Արաբական գերագույն կոմիտե
Արաբական գերագույն կոմիտե (արաբերեն՝ اللجنة العليا العربية, al-Laŷnat al-ʿAlīyā al-ʿArabīya), Պաղեստինի արաբների քաղաքական ղեկավար մարմին բրիտանական մանդատի օրոք։ Ինքնահռչակվել է որպես «Պաղեստինի բոլոր արաբների միակ ներկայացուցիչ»[1]։ Ստեղծվել է 1936 թվականի ապրիլի 25ին, Երուսաղեմի մեծ մուֆթի Ամին ալ Հուսեյնիի նախաձեռնությամբ, Պաղեստինի արաբների ապստամբության սկսվելուց հետո։ Մայիսի 15-ին կոմիտեն բնակչությանը կոչ է արել հրաժարվել հարկեր վճարելուց, մասնակցել համընդհանուր գործադուլին, բրիտանական իշխանություններից էլ պահանջել է վերջ տալ հրեաների կազմակերպված բնակեցմանը Պաղեստինում։ Ըստ որոշ աղբյուրների՝ նացիստները ֆինանսավորել են կոմիտեին՝ Պաղեստինում տեղի ունեցած արաբական ապստամբության ժամանակ[2]։ Համագործակցությունը ձևավորվել է ընդհանուր թշնամիներ (հրեաները, անգլիացիները, կոմունիստները) ունենալու հողի վրա։
| Արաբական գերագույն կոմիտե | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաքական կազմակերպություն |
| Երկիր | .svg){kind=small} Մանդատային Պաղեստին |
| Հիմնադրված | ապրիլի 25, 1936 |
| Հիմնադիր | Ամին ալ Հուսեյնի, Abd al-Latif Salah?, Ahmed Hilmi Abdelbaqi? և Raghib al-Nashashibi? |
Կոմիտեի հիմնադիր անդամներն էին[3] Ամին ալ Հուսեյնին, Աբդ ալ Լատիֆ Սալահը, Ավին Աբդ ալ Հադին (Անկախության կուսակցության առաջնորդը), Հուսեյին ալ Հալիդին, Յակուբ ալ Ռուսայնը, Ջամալ ալ Հուսայինին և Ռարիբ ալ Նաշաշիբին։
1937 թվականի սեպտեմբերին՝ մանդատն իրականացնող պաշտոնյաներից մեկի սպանությունից հետո բրիտանական իշխանությունները արգելել են կոմիտեի գործունեությունը[4]։
1945 թվականին Արաբական պետությունների լիգան այդ նույն անվանումով կոմիտե է ստեղծել, բայց 1947—1949 թվականների արաբա-իսրայելական պատերազմից հետո այն այլևս չի գործել։ 1948 թվականին Անդրհորդանանում նրա գործունեությունն ընդհանրապես արգելվել է; Դրա փոխարեն այդ նույն տարում Եգիպտոսն ու Արաբական պետությունների լիգան ստեղծել են համապաղեստինյան կառավարություն[5]։ Այն հետագայում հրաժարվել է համագործակցել նորաստեղծ Միավորված ազգերի կազմակերպության հետ՝ վերջինիս նախաձեռնած հետաքննության ընթացքում, հետաքննություն, որը հանգեցրել է Պաղոստինի բաժանման պլանի մշակմանը (հայտարարել է, որ «Պաղեստինի արաբների բնական իրավունքներն ակնհայտ են, և հետաքննությունն այլևս չի կարող շարունակություն ունենալ»)[6]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ |apellido= Baron |nombre= Xavier |título= Les Palestiniens, Genèse d'une nation |idioma= francés |página= 67}}
- ↑ Morse, Chuck. The Nazi Connection to Islamic Terrorism: Adolf Hitler and Haj Amin Al-Husseini. — iUniverse, 2003. — С. 41—42. — 186 p. — ISBN 0595289444, 9780595289448
- ↑ |apellido= Cass |nombre=Frank |título= Military Preparations of the Arab Community in Palestine 1945-1948 |idioma= inglés |ubicación= Londres |año= 1993 |página=7}}
- ↑ Benny Morris: 1948 – A History of the First Arab-Israeli War; New Haven, 2008; S. 16, S. 19
- ↑ Benny Morris: 1948 – A History of the First Arab-Israeli War; New Haven, 2008; S. 196
- ↑ Alain Gresh et Dominique Vidal, Palestine 47, un partage avorté, Éditions Complexe, 1994, P. 21.
Գրականություն խմբագրել
- Sayigh, Yezid (2000). Armed Struggle and the Search for State: The Palestinian National Movement, 1949—1993. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-829643-6
- José Urbano Martínez Carreras - El mundo árabe e Israel: el Próximo Oriente en el siglo XX, editorial ITSMO, isbn= 9788470902338
- Joan B. Culla - La tierra más disputada: el sionismo, Israel y el conflicto de Palestina, 2005, Alianza Editorial S.A ,isbn= 84-206-4728-4
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արաբական գերագույն կոմիտե» հոդվածին։ |