Ալեքսանդր Սերգեևիչ Կոչետկով (մայիսի 12, 1900(1900-05-12)[1] կամ 1900[2], Babushkin, Մոսկվայի մարզ, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 1, 1953(1953-05-01)[1] կամ 1953[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ռուս խորհրդային բանաստեղծ և թարգմանիչ։

Ալեքսանդր Կոչետկով
Ծնվել էմայիսի 12, 1900(1900-05-12)[1] կամ 1900[2]
ԾննդավայրBabushkin, Մոսկվայի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էմայիսի 1, 1953(1953-05-01)[1] կամ 1953[2]
Վախճանի վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԴոնսկոե գերեզմանատուն
Մասնագիտությունբանաստեղծ, թարգմանիչ և գրող
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
Ժանրերպոեզիա
 Aleksandr Kochetkov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

1917 թվականին ավարտել է Լոսինոոստրովսկի գիմնազիան։ Սովորել է Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում։

Պատանեկության տարիներից սկսել է բանաստեղծություններ գրել։ 17 տարեկանից բանաստեղծուհի Վերա Մերկուրևայի ուսանողն էր, այնուհետև հանդիպել և մտերմացել է Վյաչեսլավ Իվանովի հետ. «1921 թվականին ես ճանաչեցի քաղցր, գեղեցիկ և նույնիսկ զարմանալի Կոչետկովին», - ավելի ուշ գրել է Իվանովը[3]։ Կոչետկովի կենդանի ժամանակ հրատարակվել է բանաստեղծությունների ընդամենը մեկ ժողովածու։ Կոչետկովն առավել հայտնի է եղել որպես արևմտյան և արևելյան լեզուների պոեզիայի և արձակի թարգմանիչ։

Կոչետկովին համաժողովրդական համբավ է բերել «Բալլադ ծխեցված վագոնի մասին» բանաստեղծությունը, որն ավելի շատ հայտնի է «Սիրելիներից մի բաժանվեք» վերնագրով։ Բանաստեղծությունը գրել է 1932 թվականին[4], բայց առաջին անգամ հրատարակվել է միայն 1966 թվականին՝ ստեղծագործության քարոզիչ Լև Կոչետկովի «Պոեզիայի օր» ժողովածուում, «Բալլադ ...»-ը բանաստեղծությունը XX դարի երկրորդ կեսին դարձել է շատ հայտնի այն բանի շնորհիվ, որ հնչել է Էլդար Ռյազանովի «Ճակատագրի հեգնանք, կամ բաղնիքդ անուշ» ֆիլմում։

Կոչետկովի թարգմանությունների թվում են Արնիմի և Բրենտանոյի «Պատանու հրաշալի եղջյուրը» (ամբողջությամբ հրապարակված չէ), Բրունո Ֆրանկի վեպը Սերվանտեսի մասին, Հաֆեզի, Անվարի, Ֆարուխի, Ունսարի, Էս Հաբիբ վաֆայի, Անտալ Հիդաշի, Շիլլերի, Կոռնեյլի, Ռասինի, Բերանժեի, վրացի, լիտվացի, էստոնացի բանաստեղծների բանաստեղծությունները։ Մասնակցել է էպոսների («Սասունցի Դավիթ», «Ալփամըշ», «Կալևիպոեգ») թարգմանություններին։

«Կոպերնիկ» (Մոսկվայի պլանետարիումի Թատրոն), «Ազատ ֆլամանդացիներ» (Ս.Շերվինսկու համահեղինակությամբ), «Նադեժդա Դուրովա» (Կ. Լիպսկերովի համահեղինակությամբ) բանաստեղծությունների հեղինակն է։

Թաղման վայր խմբագրել

Աճյունասափորը թաղված է Դոնսկի գերեզմանատանը (կոլումբարի 14, բաժին 84)[5][6]։ 2014 թվականին, երբ «Նեդրոպոլիստների միության» անդամները հայտնաբերել են նրա թաղման վայրը, աճյունասափորը թափված է եղել և «բանաստեղծ Ալեքսանդր Սերգեևիչ Կոչետկով» մակագրությունը հազիվ է կարդացվել։ Այժմ որմնախորշի վրա պատկերված է բանաստեղծի դիմանկարը և նրա ամենահայտնի բանաստեղծությունից տողեր։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (ռուս.) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 285—287. — ISBN 5-94848-262-6
  3. Розенфельд Б. Право на память. К 100-летию А. С. Кочеткова // «Даугава». — 2000. — № 5. — С. 142.
  4. Наталья Володихина (07/06/2017). ««С любимыми не расставайтесь!» История создания легендарного стихотворения». Аргументы и факты.
  5. Могилы знаменитостей
  6. Сайт Общества некрополистов

Մատենագրություն խմբագրել

  • Мороз. Стихи для детей. — Л.: Радуга, 1927
  • Кочетков А., Шервинский С. Вольные фламандцы: Пьеса в 5 д. и 8 карт. На темы Шарля де Костера. — М.: Гослитиздат, 1937. — 156 с., 3 000 экз.
  • Коперник: Драмат. поэма в 3 частях, 9 сценах с прологом и эпилогом / На материале и при участии проф. К. Л. Баева. — М.: Изд. и стеклогр. изд-ва «Искусство», 1938. — 131 с.
    • Николай Коперник: Драм. поэма / Под ред. и с предисл. Л. Озерова; [Ил.: Н. И. Калита]. — М.: Сов. писатель, 1974. — 208 с., 10 000 экз.
  • Кочетков А., Липскеров К. Надежда Дурова: Пьеса в 4-х актах. — М.—Л.: Музгиз, 1942. — 47 с. — [На правах рукописи].
    • То же. М.—Л.: Искусство, 1942. — 103 с.
  • С любимыми не расставайтесь: Стихотворения и поэмы / [Вступ. ст. Л. Озерова; Худож. В. Борисов]. — М.: Сов. писатель, 1985. — 144 с., 20 000 экз. Содерж.: Лирика; Драм. новеллы: Аделаида Граббе; Голова Гомера; Праздник Андерсена; Поэмы: Отрочество; За утром; Памяти поэта; Деревья.

Թարգմանություններ

  • Вафа, Ахмет Эс-Хабиб. Бунт. / Пер. с индустани. — М., 1931
  • Гидаш А. Венгрия ликует. / Пер. с венгерского. — М.-Л., 1930, 1931
  • Гидаш А. Восставшая Венгрия в песнях. / Пер. с венгерского. — М., 1932
  • Вафа, Ахмет Эс-Хабиб. Предбурье. / Пер. с индустани. — М., 1933.
  • Вафа, Ахмет Эс-Хабиб. Раны горят. / Пер. с индустани. — М., 1933.
  • Гидаш А. Земля движется. / Пер. с венгерского. — М., 1934
  • Гидаш А. Мой творческий опыт рабочему-автору. / Пер. с венгерского. — М., 1935
  • Гидаш А. Новые песни. / Пер. с венгерского. — М., 1935
  • Вафа, Ахмет Эс-Хабиб. Шквал. / Пер. с индустани. — М., 1936.
  • Гидаш А. Песни о молодой стране. / Пер. с венгерского. — М., 1936
  • Церетели А. Тамар Цбиери. / Пер. с грузинского. — Тбилиси, 1948
  • Церетели А. Патара Кахи. / Пер. с грузинского. — Тбилиси, 1949
  • Элляй. Чурумчуку. / Пер. с якутского. — Якутск, 1946; М.-Л., 1954.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Կոչետկով» հոդվածին։