Գինուխերեն
Գինուխերեն, իբերակովկասյան ընտանիքի դաղստանյան լեզուների ավարական խմբի դիդոյական (ցեզյան) ենթախմբի լեզու։ Խոսում են Ռուսաստանի Դաշնության Դաղստանի Հանրապետության Գենուխ գյուղում և հանրապետության այլ վայրերում, այդ թվում՝ մայրաքաղաք Մախաչկալայում[2][3]։ Խոսողների թիվը մոտ 600 է։ 2010 թվականի մարդահամարի ժամանակ գինուխերենը մայրենի լեզու է նշել ընդամենը 5 մարդ, այնինչ 2002 թվականի մարդահամարի ժամանակ 548 մարդ էր[4]։ Այս վերջին տվյալը մոտ է լեզվաբանների գնահատմանը։ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալը թերևս սխալ է կամ գինուխերեն խոսողներին հաշվառել են ավարերեն խոսողների հետ։
 гьинузас мец | |
|---|---|
| Տեսակ | լեզու և կենդանի լեզու |
| Ենթադաս | Tsezic? |
| Երկրներ |  Ռուսաստան Դաղստան |
| Խոսողների քանակ | 5 մարդ (2010) |
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ | ոչ նպաստավոր[1] |
| Դասակարգում | իբերակովկասյան լեզվաընտանիք |
| IETF | gin |
| ISO 639-3 | gin |
Գինուխերենի մասին առաջին տվյալները 1916 թվականին հավաքել է ազգագրագետ Ա. Կ. Սերժպուտովսկին։ Ծագումնաբանորեն առավել մոտ է ցեզերենին։
Բարբառային տարբերակում չունի։ Անգիր է։ Գինուխցիների մեջ տարածված են ավարերենը և ռուսերենը։
Գրականություն խմբագրել
- Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագուլյան, Հայկ. ՍՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի հրատարակչություն, Երևան, 1975, էջ 73։
- Forker, Diana. A Grammar of Hinuq. Mouton Grammar Library [MGL] 63. DE GRUYTER Mouton, 2013. - 827 pages. ISBN 978-3-11-030397-
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Անհետացման եզրին գտնվող աշխարհի լեզուների ատլաս
- ↑ http://www.ethnologue.com/language/gin
- ↑ Коряков Ю. Б. Атлас кавказских языков. М.: Институт языкознания, 2006
- ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года