Բրայան Շմիդտ
Բրայան Շմիդտ (անգլ.՝ Brian P. Schmidt, փետրվարի 24, 1967[1][2], Միսսուլա, Մոնտանա, ԱՄՆ), ավստրալիացի-ամերիկացի ֆիզիկոս և աստղաֆիզիկոս, աշխատել է Մաունթ Սթրոմլոյի աստղադիտարանում։ 2011 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Սոլ Փերլմութերի և Ադամ Ռիսի հետ, «գերնոր աստղերի դիտարկման միջոցով Տիեզերքի արագացված ընդարձակումը բացահայտելու համար»[21]։ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի (2008), Լոնդոնի թագավորական ընկերության (2012), Ավստրալիական գիտությունների ակադեմիայի և Իսպանական թագավորական գիտությունների ակադեմիայի անդամ։
.svg){kind=small}
Կենսագրություն խմբագրել
1985 թվականին ավարտել է Բարտլետի միջնակարգ դպրոցը Ալյասկայի Անքորեջ քաղաքում։ 1989 թվականին ավարտել է Արիզոնայի համալսարանը, իսկ 1993 թվականին Հարվարդի համալսարանում ստացել է դոկտորի կոչում։ 1993-ից 1994 թվականները Շմիդտը աշխատել է Հարվարդ-Սմիթսոնյան աստղաֆիզիկայի կենտրոնում։ 1995 թվականին անցել է աշխատանքի Ավստրալիայի Մաունթ Սթրոմլոյի աստղադիտարան, որտեղ էլ աշխատում է մինչ այս պահը։
Շմիդտը ղեկավարում է Ia տեսակի գերնոր աստղերի որոնման ծրագիրը, որի նպատակն է հետազոտել Տիեզերքի ընդլայնումը 8 միլիարդ տարի առաջ, նույն խմբում աշխատում է նաև Ադամ Ռիսը։ 1998 թվականին Պեռլմուտերի գլխավորած խմբի հետ միասին Շմիդտին հաջողվել է ապացուցել Տիեզերքի արագացված ընդարձակումը[22]։ Այս հայտնագործությունը Science ամսագիրն անվանել է «տարվա բեկում»։
Այս պահին Շմիդտը ղեկավարում է հարավային կիսագնդի երկնակամարի հետազոտությունների ծրագիրը SkyMapper աստղադիտակով։
2015 թվականի հունվարին Շմիդտը նշանակվել է Ավստրալիայի ազգային համալսարանի ռեկտոր։
2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ[23][24][25]։
Բրայան Շմիդտի պատվին է անվանվել (233292) Բրայանշմիդտ աստերոիդը[26]։
Մրցանակներ խմբագրել
- 2000 — Ավստրալիայի մրցանակ
- 2000 — Հարվարդի համալսարանի Բոկի մրցանակ
- 2001 — Ավստրալիական ԳԱ Պոզի մեդալ
- 2002 — Հնդկական աստղագիտական միության Վայնու Բապու մեդալ
- 2006 — Շաոյի մրցանակ աստղագիտության բնագավառում, համատեղ Սոլ Փերլմութերի և Ադամ Ռիսի հետ
- 2007 — Գրուբերի մրցանակ տիեզերագիտության բնագավառում
- 2011 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ
- 2012 — Նոր Հարավային Ուելսի համալսարանի Դիրաքի մեդալ
- 2015 — Հիմնարար ֆիզիկայի մրցանակ
- 2015 — Նիլս Բորի ինստիտուտի Պատվո մեդալ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Դավոս 2014 մասնակիցների ցանկ
- ↑ Davos 2015 Participant List
- ↑ Davos 2016 Participant List
- ↑ https://orcid.org/0000-0001-6589-1287
- ↑ http://orcid.org/0000-0003-3460-0605
- ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2011/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ https://gruber.yale.edu/cosmology-laureates
- ↑ https://web.archive.org/web/20180322130304/http://www.science.unsw.edu.au/alumni/dirac-lecture-series
- ↑ https://www.science.org.au/profile/brian-schmidt
- ↑ https://www.science.org.au/supporting-science/awards-and-opportunities/pawsey-medal
- ↑ Australian Honours Search Facility
- ↑ https://web.archive.org/web/20140424234949/https://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2012/
- ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
- ↑ https://www.atse.org.au/our-fellows/2023-new-fellows/brian-schmidt%20-ac-ftse-faa-frs
- ↑ The International Science Council appoints 100 new Fellows to help advance its vision of science as a global public good
- ↑ «The 2011 Nobel Prize in Physics - Press Release» (անգլերեն). Nobel Media. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Cosmology ABC Catalyst segment on Cosmology, with Brian Schmidt, Ray Norris, & Lawrence Kraus
- ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
- ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
- ↑ Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ
- ↑ IAU. «233292 Բրայանշմիդտ աստերոիդի անվանումը». Վերցված է 6 հունվար 2019-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Brian P. Schmidt, Home Page» (անգլերեն). Research School of Astronomy and Astrophysics. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրայան Շմիդտ» հոդվածին։ |