուկրաինա, 2011 թվական, սեպտեմբերի 1)[385]
  • Պաղեստինի աստղի շքանշան (Պաղեստինի ազգային ինքնավարություն, 2011 թվական)[386][387]
  • Փառքի շքանշան (Հայաստան, 4 հոկտեմբերի, 2011 թվական)- «Հայաստանի և Ռուսաստանի ժողովուրդների միջև ավանդական բարեկամական կապերի ամրապնդման, Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև դաշնակցային ռազմավարական հարաբերությունների խորացման և ընդլայնման, ինչպես նաև խաղաղության և միջազգային անվտանգության պաշտպանության գործում մեծ անձնական ներդրման համար»[388]
  • Դանաքերի շքանշան (Ղրղզստան, 12.09.2015 թվական)- «Ղրղզստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև ռազմավարական համագործակցության զարգացման գործում նշանակալի ներդրման, ինչպես նաև երկու երկրների ժողովուրդների միջև բազմակողմանի կապերի ամրապնդման համար»[389][390]
  • Ուացամոնգայի շքանշան (Հարավային Օսիա, 2018 թվականի օգոստոսի 23)- ի նշան Հարավային Օսիայի Հանրապետության դեմ Վրաստանի զինված ագրեսիան հետ մղելու գործում նշանակալի ծառայությունների, ինչպես նաև Հարավային Օսիայի Հանրապետության անկախության հաստատման գործում անձնական ներդրման»[391][392]։

Խոստովանական մրցանակներ

Պատվավոր գիտական կոչումներ

  • Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետի իրավունքի պատվավոր դոկտոր[395]
  • Ուզբեկստանի Արտաքին գործերի նախարարությանն առընթեր Համաշխարհային տնտեսության և դիվանագիտության համալսարանի պատվավոր դոկտոր (2009 թվական)[396]
  • Բաքվի պետական համալսարանի պատվավոր դոկտոր (Ադրբեջան, 2010 թվական սեպտեմբերի 3), «Կրթության զարգացման և ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների ամրապնդման գործում ունեցած վաստակի համար»[397]
  • «Կորե» համալսարանի իրավագիտության պատվավոր դոկտոր (Կորեայի Հանրապետություն, 2010 թվական)[398]։

Մրցանակներ

  • «Քաղաքացիական ծառայության» անվանակարգում 2007 թվականի «Ֆեմիդա» մրցանակի դափնեկիր` «Քաղաքացիական օրենսգրքի չորրորդ մասի մշակման գործում անձնական մեծ ներդրման և օրինագիծը Պետական դումա ներկայացնելու համար»[399]
  • Ուղղափառ ժողովուրդների միասնության միջազգային հիմնադրամի մրցանակի դափնեկիր` «Ուղղափառ ժողովուրդների միասնությունը ամրապնդելու համար կատարված ակնառու աշխատանքի, հասարակության կյանքում քրիստոնեական արժեքների հաստատման և խթանման համար», որը կոչվել է Նորին Սրբություն Պատրիարք Ալեքսի Երկրորդի անունով, 2009 թվական (Հունվարի 21, 2010 թվական)[400][401]։

Այլ մրցանակներ

  • Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության հավաքական անվտանգության խորհրդի պատվոգիր (20 դեկտեմբերի, 2011 թվական)- «Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության շրջանակներում ռազմաքաղաքական համագործակցության զարգացման և խորացման ուղղությամբ ակտիվ և բեղմնավոր աշխատանքի համար»[402]
  • Սենատի և Գեներալ Կորտեսի համագումարի ոսկե մեդալներ (Իսպանիա, 3 մարտի, 2009 թվական)[403]
  • Մադրիդի «Ոսկե բանալի» (Իսպանիա, 2 մարտի, 2009 թվական)[404]
  • «Գիտության խորհրդանիշ» մեդալ (2007 թվական)։

Հայտնի կոչում խմբագրել

  • 2000 թվականի հունվարի 17-ից՝ Ռուսաստանի Դաշնության պետական խորհրդականի 1-ին դասի ժամանակավոր պաշտոնակատար

Զինվորական կոչում խմբագրել

  • Պահեստազորի գնդապետ[405]

Փաստեր խմբագրել

  • 2009 թվականին, Լոնդոնում G-20 գագաթնաժողովի ժամանակ, Դմիտրի Մեդվեդևի հեռախոսը գաղտնալսվել է ամերիկյան հետախուզության կողմից[406]
  • Պաղեստինյան Իերիխո քաղաքի փողոցներից մեկը 2012 թվականի հունվարին կոչվել է ի պատիվ Դմիտրի Մեդվեդևի[407]։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

  • 2010 թվական- «Տոնածառներ»- «կամեո»[408]
  • 2017 թվական «Այն ձեր համար Դիմոն չէ», FBK հետաքննող ֆիլմ[409]

Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 http://kremlin.ru/catalog/persons/37/biography
  2. 2,0 2,1 Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 http://www.nytimes.com/2007/12/11/world/europe/11medvedev.html
  4. 4,0 4,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.nytimes.com/2007/12/11/world/europe/11russia.html?pagewanted=all
  6. http://www.nytimes.com/2008/09/10/world/europe/10smoking.html?hp
  7. http://www.nytimes.com/2007/02/25/magazine/25RUSSIA.t.html?pagewanted=all
  8. http://www.nytimes.com/2011/11/24/world/europe/russia-elevates-warning-about-us-missile-defense-shield-plan.html
  9. https://www.rbc.ru/politics/05/10/2011/5703ed029a79477633d38803
  10. https://www.president.am/hy/decrees/item/641/
  11. http://gimyrf.ru/persona/medvedev_dmitrij_anatolevich/
  12. https://www.interfax.ru/russia/473442
  13. http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201510140046
  14. http://newsprom.ru/news/Raznoe/105180.html
  15. http://www.news-asia.ru/view/politics/politics/8710
  16. http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/68891
  17. https://web.archive.org/web/20091002131157/http://www.uniformius.ru/index/kazahstan/nagradikaz/nagradigoskaz/kazmed013.htm
  18. https://mospat.ru/en/2009/10/21/news6825/
  19. http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202009170001
  20. https://www.newsru.com/world/24nov2008/sunofperu.html
  21. https://ria.ru/20081124/155794510.html
  22. «Медведев, Дмитрий — председатель правительства Российской Федерации» (ռուսերեն). Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  23. «Дмитрий Медведев — биография» (ռուսերեն). Личный сайт Дмитрия Анатольевича Медведева. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 12-ին.
  24. «Биография премьер-министра России Д.А. Медведева» (ռուսերեն). premier.gov.ru. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  25. ՌԴ կառավարությունը հրաժարական է տվել
  26. «Приоритетные национальные проекты / Стенограммы / Стенограмма беседы первого заместителя председателя Правительства Российской Федерации Дмитрия Медведева с представителями СМИ Центрального федерального округа…». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 17-ին.
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 Биография на персональном сайте 1 сентября 2009
  28. «Память народа :: Документ о награде :: Медведев Афанасий Федорович, Медаль «За оборону Кавказа»». pamyat-naroda.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  29. 29,0 29,1 «МК» откопал корни Медведева — Политическая жизнь России — МК
  30. «Память народа :: Документ о награде :: Медведев Афанасий Федорович, Орден Отечественной войны II степени». pamyat-naroda.ru. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  31. «Память народа :: Донесение о безвозвратных потерях :: Шапошников Вениамин Сергеевич, 14.07.1942, попал в окружение (освобожден),». pamyat-naroda.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  32. «ОБД Мемориал». www.obd-memorial.ru. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  33. Мир Белогорья — Чем близка Алексеевка Дмитрию Медведеву — Районные издания > Газета «Заря» Алексеевского и Красненского районов — Обзор прессы
  34. «Новости — Руспрес». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 1-ին.
  35. «Дмитрий Медведев о себе». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 1-ին.
  36. http://epic-hero.ru/2011/03/06/bg/ Արխիվացված 2011-03-10 Wayback Machine № 74 // Статья о детстве и юности Медведева в Epic-Hero.ru
  37. У школы президента Медведева в Купчино откроют новый стадион
  38. 38,0 38,1 38,2 Президент Олбанской федерации. Who is Mr Medvedeff? // Камышев Виталий, Колесников Андрей, «Новое время», 21 мая 2007 г.
  39. «Спортивная биография Дмитрия Медведева: гребля, йога и штанга». NEWSru.com. 2007 թ․ դեկտեմբերի 20. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
  40. Медведев Дмитрий Анатольевич («Претенденты-2008»)
  41. / Медведев рассказал о своих планах после ухода с поста президента
  42. Сержант из Хухоямяки — будущий главнокомандующий России // Московский комсомолец, 17 января 2008 г.
  43. Медведев рассказал, как охранял железную дорогу// Կոմսոմոլսկայա պրավդա, 13 августа 2009 года, статья Елены Кривякиной
  44. Эхо Москвы в Санкт-Петербурге — 91.5 FM
  45. Владимир Милов. Путин не сумеет сохранить власть. «The New Times» № 46 от 24 декабря 2007.
  46. Медведев — добрый герой, изготовленный в Кремле Արխիվացված 2008-03-11 Wayback Machine//Le Figaro
  47. http://kotlaslib.aonb.ru/doc/10_let.pdf
  48. Иду на ВАС. — Профиль, 31.01.2005
  49. Ху из ху: Владислав Матусович Резник: страховщик в медвежьей шкуре // ЗАКС.РУ 21 февраля 2005
  50. Резник, Владислав. Депутат Государственной Думы РФ // Лентапедия
  51. Политика как самый выгодный бизнес // Новые известия 29.11.2001, электронная копия Вархивах.нет
  52. «Указ президента Российской Федерации от 31 декабря 1999 года № 1766». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  53. Владимир на шее. На прошлой неделе окончательно определился круг лиц, которые поведут Владимира Путина к заветному креслу. Արխիվացված 2008-06-17 Wayback Machine Журнал «Власть» № 7(358) от 22.02.2000
  54. В. В. Путин: предвыборный штаб
  55. Владимир Путин своим указом назначил Дмитрия Медведева первым заместителем руководителя Администрации президента(չաշխատող հղում)
  56. Президент России подписал Указ о назначении Дмитрия Медведева Руководителем Администрации президента России(չաշխատող հղում)
  57. «Указ президента Российской Федерации от 12 ноября 2003 года № 1342». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  58. «Состав Совета при президенте Российской Федерации по реализации приоритетных национальных проектов». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  59. «Указ президента Российской Федерации от 14 ноября 2005 года № 1320». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  60. 60,0 60,1 Архив Сайта Правительства Российской Федерации
  61. «Указ президента Российской Федерации от 24 сентября 2007 года № 1254». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  62. «Распоряжение президента Российской Федерации от 13 июля 2006 года № 323-рп». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  63. Сфера ведения(չաշխատող հղում)
  64. Сфера деятельности
  65. Директор Департамента приоритетных национальных проектов Правительства Российской Федерации Ковальчук Борис Юрьевич
  66. Дмитрий Быков — « Пиаровская кампания против министра обороны России Сергея Иванова четко обозначила курс Кремля на победу другого путинского преемника — человека, известного под кличкой Визирь.» (28 февраля 2006, № 08). «Плюшевый Медведев. Может ли Визирь стать преемником Путина?». Собеседник. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 12-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=unknown-host (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  67. «Дмитрий Медведев — главный кандидат в президенты: NewsInfo». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 29-ին.
  68. «Левада-Центр > архив > пресс-выпуски». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 31-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 29-ին.
  69. 69,0 69,1 «Левада-Центр > архив > пресс-выпуски». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 31-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 27-ին.
  70. Сергей Миронов поддерживает закрытость заседаний Правительства Российской Федерации — Новости России — ИА REGNUM
  71. «Ինտերֆաքս» լրատվական գործակալության 10.12.07 թվականի Զեկույցում
  72. «REGIONS.RU — новости Федерации | Религиозные лидеры считают, что Путин и Медведев сработаются». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  73. Радиостанция «Эхо Москвы» / Новости / Четверг, 20.12.2007 / Дмитрий Медведев сделал несколько заявлений
  74. Дмитрий Медведев. Официальный сайт кандидата на должность президента России. Программные выступления
  75. Указ президента Российской Федерации от 3 марта 2008 года № 295 «О статусе вновь избранного и не вступившего в должность президента Российской Федерации»
  76. «Президент России — гражданам школьного возраста». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 8-ին.
  77. Инаугурация нового президента России запланирована на 7 мая — Новости России — ИА REGNUM
  78. Сайт кандидата в президенты Медведева
  79. Медведев назвал свои важнейшие задачи на посту президента
  80. «Вступление Дмитрия Медведева в должность президента России». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  81. Ветеранов обеспечат жильём до 2010 года
  82. Ветераны получат жильё через два года
  83. «В России появится Фонд содействия развитию жилищного строительства». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  84. Указ президента РФ «О мерах по развитию жилищного строительства»
  85. «Указ президента Российской Федерации от 7 мая 2008 года «О федеральных университетах»». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 7-ին.
  86. РИА-Новости: в России появится новый федеральный университет
  87. «Начало встречи с членами совета директоров компании «Газпром»». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  88. Совет директоров ОАО «Газпром»
  89. Россия, вперёд! Статья Дмитрия Медведева
  90. Медведев предложил Путина на пост президента РФ — 24 Сентября 2011 — Информационно-развлекательный портал «WRA»
  91. «Послание президента России Федеральному собранию». 2009 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  92. «Президент учил жизни таланты». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  93. РИА Новости. Российская «Кремниевая долина» будет построена в Сколково — Медведев.
  94. На зависть Кампанелле
  95. 95,0 95,1 «ФЕДЕРАЛЬНЫЙ ЗАКОН от 28.09.2010 № 244-ФЗ «ОБ ИННОВАЦИОННОМ ЦЕНТРЕ „СКОЛКОВО"» (принят ГД ФС РФ 21.09.2010)». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  96. Пресс-конференция Президента России//президент.рф, 18 мая 2011 года
  97. Пятидневная война Хроника грузино-российского конфликта с 7 по 14 августа в журнале «Власть» № 32(785) от 18 августа 2008 г.
  98. Хроника войны в Южной Осетии: день первый Lenta.ru
  99. «Красный Крест просит эвакуировать из Цхинвали раненых». news.bbc.co.uk. 2008 թ․ օգոստոսի 8. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  100. «Первая миротворческая война». Коммерсантъ. 2008 թ․ օգոստոսի 9. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  101. СМИ: российские войска вошли в Южную Осетию ещё до начала боевых действий NEWSru 11 сентября 2008 г.
  102. Жизнь продолжается // «Красная Звезда» 3 сентября 2008 г.
  103. С сайта «Красной звезды» удалено интервью капитана Сидристого о вторжении российских войск в ЮО до нападения Грузии NEWSru.com 15 сентября 2008 г.
  104. Georgia offers fresh evidence on war’s start The New York Times 15 сентября 2008 г.
  105. NYT: Грузия нашла факты, что Россия «начала первой». Запад не убежден, но разбирается NEWSru.com 16 сентября 2008 г.
  106. Did Saakashvili lie? // Spiegel, 16 сентября 2008 (перевод inosmi.ru)
  107. Литтель Д. Путевые заметки из Грузии // Le Monde, 12 октября 2008 (перевод inosmi.ru)
  108. The Russia-Georgia War revisited // Business Week, 10 ноября 2008
  109. «И снова к вопросу о войне России и Грузии // ИноСМИ, 11 ноября 2008». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 29-ին.
  110. Безрассудная Грузия // ИноСМИ, 11 ноября 2008
  111. Михаил Тищенко — «О том, кто же всё-таки первым возобновил стрельбу и спровоцировал начало военных действий, как водится, существуют две противоположные версии. Грузинская сторона обвиняет осетинскую, осетинская — грузинскую» (2008 թ․ օգոստոսի 8). «Не удержались». Lenta.ru. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  112. Грузино-югоосетинский конфликт // Эхо Москвы, 23 августа 2008
  113. Телевизионное обращение президента Саакашвили — 8 августа, 2008, утро Արխիվացված 2017-12-01 Wayback Machine Civil Georgia 8 августа 2008 г. 11:50:42
  114. «Президент Южной Осетии Эдуард Кокойты заявил о многочисленных жертвах среди мирных жителей Цхинвала». Государственный комитет по информации и печати Республики Южная Осетия. 2008 թ․ օգոստոսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  115. Заявление в связи с ситуацией в Южной Осетии Արխիվացված 2008-09-22 Wayback Machine На официальном сайте президента России 8 августа 2008 г.
  116. Макарычев М. Кавказский узел Արխիվացված 2020-09-23 Wayback Machine // Российская газета, 29 декабря 2008 г.
  117. Начало совещания с Министром обороны Анатолием Сердюковым и начальником Генерального штаба Вооружённых сил Николаем Макаровым по вопросу конфликта в Южной Осетии Արխիվացված 2009-02-15 Wayback Machine На официальном сайте президента России 9 августа 2008 г.
  118. Россия не находится в состоянии войны с Грузией — Генштаб // РИА «Новости» (9 августа 2008)
  119. Россия завершает операцию по принуждению Грузии к миру — Медведев РИА «Новости» 18 августа 2008 г.
  120. «Заявления для прессы и ответы на вопросы журналистов по итогам переговоров с президентом Франции Николя Саркози, [[12 августа]] [[2008 год]]а, Москва, Кремль (текстовая расшифровка пресс-конференции, аудиозапись, видеозапись)». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  121. 121,0 121,1 «Заявления для прессы и ответы на вопросы журналистов по итогам переговоров с Президентом Франции Николя Саркози». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  122. «Встреча с Президентом Южной Осетии Эдуардом Кокойты и Президентом Абхазии Сергеем Багапшем». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  123. 123,0 123,1 Международное положение России и задачи российской внешней политики Фонд «Общественное мнение» 28 августа 2008 г.
  124. Hardline stance backed as views of US hit new low Financial Times 23 сентября 2008 г.
  125. Россияне поддерживают жесткий курс, неприязнь к США вновь бьет рекорды Արխիվացված 2008-09-25 Wayback Machine Русский перевод статьи на ИноСМИ.ру
  126. Владимир Стржалковский, глава Федерального агентства по туризму: «Об эффективности обновлённого закона о туризме говорит возросшее число досудебных решений по конфликтным ситуациям» Արխիվացված 2011-05-25 Wayback Machine // Интерфакс, 31 мая 2008
  127. Указ Президента Российской Федерации от 15 мая 2008 года № 797 «О неотложных мерах по ликвидации административных ограничений при осуществлении предпринимательской деятельности» Արխիվացված 2020-09-23 Wayback Machine // Российская газета
  128. О реорганизации ФГУП «ЦЭНКИ»
  129. 129,0 129,1 129,2 129,3 Россия обошла США по урожаю пшеницы Արխիվացված 2010-04-19 Wayback Machine // Le Figaro, 19 апреля 2010, перевод на русский Արխիվացված 2020-01-28 Wayback Machine
  130. Retreat from Moscow: Investors take flight as global fears stoke Russian crisis Financial Times от 18 сентября 2008 г (дата бумажного номера газеты)
  131. Бегство из Москвы. Инвесторы отступают, тревога нарастает, кризис подступает ближе Արխիվացված 2008-09-22 Wayback Machine Перевод статьи на Иносми.ру
  132. Председатель Правительства России В. В. Путин провел заседание Правительства Российской Федерации. Официальный сайт Правительства РФ 1 октября 2008 г.
  133. Налог на добавленную пенсию «Коммерсантъ» № 178(3995) от 2 октября 2008 г.
  134. Бизнесмены вступились за ЕСН РБК Daily 3 октября 2008 г.
  135. «Деловая Россия» предлагает объявить мораторий на любые налоговые новации На сайте общественной организации «Деловая Россия» 2 октября 2008 г.
  136. Налог на добавленную пенсию Коммерсантъ № 178 (3995) от 2 октября 2008 г.
  137. Российский фондовый рынок вновь рухнул, побив рекорд «черного вторника». NEWSru 6 октября 2008 г.
  138. 138,0 138,1 138,2 Медведев: Российским банкам предоставят кредит на 950 млрд рублей на пять лет NEWSru 7 октября 2008 г.
  139. «Доклад об экономике России» № 18 // Всемирный банк
  140. 140,0 140,1 140,2 140,3 Выступление на Конференции по мировой политике Արխիվացված 2008-10-11 Wayback Machine На официальном сайте Президента Российской Федерации 8 октября 2008 г.
  141. 141,0 141,1 Медведев назвал 5 принципов выхода из кризиса и 5 принципов нового Договора о евробезопасности NEWSru 8 октября 2008 г.
  142. Госдума законодательно утвердила пакет мер по поддержке финансовой системы Արխիվացված 2020-01-28 Wayback Machine NEWSru 10 октября 2008 г.
  143. Банк развития выступит в роли «быка» РБК Daily 13 октября 2008 г.
  144. 144,0 144,1 Отборный бизнес Արխիվացված 2008-10-16 Wayback Machine Русский Newsweek 13 октября 2008 г.
  145. Антикризисные меры правительства России 2008-09 гг. Справка // РИА Новости, 14 сентября 2009 г.
  146. 146,0 146,1 «Putin rules out early Kremlin bid». БиБиСи — Russian PM Vladimir Putin has ruled out an early return to the presidency. 2008 թ․ դեկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  147. Путин говорит, что не вернется на пост Президента Российской Федерации раньше 2012 года. Ему нравится тандем с Медведевым NEWSru 4 декабря 2008
  148. В. Путин: активная фаза кризиса преодолена, возобновился экономический рост Արխիվացված 2011-05-19 Wayback Machine // Жэньминь Жибао, 31 декабря 2009 г.
  149. 149,0 149,1 Всемирный банк поверил в Россию Արխիվացված 2014-01-16 Wayback Machine // РБК, 24 марта 2010 г.
  150. «Постановление Правительства Российской Федерации от 5 декабря 2008 г. № 903 г. Москва «О внесении изменений в Таможенный тариф Российской Федерации в отношении некоторых моторных транспортных средств»». Российская газета. 2008 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 12-ին.
  151. Путин подписал постановление, существенно повышающее пошлины на иномарки NEWSru 9 декабря 2008.
  152. Вступают в силу новые ставки таможенных пошлин на ввоз иномарок: они выросли в среднем на треть NEWSru 12 января 2009.
  153. «Перекати-пошлины». Коммерсантъ — «Новые акции протеста автомобилистов прошли по всей России». 2008 թ․ դեկտեմբերի 22. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  154. «Автомобилисты спешились под знамена». Коммерсантъ — «К акциям протеста против повышения пошлин примкнули партии и движения». 2009 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  155. Путин в Давосе: чрезмерное вмешательство государства не поможет в борьбе с кризисом Polit.ru 29 января 2009.
  156. Антикризисный рецепт от Владимира Путина. Выступление в Давосе Արխիվացված 2009-02-01 Wayback Machine РИА «Новости» 29 января 2009.
  157. «Производство попало под обвал». Независимая газета — Промышленность расплачивается за плавную девальвацию рубля. 2009 թ․ հունվարի 26. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  158. «Программа «500 пунктов» выполнена». Коммерсантъ — Фондовый рынок упал на шесть лет назад. 2009 թ․ հունվարի 24. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  159. «В Послании Федеральному Собранию Медведев расскажет про финансовый кризис». NEWSru.com. 2008 թ․ հոկտեմբերի 20. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  160. Из-за кризиса россияне сократят разговоры по сотовым, потеряют в цене квартир и перестанут покупать новые авто NEWSru.com 23 октября 2008 г.
  161. 161,0 161,1 161,2 Послание Федеральному Собранию Российской Федерации Արխիվացված 2009-08-19 Wayback Machine На официальном сайте Президента России 5 ноября 2008 г.
  162. Медведев продлевает полномочия себе и депутатам Госдумы NEWSru 5 ноября 2008 г.
  163. Медведев выступил с революционным Посланием: он ответил на ПРО США и увеличил срок президентства до 6 лет 5 ноября 2008 г.
  164. 164,0 164,1 164,2 «Шесть лет Путину». Ведомости — «Медведев объявил об увеличении сроков полномочий президента и Госдумы. Реформа была задумана ещё при президентстве Путина, говорят в Кремле, ему и послужит.». 2008 թ․ նոյեմբերի 6. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  165. Дело особой срочности Արխիվացված 2009-01-25 Wayback Machine Русский Newsweek 10 ноября 2008 г.
  166. 166,0 166,1 Партия реализует Послание Президента(չաշխատող հղում) На официальном сайте «Единой России» 7 ноября 2008 г.
  167. Путин: «Единая Россия» должна обеспечить поддержку положений Послания президента «Вести телеканал» 7 ноября 2008 г.
  168. Предложение Медведева увеличить президентский срок требует изменения Конституции. Правозащитники протестуют 5 ноября 2008 г.
  169. Процесс пошел: Медведев внёс в Госдуму законы об увеличении президентского и депутатского сроков NEWSru.com 11 ноября 2008 г.
  170. Чтобы спасти имидж, Путин может оставить премьерский пост и вступить в «Единую Россию» NEWSru.com 13 ноября 2008 г
  171. «На реформу дается месяц». «Ведомости» — «Партийное руководство рекомендовало региональным парламентариям одобрить поправки президента Дмитрия Медведева в конституцию до 23 декабря. Московские товарищи подсказывают регионалам, как составлять положительные отзывы на законопроект.». 2008 թ․ նոյեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  172. «Дискуссию признали вредной». «Независимая газета» — «Второе чтение поправок к Конституции прошло по весьма оригинальной схеме.». 2008 թ․ նոյեմբերի 20. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  173. Выступление Медведева в Кремле сопроводили выкриками «Позор!»
  174. «Федеральный закон Российской Федерации о поправке к Конституции Российской Федерации от 30 декабря 2008 г. № 6-ФКЗ «Об изменении срока полномочий Президента Российской Федерации и Государственной Думы»». «Российская газета». 2008 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 14-ին.
  175. «Российские свободы понесли военные потери». «Коммерсантъ». 2008 թ․ հունվարի 14. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  176. Правозащитники Freedom House вновь признали Россию несвободной страной NEWSru 14 января 2009.
  177. В. Ф. Рашкин: Послание президента, не ставшее программой
  178. Зорькин призвал проверять поправки в Конституцию в суде
  179. Медведев предложил отменить выборы главы Конституционного суда
  180. «Указ Президента Российской Федерации от 17 июня 2008 г. № 977 «О порядке въезда в Российскую Федерацию и выезда из Российской Федерации лиц без гражданства, состоявших в гражданстве СССР и проживающих в Латвийской Республике или Эстонской Республике»». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 9-ին.
  181. На латвийско-российской границе начал действовать безвизовый режим для неграждан Латвии Արխիվացված 2020-09-22 Wayback Machine // Российская газета, 27 июня 2008 .
  182. Сергей Лавров: Итоги года Արխիվացված 2011-06-29 Wayback Machine // Интерфакс, 15 декабря 2008
  183. 183,0 183,1 183,2 Интервью Дмитрия Медведева телеканалам «Россия», Первому, НТВ Արխիվացված 2008-10-18 Wayback Machine На официальном сайте Президента России 31 августа 2008 г.
  184. Новая Ялта: сегодняшние правители и сферы влияния Արխիվացված 2008-09-05 Wayback Machine Русский перевод статьи в La Repubblica от 3 сентября 2008 г.
  185. Интервью итальянскому телеканалу РАИ Արխիվացված 2008-09-03 Wayback Machine На официальном сайте Президента России 2 сентября 2008 г.
  186. «Russia's Next Target Could Be Ukraine» (անգլերեն). Wall Street Journal. 2008 թ․ սեպտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  187. Следующей мишенью России может стать Украина Արխիվացված 2008-09-12 Wayback Machine вариант русского перевода на ИноСМИ.ру 10 сентября 2008 г.
  188. «Американский вояж». РБК Daily. 2008 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  189. «Игорь Сечин открыл союзную Америку». Коммерсантъ. 2008 թ․ սեպտեմբերի 18. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  190. «Против США». Ведомости. 2008 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  191. Встречи с представителями различных сообществ Արխիվացված 2008-09-23 Wayback Machine На официальном сайте Президента России
  192. Совместная пресс-конференция с Федеральным канцлером Германии Ангелой Меркель по итогам российско-германских межгосударственных консультаций Արխիվացված 2008-10-06 Wayback Machine На официальном сайте Президента РФ 2 октября 2008 г.
  193. 193,0 193,1 Медведев перед Меркель раскритиковал мировой порядок: не работают системы глобальной безопасности и финансовых сдержек NEWSru 2 октября 2008 г.
  194. Медведев и Меркель провели «петербургский диалог»: канцлер снова обвинила Россию в непропорциональных действиях на Кавказе NEWSru 2 октября 2008 г.
  195. Россия отвечает на ПРО в Европе: отказ от ликвидации трёх ракетных полков и «Искандеры» под Калининградом NEWSru.com 5 ноября 2008 г.
  196. 196,0 196,1 В Европе обеспокоены намерением России разместить ракеты в Калининграде в ответ на ПРО США у её границ. Вашингтон «весьма огорчен» NEWSru.com 5 ноября 2008 г.
  197. Оружие массового раздражения Коммерсантъ от 7 ноября 2008 г № 202(4019)
  198. Западные СМИ: Медведев бросил вызов Обаме и российской Конституции NEWSru 6 ноября 2008 г.
  199. 199,0 199,1 «Medvedev Learned His PR Skills From Chavez» (անգլերեն). The Moscow Times — «By laying down this marker, Medvedev unintentionally made it much more difficult for Obama to back down from the missile-defense deployments». 2008 թ․ նոյեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  200. «Medvedev sets bar high for better ties with U.S.» (անգլերեն). International Herald Tribune — «But reversing the program now, after agreements had been negotiated with Poland and the Czech Republic, both NATO allies, could be seen as backing down in the face of Russian threats.». 17 ноября 2008 (бумажная версия). Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  201. 201,0 201,1 «Medvedev's Missile Myth» (անգլերեն). The Moscow Times — «By convincing Medvedev to immediately go for the jugular the day Obama was elected president, the siloviki were probably hoping that by provoking the new U.S. president with the threat of Iskander missiles in Kaliningrad, this would force Obama to take a more hawkish stance toward Russia.». 2008 թ․ նոյեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  202. «Medvedev: ready to respond if U.S. ends missile plan» (անգլերեն). Reuters. 2008 թ․ նոյեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  203. «Gates Criticizes Latest Russian Missile Threats» (անգլերեն). Голос Америки. 2008 թ․ նոյեմբերի 13. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում)
  204. Министр обороны США против предложения президента России Русская версия материала Голоса Америки 13 ноября 2008 г.
  205. Роберт Гейтс выражает поддержку США бывшим республикам СССР Служба новостей «Голоса Америки» 12 ноября 2008 г.
  206. Медведев на саммите G20: надо перекроить всю финансовую систему NEWSru.com 15 ноября 2008 г.
  207. Выступление на рабочем заседании глав государств и правительств «Группы двадцати» Արխիվացված 2009-04-19 Wayback Machine На официальном сайте Президента РФ 15 ноября 2008 г.
  208. Киндерсюрприз-2, или Экономика дуршлага Ю. Л. Латынина ej.ru 17 ноября 2008.
  209. Медведев подвел черту саммиту G8: все конструктивно, но ПРО США в Чехии «нас огорчает» NEWSru 9 июля 2008.
  210. Британия и США отказались от «медведевского» плана европейской безопасности NEWSru 4 декабря 2008 г.
  211. «Инициатива отказуема». Коммерсантъ — «все позиции России сформулированы настолько нечетко, что никто не понимает, чего же в итоге хотят русские. Если Москва хочет быть услышанной, надо проявлять большую прозрачность и ясность.». 2008 թ․ դեկտեմբերի 6. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  212. Николай Злобин (2009 թ․ հունվարի 28). «США — Россия: Шесть барьеров». Ведомости. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 29-ին.
  213. G7: кризис невозможно преодолеть без открытой системы мировой торговли NEWSru 14 февраля 2009.
  214. «Crisis leaves Russian ambitions thwarted at Rome G7» (անգլերեն). Reuters. 2009 թ․ փետրվարի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 16-ին.
  215. «Obama Offered Deal to Russia in Secret Letter» (անգլերեն). New York Times. 2009 թ․ մարտի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 7-ին.
  216. https://web.archive.org/web/20090310010348/http://inosmi.ru/stories/08/11/05/3535/247774.html Команда Обамы стремится пересмотреть отношения с Россией («The Washington Post», США)
  217. http://inopressa.ru/article/03Mar2009/nytimes/obama.html Питер Бейкер | The New York Times Секретное письмо Обамы: американский президент предложил российскому президенту сделку
  218. Медведев: никаких «разменов» в области ПРО с США не будет, особенно по Ирану NEWSru 3 марта 2009.
  219. «Неразменное письмо». Коммерсантъ — Оба президента заявили, что речь в посланиях не шла о «каких-то разменах», но дали понять, что предмет для переговоров имеется. 2009 թ․ մարտի 5. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  220. «Obama woos Putin» (անգլերեն). Financial Times. 7 марта 2009 (бумажная версия). Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 9-ին.
  221. 221,0 221,1 Россия и Китай заключили «сделку века» // Вести, 17 июня 2009 г.
  222. Обама в России — начало новых отношений
  223. «Союз трёх»: Белоруссия сдалась Արխիվացված 2013-11-10 Wayback Machine // Интерфакс, 5 июля 2010
  224. Таможенный союз РФ, Белоруссии и Казахстана увеличит ВВП на 15 %
  225. От союза к пространству
  226. «Медведев начал новый этап в отношениях РФ и Ватикана». ՌԻԱ Նովոստի. 2009 թ․ դեկտեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 2-ին.
  227. «В Ватикане откроется посольство России» (ռուսերեն). РБК. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 2-ին.
  228. «Медведев и Обама подписали новое соглашение о СНВ» (рус). 2010 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  229. «Медведев и Обама подписали в Праге новый российско-американский Договор о СНВ» (рус). 2010 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  230. «НАТО зовет Россию под общую крышу» (рус). Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  231. «Сенатор Маргелов считает, что Договор СНВ сэкономит России «миллиарды долларов»» (рус). 2010 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  232. Украина разрешила ЧФ оставаться в Крыму после 2017 года // РИА Новости, 21 апреля 2010
  233. Россия примет жесткие меры в ответ на развёртывание США системы ПРО в Европе // Первый канал, 23 ноября 2011
  234. Заявление Президента в связи с ситуацией, которая сложилась вокруг системы ПРО стран НАТО в Европе // Kremlin.ru, 23 ноября 2011
  235. Как Медведев взялся за Сталина («SME», Словакия) Александре Гайдамацкий
  236. Medvedev: Putting Stalin in proper perspective//The Boston Globe, May 17, 2010
  237. Президент сказал: «Хватит!» Станислав Минин — обозреватель НГ.
  238. 238,0 238,1 Слова Медведева о Сталине — сигнал обществу?(«BBCRussian.com», Великобритания)
  239. Медведев: Ренессанса сталинизма не будет.
  240. vesti24.eu На Невский проспект вышел автобус с портретом Сталина
  241. Сванидзе: «В глазах большинства Сталин остается победителем»(«Der Spiegel», Германия) 'In the Eyes of the Majority, Stalin Is a Winner' 05/06/2010
  242. Танки против самолётов РБК Daily 26 сентября 2008 г.
  243. Перевооружения не будет. Военный бюджет не предусматривает модернизации армии и флота «НГ» 8 октября 2008 г.
  244. Армию России к 2012 году сократят до 1 миллиона военнослужащих NEWSru.com 8 октября 2008 г.
  245. Армии России уменьшат «голову»: Генштаб сократят на 50 % NEWSru.com 1 октября 2008 г.
  246. Революционные шаги Сердюкова. Офицерский корпус будет сокращен вдвое Արխիվացված 2008-10-09 Wayback Machine «НГ» 9 октября 2008 г.
  247. 247,0 247,1 247,2 247,3 Глава Минобороны намерен сократить 200 генералов NEWSru.com 14 октября 2008 г.
  248. Разукрупнить и разофицерить. Таких реформ Российская армия не знала с 1990-х «НГ» 15 октября 2008 г.
  249. 249,0 249,1 КПРФ ополчилась на министра Արխիվացված 2009-05-19 Wayback Machine «Ведомости» № 209 (2231) 5 ноября 2008 г.
  250. Депутат Госдумы Виктор Илюхин назвал реформу Вооружённых Сил провальной и предложил министру обороны А. Сердюкову уйти в отставку Сайт КПРФ 10 сентября 2008 г.
  251. «Перестройку армии проведут без гласности». «Коммерсантъ» — «О военной реформе разболтали много лишнего». 2008 թ․ նոյեմբերի 29. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 29-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  252. Минобороны: сообщения об отставках высших военачальников — «гнусная ложь» NEWSru 29 ноября 2008.
  253. «Паркетные генералы уходят в отставку». Российская газета (недельный выпуск) — Перестройка армии: больше солдат, меньше офицеров. 2009 թ․ հունվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 29-ին.
  254. Глава Минобороны Сердюков рассказал об армии, реформе и растущих опасностях NEWSru 17 марта 2009.
  255. Медведев заявил о необходимости повысить боеготовность и модернизировать российскую армию NEWSru.com 17 марта 2009.
  256. Медведев подписал указ о мерах по противодействию коррупции | РИА Новости
  257. Медведев сообщил, что подписал план по противодействию коррупции | РИА Новости
  258. История борьбы с коррупцией в современной России | РИА Новости
  259. «Национальный план противодействия коррупции — Российская Газета». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  260. Медведев подписал пакет антикоррупционных законов | РИА Новости
  261. Россия вошла в число наиболее коррумпированных стран РИА «Новости» 23 сентября 2008 г.
  262. Российские правоохранители: Уровень коррупции в России зашкаливает, раскрываемость — низкая, до суда доходит лишь мелочь NEWSru.com 24 сентября 2008 г.
  263. «Масштабы коррупции в России достигли таких размеров, что терпеть больше нельзя», — заявил Нарышкин NEWSru.com 28 сентября 2008 г
  264. Вступительное слово на заседании Совета по противодействию коррупции Արխիվացված 2008-10-06 Wayback Machine На официальном сайте Президента России 30 сентября 2008 года
  265. Рейтинг восприятия коррупции в странах мира (Ստուգված է 28 հունվարի 2011)
  266. Россия, Всемирный обзор экономических преступлений 2011 // PWC; [1](չաշխատող հղում)
  267. ВЕДОМОСТИ — Ernst & Young отметила снижение коррупционных рисков в России
  268. РИА Новости, 5 мая 2012. «Отлитые в граните»: 10 цитат президента Медведева
  269. Федеральный закон о полиции PDF-версия закона на kremlin.ru
  270. Дмитрий Медведев подписал Федеральный закон «О полиции» На официальном сайте Президента РФ 7 февраля 2011 г.
  271. Путин подтвердил своё выдвижение на президентских выборах
  272. Хештег «#жалкий» вышел в лидеры мировых трендов Twitter
  273. Госдума поддержала назначение Медведева премьер-министром России.
  274. «Президент назначил Дмитрия Медведева Председателем Правительства. Владимир Путин подписал Указ «О Председателе Правительства Российской Федерации»» (ռուսերեն). Kremlin.ru. 2018 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
  275. «Государственная Дума согласовала Дмитрия Медведева на пост Председателя Правительства РФ. Кандидатуру Дмитрия Медведева Государственной думе представил Президент РФ Владимир Путин. Депутаты по итогам пленарного заседания поддержали его большинством голосов» (ռուսերեն). Сайт Государственной Думы. 2018 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
  276. «Госдума утвердила Медведева в должности премьера» (ռուսերեն). РБК. 2018 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
  277. «Утвержден состав нового правительства РФ». Interfax.ru (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 18-ին.
  278. Медведев о пенсионной реформе
  279. Медведев объявил о повышении НДС в России
  280. «Путин предложил переписать Конституцию. Правительство России подало в отставку. Хроника». meduza.io. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 15-ին.
  281. Подписан Указ о Заместителе Председателя Совета Безопасности Российской Федерации / kremlin.ru, 16 января 2020
  282. «Медведев будет получать 618 713 рублей в месяц на новой работе». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  283. Ольга Проскурнина, Мария Рожкова, Ирина Резник. Самый человечный преемник // Ведомости, № 234 (2008), 11 декабря 2007 г.
  284. «Дмитрий Медведев: «Нам не надо стесняться рассказывать правду о войне — ту правду, которую мы выстрадали»». Известия. 2010 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 7-ին.
  285. «№ 8 (610) Простые истины». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  286. Дмитрий Медведев стал видеоблогером
  287. Медведев разрешил оставлять комментарии в своем блоге
  288. blog_medvedev — Community Profile
  289. Дмитрий Медведев завел ЖЖ
  290. Медведеву рассказали, что у него больше подписчиков в инстаграме, чем у Навального. Он обрадовался 😜 «Meduza», 25.09.2017
  291. Оказывается, Дмитрий Медведев отреагировал на расследование ФБК. Только этого почти никто не заметил «Meduza», 10.03.2017
  292. Медведев вышел на тропу войны с Навальным в Instagram «Росбалт», 26.09.2017
  293. REGISTRY WHOIS FOR MEDVEDEV2008.RU
  294. «Правительство РФ намерено бороться с пиратским софтом | Новости Hardware — 3DNews — Daily Digital Digest». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  295. «Новости». Официальный сайт. Министерство связи и массовых коммуникаций РФ. 2007 թ․ սեպտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 8-ին.
  296. Андрей Лавров, Андрей Бирюков (2007 թ․ սեպտեմբերի 23). «Форточка Медведева». GZT.RU. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 8-ին.
  297. «Екатеринбург Он-Лайн», 10 декабря 2007
  298. A Soft-Spoken, 'Smart-Kid' Lawyer, The Moscow Times, 2 ноября 2007.
  299. (ռուս.) Дмитрий Медведев: учите олбанский!, Lenta.ru, 5 марта 2007.
  300. (ռուս.) Превед, Медвед Արխիվացված 2011-06-16 Wayback Machine, Polit.ru, 18 декабря 2007.
  301. «Медведев встретился с руководством Mail.ru Group и «Яндекса»» (ռուսերեն). www.kommersant.ru. 2019 թ․ մարտի 29. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 31-ին.
  302. #VKLive c Дмитрием Медведевым
  303. Медведев впервые в прямом эфире ответит на вопросы пользователей «В контакте»
  304. Медведев ответит на вопросы пользователей «ВКонтакте» в прямом эфире
  305. Путин должен уйти! // Ежедневный журнал
  306. За один год до конца света // Московский комсомолец
  307. «И пусть весь мир подождет. Как простые россияне страдают и умирают в пробках из-за высоких чиновников» (ռուսերեն). Росбалт. 2018 թ․ նոյեմբերի 28. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 29-ին.
  308. Полтавченко расстроили петербуржцы, провожавшие кортеж Медведева неприличными жестами // Baltinfo.ru, 15 октября 2012
  309. Н. Тимакова подтвердила, что спецслужбы РФ прорабатывают альтернативные маршруты для первых лиц государства Արխիվացված 2017-08-11 Wayback Machine // РБК, 17.10.2012 — Недоступная ссылка
  310. Путин свел к минимуму проведение мероприятий в Кремле Արխիվացված 2012-10-22 Wayback Machine // Интерфакс, 17 октября 2012 года
  311. ФБК рассказал о секретной даче Дмитрия Медведева // Meduza, 15 сентября 2016.
  312. Навальный: над «дачей Медведева» закрыто воздушное пространство // «Радио Свобода», 17 сентября 2016.
  313. Фонд борьбы с коррупцией рассказал о «тайной недвижимости» Медведева // РБК, 2 марта 2016
  314. Медведев о нападках Навального: «лживые продукты политических проходимцев»
  315. Депутат от КПРФ попросил Чайку проверить расследование ФБК о Медведеве
  316. Анна Трунина. «СКР не нашел оснований для проверки сведений из фильма ФБК о Медведеве». РБК. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 21-ին.
  317. Росбизнесконсалтинг, 2 апреля 2017. Сергей Иванов перекрестился после вопроса о митингах
  318. Медведев рассказал, что делал в день массовых акций протеста BBC
  319. Медведев рассказал, чем занимался в день массовых протестов в России РОСБАЛТ
  320. «Неплохо, на лыжах покатался» Эхо Москвы
  321. «На лыжах покатался»: Медведев ответил на массовые протесты MK.RU
  322. «Госдума отказалась проверять расследование Навального о Медведеве», BBC Russian, 5.04.2017
  323. «Суд обязал Навального удалить фильм о Медведеве». РБК. 2017 թ․ մայիսի 31.
  324. Дмитрий Медведев — личный сайт
  325. Дмитрий Медведев — личный сайт
  326. «Ералаш», выпуск № 206
  327. «Ералаш», выпуск № 219
  328. Президентский «Ералаш», или Частная жизнь первого лица, km.ru, 14 октября 2011
  329. Сын Дмитрия Медведева выбрал МГИМО
  330. Газета «Труд» о коте Медведева
  331. Журнал «Тайны звёзд» и газета «Аргументы и факты» о коте Медведева
  332. «Персональный сайт первого кота России»
  333. Домашние питомцы Медведева поучаствовали в выставке собак
  334. У кота-кастрата Дорофея не получилось быть преемником Кони: Медведев предпочел выводить в свет английского сеттера
  335. Элина Билевская. Преемник богаче Путина. gazeta.ru 21 декабря 2007 г.
  336. Сергей Канев. По следам налоговых деклараций кандидатов в президенты. Часть I. Кандидат Д. Медведев: «Золотые ключи-1», Тихвинская, д. 4. Արխիվացված 2008-01-16 Wayback Machine Новая газета № 01 от 10 января 2008 г.
  337. Какой недвижимостью владеет Дмитрий Медведев NEWSru 23 сентября 2008 г.
  338. Поместье четы Медведевых в Плёсе (ФОТО)
  339. Dacha моей мечты
  340. Тихий Плёс президента. Медведев.
  341. Ахмирова Римма (2012 թ․ հուլիսի 20). «Бунт на дачах Путина и Медведева» (ռուսերեն). Собеседник. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 9-ին.
  342. ««Собеседник»: землю под «дачу Медведева» в Плесе арендовали за 40 рублей в год». Новая газета. 2017 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  343. «Путин в 2018 году заработал более восьми миллионов рублей» (ռուսերեն). ՌԻԱ Նովոստի. 2019 թ․ ապրիլի 12. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 12-ին.
  344. Putin’s Purple reign man Guardian Unlimited, December 10, 2007
  345. «Серые» телефоны iPhone пользуются спросом у российской элиты
  346. У Дмитрия Медведева появился iPad
  347. Джобс подарил президенту России iPhone 4
  348. «Дмитрий Медведев: «„Зенит" всегда был для меня особым клубом»». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  349. «Deep Purple — любимая группа Дмитрия Медведева в российском клубе». РИА Новости. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  350. «Медведев встретился с Deep Purple». LifeNews. 2011 թ․ մարտի 23. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  351. «Дмитрий Медведев выпил чаю с Deep Purple». Lenta.ru. 2011 թ․ մարտի 23. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  352. Сын Медведева приучил отца слушать Linkin Park Lenta.ru
  353. Дмитрий Медведев слушает Linkin Park // Источник: Youtube.com
  354. 354,0 354,1 Дмитрий Медведев: «Смысл фотографии — в особой печали о той частичке времени, которая уже никогда не вернётся»
  355. «Обращение к школьникам» (ռուսերեն). kremlin.ru. 2009 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 1-ին. «По национальности я русский»
  356. Андрей Ванденко. Простые истины. Արխիվացված 2008-02-27 Wayback Machine Интервью с кандидатом на пост президента России «Итоги» No. 8 (610) 24 февраля 2008 г.
  357. Православная программа, которой руководят супруга Дмитрия Медведева и иеромонах РПЦ МП, может получить новое развитие, считает эксперт. Արխիվացված 2007-12-17 Wayback Machine Портал-Credo.Ru 14 декабря 2007 г.
  358. Александр Солдатов. Духовные внуки. Արխիվացված 2011-09-24 Wayback Machine Огонёк 24—30 декабря 2007 года.
  359. О программе. Արխիվացված 2012-05-27 Wayback Machine на сайте целевой комплексной программы «Духовно-нравственная культура подрастающего поколения России».
  360. В России необходимо развивать собственную полноценную систему исламского образования, считает Дмитрий Медведев NEWSru.com 12 ноября 2007 года
  361. Медведев поддерживает идею предоставления духовным учебным заведениям права выдавать дипломы гособразца. Интерфакс.ru 12 ноября 2007 года
  362. Медведев выступает за госаккредитацию религиозных учебных заведений. Արխիվացված 2007-12-13 Wayback Machine РИАН 05.12.2007.
  363. Медведев и религия. Արխիվացված 2008-03-19 Wayback Machine Росбалт 13.11.2007.
  364. Дмитрий Медведев выступил за признание «религиозных» дипломов и за армейское духовенство Արխիվացված 2007-12-13 Wayback Machine regions.ru 05.12.2007.
  365. «СОВА / SOVA. Религия в светском обществе / Religion in Secular Society // Д. Медведев считает необходимым создать особый механизм предоставления российского гражданства религио…». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  366. ««Проект» со ссылкой на источники в Кремле сообщил о пропаже Медведева». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  367. Правительство объяснило «пропажу» Медведева
  368. Медведев впервые после травмы появился на публике
  369. Указ Президента Российской Федерации от 14.09.2015 № 459 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ I степени Медведева Д. А.»
  370. «Медведев награждён орденом "За заслуги перед Отечеством" I степени». Интерфакс. 2015 թ․ հոկտեմբերի 14.
  371. Биография Д. А. Медведева на сайте Правительства Российской Федерации
  372. Указ Президента Российской Федерации от 14.09.2020 № 553 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ III степени Медведева Д. А.»
  373. «Медведев Дмитрий Анатольевич — ГиМУ в России». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  374. Распоряжение Президента Российской Федерации от 20 мая 2002 года № 222-рп «О поощрении активных участников подготовки Послания Президента Российской Федерации Федеральному Собранию Российской Федерации на 2002 год»
  375. Распоряжение Президента Российской Федерации от 8 июля 2003 года № 343-рп «О поощрении активных участников подготовки Послания Президента Российской Федерации Федеральному Собранию на 2003 год»
  376. Постановление Правительства Российской Федерации от 30 августа 2002 года № 647 «О присуждении премий Правительства Российской Федерации в области образования за 2001 год»
  377. Дипломаты наградили Президента (16 июля 2008 года, «Время новостей»)
  378. Дмитрию Медведеву вручили краповый берет
  379. Президент Перу наградил Медведева Орденом Солнца
  380. Se inicia reunión entre García y Medvédev en Palacio de Gobierno(իսպ.)
  381. Президент Венесуэлы наградил Медведева Орденом освободителя Արխիվացված 2011-06-29 Wayback Machine. Интерфакс. 27 ноября 2008 года
  382. Condecorado Presidente Medvedev con la Orden Libertador(չաշխատող հղում)
  383. Медаль Казахстана «10 жыл Астана» (10 лет Астане)
  384. Указ Президента Украины № 803/2010 от 10 августа 2010 г.
  385. Указ Президента Украины № 897/2011 от 1 сентября 2011 г.
  386. «Медведеву вручен орден «Звезда Палестины»». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  387. Медведев открыл русский парк-музей на библейской земле
  388. Указ Президента Республики Армения от 4 октября 2011 года «О награждении Президента Российской Федерации Д. А. Медведева орденом Славы»
  389. Указ Президента Кыргызской Республики от 12 сентября 2015 года УП № 182 «О награждении орденом „Данакер“ Д. А. Медведева»
  390. Дмитрий Медведев удостоен почётной награды «Данакер»
  391. Указ Президента Республики Южная Осетия от 23 августа 2018 года «О награждении Орденом „Уацамонга“ Медведева Д. А.»
  392. Президент РФ Владимир Путин и премьер-министр Дмитрий Медведев удостоились высшей государственной награды Южной Осетии — ордена «Уацамонга»
  393. Президент России встретился с Блаженнейшим Патриархом Александрийским
  394. «Сербская Церковь наградила Дмитрия Медведева своим высшим орденом». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  395. .RELP. Дмитрий Анатольевич Медведев Արխիվացված 2019-05-13 Wayback Machine
  396. Медведев стал почётным доктором Университета мировой экономики и дипломатии Узбекистана
  397. Медведев стал почётным доктором БГУ
  398. Дмитрий Медведев стал почётным доктором юридических наук
  399. «Дмитрий Медведев не встретится с «Фемидой» до 2 марта». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  400. К вручению премий Фонда единства православных народов//ИТАР-ТАСС, 21.01.2010, 07.48
  401. Святейший Патриарх Московский и всея Руси Кирилл возглавил X церемонию вручения премий Международного фонда единства православных народов
  402. «Решение Совета коллективной безопасности Организации Договора о коллективной безопасности о награждении Почетной грамотой Совета коллективной безопасности Организации Договора о коллективной безопасности». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  403. «Медведев в Мадриде встретился с депутатами Генеральных Кортесов». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  404. Медведеву вручили «ключ» от Мадрида
  405. …Какое у Медведева звание? // АиФ № 30 от 22 июля 2009
  406. Разведка США прослушивала телефон Медведева в 2009 году
  407. «В честь Медведева названа улица в одном из древнейших городов мира». Взгляд. 2012 թ․ հունվարի 20. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  408. Ёлки — в ролях на IMDB
  409. Он вам не Димон. Дворцы, яхты и виноградники — тайная жизнь Дмитрия Медведева
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դմիտրի Մեդվեդև» հոդվածին։