Դանիել Գորչիչկա

սլովակ-չեխ գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ

Դանիել Գորչիչկա, հայտնի է որպես Սինապիուս-Գորչիչկա (չեխ․՝ Daniel Sinapius-Horčička, օգոստոսի 3, 1640(1640-08-03), Սուչանի, Մարտին, Ժիլինայի շրջան - հունվարի 27, 1688(1688-01-27), Լևոչա, Spišská Nová Ves District, Սլովակիա), սլովակ-չեխ գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ, բարոկկո հոգևոր երաժշտության կոմպոզիտոր, բողոքական հոգևորական։

Դանիել Գորչիչկա
չեխ․՝ Daniel Sinapius-Horčička
Ծնվել էօգոստոսի 3, 1640(1640-08-03)
ԾննդավայրՍուչանի, Մարտին, Ժիլինայի շրջան
Վախճանվել էհունվարի 27, 1688(1688-01-27) (47 տարեկան)
Վախճանի վայրԼևոչա, Spišská Nová Ves District, Սլովակիա
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ և թարգմանիչ
ԿրթությունՀալլե-Վիտենբերգի համալսարան
ԶավակներJohannes Sinapius?

Կենսագրություն խմբագրել

Դանիել Գորչիչկան ծնվել է 1640 թվականի օգոստոսի 3-ին Սուչանի գյուղում, քարոզչի ընտանիքում։ Սովորել է Լևոչայում ու Վիտենբերգի համալսարանում (Գերմանիա), Սլովակիայի մի շարք քաղաքներում ծառայել է որպես քարոզիչ և դպրոցի տնօրեն (ռեկտոր)։

1673 թվականին, երբ հալածվում էին բողոքականները, Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկան վտարվել է Հունգարիայի թագավորությունից։ Իր ընտանիքի հետ նա մեկնել է Սիլեզիա։ 1683 թվականին հայրենիք վերադառնալուց հետո բնակություն է հաստատել Լևոչայում։ Եղել է ավետարանական եկեղեցու առաջնորդ, դպրոցական տեսուչ, սլովակերենով հրատարակվող գրքերի սրբագրիչ։

Դանիել Գորչիչկա հեղինակել է լատիներեն բանաստեղծություններ ու դրամաներ։ 17-րդ դարում ավետարանական քարոզիչ և գրող Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկան առաջին անգամ հանդես է եկել ի պաշտպանություն սլովակյան մշակույթի ինքնակայության։ 1678 թվականին նա հրատարակել է իր «Neoforum latino-slovenicum» աշխատությունը, որում հավաքված են սլովակյան ժողովրդական առածներ ու ասացվածքներ[1]։ Ժողովածուի ներածությունում Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկան գրում է, թե սլովակերենը հին լեզու է և ցեղակից ու հավասար է սլավոնական մյուս լեզուների հետ։

Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկան քննադատել է նրանց, ովքեր երես էին թեքում հարազատ ժողովրդից ու մայրենի լեզվից։

Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկան մահացել է 1688 թվականի հունվարի 27-ին Լևոչայում[2]։

Ընտրյալ երկեր խմբագրել

 
Դանիել Սինապիուս-Գորչիչկայի Cithara Sanctorum գիրքը, 1828 թվականի հրատարակություն
  • Plesanie neba a zeme (լատ. Plausus poli et soli) (1660)
  • Zahradka dušičky pobožné (լատ. Hortulus animae piae) (1676)
  • Nový trh latinsko-slovenský (լատ. Neo-forum Latino-Slavonicum) (1678)
  • Osud verný vo svete duše (լատ. Sors fidelis in mundo animae) (1679)
  • Nestálosť vidiečanovej forúny (լատ. Fortunae inconstantia in rustico) (1681)
  • Trojnásobný bič božieho hnevu (Flagellum irae divinae triplex) (1681)
  • Pocta Bojanovu (Coelum Bojanoviense) (1682)
  • Perlička dítek božích (1683)
  • Cithara sanctorum (1684)
    • Těžká búrka již povstává
    • Smrt jest nestydatá obluda
    • O milá nevinnosť, jak si potupená
  • Orbis pictus (1685)
  • Hainov dom — zarmútený Nain (Domus Hain — moesta Nain) (1686)
  • Jádro všech modliteb v nemnohých slovích obsažené… (1703)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Лось, Ян. Горчичка, Даниил // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  2. Daniel Sinapius-Horčička

Արտաքին հղումներ խմբագրել