Դինան (ֆր.՝ Dinan, բրետոներեն՝ Dinan), քաղաք Բրետանում, Կոտ դ'Արմոր վարչությունում։ Համանուն շրջանի կենտրոնը։ Տեղակայված է Ռենից 53 կմ հյուսիս-արևմուտք և Սեն Բրիոյից 64 կմ դեպի արևելք, Ռանս գետի ձախակողմյան ափին։ Քաղաքի տարածքով անցնում է N176 ազգային ավտոմայրուղին։ Քաղաքի կենտրոնում է գտնվում Լիզոն Լամբալի գծի Դինանի երկաթուղային կայարանը։

Քաղաք
Դինան
ֆր.՝ Dinan[1]
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
Հիմնադրված էհունվարի 1, 2018[2] թ.
Մակերես8,7 կմ²
ԲԾՄ76±1 մետր
Բնակչություն14 675 մարդ (հունվարի 1, 2021)[3]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ22100
Պաշտոնական կայքdinan.fr
Դինան (քաղաք) (Ֆրանսիա)##
Դինան (քաղաք) (Ֆրանսիա)

Բնակչությունը (2016)` 14 075 մարդ։

Պատմություն խմբագրել

Դինանի շրջանը բնակեցվել է դեռևս նեոլիթի ժամանակաշրջանից, որի մասին է վկայում դոլմենի առկայությունը կոմունայի արևելյան սահմանի մոտ։ Փաստաթղթերի մեջ Դինանը հիշատակվում է XI դարից, այդ ժամանակ այստեղ հիմնվել է բենեդիկտյան եկեղեցի։ Փաստաթղթերի մեջ Դինանը հիշատակվում է XI դարից, այդ ժամանակ այստեղ հիմնվեց բենեդիկտյան վանքը։ 1283 թվականին դուքս Ժան I Բրետոնսկին կանգնեցրել է քաղաքային պատնեշներ և Դինանի աշտարակներ, որոնցից մի քանիսը պահպանվում են մինչև այժմ։ 1357 թվականին բրետոնյան ժառանգության համար պատերազմի ժամանակ Բերտրան Դյուգեքլենը և նրա եղբայր Օլիվյեն հաջողությամբ պաշտպանել են քաղաքը, որը պաշարել էին անգլիական զորքերն ու բրետոնցիները, հավատարիմ Ժան V դե Մոնֆորին։ 1364 թվականին, մի քանի անհաջող փորձերից հետո, դուքս Ժան V-ը կարողացել է վերականգնել քաղաքի նկատմամբ վերահսկողությունը և այնտեղ կառուցել դքսական աշտարակ։

Քաղաքի ամրությունները արդիականացվում են XV դարի երկրորդ կեսին՝ ավելացնելով մի քանի հրետանային աշտարակներ։ Այն ուղեկցվում է քաղաքային ծայրամասերի մի մասի քանդմամբ, որոնք գտնվում են պատերի կողքին։ Շատո Լեոնը, կառուցված մոտակայքում, լքվել է. նրա գնդացիրները երբեք չեն կրակել, 1488 թվականին Սեն-Օբեն-Դյու-Կորմիեի ճակատամարտից հետո քաղաքը նվաճվեց ֆրանսիական թագավորի կողմից։

Հետագա տարիներին Դինանը շարունակում է ծաղկել, ինչին նպաստում էր նավահանգստի առկայությունը` Լա Մանշ թափվող, քաղաքից դեպի հյուսիս գտնվող Ռանս նավագնացային գետի վրա։ Դինանը վերահսկում է գետի ճանապարհը, որով բեռները տեղափոխվում են Սեն Մալո։ 1598 թվականին Դինանն աջակցել է Ֆրանսիայի նոր թագավոր Հենրի IV-ին՝ Բրետանի փոխանորդ դուքս Ֆիլիպ Էմանուել դե Մարկյորի դեմ պայքարում, որը կաթոլիկ լիգայի առաջնորդներից մեկն էր։ Այդ ժամանակից ի վեր քաղաքային ամրությունները կորցնում են իրենց պաշտպանական կիրառումը։ XVII դարում քաղաքում կառուցվում են մի քանի նոր վանքեր. կապուցինյան միաբանության, ուրսուլինյան միաբանության, դոմինիկյան միաբանության, կլարսինյան միաբանության, ֆրանցիսկյան միաբանության։ 1675 թվականին քաղաքը մասնակցել է զինանշանի թղթի ապստամբությանը։

XVIII դարում առևտրային գործունեությունը խթանվեց ջուլհակների աշխատանքով, ովքեր, մասնավորապես, կտավներ էին արտադրում առագաստանավերի համար, որոնք այնուհետև Ռանս գետով ուղևորվում էին Սեն Մալո։ 19-րդ դարում երկաթուղու ի հայտ գալուց հետո Դինանը կորցրեց իր առևտրային նշանակությունը և վերածվեց հանգստավայրի, որը հատկապես հայտնի է բրիտանացիների շրջանում։

2018 թվականի հունվարի 1-ին Դինանը միավորվեց հարևանությամբ գտնվող Լեոնի համայնքի հետ։

Տեսարժան վայրեր խմբագրել

Դինանը քաղաք է, որը գրեթե ամբողջությամբ պահպանել է 20-րդ դարասկզբի իր տեսակն ու բազմաթիվ միջնադարյան հուշարձանները, այն հայտարարվել է «արվեստի ու պատմության քաղաք»։ Տեսարժան վայրերի թվում.

  • XIV դարի[4] Դինանի Շատոն և նրա պատնեշները։
  • Սուրբ Մալոյի եկեղեցի (XV-XIX դարեր), թեժ գոթական և վերածննդյան համադրություն։
  • Ժամերի աշտարակ. XV դարի զանգակատուն, 45 մ։
  • Կորդելյերների վանք. հիմնադրվել է XIII դարում, XV դարի ժամանակակից շինություններ։
  • Սուրբ Փրկչի բազիլիկ. կառուցվել է XII դարից, չի ավարտվել, արտացոլում է մի քանի ոճեր` ռոմանտիզմից մինչև կլասիցիզմ, XII դարի պորտալ։
  • Դինանի կայարան, 1995 թվականից հռչակվել է պատմական հուշարձան։
  • Ժերզյուալ, գեղատեսիլ փողոց` նավահանգստից մինչև քաղաքի կենտրոն, որոշ տեղերում գտնվում է 35 աստիճան թեքման տակ։
  • Մարմիններ. Դինանի եկեղեցիներում կան 4 մարմիններ։

Տնտեսություն խմբագրել

Բնակչության զբաղվածության կառուցվածքը.

  • գյուղատնտեսություն` 0,1 %
  • արդյունաբերություն` 4,6 %
  • շինարարություն` 3,6 %
  • առևտուրը, տրանսպորտը և ծառայությունների ոլորտը` 39,9 %
  • պետական և համայնքային ծառայություններ` 51,9 %

Գործազրկության աստիճանը (2015 թվական)` 16,2 % (Ֆրանսիայում ընդհանուր`13,5 %, Կոտ-դ'Արմորի վարչություն` 12,0 %)։

Միջին տարեկան եկամուտը 1 անձի համար, եվրո (2015 թվական)` 19 740 (Ֆրանսիայում ընդհանուր` 20 150, Կոտ-դ'Արմորի վարչություն` 20 064)։

Ժողովրդագրություն խմբագրել

Բնակչության թվաքանակի դինամիկան, մարդ.

Կառավարություն խմբագրել

1965 թվականից Դինանի քաղաքապետերն ընտրվում են աջակողմյան գոլլիստական կուսակցությունների ներկայացուցիչներից։ 2014 թվականից քաղաքի քաղաքապետի պաշտոնը զբաղեցնում է Անկախների և դեմոկրատների միության անդամ Դիդյե Լեշյենը (Didier Lechien): 2014 թվականի ավագանու ընտրություններում նրա գլխավորած կենտրոնամետ դաշինքը հաղթել է 2-րդ փուլում՝ ստանալով ձայների 49,90 տոկոսը (երեք դաշինքներից)։

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Հայտնի դեմքեր խմբագրել

  • Շառլ Պինո Դյուկլո (1704-1772), պատմաբան
  • Օգյուստ Պավի (1847-1925), դիվանագետ, Լաոսում առաջին փոխդեսպան
  • Մարի-Անժելիկ Դյուշմեն (1872-1959), հեղափոխական պատերազմների մասնակից, հաշմանդամների տան առաջին կին կենվոր, Պատվավոր լեգեոնի շքանշանի առաջին կին ասպետ

Այլ խմբագրել

Ամեն տարի Դինանում հայտնի վազք է անցնում Ժերզյուալ փողոցում, որը քաղաքի կենտրոնից դեպի գետ է տանում 75 մետր անկումով՝ որոշ տեղերում հասնելով 35 %։

 
Դինանի համայնապատկերը Ժամերի աշտարակից

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Տես նաև խմբագրել

  • Սենորիա Դինան

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Code officiel géographique
  2. Code officiel géographique
  3. Populations légales 2021The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
  4. «Замок Динан во Франции». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 31-ին.