Ադըղեական լեզուներ

Ադըղեական լեզուներ, ադիգական լեզուներ, ադիգեական լեզուներ, չերքեզական լեզուներ, երբեմն այսպես են կոչվում ադիգերենն ու կաբարդա-չերքեզերենը, որոնք իրար խիստ մոտ լեզուներ են։ Ադիգերենն ունի կես միլիոն, իսկ կաբարդա-չերքեզերենը՝ մեկ միլիոն խոսող։ Խոսակցական լեզվում, սակայն այս երկու լեզուները խառնվում են՝ կազմելով տարբեր բարբառներ։ Ադըղեական լեզուների ամենահին նմուշները արաբական գրով են և դրանց հեղինակն է 17-րդ դարի թուրք ճանապարհորդ Էվլիյա Չելեբին։

Ադըղեական լեզուներ
Տեսակ	լեզվաընտանիք
Ենթադաս	աբխազա-ադըղեական լեզուներ
Երկրներ	Հյուսիսային Կովկաս
Դասակարգում	Ադըղեական լեզուներ Ադիգերեն Կաբարդա-չերքեզերեն
Գրերի համակարգ	կյուրեղագիր
Ադըղեական լեզուներ

Գիր

Ադիգերենի այբուբեն

А а aː	Б б b	В в v	Г г ɣ or ɡ	Гу гу ɡʷ	Гъ гъ ʁ	Гъу гъу ʁʷ	Д д d
Дж дж d͡ʒ	Дз дз d͡z	Дзу дзу d͡zʷ	Е е [ja/aj]	Ё ё [jo]	Ж ж ʒ	Жъ жъ ʐ	Жъу жъу ʒʷ
Жь жь ʑ	З з z	И и [jə/əj]	Й й j	К к k	Ку ку kʷ	Къ къ q	Къу къу qʷ
Кӏ кӏ t͡ʃʼ/kʼ	Кӏу кӏу kʷʼ	Л л ɮ or l	Лъ лъ ɬ	Лӏ лӏ ɬʼ	М м m	Н н n	О о [aw/wa]
П п p	Пӏ пӏ pʼ	Пӏу пӏу pʷʼ	Р р r	С с s	Т т t	Тӏ тӏ tʼ	Тӏу тӏу tʷʼ
У у w/əw	Ф ф f	Х х x	Ху ху xʷ	Хъ хъ χ	Хъу хъу χʷ	Хь хь ħ	Ц ц t͡s
Цу цу t͡sʷ	Цӏ цӏ t͡sʼ	Ч ч t͡ʃ	ЧI чI t͡ʃʼ	Чъ чъ t͡ʂ	Ш ш ʃ	Шъ шъ ʂ	Шъу шъу ʃʷ
Шӏ Шӏ ʃʼ	Шӏу шӏу ʃʷʼ	Щ щ ɕ	Ъ ъ ˠ	Ы ы ə	Ь ь ʲ	Э э a	Ю ю [ju]
Я я [jaː]	ӏ ʔ	ӏу ʔʷ

Կաբարդա-չերքեզերենի այբուբեն

А а aː	Э э a	Б б b	В в v	Г г ɣ	Гу гу ɡʷ	Гъ гъ ʁ	Гъу гъу ʁʷ
Д д d	Дж дж d͡ʒ	Дз дз d͡z	Е е [ja/aj]	Ё ё [jo]	Ж ж ʒ	Жь жь ʑ	З з z
И и [jə/əj]	Й й j	К к k	Ку ку kʷ	Къ къ q	Къу къу qʷ	Кхъ кхъ q͡χ	Кхъу кхъу q͡χʷ
Кӏ кӏ t͡ʃʼ/kʼ	Кӏу кӏу kʷʼ	Л л ɮ or l	Лъ лъ ɬ	Лӏ лӏ ɬʼ	М м m	Н н n	О о [aw/wa]
П п p	Пӏ пӏ pʼ	Р р r	С с s	Т т t	Тӏ тӏ tʼ	У у w/əw	Ф ф f
Фӏ фӏ fʼ	Х х x	Ху ху xʷ	Хъ хъ χ	Хъу хъу χʷ	Хь хь ħ	Ц ц t͡s	Цӏ цӏ t͡sʼ
Ч ч t͡ʃ	Чӏ чӏ t͡ʃʼ	Ш ш ʃ	Щ щ ɕ	Щӏ Щӏ ɕʼ	Ъ ъ ˠ	Ы ы ə	Ь ь ʲ
Ю ю [ju]	Я я [jaː]	ӏ ʔ	ӏу ʔʷ

Բարբառային տառեր

Гь гь ɡʲ	Зу зу zʷ	Кь кь kʲ	Кӏь кӏь kʲʼ	Су су sʷ	Сӏ сӏ sʼ	Сӏу сӏу sʷʼ	Цӏу цӏу t͡sʷʼ
Чъу чъу t͡ʃʷ	ӏь ʔʲ