Ամպերսենդ, ամպերսանդ (անգլ.՝ ampersand), «&» լոգոգրամ, որը ներկայացնում է անգլերեն and շաղկապը, լատիներեն et (և) շաղկապի կցագիրն է[1]։ Ամպերսենդ բառը ծագել է «and (&) per se and» արտահայտությունից, որը թարգմանաբար նշանակում է «և-ը (&) իրականում (լատին․՝ per se՝ ինքն իրենով) և-ն է»[2]։ Ամպերսենդը ծագել է մ.թ. 1 դարում, երբ հին հռոմեացիները շեղագիր գրելիս լատիներեն etE և T տառերը կցվում էին միմյանց[3]։ Ժամանակակից շեղ ամպերսենդը ծագել է Վերածննդի ժամանակ՝ վերածննդի շեղագրերին զուգահեռ։ 1455 թ. Եվրոպայում տպագրության գյուտից հետո, ամպերսենդն սկսում է լայնորեն կիրառվել նաև տպագրության մեջ։ Ամպերսենդը ներկայումս օգտագործում են շատ լատինատառ լեզուներ։ Ժամանակին այն եղել է նաև ամերիկյան այբբուբենի տառ։ Ամպերսենդի կոդը յունիկոդում U+0026 & ampersand (HTML &⧼dot-separator⧽ &)-ն է, որը վերցված է ASCII-ի նույն արժեքից։

&

Հայերենի կետադրություն

վերջակետ ( : )
միջակետ ( )
ստորակետ ( , )
բութ ( ՝ )
շեշտ ( ՛ )
հարցական նշան ( ՞ )
բացականչական
նշան
( ՜ )
չակերտներ ( « » )
միության գծիկ ( - )
անջատման գիծ ( )
կախման կետեր ( )
բազմակետեր ( ․․․․ )
փակագծեր ( [ ] ( ) )
ապաթարց ( ՚ )
ենթամնա ( ֊ )
բացատ ( )
Հին հայերենի կետադրություն
թավ•լերկ•մակակետ
սոսկ•սուղ
պատիվ ( ՟ )
Լատիներենի կետադրություն
բացականչական
նշան
( ! )
հարցական նշան ( ? )
Տպագրական նշաններ
ամպերսենդ ( & )
աթ ( @ )
աստղանիշ ( * )
հակադարձ շեղագիծ ( \ )
ցանկի մակնշան ( )
տպագրական խաչ ( †, ‡ )
աստիճան ( ° )
վանդականիշ ( # )
համարանիշ ( )
բաժանման նշան ( ÷ )
կարգի ցուցիչ ( º, ª )
տոկոս, հազարերորդական մաս ( %, ‰ )
ենթաբաժին ( )
շտրիխ ( ′, ″, ‴ )
բաժին ( § )
ալիքանշան ( ~ )
ընդգծում ( _ )
կանգնակ ( ¦, | )
Մտավոր սեփականություն
հեղինակային
իրավունքի նշան
(©)
ապրանքանշանի իրավունք (®)
սպասարկման նշան ()
ապրանքանիշ ()
Արժույթներ
արժույթի նշան (¤)
արժույթների
նշաններ`
(֏ ฿ ¢ $ £ ¥ )

Ամպերսենդի էվոլյուցիան

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. "The Ampersand & More" with Kory Stamper, part of the "Ask the Editor" video series at Merriam-Webster.com
  2. Glaister, Geoffrey Ashall (1960). Glossary of the Book. London: George Allen & Unwin. cited in Caflisch, Max. «The ampersand». Adobe Fonts. Adobe Systems. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  3. Jan Tschichold: "Formenwandlung der et-Zeichen."