Ամերիկանացում, ԱՄՆ-ի ազդեցությունն այլ երկրների զանգվածային մշակույթի, բիզնես մոդելի, լեզվի և քաղաքականության վրա։ Հայեցակարգը հորինվել է 1907 թվականին[1], և ի սկզբանե վերաբերել է Կանադայում ամերիկյան կենսակերպի ժողովրդականության աճին։ Միացյալ Նահանգներում հայեցակարգը վերաբերում է ներգաղթյալների ձուլման գործընթացին։

Կաշրութային ՄաքԴոնալդս Աշկելոնում, Իսրայել

Ամերիկյան բիզնես և ապրանքանիշեր խմբագրել

Աշխարհի 10 ամենահայտնի ապրանքանիշներից 7-ը գտնվում են ԱՄՆ-ում (2006 թվականի տվյալներով)[2]։ Դրանցից մի քանիսը, լինելով ամերիկյան մշակույթի խորհրդանիշներ, հաճախ դառնում են ամերիկայնացման խորհրդանիշ, ինչպիսին է Կոկա-Կոլան[3]։ Նաեւ հաճախ ամերիկացման հետ են կապում ֆասթֆուդի մշակույթը և, հատկապես, McDonald's[4] հաստատությունների ցանցը (որոշ լրագրողների խոսքով՝ «ՄաքԴոնալդսը կա ամենուր, ուր էլ որ գնաք»[5]), ինչպես նաև ՏՏ բնագավառում առաջատար ընկերություններ՝ Microsoft-ը, Apple Inc․-ը և IBM-ը։

Մեդիա և հռչակավոր մշակույթ խմբագրել

Կինո և հեռուստատեսություն խմբագրել

Հոլիվուդը և ամերիկյան կինոն և հեռուստատեսային ինդուստրիան գլխավոր աղբյուրներն են, որոնց միջոցով մարդիկ, որոնք ապրում են ԱՄՆ-ի սահմաններից դուրս, տեղեկանում են ամերիկյան մշակույթի և սովորույթների մասին։ 2000-ականներին Radio Times-ի ուսումնասիրության համաձայն՝ «Սիմփսոնները», «Հուսահատ տնտեսուհիները» և «Կորուսյալները» ամենաշահութաբեր ծրագրերն են աշխարհի 20-ից ավելի երկրներում[6]։ ԱՄՆ-ում են նկարահանվել նաև «Ավատար» և «Քամուց քշվածները» ֆիլմերը[7]։

Երաժշտություն խմբագրել

Ամերիկյան երաժշտությունը լայնորեն տարածված է ԱՄՆ-ի սահմաններից դուրս։ Այնպիսի կատարողներ ինչպիսիք են Էլվիս Փրեսլին և Մայքլ Ջեքսոնը հանրաճանաչ են ամբողջ աշխարհում, և նրանց աշխատանքները նույնիսկ մահից հետո վաճառվում են հսկայական տպաքանակով[8]։ Մայքլ Ջեքսոնի «Thriller» ալբոմը վաճառվել է ավելի քան 100 միլիոն օրինակով և համարվում է պատմության մեջ ամենավաճառվող ալբոմը[9]։ Բացի այդ, ամերիկյան երաժշտության ժանրերը, ընդհանուր առմամբ, շատ տարածված են և նույնիսկ ձևավորում են սեփական տարածաշրջանային ոճը, ինչպես օրինակ, ռուսական ռոք և ճապոնական ռոք։

Ասիական բառերի ամերիկայնացում խմբագրել

Էկզոտիկ երկրներին (ինչպիսիք են Ճապոնիան կամ Չինաստանը) նվիրված աղբյուրների մեծ մասը անգլալեզու են, իսկ բնօրինակ նյութերը դժվար հասանելի են այդ լեզուների միջին վիճակագրական մարդու թույլ իմացության պատճառով։ Սա հաշվի առնելով, հաճախ ճապոնական և չինական բառերը գրվում են անգլերեն գրառմամբ։

Պատմական համեմատություն խմբագրել

Մարդկության պատմության մեջ առաջատար տերության արժեքների, լեզվի և մշակույթի փոխառություններ հաճախ են հանդիպել։ Նմանատիպ զարգացում հանդիպել է․

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Samuel E. Moffett, The Americanization of Canada (1907) full text online; see also Ralph Willett, The Americanization of Germany, 1945—1949 (1989)
  2. «The Global Brands Scorecard 2006». BusinessWeek. 2006 թ․ օգոստոսի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  3. «The Coca-Cola Company». NYSE Euronext. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  4. Ritzer, George (2008). The McDonaldization of Society. Los Angeles: Pine Forge Press. ISBN 0-7619-8812-2.
  5. «The Lexus and the Olive Tree» Արխիվացված 2005-05-11 Wayback Machine. thomaslfriedman.com. Retrieved June 4, 2007.
  6. «CSI show 'most popular show in the world'». BBC. 2006 թ․ հուլիսի 31. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  7. «International All Time Box Office». Box Office Mojo. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  8. «Frequently Asked Questions». Elvis.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  9. «Jackos Back». MTV. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 30-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Abdulrahim, Masoud A., Ali A. J. Al-Kandari, and Mohammed Hasanen, "The Influence of American Television Programs on University Students in Kuwait: A Synthesis, " European Journal of American Culture 28 (no. 1, 2009), 57-74.
  • Berghahn, Volker R. "The debate on 'Americanization' among economic and cultural historians, " Cold War History, Feb 2010, Vol. 10 Issue 1, pp 107–130
  • Campbell, Neil, Jude Davies and George McKay, eds. Issues in Americanisation and Culture. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2004.
  • DeBres, Karen. «A Cultural Geography of McDonald’s UK,» Journal of Cultural Geography, 2005
  • Fehrenbach, Heide, and Uta G. Poiger. "Americanization Reconsidered, " in idem, eds., Transactions, Transgressions, Transformations: American Culture in Western Europe and Japan (2000)
  • Haines, Gerald K. The Americanization of Brazil: A Study of U.S.Cold War Diplomacy in the Third World, 1945-54, Scholarly Resources, 1993
  • Martn, Lawrence. Pledge of Allegiance: The Americanization of Canada in the Mulroney Years, Mcclelland & Stewart Ltd, 1993, ISBN 0-7710-5663-X
  • Malchow, H.L. Special Relations: The Americanization of Britain? (Stanford University Press; 2011) 400 pages explores American influence on the culture and counterculture of metropolitan London from the 1950s to the 1970s, from «Swinging London» to black, feminist, and gay liberation.
  • Moffett, Samuel E. The Americanization of Canada (1907) full text online
  • Nolan, Mary. Visions of Modernity: American Business and the Modernization of Germany (1995)
  • Nolan, Mary. "Housework Made Easy: the Taylorized Housewife in Weimar Germany’s Rationalized Economy, " Feminist Studies. Volume: 16. Issue: 3. pp 549+
  • Rydell, Robert W., Rob Kroes: Buffalo Bill in Bologna. The Americanization of the World, 1869—1922, University of Chicago Press, 2005, ISBN 0-226-73242-8
  • Willett, Ralph. The Americanization of Germany, 1945—1949 (1989)
  • Н. А. Цветкова. «Cultural Imperialism»: международная образовательная политика США в годы «холодной войны». СПб: из-во СПбГУ, 2007