Ալզի
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ալզի (այլ կիրառումներ)
Ալզի (նաև՝ Ալզինինի, Էնզիտա), հնագույն թագավորություն և երկրամաս Հայկական լեռնաշխարհում, նրա հարավ-արևմտյան կողմում, Արածանիի ստորին հոսանքի հովտում[1]։
| ||||
| Քարտեզ | ||||
|
| ||||
| Ազգություն | սուբարիներ, հայասացիներ | |||
Անվան ստուգաբանություն խմբագրել
Ուրարտերեն Ալզի նշանակում է ժայռ։ Մի շարք ուսումնասիրողներ Ալզիի տարբերակներ Ալզինինիի, Էնզիտայի և մյուսների հնչյունական նմանությունը տեսնելով՝ այն տեղադրում են հետագայի Մեծ Հայքի Աղձնիք աշխարհի կամ Ծոփք աշխարհի Անձիտ գավառի տեղում։ Ոմանք էլ ուղիղ կապ են գտնվում նոր ժամանակների Խարբերդի շրջանի Աղվան գյուղի և Ալզիի տարբերակ «Իշվան»-ի մեջ[1]։
Պատմություն խմբագրել
Ալզին առաջին անգամ հիշատակվում է խեթական թագավոր Սուպպիլուլիումաս Ա-ի թողած արձանագրության մեջ (մ․թ․ա․ 14-րդ դար)։ Ալզին մ․թ․ա․ 13-րդ դարում նվաճվում է Ասորեստանի, մ․թ․ա․ 12-րդ դարում՝ փռյուգացիների, իսկ մ․թ․ա․ 9-րդ դարում՝ ուրարտացիների կողմից[1]։
Ալզին Հայկական լեռնաշխարհի ամենաուժեղ ցեղային միություններից էր․ նրա ժողովուրդները՝ սուբարիները և հայասացիները սերտ կապված էին իրար հետ, զբաղվում էին անասնապահությամբ, երկրագործությամբ, արհեստներով։ Ալզիից պղինձ և պղնձյա իրեր էին արտահանում Ասորեստան ու Եգիպտոս[1]։