Գանդի Սմրիթի

Գանդի Սմրիթի; անգլ.՝ Gandhi Smriti
Տեսակ	թանգարան և բնակելի տուն
Երկիր	Հնդկաստան
Տեղագրություն	Նյու Դելի շրջան
Հիմնադրվել է	1973 և 1928
Կայք	gandhismriti.gov.in

Գանդի Սմրիթի (անգլ.՝ Gandhi Smriti, ավելի վաղ հայտնի որպես Բիրլի տուն կամ Բիրլա Բհավան), Մահաթմա Գանդիին նվիրված թանգարան, որը գտնվում է Թիս Ջանուարի Ռոուդում՝ Նյու Դելիիում՝ Հնդկաստանում։ Տանը, որտեղ գտնվում է թանգարանը, ապրել է Մահաթմա Գանդին իր կյանքի վերջին 144 օրերին և սպանվել է 1948 թվականի հունվարի 30-ին։

Թանգարանը բաց է շաբաթվա բոլոր օրերին, բացի երկուշաբթիից և ազգային տոներից։ Մուտքը ազատ է բոլորի համար^[2]։

Սկզբում շինությունը պատկանել է Բիրլա ընտանիքի գործարար մագնատներից մեկին։ Ներկայումս հանդիսանում է նաև Հավերժական Գանդիի մուլտիմեդիայի թանգարանը, որը ստեղծվել է 2005 թվականին։

Պատմություն խմբագրել

12 սենյականոց տունը կառուցվել է 1928 թվականին Բիրլա Գհանշյադասի կողմից։

Սարդար Փատելը և Մահաթմա Գանդին եղել են Բիրլա ընտանիքի հյուրերից։ Վերջին անգամ Գանդին այստեղ հյուրընկալել է 1947 թվականի սեպտեմբերի 9-ից 1948 թվականի հունվարի 30-ը, երբ սպանվել է։ Ջավահառլալ Ներուն գրել է Բիրլա Գհանշյադասին՝ հասնելով այն բանին, որ Բիրլի տան մի մասը վերածվի հուշահամալիրի։ Վերջինս բավականին դժգոհությամբ է վերաբերվում այն բանին, որ տա տունը, որի հետ կապված բազմաթիվ հիշողություններ ունի^[3]։ 1972 թվականին երկարատև և դժվար բանակցություններից հետո, որոնց ընթացքում, ըստ որոշ տվյալների, նա շինության գնի մեջ է մտցվել անգամ մրգատու ծառերի գինը, Կրիշնա Կումիր Բիրլից Հնդկաստանի կառավարությյունը վերագնել է տունը։ Վերջնական գինը կազմել է 5,4 միլլիոն ռուփի առձեռն և 7 ակր պետական հող, որը շատ ձեռնտու գործարք էր։ Բիրլի տունը այցելուների համար բացվել է 1973 թվականի օգոստոսի 15-ին՝ ապագայում վերանվանվելով Գանդի Սմրիթի կամ Գանդիի հիշատակի տուն^[4].

Ցուցահանդես խմբագրել

Թանգարանում տեղ են գտել այնպիսի առարկաներ, որոնք կապված են Գանդիի կյանքի և մահվան հետ։ Այցելուները կարող են շրջել շինությունում և հողերում, տեսնել պահպանված սենյակը, որտեղ ապրել է Գանդին և վայրը, որտեղ սպանվել է գիշերային զբոսանքի ժամանակ^[5]։ Այդ վայրում հիմա կանգնած է Նահատակի սյունը։

Գանդի Սմրիթին կամ Բիրի տունը տեղակայված են Թիս Ջանուարի Մարգ 5-ում՝ Փլեյս Քոննոտից մի քանի կիլոմետր հեռու՝ Նյու Դելիի կենտրոնական գործնական շրջաններից մեկում։

Տան մոտ կա սվաստիկական պատկերով սյուն։ Սյան հայտնիությունը նշանակում է, որ այն օգտագործվել է որպես ակներև օրինակ այն բանի, թե ինչպես սվաստիկայի խորհրդանիշի բարոյական իմաստը փոխվել է Արևմուտքում 20-րդ դարում։ Այդ նույն սյունը նաև պարունակում է սանսկրիտերեն գրված սրբազան Օմ ձայնի պատկերը