Գոմինդան
| Տեղեկությունը այս հոդվածում կամ նրա որոշ բաժիններում հնացել է: Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ թարմացնելով այն և դրանից հետո հեռացնել կաղապարը: |
Գոմինդան (բառացի՝ ազգային կուսակցություն), քաղաքական կուսակցություն Չինաստանի Հանրապետությունում (Թայվան)։ Ներկայումս անդամների քանակով երկրորդն է երկրում։
| Գոմինդան 中國國民黨, չինարեն՝ 中国国民党, Tiong-kok Kok-bîn-tóng և 中國國民黨 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կուսակցություն |
| Երկիր |  Թայվան |
| Առաջնորդ | Ու Դունյի, Lien Chan? և Lin Rong-te? |
| Հիմնադիր | Սուն Յաթ-Սեն[1] և Yeung Ku-wan? |
| Հիմնադրված | 1919 թ. հոկտեմբերի 10 (ժամանակակից) 1894 թ. նոյեմբերի 24 (ինչպես «Չինաստանի վերածնդի ընկերություն») |
| Գաղափարախոսություն | պահպանողականության, հանրապետականություն, հակակոմունիզմ, չինական ազգասիրություն |
| Քաղաքական հայացք | աջակենտրոն[2] |
| Շտաբ | 232—234 Bade Rd., Sec. 2 Zhongshan District, Taipei City, Taiwan, Republic of China |
| Թերթ | Central Daily News |
| Միջազգային պատկանելություն | Կենտրոնական ժողովրդավարական ինտերնացիոնալ և Միջազգային դեմոկրատական միություն |
| Կայք | www1.kmt.org.tw/english/index.aspx kmt.org.tw |
 Kuomintang Վիքիպահեստում | |
Ստեղծվել է 1912 թ.-ի օգոստոսին՝ Տունմենխոյ միության (ղեկավար՝ Սուն Յաթ-սեն) և մի քանի քաղաքական կազմակերպությունների միաձուլումից։ Յուան Շի-կայի ռազմական դիկտատուրայի հաստատումով (1913 թ.-ի նոյեմբերի 4) Գոմինդանի գործունեությունն արգելվեց։ 1923 թ.-ի վերջին և 1924 թ.-ի սկզբին չինացի կոմունիստների գործուն մասնակցությամբ գոմինդանը վերափոխվեց հեղափոխական միացյալ ճակատի զանգվածային քաղաքական կուսակցության։ Գոմինդանի առաջին համագումարի (1924) ընդունած նոր ծրագրի հիմքում ընկած էին Սուն Յաթ-սենի երեք սկզբունքները (նացիոնալիզմ, ժողովրդաիշխանություն և ժողովուրդի բարօրություն), որոնք ունեին հստակ հակաիմպևրիալիստական և հակաֆեոդալական ուղղություն։ 1925—1927 թթ.-ի չինական հեղափոխության զարգացման և խորացման համեմատ գոմինդանի աջ թևը հեռացավ կոմունիստներից։ 1930-ական թվականներին Չինաստանում ծայր առան քաղաքացիական կռիվներ Գոմինդանի և ՉԿԿ հեղափոխական ուժերի միջև, որոնք ընդհատվեցին 1937 թ.-ին, երբ Կայսերական Ճապոնիան ներխուժեց Չինաստան։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Գոմինդանը Չինաստանում սանձազերծեց նոր քաղաքացիական պատերազմ (1946, հուլիս)։ Բայց ՉԿԿ-ի գլխավորած բանակը պարտության մատնեց Գոմինդանի բանակին և 1949 թ.-ի հոկտեմբերի 1-ին հռչակեց Չինական ժողովրդական Հանրապետության (ՉԺՀ) ստեղծումը։
Գրականություն խմբագրել
- Լենին Վ․ Ի․, Դեմոկրատիան և նարոդնիկությունը Չինաստանում, Երկ․, հ․ 18;
- Նույնի, Վերափոխված Չինաստանը, նույն տեղում;
- Сунь Ятсен, Избр․ произв․ (пер․ с китайского), Москва, 1964։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 153)։ 
|