Գուստավ Շտրեսեման

Գուստավ Էռնստ Շտրեսեման (գերմ.՝ Gustav Ernst Stresemann, մայիսի 10, 1878(1878-05-10)^[…], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն - հոկտեմբերի 3, 1929(1929-10-03)^[…], Բեռլին, Վայմարյան Հանրապետություն), գերմանացի քաղաքական գործիչ (Գերմանիայի ժողովրդական կուսակցություն), Ռայխսկանցլեր և Վայմարյան Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար։

Գուստավ Շտրեսեման
Կուսակցություն՝	Ազգային Լիբերալներ կուսակցություն, Գերմանական դեմոկրատական կուսակցություն, Գերմանական ժողովրդական կուսակցություն և Ազգային-սոցիալական ասոցիացիա
Կրթություն՝	Լայպցիգի համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան, HU Berlin և Andreas-Gymnasium Berlin?
Գիտական աստիճան՝	դոկտորի աստիճան
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Ծննդյան օր	մայիսի 10, 1878(1878-05-10)[…]
Ծննդավայր	Բեռլին, Գերմանական կայսրություն
Վախճանի օր	հոկտեմբերի 3, 1929(1929-10-03)[…] (51 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բեռլին, Վայմարյան Հանրապետություն
Թաղված	Luisenstadt Cemetery
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Ամուսին	Käte Stresemann?
Զավակներ	Wolfgang Stresemann?
Պարգևներ

1926 թվականին Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (Արիստիդ Բրիանի հետ), Արևմտյան Եվրոպայում հետպատերազմյան սահմանները երաշխավորող Լոկարնյան համաձայնագրերի կնքման համար։

Կենսագրություն

Գուստավ Շտրեսեմանը ծնվել է Բեռլինի գարեջրի առևտրական և գարեջրի սեփականատեր Էռնստ Օգուստ Շտրեսեմանի և նրա կնոջ՝ Մաթիլդայի ընտանիքում։ Ընտանիքում հինգ երեխաներից Գուստավը միակն է եղել, որը հաճախել է գիմնազիա, որտեղ Գուստավը առանձնակի հետաքրքրություն է ցուցաբերել հայտնի պատմական դեմքերի՝ Նապոլեոնի և Գյոթեի պատմության և կենսագրության մեջ։ 1897 թվականին դպրոցն ավարտելուց հետո, 1898-1901 թվականներին սովորել է Լայպցիգում՝ նախ գրականություն և պատմություն, ապա՝ տնտեսագիտություն։

1901 թվականին Շտրեսեմանն ավարտել է ուսումը «Բեռլինում շշալցված գարեջրի առևտրի զարգացումը» թեմայով թեզով։ 1901-1904 թվականներին Շտրեսեմանը աշխատել է որպես Գերմանիայի շոկոլադե արտադրողների միության ներկայացուցիչ։

1903 թվականին Շտրեսեմանն ամուսնացել է Քիթ Քլեֆելդի դստեր հետ, նրանք ունեցել են երկու որդի՝ Վոլֆգանգը, որը հետագայում դարձել է կոմպոզիտոր և դիրիժոր, և Իօահիմը։

Քաղաքական գործունեություն

Շտրեսեմանը սկսել է իր քաղաքական կարիերան 1903 թվականին՝ անդամագրվելով Գերմանիայի Ազգային ազատական կուսակցությանը։ Կուսակցությունում նրան նշանակել են որպես կրոնպրինց։ 1906 թվականին Շտրեսեմանը ընտրվել է Դրեզդենի քաղաքային խորհրդի անդամ, իսկ 1907 թվականին դարձել է Ռայխստագի ամենաերիտասարդ անդամը։ 1910 թվականին Գուստավ Շտրեսեմանը միացել է Գերմանիայի արդյունաբերողների միության վարչությանը։

Շտրեսեմանը, որը պաշտպանել է սոցիալական քաղաքականությունը, հաճախ հայտնվել է հակասության մեջ իր ազգային ազատական կուսակցության աջ թևի հետ, որտեղ գերակշռել են սաքսոնական ներկայացուցիչները։ Այս թևը կանխել է Շտրեսեմանի վերընտրությունը կուսակցության խորհրդի կազմում։ 1912 թվականին կորցնելով Ռայխստագի պատգամավորի մանդատը՝ Շտրեսեմանը, տնտեսական փորձագետների խմբի կազմում ճանաչողական այցով մեկնել է ԱՄՆ և Կանադա։ Շտրեսեմանը եղել է Գերմանիայի գաղութային հասարակությունների միության և բազմաթիվ այլ հասարակական կազմակերպությունների ու միավորումների, այդ թվում՝ գերմանա-ամերիկյան առևտրային ընկերության անդամ։

1914 թվականին Արևելյան Ֆրիզիայի լրացուցիչ ընտրություններում Գուստավ Շտրեսեմանը կրկին դարձել է Ռայխստագի անդամ, 1919 թվականին ղեկավարել է Ռայխստագի Ազգային ազատական խմբակցությունը և դարձել կուսակցության փոխնախագահը։

1920 թվականի ընտրություններում Շտրեսեմանի կուսակցությունը հաջողության է հասել և մասնակցել է Ֆերենբախի կառավարության ձևավորմանը։ Շտրեզեմանը գլխավորել է Ռեյխստագի կուսակցության խմբակցությունը և ղեկավարել է Ռեյխստագի արտաքին գործերի կոմիտեն։ 1923 թվականի օգոստոսից մինչև նոյեմբեր Ռուրիի հակամարտության ժամանակ, Գուստավ Շտրեսեմանը զբաղեցրել է ռեյխսկանցլերի և ԱԳ նախարարի պաշտոնն Գերմանական ժողովրդական կուսակցության, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության, Գերմանական Դեմոկրատական կուսակցության և Կենտրոնի կուսակցության կոալիցիոն կառավարությունում, այնուհետև մինչ իր մահը ծառայել է որպես Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար։

1926 թվականին, Լոկառնոյի համաձայնագրերը կնքելով խաղաղությունը ամրապնդելու գործում ունեցած ավանդի համար, Գուստավ Շտրեսեմանը արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի իսկ 1928 թվականին դարձել է Հայդելբերգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր։

Մահ

Շտրեսեմանի առողջությունը լրջորեն խաթարվել է գերբեռնվածությունից, մահացել է 1929 թվականի հոկտեմբերի 3-ին կաթվածի հետևանքից, թաղվել է Բեռլինի Կրուզբերգ շրջանի Լուիսենշտադտ գերեզմանատանը։

• 
  Շտրեսեմանը 1923 թվականին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ
• 
  Գուստավ Շտրեսեմանը կնոջ՝ Քեթեի և որդու՝ Վոլֆգանգի հետ, սեպտեմբեր 1929 թվական

Գրականություն

• Akten zur Auswärtigen Politik 1918—1945 (ADAP). Serie A 1918—1924, Bd. A Iff., Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1982ff.; Serie B 1925—1933, Bd. B Iff., Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1966ff.
• Akten der Reichskanzlei Weimarer Republik, hrsg. von Karl Dietrich Erdmann im Auftrag der Historischen Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften. Die Kabinette Stresemann I und II, 2 Bde., Harald Boldt Verlag, Boppard am Rhein 1978.
• Gustav Stresemann, Reden und Schriften. Politik — Geschichte — Literatur 1987 bis 1926, 2 Bd., Carl Reissner Verlag, Dresden 1926.
• Gustav Stresemann, Reichstagsreden, hrsg. von Gerhard Zwoch, Verlag AZ Studio Pfattheicher & Reichardt, Bonn 1972.
• Gustav Stresemann, Schriften, hrsg. von Arnold Harttung, Berlin Verlag, Berlin 1976.
• Gustav Stresemann,Vermächtnis. Der Nachlaß in drei Bänden, hrsg. von Henry Bernhard, Verlag Ullstein, Berlin 1932/33.

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գուստավ Շտրեսեման» հոդվածին։