Բիգաս Լունա
Բիգաս Լունա (իսպ.՝ Bigas Luna, ամբողջ անունը` Խոսեպ Խուան Բիգաս Լունա (իսպ.՝ Josep Joan Bigas Luna), մարտի 19, 1946[1][2][3][…], Բարսելոնա, Իսպանիա[4] - ապրիլի 6, 2013[5][1][2][…], Լա Ռիերա դե Գայա, Տեռագոնես), իսպանացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ և նկարիչ։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | մարտի 19, 1946[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Բարսելոնա, Իսպանիա[4] |
| Մահացել է | ապրիլի 6, 2013[5][1][2][…] (67 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Լա Ռիերա դե Գայա, Տեռագոնես |
| Քաղաքացիություն |  Իսպանիա[6] |
| Մասնագիտացում | կինոռեժիսոր, սցենարիստ և դիզայներ |
| Պարգևներ | |
| IMDb | ID ID 0000940 |
Կենսագրություն խմբագրել
Իր ստեղծագործական կարիերան Բիգաս Լունան սկսել է 1960-ական թվականներին` որպես դիզայներ, որը մոտ էր կանգնած կոնցեպտուալ արվեստին։ Ամբողջ աշխարհում հայտնի էին արդյունաբերական դիզայնում նրա ավանգարդիստական նմուշները և կահույքի մաս կազմող իրերն ու առարկաները։ Նրա աշխատանքներից շատերը ցուցադրվել են Դալիի թատրոն-թանգարանում և Ֆիգերաս քաղաքում։ Բիգաս Լունայի առանձին ստեղծագործություններ արժանացել են «Արծաթե դելտա» մրցանակին։
1970-ական թվականների կեսերից Բիգաս Լունան սկսել է նկարահանել կարճամետրաժ ֆիլմեր։ Առաջին լիամետրաժ կինոնկարը «Կտածումը» (1978թ.) ֆիլմն էր, սակայն նրան համաշխարհային ճանաչում բերեց «Բիլբաո» (1978թ.) կինոնկարը, որը ցուցադրվել է նաև Կաննի կինոփառատոնում։ Բիգաս Լունան հրապուրվել է նոր տեխնոլոգիաներով, փորձարկումներ արել թվային կինեմատոգրաֆում։ Նրա ֆիլմերն աչքի էին ընկնում բարձրաճաշակ էրոտիկայով, որը հաճախ կապվում էր սննդամթերքների հետ։
Առաջինը Բիգաս Լունայի կողմից են բացահայտվել այնպիսի դերասաններ, ինչպիսիք են Արիադնա Խիլը, Պենելոպե Կրուսը, Խավիեր Բարդեմը, Ժորդի Մոլյան և ուրիշներ։ Նրա ֆիլմերում նկարահանվել են այնպիսի արտասահմանյան աստղեր, ինչպիսիք են Դենիս Հոպպերը, Ստեֆանիա Սանդրելլին, Անիտա Էկբերգը, Ֆրանչեսկա Ներին, Օլիվյե Մարտինեսը, Պիտեր Կոյոտին, Զելդա Ռուբինշտեյնը, Մարիա դե Մեդեյրուշը, Բենիսիո դել Տորոն, Ստեֆանո Դիոնիզին և այլք։
Անձնական կյանքը խմբագրել
Բիգաս Լունան ամուսնացած էր պրոդյուսեր Սելիա Օրոսի հետ և ուներ երեք երեխա։ 1986 թվականին, Տառագոնայում կնոջ հետ ստեղծել էր գյուղատնտեսական ֆերմա և արտադրում էր գինի, խոզապուխտ և այլ մթերքներ[8]։
Բիգաս Լունան մահացել է 2013 թվականի ապրիլի 5-ին, լեյկոզից[9]։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
Ստորև ներկայացվում են Բիգաս Լունայի ֆիլմերը, որտեղ նա հանդես է եկել և որպես ռեժիսոր, և որպես սցենարիստ։
| Թվական | Անվանում | Բնօրինակ անվանում |
|---|---|---|
| 1978 | Կտածումը | Tatuaje |
| 1978 | Բիլբաո | Bilbao |
| 1979 | Պուդել | Caniche |
| 1980 | Քնքշորեն սիրող մայր | Mater amatísima |
| 1981 | Վերածնվածը | Reborn |
| 1985 | Լոլա | Lola |
| 1987 | Ցավ | Angustia |
| 1990 | Լուլուի տարիքները | Las edades de Lulú |
| 1992 | Խոզապուխտ, խոզապուխտ | Jamón, jamón |
| 1993 | Ոսկե ձվեր | Huevos de oro |
| 1994 | Կրծքեր և լուսին | La teta y la luna |
| 1995 | Լյումիեր և ընկերություն | Lumière et compagnie |
| 1996 | Բամբոլա | Bámbola |
| 1997 | Սպասավորուհին «Տիտանիկ»-ից | La Femme de chambre du Titanic |
| 1999 | Մերկ մախան | Volavérunt |
| 2001 | Ծովի շառաչը | Son de mar |
| 2006 | Իմ անունը Խուանի է | Yo soy la Juani |
| 2010 | Ուզում եմ գնալ Հոլիվուդ | Di Di Hollywood |
| 2015 | Երկրորդ ծագումը | Segon origen |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #123062438 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Spanish director Bigas Luna dies from leukemia at age 67
- ↑ Bibliothèque nationale de France Record #13941362k // BnF catalogue général (ֆր.) — Paris: BnF.
- ↑ https://web.archive.org/web/20170131170005/http://academiadelcinema.cat/ca/premi-pepon-coromina-ca/premi-pepon-coromina-2013
- ↑ "Bigas Luna: Director best known for his surrealist melodrama Jamón Jamón", The Independent, 1 June 2013.
- ↑ Умер сценарист Бигас Луна
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բիգաս Լունա» հոդվածին։ |