«Ամենաերկար օրը» (անգլ.՝ The Longest Day), ամերիկյան սև-սպիտակ ֆիլմ, ֆիլմը պատմում է երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ դաշնակիցների վայրէջքը Նորմանդիայում, նկարահանվել է 1962 թվականին Կոռնելիուս Ռայանի համանուն գրքով[9]։ Նկարը ստացել է 2 «Օսկար» մրցանակ։

Ամենաերկար օրը
անգլ.՝ The Longest Day
ԵրկիրԱՄՆ
Ժանրռազմական ֆիլմ, պատմական ֆիլմ, գրական ստեղծագործության էկրանավորում, դրամա և մարտաֆիլմ
ԹեմաԵրկրորդ համաշխարհային պատերազմ և Նորմանդական դեսանտային օպերացիա
ՀիմքԱմենաերկար օրը
Թվականսեպտեմբերի 25, 1962[1]
Լեզուանգլերեն, ֆրանսերեն և գերմաներեն
ՌեժիսորՔեն Աննաքին[2][3][4][…], Բերնհարդ Վիքի[5], Դերիլ Զանուք[5] և Գերդ Օսվալդ
ՊրոդյուսերԴերիլ Զանուք
Սցենարի հեղինակՌոմեն Գարի, Կոռնելիուս Ռայան, Ջեյմս Ջոնս, Դևիդ Փարսոլ, Նոել Քոուարդ և Ջեք Սեդոն
ԴերակատարներՋոն Ուեյն[4][6], Ռոբերտ Միտչեմ[4][6], Հենրի Ֆոնդա[4][6], Ռիչարդ Բերթոն[3][6], Ռոբերտ Ռայան[6], Ռոդ Սթայգեր[6], Ռոբերտ Վագներ[6], Փոլ Անքա[3][5][6], Ֆաբիան[6], Ռիչարդ Բեյմեր[5][6], Մել Ֆեռեր[6], Ջեֆրի Հանթեր[6], Սել Մինեո[6], Ռոդի ՄաքԴաուել[6], Ստյուարտ Ուիթման[6], Ստիվ Ֆորեսթ[6], Էդդի Ալբերտ[5][6], Էդմոնդ Օ'Բրայեն[6], Քեննեթ Մոր[6], Փիթեր Լոֆորդ[6], Ռիչարդ Թոդ[6], Շոն Քոնների[6], Իրինա Դեմիք[6], Բուրվիլ[3][6], Առլետտի[5][6], Ժան-Լուի Բարո[3][5][6], Պաուլ Հարտման[6], Կուրդ Յուրգենս[6], Պետեր վան Էյկ[6], Ալեքսանդեր Նոքս[6], Ջորջ Սիգալ[6], Քրիստիան Մարկան[6], Վոլֆգանգ Պրայս[6], Ռեդ Բաթոնս[6], Ռեյ Դենթոն[6], Գերտ Ֆրյոբե[6], Հանս Քրիստիան Բլեխ[5][6], Wolfgang Büttner?[6], Պոլին Կարտոն[6], Վեռներ Հինց[6], Ռիխարդ Մյունխ[6], Պաուլ Էդվին Ռոտ[6], Ժորժ Վիլսոն[6], Ջոն Քրոուֆորդ[6], Հենրի Գրեյս[6], Միխայել Հինց[6], Վոլֆգանգ Լուկշի[6], Հայնց Ռայնկե[6], Դիտմար Շյոնհեր[6], Էռնստ Շրյոդեր[6], Կարլ Ջոն[6], Հանս Զյոնկեր[6], Լորիո[6], Լեո Գեն[7], Ջոն Գրեգսոն[7], Դոնալդ Հյուսթոն[7], Ֆերնան Լեդու[7], Դյուի Մարտին[7], Լեսլի Ֆիլիպս[7], Ռոն Ռանդել[7], Ռենո Մադլեն[7], Georges Rivière?[7], Թոմի Սենդս[7], Ժան Սերվե[7], Թոմ Թրայոն[7], Ռիչարդ Ուոթիս[7], Դանիել Ժելեն[7], Ֆրանսուա Ռոսի[7], Պատրիկ Բար[7], Իվ Բարսակ[7], Ջեֆրի Բեյլդոն[7], Ժան Շամպիոն[7], Իվան Շիֆր[7], Գերի Քոլինս[7], Արմին Դահլեն[7], Մարկ Դեյմոն[7], Միշել Դյուշոսսուա[7], Ֆրենկ Ֆինլեյ[7], Հարրի Ֆաուլեր[7], Բեռնարդ Ֆոքս[7], Ռոբերտ Ֆրայտագ[7], Բեռնարդ Ֆրեսոն[7], Հարոլդ Գուդվին[7], Ուոլթեր Գոթել[7], Clément Harari?[7], Ջեք Հեդլի[7], Միկի Նոքս[7], Սայմոն Լեք[7], Ռուդի Լենուար[7], Էդվարդ Միքս[7], Ջոն Մեյլոն[7], Կուրտ Մայզել[7], Բիլ Նադ[7], Ռեյներ Պենկերտ[7], Շան Ֆիլիպս[7], Մորիս Պոլի[7], Հարտմուտ Ռեկ[7], Marcel Rouzé?[7], Ալիս Տիսո[7], Միշել Տուրո[7], Լիոնել Վիտրան[7], Դոմինիկ Զարդի[7], Բոբ Ստիլ[7], Ուիլյամ Շաթներ[7], Նիկոլաս Ստյուարտ, Դոն Ադամս, Թոնի Մորդենտե, Թրևոր Ռեյդ, Ջոն Ռոբինսոն, Louis Mounier?, Walter Horsbrugh?, Հովարդ Մերիոն-Քրոուֆորդ, Լինդոն Բրուք, Ռիչարդ Դոուսոն, Նորման Ռոսինգթոն, Մայքլ Մեդուին, Leslie de Laspee?, Վիկտոր Մադերն, Բրայան Քոուլմեն, Յուջին Դեքերս և Ռութ Հաուսմայստեր
ՕպերատորԺան Բուրգուեն և Վալտեր Վոտից
ԵրաժշտությունՄորիս Ժար
ՄոնտաժՍեմյուել Է․ Բիթլի
Պատմվածքի վայրՓարիզ
Նկարահանման վայրStudios de Boulogne և Էկյովիյի
Կինոընկերություն20th Century Studios
Տևողություն180 րոպե
Բյուջե10 000 000 $
Շահույթ50 000 000 $[8] և 39 100 000 $[8]
 The Longest Day (film) Վիքիպահեստում

Ստեղծման պատմություն խմբագրել

Ֆիլմը հիմնվել է 1959 թվականին գրած պատմական «Ամենաերկար օրը» վեպի վրա։ Գրքի հեղինակը՝ Կոռնելիսուս Ռայանը հավաքել է լայնածավալ վավերագրական նյութեր` ականատեսների հարցազրույցի տեսքով։ Դերիլ Զանուկը՝ 20th Century Fox ֆիլմաընկերության պրոդյուսերը, գնեց վեպի էկրանավորման իրավունք հեղինակից 175 000 ԱՄՆ դոլարով։ Զանուկի խնդիրը կայանում էր մասշտաբային և հուսալի կինոֆիլմ ստեղծելու մեջ։ Այնտեղ, որտեղ հնարավոր էր նկարահանումները կայանում էին պատմական տեղերում և մաքսիմալ նկարագրված եղանակին մոտ[10]։ Վեպը հարմարեցվել է սցենարի մեջ երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վետերան և գրող Ռոմեն Հարիի կողմից։

Այն պատճառով, որ տարբեր մասեր նկարահանվել են օրիգինալ լեզվով, ժանանակը խնայելու համար, ֆիլմի տարբեր դրվագներ նկարահանվել են տարբեր ռեժիսորների կողմից՝ բրիտանական և ֆրանսիական մասերի ռեժիսորը եղել է Քեն Էնաքինը, ամերիկյանը՝ Էնդրյու Մորթոնը, իսկ գերմանականը՝ Բերնհարդ Վիքին և Հերդ Օսվալդը[11]։

Սյուժե խմբագրել

Ֆիլմը պատմում է 1944 թվականի հունիսի 6-ին կատարված իրադարձությունները, երբ Սենտ-մեր-Էգլիզ քաղաքի մոտ վայրէջք է կատարել 82-րդ և 101-րդ դիվիզիայի ամերիկյան դեսանտը[12]։ Ֆիլմը կազմված է երեք մասից՝

  • դաշնակիցների վայրէջքի նախապատրաստում, եղանակի լավացման սպասում
  • զանգվածային արմաայիի շարժումը Լա-մանշի միջոցով, հակառակորդի թիկունքում պարաշյուտիստների և հրամանատարների նախնական շպրտում,
  • Նորմանդիայի ծովափների հարձակում

Դաշնակից ուժերի կողմից ամենակարեւոր ներխուժման պատկերը զուգադիպված է արմադայի հայտնաբերած գերմանացիների արձագանքին՝ «Այն հազար նավերը, որոնք, ինչպես ասել եք դուք, չկան դաշնակիցների մոտ, դրանք այստեղ են», հաղորդում է գերմանական սպան բանակի շտաբին։

Մրցանակներ և նոմինացիաներ խմբագրել

  • 1962 - «ԱՄՆ ֆիլմաքննադատների Ազգային խորհուրդ» մրցանակ
  • 1963 - 2 «Օսկար» մրցանակ
  • 1963 - «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ
  • 1963 - «Դավիդ դի Դոնատելո» մրցանակ
  • 1963 - Նոմինացիա «ԱՄՆ ռեժիսորների գիլդիաները» մրցանակի համար

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. http://www.imdb.com/title/tt0056197/releaseinfo?ref_=tt_dt_dt
  2. http://www.imdb.com/title/tt0056197/
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=33427.html
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 http://stopklatka.pl/film/najdluzszy-dzien
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 http://movieweb.com/movie/the-longest-day/
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 6,26 6,27 6,28 6,29 6,30 6,31 6,32 6,33 6,34 6,35 6,36 6,37 6,38 6,39 6,40 6,41 6,42 6,43 6,44 6,45 6,46 6,47 6,48 6,49 6,50 6,51 6,52 http://www.imdb.com/title/tt0056197/fullcredits
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 7,20 7,21 7,22 7,23 7,24 7,25 7,26 7,27 7,28 7,29 7,30 7,31 7,32 7,33 7,34 7,35 7,36 7,37 7,38 7,39 7,40 7,41 7,42 7,43 7,44 7,45 7,46 7,47 7,48 7,49 7,50 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  8. 8,0 8,1 The Numbers — 1997.
  9. Роман «Самый длинный день. Высадка десанта союзников в Нормандии»
  10. Bosley Crowther. «The Longest Day (1962)» (англ.). The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  11. «Вместе веселей». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  12. Дмитрий Гусев. Город Сент-Мер-Эглиз и его Музей парашютно-десантных войск // Radio France Internationale. — 04/ августа 2009.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամենաերկար օրը (ֆիլմ)» հոդվածին։