Ամոս Օզ (եբրայերեն՝ עמוס עוז‎, մայիսի 4, 1939(1939-05-04)[1][2][3][…], Երուսաղեմ, Մանդատային Պաղեստին[4] - դեկտեմբերի 28, 2018(2018-12-28)[5][3][6][…], Պետահ Տիկվա, Կենտրոնական մարզ, Իսրայել), իսրայելցի գրող, լրագրող։

Ամոս Օզ
עמוס עוז
Ծննդյան անունեբրայերեն՝ Amos Klausner
Ծնվել էմայիսի 4, 1939(1939-05-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԵրուսաղեմ, Մանդատային Պաղեստին[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 28, 2018(2018-12-28)[5][3][6][…] (79 տարեկան)
Վախճանի վայրՊետահ Տիկվա, Կենտրոնական մարզ, Իսրայել
ԳերեզմանKibbutz Hulda Cemetery
Մասնագիտությունլեզվաբան, լրագրող, վիպասան, թարգմանիչ, ակնարկագիր, մանկավարժ, համալսարանի դասախոս, մանկագիր, բանաստեղծ և գրող
Լեզուեբրայերեն
Քաղաքացիություն Իսրայել
ԿրթությունԵրուսաղեմի հրեական համալսարան և Ռեհավիյա գիմնազիա
Ժանրերպատմվածք և վեպ
ԱնդամակցությունԵվրոպական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
ԿուսակցությունՄերեց
ԱշխատավայրԲեն-Գուրիոնի համալսարան
Պարգևներ
Քաղաքացիական վաստակի համար շքանշանի Մեծ խաչ[11] Արվեստի և գրականության շքանշանի սպա Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ[12]

Գրքի միջազգային ցուցահանդեսի մրցանակ

Բյալիկի անվան գրական մրցանակ

Իսրայելի մրցանակ

Զիգֆրիդ Լենցի մրցանակ

Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ

Շտեֆան Հեյմի անվան միջազգային մրցանակ

Աստուրիայի արքայազնի պարգև

[7]

Գյոթեի մրցանակ

[8]

Ֆեմինա արտասահմանյան մրցանակ

Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև

[9]

Կատալոնիայի միջազգային մրցանակ

[10]

Բերնշթեյնի մրցանակ

Զեևի մրցանակ

Երուսաղեմի հրեական համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[13]

Siegfried Unseld Preis?

Դեն Դեվիդի մրցանակ

Mount Zion Award?

[14]

Աբրահամ Գայգերի մրցանակ

Թել-Ավիվի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Վեյցմանի ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր

Brenner Prize?

Նյումեն մրցանակ

Heinrich Heine Prize?

և

Անտվերպենի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

ԶավակներFania Oz-Salzberger?, Galia Oz? և Daniel Oz?
 Amos Oz Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ամոս Օզը ծնվել է 1934 թվականի մայիսի 4-ին Երուսաղեմում՝ Արևելյան Եվրոպայից Երուսաղեմ գաղթած հրեաների ընտանիքում։ Զիինվորական ծառայությունն ավարտելուց հետո՝ 1961-1963 թվականներին գրականություն և փիլիսոփայություն է ուսանել Երուսաղեմի հրեական համալսարանում այնուհետև 1969-1970 թվականներին Օքսֆորդի համալսարանում։ 1986 թվականին բնակություն է հաստատում Իսրայելի Արադ քաղաքում։ 1987-2005 թվականներին գրականություն է դասավանդում Բեեր Շևայի Բեն-Գուրիոնի անվան համալսարանում։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Վեպեր խմբագրել

  • 1966 - «Այլ վայրում» (վեպ),
  • 1967 - «Իմ Միքայելը» (վեպ),
  • 1982 - «Հավատարիմ հանգիստ»,
  • 1987 - «Սև արկղ»,
  • 1989 - «Ճանաչել կնոջը»,
  • 1991 - «Երրորդ իրադրությունը»,
  • 1999 - «Նույն ծովը»,
  • 2002 - «Պատմություն սիրո և խավարի մասին»,
  • 2014 - «Հուդա»

Պատմվածքներ և հոդվածներ խմբագրել

  • 1965 - «Որտեղ ոռնում են շնագայլերը» (պատմվածքների ժողովածու),
  • 1971 - «Մինչև մահ»,
  • 1974 - «Այլ մարդիկ»,
  • 1974 - «Ձեռք տալ ջրին, հպվել քամուն»,
  • 1976 - «Չար խորհրդի լեռը»,
  • 1978 - «Սոմխի»,
  • 1979 - «Վառ կապույտ լույսի ներքո» (հոդվածներ),
  • 1983 - «Այստեղ և այնտեղ, Իսրայելում» (ճանապարհորդական նոթեր),
  • 1987 - «Լիբանանի լանջերը» (հոդվածների և ակնարկների ժողովածու)

Հայերեն թարգմանություն խմբագրել

  • Ամոս Օզ, Հուդա, թարգմ․՝ Ալվինա Հովհաննիսյանի, Անտարես, Երևան, 2020, 392 էջ։

Գրականություն խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամոս Օզ» հոդվածին։