Ապոֆատիկ աստվածաբանություն
Ապոֆատիկ աստվածաբանություն (հին հունարեն՝ ἀπόφασις, ἀπόφημι apophēmi-ից, որը նշանակում է ժխտել), նաև ժխտողական աստվածաբանություն[1], աստվածաբանական աշխարհայացք, որը աստծուն, աստվածային բարիքը փորձում է նկարագրել ժխտման միջոցով՝ օգտագործելով միայն այն հատկանիշները, տերմինները, որոնք կիրառելի չեն իդեալական աստծո համար[2]։ Այն կատաֆիկ փիլիսոփայության հակառակն է։
Աստվածաբան Հովհան Սկոտ Էրիուգենան 9-րդ դարում գրել է. «Մենք չգիտենք, թե ով է Աստված։ Աստված Ինքը չգիտի, թե ով է Ինքը, քանի որ Ինքն ամեն ամեն ինչ չէ։ Տառացի՝ Աստված գոյությունը չէ, քանի որ Նա գերազանցում է գոյությունը»։
Կարճ ասած, ժխտողական աստվածաբանությունը փորձում է աստծո մասին գոյություն ունեցող կրոնական փորձը և լեզուն պարզաբանել ուսումնասիրելով այն ինչ աստված չէ (ապոֆազիա) և փորձելով չուսումնասիրել այն, ինչ աստված է։
Աստծո ապոֆատիկ նկարագրությունը խմբագրել
Ժխտողական աստվածաբանությունը ընդունում է, որ աստծո փորձը անբացատրելի, փորձ, որը հնարավոր է ճանաչվել և հիշվել միայն աբստրակտ կերպով։ Սա նշանակում է, որ մարդիկ չեն կարող նկարագրել իդեալական բարին և աստծուն իր հսկայական բարդությամբ։ Որպես արդյունք, աստծու բոլոր նկարագրությունները սխալ են, սկուզբանքայնացման բոլոր փորձերից պետք է խուսափել։
- Ոչ գոյություն և ոչ էլ անգոյությունը ինչպես որ մենք ֆիզիկապես հասկանում ենք, ճիշտ չէ աստծո դեպքում։ Աստվածայինը աբստրակտ է, դուրս գոյությունից և անգոյությունից։
- Աստված աստվածային պարզ է, ոչ ոք չպետք է պնդի՝ աստված մեկն է, երկուսը, ինչ տեսակի է։
- Աստված հիմար չէ
- Աստված չար չէ
- Աստված արարման արդյունք չէ
- Աստված ժամանակի և տարածության մեջ չի կարող սահմանվել
- Աստված ժամանակային կերպով սահմանափակ չէ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ McCombs, Richard (2013). The Paradoxical Rationality of Søren Kierkegaard. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. էջ 84. ISBN 0-253-00647-3; ISBN 978-02-5300-647-9.
- ↑ NICHOLAS BUNNIN and JIYUAN YU. «negative theology : The Blackwell Dictionary of Western Philosophy : Blackwell Reference Online». Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 18-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Ընդհանուր
- God and Other Necessary Beings Արխիվացված 2016-02-20 Wayback Machine, Stanford Encyclopedia of Philosophy
- At the Origins of Modern Atheism, Michael J. Buckley, Yale University Press 1987, ISBN 0-300-03719-8
- Քրիստոնեական նյութեր
- Negative Theology Արխիվացված 2011-07-19 Wayback Machine, Austin Cline
- Apophatic theology, The Oxford Dictionary of World Religions
- Saying Nothing about No-Thing: Apophatic Theology in the Classical World, Jonah Winters
- Հրեական նյութեր
- "Paradoxes", in "The Aryeh Kaplan Reader", Aryeh Kaplan, Artscroll 1983, ISBN 0-89906-174-5
- Understanding God Արխիվացված 2010-12-19 Wayback Machine, Ch2. in "The Handbook of Jewish Thought", Aryeh Kaplan, Moznaim 1979, ISBN 0-940118-49-1
- Chovot ha-Levavot 1:8, Bahya ibn Paquda – Online class Արխիվացված 2005-03-18 Wayback Machine, Yaakov Feldman
- Attributes, jewishencyclopedia.com
- Ժամանակակից
- Derrida and Negative Theology, ed H. G Coward, SUNY 1992. ISBN 0-7914-0964-3