Գվառազարի գանձ

Գվառազարի գանձ (իսպ.՝ Tesoro de Guarrazar), Իսպանիայի Տոլեդո համայնքի Գուադամուր քաղաքից հայտնաբերված հնագիտական գտածոներ, որոնք բաղկացած են 26 նվիրաբերված թագերից, ոսկե խաչերից, որոնք ի սկզբանե նվիրաբերվել են Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցուն վեստգոթերի թագավորների կողմից 17-րդ դարում Հռոմեական Իսպանիայում` որպես ուղղափառ եկեղեցու հավատքի և եկեղեցական հիերարխիայի հնազանդության ժեստ։ Ամենաարժեքավորը Շրի Լանկայից բերված Ռեկկեսվինտ թագավորի կապույտ սաֆիրով թագն ու կախազարդն է։ Թեև այժմ գանձը մասնատված է և մեծ մասն անհետացել է, այն համարվում է վաղ միջնադարյան քրիստոնեական զոհաբերությունների լավագույն պահպանված խումբը։

Նվիրաբերված թագեր և խաչեր, 19-րդ դարի վիմագրություն

Վեստգոթյան թագավոր Ռեկկեսվինտի կախվող թագը, որը պատրաստված է ոսկուց և թանկարժեք քարերից, 7-րդ դարի 2-րդ կես

Մանրամասներ Ռեկկեսվինտի կախվող թագից, Մադրիդ

Գուադամուր քաղաքի տեղայնքը

Պատմություն

Վեստգոթյան ոսկերչական աշխատանքի լավագույն նմուշ հանդիսացող գանձը հայտնաբերվել է 1858-1861 թվականներին Իսպանիայի Տոլեդո քաղաքին մոտ գտնվող Գուադամուր քաղաքի Գվառազար կոչվող այգում։ Գանձը մասնատված է, մի մասը գտնվում է Փարիզի միջնադարյան թանգարանում, զինանոցի մյուս մասը` Մադրիդի թագավորական պալատում (այժմ՝ Մադրիդի Ազգային հնագիտական թանգարան)։ 1921-1936 թվականներին Գվառազարի գանձի մասերից գողացել են և դրանք անհետացել են։

Վեստգոթյան որոշ ոսկե ցանցահյուսազարդեր հայտնաբերվել են 1926 թվականին Խաեն պրովինցիայի Տոռեդելխիմենո քաղաքում, որոնք բաղկացած են կախվող թագերից ու խաչերից։

Նկարագրություն

Գվառազարում հայտնաբերված գանձերը իբերիական մետաղագործական շարունակական ավանդույթի մասն են, որոնք թվագրվում են նախապատմական ժամանակներին։ Այս վեստգոթյան ստեղծագործությունների վրա իրենց ազդեցությունն են ունեցել բյուզանդացիները, սակայն Գվառազարում հայտնաբերված թանկարժեք քարերի տեխնիկան կիրառվել է գերմանացիների կողմից, դրոշման ոճը նույնպես գերմանական է։ Թագերի ոճը բյուզանդական է, և դրանք ստեղծվել է ոչ կիրառական նպատակներով։ Դրանք ընծաներ են եկեղեցիներին, որպեսզի կախվեն խորանի վերևում։

Ամենաարժեքավոր գտածոներից են թագավորական 2 կախվող թագերը, որոնք պատկանել են Ռեկկեսվինտ և Սվինտիլա թագավորներին։ Երկուսն էլ պատրաստված են ոսկուց, պատված են սաֆիրով, մարգարիտոներով և այլ թանկարժեք քարերով։ Սվինտիլա թագավորի թագը գողացել են 1921 թվականին, և այն այլևս չի գտնվել։ Կան մի քանի այլ փոքր թագեր և բազմաթիվ կախվող խաչեր, բնօրինակ գոտիներ, որոնք նույնպես անհետացել են։

Գտածոները Հանրային աշխատանքների նախարարության հնագիտական պեղումների խմբի և Պատմության թագավորական ակադեմիայի (ապրիլ, 1859) հետ միասին կազմում են հետևյալ խումբը՝

• Մադրիդի Ազգային հնագիտական թանգարան` վեց թագեր, 5 խաչեր, կախազարդ, փայլաթիթեղի և ջրանցքների մնացորդներ (գրեթե բոլորը ոսկուց են)
• Մադրիդի թագավորական պալատ` թագ և ոսկե խաչ, քարի վրա փորագրված Հայտնությունը։ 1921 թվականին Մադրիդի թանգարանից գողացել են մեկ թագ, գզրոցի բեկորներ բյուրեղապակյա գնդով, և դրանք չեն հայտնաբերվել
• Փարիզի միջնադարյան ազգային թանգարան՝ 3 թագեր, 2 խաչեր, շղթաներ և ոսկե կախազարդեր

Կան հռոմեական սրբավայրերից բազմաթիվ քանդակների բեկորներ, շինությունների մնացորդներ, քրիստոնեական հավատքի դառնալուց հետո այստեղ հայտնվել են գերեզմաններ։ Կրաքարե անկողնում պառկած է կմախք, ամենալավ պահպանված գերեզմանում գտնվել է ավազ։ Լավ պահպանված քարե շերտաքարի վրա կա լատիներեն արձանագրություն, որտեղ հիշատակված է Կրիսպին անունով քահանան, թվագրվում է 693 թվական (Էգիկայի կառավարման 51-րդ տարի, Տոլեդոյի 17-րդ կոնսուլ)։ Այս շերտաքարն այժմ գտնվում է Մադրիդի Ազգային հնագիտական թանգարանում։ Sónnica խաչի վրայի արձանագրությունը պահպանվում է Փարիզում, որտեղ հիշատակվում է այս եկեղեցու անունը

INDI NOM INE OFFERET SONNICA SCE MA RIE INS ORBA CES

In D[omin]i Nomine offeret Sonnica S[an]c[t]e Marie in Sorbaces Աստծո անունով, Սոննիկան [սա] առաջարկում է Սուրբ Մարիամին սորբակերենով

Պատկերասրահ

• 
  Կախվող թագերից մեկը
• 
  Կախվող թագեր և խաչեր
• 
  Կախվող խաչ
• 
  Կախվող թագ և խաչ
• 
  «Մեծ խաչ»

Գրականություն

• Amador de los Rios, José (1861). El arte latino-bizantino en España y las coronas visigodas de Guarrazar: ensayo histórico-crítico (1861) (Spanish). Madrid: Imprenta Nacional.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Guerra, Maria Filomena; Calligaro, Thomas; Perea, Alicia (2007). «The treasure of Guarrazar: Tracing the gold supplies in the visigothic Iberian peninsula». Archaeometry. Oxford: Wiley-Blackwell. 49 (1): 53–74. doi:10.1111/j.1475-4754.2007.00287.x. ISSN 0003-813X.
• Williams, Leonard (1907). «Gold, silver, and jewel work. Iron-work». The arts and crafts of older Spain. Vol. 1. London: T. N. Foulis.
• Perea, Alicia. El Tesoro Visigodo De Guarrazar (Spanish). Madrid: Universidad Complutense de Madrid. ISBN 84-00-07732-6.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Calligaro, Thomas; Dran, J.-C.; Poirot, J.-P.; Querré, G.; Salomon, J.; Zwaan, J. C. (2000). «PIXE/PIGE characterisation of emeralds using an external micro-beam». Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B. Elsevier. 161–163: 769–774. doi:10.1016/S0168-583X(99)00974-X.
• Dran, Jean-Claude (2002). «Accelerators in Art and Archaeology» (PDF). Proceedings of 8th European Particle Accelerator Conference. CERN: 124–128. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
• Perea, Alicia. El tesoro visigodo de Guarrazar (Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas), 2001.
• Eger, Christoph (2004). «Krone und Kreuz König Svinthilas: Westgotische Hofkunst und Plate-inlaying». Madrider Mitteilungen. Wiesbaden: Reichert. 45: 449–506. ISSN 0418-9744.

Արտաքին հղումներ

• (անգլերեն) The Art of medieval Spain, A.D. 500-1200, an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF), which contains material on Treasure of Guarrazar (p. 53-59)
• (Իսպաներեն) Tesoro de Guarrazar, Municipio de Guadamur - Toledo Արխիվացված 2014-04-25 Wayback Machine
• (Ֆրանսերեն) Musée National du Moyen Âge, Hôtel de Cluny: Couronne votive Արխիվացված 2010-03-17 Wayback Machine.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գվառազարի գանձ» հոդվածին։