Բորիս Ֆեոդորովիչ Շալյապին (սեպտեմբերի 22 (հոկտեմբերի 5), 1904[2], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[3] - մայիսի 18, 1979(1979-05-18), Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ռուս նկարիչ, գեղանկարիչ և քանդակագործ։

Բորիս Շալյապին
ԿեղծանունChaliapin, Boris Fedorovitch[1]
Ծնվել էսեպտեմբերի 22 (հոկտեմբերի 5), 1904[2]
ԾննդավայրՄոսկվա, Ռուսական կայսրություն[3]
Վախճանվել էմայիսի 18, 1979(1979-05-18) (74 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Ֆրանսիա և  ԱՄՆ
ԿրթությունԿոլարոսսիի ակադեմիա
Մասնագիտությունարվեստագետ, քանդակագործ, նկարիչ և նկարիչ-բեմադրող
Ժանրնկարիչ
ՀայրՖեոդոր Շալյապին
ՄայրIole Tornaghi?
 Boris Chaliapin Վիքիպահեստում

Ֆեոդոր Իվանովիչ Շալյապինի և նրա կնոջ՝ Իլոնա Իգնատևնա Շալյապին-Տորնագի ավագ որդին և վեց երեխաներից երրորդն է։

Կենսագրություն խմբագրել

Մանկությունն անց է կացրել Մոսկվայում։ 1919 թվականին սովորել է Պետրոգրադի Վ. Ի. Շուխաևի ակադեմիական արհեստանոցում, 1920-1923 թվականներին՝ Մոսկվայի 1-ին և 2-րդ ԳՊԱԱ-ում Դ. Ն. Կարդովսկու, Ա. Ե. Արխիպովի և Ֆ. Ի. Զախարովի մոտ, 1923-1925 թվականներին՝ Վխուտեմասի քանդակագործության ֆակուլտետում և Սերգեյ Կոնյոնկովի արհեստանոցում՝ Պրեսնենսկի շրջանում։

 
Բորիս Շալյապինը կրտսեր եղբոր՝ Ֆեոդորի և հոր հետ ռազմական հիվանդանոցում, 1915թվական

1923 թվականին շուրջ երեք ամիս անց է կացրել Փարիզում, 1925 թվականի ամռանը կրկին վերադարձել է Փարիզ և մնացել այնտեղ։ Հայրը նրա համար արհեստանոց է ձեռք բերել Մոնմարտրում։ Նա ուսումը շարունակել է Կոլարոսի ակադեմիայում Շ. Գերենի մոտ, Կ. Կորովինի և Պ. Կ. Ստեփանովի արհեստանոցներում։

1927 թվականին՝ Ֆ. Ի. Շալյապինի՝ լոնդոնյան Կովենտ գարդենում հյուրախաղերի ժամանակ, թատրոնի նախասրահում բացել է իր առաջին ցուցահանդեսը, որի ժամանակ ցուցադրվել է տասը աշխատանք՝ քույր Լիդիայի դիմանկարը, գծանկարներ ռուսական թեմաների վերաբերյալ՝ «Թեյարանում», «Գնչուները տոնավաճառում», «Վաճառականը», «Ստեփան Ռազինը», «Պուգաչովը» և այլն։ Հետագայում թատրոններում և համերգասրահներում նրա ցուցահանդեսները հաճախ ուղեկցում էին հոր ներկայացումները աշխարհով մեկ։ Փարիզի պատկերասրահներում մասնակցել է ռուսական արվեստի ցուցահանդեսներին՝ d’Alignan (1931), La Renaissance (1932), Yteb դահլիճում (1935), Բուլոն Բիյանկուրում (1935) և Պրահայում (1935)։

Մրցանակներ խմբագրել

1934 թվականին «Մերկը» փայտե քանդակի համար ստացել է Աշնանային սրահի ոսկե մեծ մեդալ։ Իր աշխատանքը նվիրաբերել է բարեգործության համար, այդ թվում՝ վիճակախաղի համար՝ հօգուտ ռուս գրողների և լրագրողների միության (1931), և նախաամանորյա ցուցահանդես-վաճառքի՝ մեծ դքսուհի Քսենիա Ռոմանովայի հովանու ներքո (1935)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բորիս Շալյապին» հոդվածին։