Գիգա Լորթքիփանիձե

Գիգա Լորթքիփանիձե; վրաց.՝ გიგა ლორთქიფანიძე
Ծնվել է	հոկտեմբերի 19, 1927
Ծննդավայր	Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 13, 2013 (85 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրաստան
Կրթություն	Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Վրաստան
Մասնագիտացում	դերասան, կինոռեժիսոր, ռեժիսոր, թատրոնի տնօրեն և սցենարիստ
Պարգևներ	; Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և
IMDb	ID ID 0520531

Գիգա Դավիթի Լորթքիփանիձե (վրաց.՝ გიგა ლორთქიფანიძე, հոկտեմբերի 19, 1927(1927-10-19), Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունիսի 13, 2013(2013-06-13), Թբիլիսի, Վրաստան), կինոյի և թատրոնի վրացի ռեժիսոր։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1979)։

Կենսագրություն խմբագրել

Գիգա Լորթքիփանիձեն ծնվել է 1927 թվականի հոկտեմբերի 19-ին Թիֆլիսում (այժմ՝ Թբիլիսի)։ 1950 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Թատերական արվեստի պետական ինստիտուտը (Ալեքսեյ Պոպովի կուրս)։

Որպես ռեժիսոր արխատել է Վիլնյուսի ռուսական թատրոնում, Գորիի Գ. Էրիսթավիի անվան թատրոնում։

1952-1954 և 1956-1963 թվականներին եղել է Թբիլիսիի Կ. Մարջանիշվիլու անվան թատրոնի ռեժիսոր, 1964-1967 թվականներին՝ տնօրեն և գլխավոր ռեժիսոր, 1976-1980 թվականներին՝ գեղարվեստական ղեկավար։

1954-1956 թվականներին եղել է Քութայիսի Լ. Մեսխիշվիլու անվան թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր, իսկ 1963-1964 և 1971-1973 թվականներին՝ Թբիլիսիի Ա. Գրիբոյեդովի անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր և գեղարվեստական ղեկավար։

1967-1976 թվականներին Գիգա Լորթքիփանիձեն եղել է Ռուսթավի դրամատիկական թատրոնի կազմակերպիչը, տնօրենը և գլխավոր ռեժիսորը, իսկ 1985 թվականից՝ Թբիլիսիի Վ. Աբաշիձեի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար։

Գիգա Լորթքիփանիձեն ներկայացումներ է բեմադրել նաև Մոսկվայի «Սովրեմեննիկ», Մալայա Բրոնայայի և Պատանի հանդիսատեսի թատրոններում, ինչպես նաև Թբիլիսիի Թբիլիսիի Զ. Փալիաշվիլու անվան օպերայի և բալետի թատրոնում, Թբիլիսիի Նոդար Դումբաձեի անվան մանկական պետական թատրոնում։ Լորթքիփանիձեն է կազմակերպել Թբիլիսիի կրկեսի թատերախումբը։

Քառորդ դար Գիգա Լորթքիփանիձեն եղել է Վրաստանի թատերական գործիչների միության նախագահ^[1]։ Եղել է Թատերական միությունների միջազգային կոնֆեդերացիայի փոխնախագահ։

Գիգա Լորթքիփանիձեն մահացել է 2013 թվականի հունիսի 13-ին Թբիլիսիում։ Թաղված է Թբիլիսիի Դիդուբեի պանթեոնում^[2]։

Բեմադրություններ խմբագրել

Թբիլիսիի Կ. Մարջանիշվիլու անվան թատրոն խմբագրել

1952 - «Վերադարձ», Սերգո Կլդիաշվիլի
1952 - «Հյուրանոցի տիրուհին», Կառլո Գոլդոնի
1953 - «Անդունդի եզրին», Վ. Գեբեսկիրի
1954 - «Կենդանի դիմանկար», Ագուստին Մորետո-ի-Կավանյա
1957 - «Էսկադրայի վախճանը», Ալեքսանդր Կորնեյչուկ
1958 - «Արշավանք», Լեոնիդ Լեոնով
1958 - «Մարինե», Մարիկա Բարաթաշվիլի (Լ. Շատբերաշվիլու հետ համատեղ)
1959 - «Ամերիկյան ողբերգություն», ըստ Թեոդոր Դրայզերի
1960 - «Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը», Նոդար Դումբաձե և Գիգա Լորթքիփանիձե
1960 - «Կոլխիդայի արշալույսը», Կոնստանտինե Լորթքիփանիձե
1961 - «Աֆրոդիտեի կղզին», Ալեքսիս Պարնիս
1961 - «Ֆուտբոլիստներ», ըստ Լեոնիդ Զորինի
1962 - «Ես տեսնում եմ արևը», Նոդար Դումբաձե և Գիգա Լորթքիփանիձե

Քութայիսի Լ. Մեսխիշվիլու անվան թատրոն խմբագրել

1955 - «Տարիել Գոոլուա», Լեո Քիաչելի
1955 - «Յարովայի սերը», Կոնստանտին Տրենյով
1956 - «Օթելլո», Վիլյամ Շեքսպիր

Թբիլիսիի Ա. Գրիբոյեդովի անվան ռուսական դրամատիկական թատրոն խմբագրել

«Մարդն աստղից», Կ. Վետլինգեր
«Մենակ, առանց հրեշտակների», Լեոնիդ Ժուխովիցկի
«Կոմանդորի քայլերը», Վադիմ Կորոստիլյով
«Մի՛ վախեցիր, մայրիկ», ըստ Նոդար Դումբաձեի
«Այս սիրելի, հին տունը», Ալեքսեյ Արբուզով
«Եկամտաբեր պաշտոն», Ալեքսանդր Օստրովսկի

Ռուսթավի դրամատիկական թատրոն խմբագրել

«Սիրանո դը Բերժերակ», Էդմոն Ռոստան
«Հարյուր տարի անց սոճիների պուրակում», Վադիմ Կորոստիլյով
«Հատակում», Մաքսիմ Գորկի
«Մեղադրական եզրակացություն», Նոդար Դումբաձե
«Միայնության տոն», Վադիմ Կորոստիլյով

Մոսկվայի «Սովրեմեննիկ» թատրոն խմբագրել

1962 - «Հինգերորդ շարասյուն», ըստ Էռնեստ Հեմինգուեյի

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Ռեժիսոր խմբագրել

1977 – «Դաթա Թութաշխիա» (Գիզո Գաբեսկիրիայի հետ համատեղ)
1979 – «Մեր հայրերի հողը» (Գիուլի Ճոխոնելիձեի հետ համատեղ)
1980 – «Բարև բոլորին» (Ամիրան Դարսավելիձեի հետ համատեղ)
1983 – «Երդմնագիր» (Ամիրան Դարսավելիձեի հետ համատեղ)
1985 – «Մի փոքր քաղաքում»
1990 – «Սպիտակ դրոշներ»
1991 – «Պրեմիերա»
1997 – «Գիշերային զանգեր»
2003 – «Աստված, ինչի՞ համար»

Սցենարիստ խմբագրել

1959 – «Դեպք ամբարտակի վրա» (Լևան Խոտիվարիի հետ համատեղ)
1985 – «Մի փոքր քաղաքում» (Ալեքսանդր Չխեիձեի հետ համատեղ)
1990 – «Սպիտակ դրոշներ» (Նոդար Դումբաձեի հետ համատեղ)
1991 – «Պրեմիերա»
1997 – «Գիշերային զանգեր»
2003 – «Աստված, ինչի՞ համար»

Ճանաչում և պարգևներ խմբագրել

Վրացական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1961)^[3]
Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1970)
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1979)
ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (1981) – «Դաթա Թութաշխիա» (1977) բազմասերիանոց ֆիլմի համար
Վրացական ԽՍՀ Կ. Մարջանիշվիլու անվան պետական մրցանակ (1977)
Վրացական ԽՍՀ Շոթա Ռուսթավելու անվան պետական մրցանակ^[4]
Պատվո շքանշան (1996)
Թբիլիսիի պատվավոր քաղաքացի (1996)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Գիգա Լորթքիփանիձեն Internet Movie Database կայքում
Գիգա Լորթքիփանիձեն kino-teatr.ru կայքում
Григорий Давидович Лордкипанидзе // Энциклопедия кино

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գիգա Լորթքիփանիձե» հոդվածին։

[1] ''Русский клуб'' - НЕ СТАЛО ГИГИ ЛОРДКИПАНИДЗЕ

[2] Бекхйхи Люяреп Реюрпю Х Йхмн Онйхмск Мюь Лхп Наясфдемхе Мю Liveinternet - Пняяхияйхи Яепбхя Нмкюим-Дмебмхйнб

[3] Театральная Энциклопедия. драма опера балет оперетта цирк эстрада драматург режиссер

[4] გიგა ლორთქიფანიძე - ვიკიპედია

[1]

[2]

[3]

[4]

Գիգա Լորթքիփանիձե վրաց.՝ გიგა ლორთქიფანიძე

Ծնվել է	հոկտեմբերի 19, 1927(1927-10-19)
Ծննդավայր	Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 13, 2013(2013-06-13) (85 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրաստան
Կրթություն	Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Վրաստան
Մասնագիտացում	դերասան, կինոռեժիսոր, ռեժիսոր, թատրոնի տնօրեն և սցենարիստ
Պարգևներ	Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և
IMDb	ID ID 0520531