Դեռահասը (վեպ)

Ֆեոդոր Դոստոևսկու վեպ

«Դեռահասը», Ֆեոդոր Դոստոևսկու վեպ, որը գրողը սկսել է գրել 1874 թվականի փետրվարին և ավարտել է 1875 թվականի նոյեմբեր ամսին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է 1875 թվականին «Հայրենական գրառումներ» ամսագրում[1]։ Ռոնալդ Հայգնելը, Դոստոևսկու գործերի փորձագետն այս վեպը անվանել է վատագույններից մեկը, իսկ Ռիչարդ Պեվերը պաշտպանում է այս գործի արժեքը, անշուշտ արժեքավոր է, չնայած նրան, որ իր կարծիքով էլ այս նյութը որոշ չափով անհաջող է։

Դեռահասը
ռուս.՝ Подросток
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրվեպ
Ձևվեպ
ՀեղինակՖեոդոր Դոստոևսկի
Երկիր Ռուսաստան
Բնագիր լեզուռուսերեն
Գրվել է1874
ՏեսարանՍանկտ Պետերբուրգ
Հրատարակվել է1875
ՆախորդԴևեր
ՀաջորդԿարամազով եղբայրներ
Թվային տարբերակprojekt-gutenberg.org/dostojew/juenglin/juenglin.html

Սյուժե խմբագրել

Վեպում գրողը անդրադառնում է հոր և որդիների միջև առաջացած խնդրին, հաշվի առնելով գլխավոր հերոսի հարաբերությունները՝ դեռահաս Արկադի Մակարովիչ Դոլգորուկու և իր հոր հետ՝ Անդրեյ Պետրովիչ Վերսիլովիմի։ Հայրը և որդին բախվումն են գաղափարներով՝ հին, ավանդական մտածողութան և նոր նիհիլիստական մտածելակերպով։ Արկադիի ժամանակի երիտասարդները ընդունում են ռուսական մշակույթի բացասական ազդեցությունները՝ ի տարբերություն արևմտյան կամ եվրոպական մշակույթի։ Այլ է Արկադիի մտածելակերպն ու գաղափարը։ Դեռահասների օգնությամբ հեղինակը ցույց է տալիս, թե ինչպես ագահությունը, շահույթի ծարավը, վախը ձևավորում են գլխավոր հերոսների անձը։

Հերոսներ խմբագրել

  • Արկադի Մակարովիչ Դոլգորոկու-գլխավոր հերոս, «Արկադի Դոլգորոկոմը քսան տարեկան է։ Հեղինակը նրան անվանում է դեռահաս։ Այսպես հիշում են նրան բոլոր գործող կերպարները վեպում։ Վեպում Արկադին ասում է․ «Բոլորը ինձ համարում են դեռահաս»[2]։

Նա պատասխանում է ի դեմս բոլորին․ «Ես ինչ դեռահաս եմ։ Չէ որ քսան տարիների ընթացքում աճում եմ»[3]։

  • Մակար Իվանովիչ Դոլկորուկու - Արկադիի հայրը
  • Անդրեյ Պետրովիչ Վերսիլով - Արկադիի բիոլոգիական հայրը
  • Կատերինա Նիկալաևնա Ախմակով - երիտասարդ այրի, Վերսիլովի և Արկադիի ռոմանտիկ հետաքրքրությունը
  • Մոնյե Շարքեր - Արկադիի ուսուցիչը

Էկրանավորում խմբագրել

  • «Դեռահասը» ֆիլմը էկրանավորվել է 1983 թվականին։ Ռեժիսոր՝ Եվգենի Տաշկով, գլխավոր դերում՝ Անդրեյ Տաշկով։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Peter Sekirin, The Dostoevsky Archive, McFarland, 1997, p. 310.
  2. Ф. Достоевский. Полн. собр. соч.: В 30 т. Л., 1972—1990. Том 16. С. 218.
  3. Там же. С. 209.

Գրականություն խմբագրել

  • William Craft Brumfield, William С. (2015), «The West and Russia: Concepts of Inferiority in Dostoevsky's "The Adolescent"», Informatsionnyi gumanitarnyi portal “Znanie. Ponimanie. Umenie” (1), Արխիվացված օրիգինալից 23 May 2015-ին, Վերցված է 23 May 2015-ին։

Արտաքին հղումներ խմբագրել