Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ագորա (այլ կիրառումներ)

Ագորա (հին հունարեն՝ ἀγορά), ժողովրդական ժողով Հին Հունաստանում, ինչպես նաև սրահներով, առևտրական, հասարակական և պաշտամունքային շենքերով շրջապատված ժողովատեղի-հրապարակ, որտեղ գումարվում էր այդ ժողովը։ Սովորաբար տեղակայված էր քաղաքի կենտրոնում։

Տյուրոս քաղաքի ագորայի փլատակները

Պատմություն խմբագրել

Հրապարակում, որը հիմնականում քաղաքի կենտրոնում էր, գտնվում էին քաղաքի գլխավոր շուկան (տարբեր տեսակի ապրանքներով բաժանված էր «շրջանների») և հաճախ կառվարական հիմնարկները։ Ագորային, որպես կանոն, շրջապատել են արհեստավորների վարպետությամբ կառուցված սրահներ, տաճարներ։ Երբեմն ագորայի օրինակով կանգնեցվել են արձաններ։ Շատ հաճախ ագորան հանդիսանում էր քաղաքի տնտեսական և վարչական կենտրոնը։ Ագորայում հրապարակավ ցուցադրվում էին պոլիսի գործող օրենսդրությունը, քարի վրա գրված կարևոր որոշումներ, պաշտոնական վճիռներ և այլն[1]։

Սկզբնապես ագորան իրենից ներկայացրել է բաց հրապարակ՝ կառուցվող քաղաքի մեջտեղում։ Սակայն դասական շրջանում ագորայի դիրքը դարձավ ավելի առանձնացված, իսկ ագորայի հետագա տիպն ամբողջովին առանձին էր, կանոնավոր պլանավորված և քաղաքի հետ կապված էր միայն դարպասների միջոցով (ագորայի նման ամենաշատ քանակով տարածքներ կարելի է գտնել Փոքր Ասիաում)։ Ագորայի նախագծումը ազդեցություն է ունեցել Հին Հռոմի ճարտարապետության վրա։

Ամենամեծ և հայտնի ագորաներից մեկը Աթենքի ագորան է՝ կառուցված Ք. ա. VI-I դարերում մեծաթիվ առևտրական և հասարակական շինություններով (հանդիսանում էր Ակրոպոլիս բլրի Ներքին քաղաքի կենտրոնը)։ Նաև հայտնի են Սպարտայի և Կորնթոսի ագորաները։

Հրապարակում հսկողության պահպանման համար նշանակվեցին հատուկ պաշտոնական դեմքեր` ագորանոմներ (մետրոնոմներ, որոնք պարտականությունն էր վերահսկել, որպեսզի ճիշտ օգտագործվեն միջոցները), սիտոֆիլակներ (դիտորդ հացի առևտրում) և այլն։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 53