ԲՏՌ-60

Խորհրդային զրահափոխադրիչ

ԲՏՌ-60 (ռուս.՝ БТР-60Խորհրդային արտադրության զրահափոխադրիչ։

ԲՏՌ-60
БТР-60
Հիմնական տվյալներ
Դասակարգմարտական մեքենաների ընտանիք
ԵրկիրԽորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ
Քաշ, տ.10,2-10,3
Անձնակազմ2
Դեսանտ8
Պատմություն
Նախագծողdesign agency? և GAZ?
ԱրտադրողԽորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ
Արտադրման թվականներ1966-1976
Շահագործման սկիզբդեկտեմբերի 13, 1959
Արտադրվածների քանակ25 000
ՕգտագործողՌուսաստան Ռուսաստան
Ուկրաինա Ուկրաինա
Չափեր
Կորպուսի երկարություն, մմ7220
Կորպուսի լայնություն, մմ2830
Բարձրություն, մմ2420
Սպառազինություն
Թնդանոթի տրամաչափ և մակնիշՉունի
Շարժականություն
Շարժիչի տեսակQ4130594?
Շարժիչի հզորություն, ձիաուժ2 x 90
Արագությունը խճուղով, կմ/ժ80

Ընդհանուր բնութագիր խմբագրել

ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչի արտադրությունը սկսվել է 1966 թվականին։ ԲՏՌ-60-ը ի տարբերություն ԲՏՌ-80-ի և ԲՏՌ-70-ի չի ստեղծվել ուրիշ զրահափոխադրիչի հիման վրա։ ԲՏՌ-60 սկսվել է շահագործվել խորհրդային բանակում 1966 թվականից։ Այժմ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը շահագործվում է բազմաթիվ երկրներում՝ ինչպես արտաքին այնպես էլ ներքին ուժային կառույցների կողմից։ Այս զրահափոխադրիչը նաև լայնորեն օգտագործվում է մի շարք ռազմական հակամարտությունների ընթացքում։

Մարտավարատեխնիկական տվյալներ խմբագրել

ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչն ունի 8x8 կոնֆիգուրացիա։ Առաջին երկու զույգ անիվները պտտվող են։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչի երկարությունը կազմում է 7.22 մ, լայնությունը՝ 2.83 մ, իսկ բարձրությունը՝ 2.42 մ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը բավականին թեթև է. նրա քաշը կազմում է 10.2-10.3 տ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչն ունի 14.5 մմ-անոց գնդացիր։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը սնուցվում է երկու 90 ձիաուժ հզորությամբ GAZ-49B դիզելային շարժիչով՝ զարգացնելով ճանապարհային հատվածում 80 կմ/ժ, իսկ ջրային ավազաններում 9-10 կմ/ժ արագություն։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչի վառելիքի պաշարը կազմում է 500 կմ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը պողպատե զրահապատված է։ Այն պաշտպանում է փոքր զենքերից և հրետանային արկերից։

Սպառազինություն խմբագրել

Այժմ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը շահագործվում է բազմաթիվ երկրներում։ Հայաստանում շահագործվում են շուրջ 100 հատ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչներ։

Շահագործող երկրներ խմբագրել

 
ԲՏՌ-60 և TAB-71 օպերատորների քարտեզ (ժամանակակից օպերատորները նշված են կապույտ գույնով, նախկինները՝ մուգ կարմիր)
  • Ժամանակակից
    •   Ադրբեջան — 10 ԲՏՌ-60 բանակի կազմում և 19 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-80 սահմանապահ զորքերում և ոստիկանությունում, 2016 թվականի դրությամբ[1]
    •   Ալժիր — 250 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[2]
    •   Անգոլա — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[3]
    •   Հայաստան — 8 բանակում, 24 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-152/ ՆԳՆ-ում և 5-ը սահմանապահ զորքերում, 2016 թվականի դրությամբ[4]
    •   Բուլղարիա — 2 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[5]
    •   Բոտսվանա — 50 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[6]
    •   Վիետնամ — 1100 ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-40, 2016 թվականի դրությամբ[7]
    •   Գվինեա — 8 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[8]
    •   Գվինեա Բիսաու — 35 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[9]
    •   Ջիբութի — 12 ԲՏՌ-60, որոնց մարտունակությունը կասկածելի է, 2016 թվականի դրությամբ[10]
    •   Եգիպտոս — 250 ԲՏՌ-60С, 2016 թվականի դրությամբ[11]
    •   Զամբիա — 13 ԲՏՌ-60, 2018 թվականի դրությամբ[12]
    •   Իրան — ավելի քան 300 ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[13], 150 ԲՏՌ-60[14]
    •   Եմեն — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[15]
    •   Կամբոջա — 200 ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[16]
    •   Հյուսիսային Կորեա — 2500 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-60/M-1992/1/BTR-152/M-2010 (6×6)/M-2010 (8×8), 2016 թվականի դրությամբ[17]
    •   Կոնգոյի Հանրապետություն — 30 ԲՏՌ-60, 2018 թվականի դրությամբ[18]
    •   Կուբա — ավելի քան 500 ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-152, 2016 թվականի դրությամբ[19]
    •   Լաոս — 30 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[20]
    •   Լիբիա — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60ՊԲ, 2016 թվականի դրությամբ[21]
    •   Մալի — 10 ԲՏՌ-60ՊԲ, 2016 թվականի դրությամբ[22]
    •   Մեքսիկա — 3 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[23]
    •   Մոզամբիկ — 160 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[24]
    •   Մոնղոլիա — 150 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[25]
    •   Նամիբիա — 10 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[26]
    •   Նիկարագուա — ավելի քան 60 ԲՏՌ-60 (դրանցից ավելի քան 50-ը՝ պահեստում), 2016 թվականի դրությամբ[27]
    •   Ռուսաստան — 800 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ (ևս 4000 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70 պահեստում)[28]
    •   Սիրիա — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[29]
    •   Տաջիկստան — 23 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-80, 2016 թվականի դրությամբ[30]
    •   Թուրքմենստան — 120 ԲՏՌ-60 բոլոր ձևափոխումներից, 2016 թվականի դրությամբ[31]
    •   Թուրքիա — 535 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-80 2016 թվականի դրությամբ[32]
    •   Ուգանդա — 15 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ[33]

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Military Balance 2016. — С. 180,181.
  2. Military Balance 2016. — С. 320.
  3. Military Balance 2016. — С. 429.
  4. Military Balance 2016. — С. 179.
  5. Military Balance 2016. — С. 82.
  6. Military Balance 2016. — С. 431.
  7. Military Balance 2007. — С. 297.
  8. Military Balance 2016. — С. 449.
  9. Military Balance 2016. — С. 450.
  10. Military Balance 2016. — С. 442.
  11. Military Balance 2016. — С. 324.
  12. Military Balance 2018. — С. 495.
  13. Military Balance 2016. — С. 328.
  14. «Military army ground forces equipment Iran Army» (անգլերեն). Army Recognition. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 3 ноября 2008-ին.
  15. Military Balance 2016. — С. 360.
  16. Military Balance 2016. — С. 239.
  17. Military Balance 2016. — С. 265.
  18. Military Balance 2018. — С. 455.
  19. Military Balance 2016. — С. 393.
  20. Military Balance 2016. — С. 271.
  21. Military Balance 2016. — С. 342.
  22. Military Balance 2016. — С. 455.
  23. Military Balance 2016. — С. 405.
  24. Military Balance 2016. — С. 458.
  25. Military Balance 2016. — С. 275.
  26. Military Balance 2007. — С. 459.
  27. Military Balance 2016. — С. 406.
  28. Military Balance 2016. — С. 190.
  29. Military Balance 2016. — С. 354.
  30. Military Balance 2016. — С. 202.
  31. Military Balance 2016. — С. 203.
  32. Military Balance 2016. — С. 150.
  33. Military Balance 2016. — С. 475.
  34. Military Balance 2016. — С. 208.
  35. The Military Balance 2016 - стр. 205,206
  36. Military Balance 2016. — С. 437.
  37. Military Balance 2016. — С. 444.
  38. Military Balance 2016. — С. 445.
  39. Military Balance 2007. — С. 312.
  40. Military Balance 2007. — С. 159.
  41. 41,0 41,1 41,2 М. Барятинский Отечественные колёсные бронетранспортёры БТР-60, БТР-70, БТР-80. — М.: Моделист-конструктор, 2007. — С. 35. — 64 с. — (Бронеколлекция, спецвыпуск № 11). — 1500 экз.
  42. Military Balance 2007. — С. 122.
  43. Military Balance 2007. — С. 116.
  44. 44,0 44,1 44,2 С. Шумилин Советские бронетранспортёры БТР-60/70/80/90. — Киров: Кировское общество любителей военной техники и моделизма, 2000. — Т. 2. — С. 55. — 57 с. — (Военные машины № 15).
  45. Military Balance 2007.
  46. Military Balance 2007. — С. 166.
  47. 47,0 47,1 47,2 47,3 С. Шумилин Советские бронетранспортёры ԲՏՌ-60/70/80/90. — Киров: Кировское общество любителей военной техники и моделизма, 2000. — Т. 2. — С. 43. — 57 с. — (Военные машины № 15).
  48. Military Balance 2007. — С. 224.
  49. Military Balance 2007. — С. 315.
  50. Military Balance 2007. — С. 128.
  51. Military Balance 2007. — С. 84.
  52. Military Balance 2007. — С. 134.
  53. Military Balance 2007. — С. 291.
  54. Military Balance 2007. — С. 293.
  55. Military Balance 2007. — С. 164.
  56. Military Balance 2007. — С. 110.
  57. В вооруженных силах начались плановые проверки боевой готовности подразделений // "Новости Приднестровья" от 28 ноября 2018

Աղբյուրներ խմբագրել