Անկյունաքար

Անկյունաքար կամ հիմնաքար, առաջին քարը, որ դնում են շինության հիմքում։ Իր վրա է կրում հիմնական ծանրությունը, որոշում է շենքի դիրքը։ Փոխաբերական իմաստով գործածվում է ցանկացած երևույթի էությունը, հիմքը բնորոշելու համար։ Լայն տարածում է գտել Աստվածաշնչի շնորհիվ, որտեղ հիմնականում կիրառվում է փոխաբերական իմաստով։

Անկյունաքար Սուրբ Բոնիֆացիոսի եկեղեցում, Աախեն

Ըստ հուդայական հավատալիքների` Սուրբ սրբոց Երուսաղեմի տաճարում գտնվել է ժայռ, որ համարվել է աշխարհաստեղծման հիմնաքարը։

Վերջին ժամանակներս անկյունաքար են սկսել անվանել նաև այն քարը, որ հանդիսավոր կանգնեցվում է աչքի ընկնող տեղում` նշելով կառույցի շինարարության սկիզբը, ճարտարապետի անունը։ Անկյունաքարի տեղադրումը շենքի հիմքում դարձել է արևմտյան մշակույթի անբաժան մասը։ Որոշ քարերի հետ տեղադրում են սերունդներին ուղղված գրություններ։

Ժամանակակից կիրառում

Նոր եկեղեցու անկյունաքարի տեղադրման հանդիսավոր արարողություն Կիևում

Սովորաբար շինարարության սկիզբը խորհրդանշող անկյունաքարի տեղադրման ժամանակ հրավիրվում են հասարակական և մշակութային ազդեցիկ գործիչներ, խոշոր գործարարներ, հոգևորականության ներկայացուցիչներ։ Հրավիրվածներին կարող են խնդրել տեղադրել անկյունաքարը` երբեմն հատուկ այդ նպատակի համար նախապատրաստած գործիքի` մուրճի, մածկիչի օգնությամբ։ Սովորաբար քարի վրա նշվում են հանդիսավոր արարողությանը մասնակցող պատվավոր հյուրերի անունները։

Երբեմն լինում է այնպես, որ անկյունաքարի հետ տեղադրում են տվյալ ժամանակը նշող հատուկ առարկաներ` թերթեր, նույն տարվա արտադրության դրամներ և այլն։

Աստվածաշնչում

Աստվածաշնչում հիշատակվում են թե' անկյունաքարը, թե' հիմնաքարը։

• Նոր կտակարանում Հիսուս Քրիստոսը, մեջբերում է Սաղմոսարանից տողեր. «Քարը, որ անտեսեցին շինարարները, դարձավ հիմնաքար» (Սաղմոսարան 117:22)։
• Պետրոս առաքյալը մեջբերում է Եսայի մարգարեի գրքից. «Այսպես է ասում մեր Տեր Աստված. Ես Սիոնի հիմքում քար եմ դնում` փորձությունների անկյունաքար` ամուր հիմնավորված, որին հավատացողը չի մոլորվի» (Եսայի մարգարե, 28:16), ապա ավելացնում է. «Այն ձեզ` հավատացյալներիդ համար անգին արժեք ունի, իսկ անհավատների համար այն գայթակղությունների քար է, որ անտեսել են շինարարները, բայց որը, սակայն, դարձել է հիմնաքար»։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անկյունաքար» հոդվածին։