Աբաս Բագրատունի (սպարապետ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբաս (այլ կիրառումներ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբաս Բագրատունի (այլ կիրառումներ)

Աբաս Բագրատունի (9-րդ դար - 9-րդ դար), հայոց սպարապետ 862 - 892 թվականներին։

Աբաս Բագրատունի
Դրոշ Հայոց սպարապետ
862 - 892
Նախորդող	Աշոտ Ա Մեծ
Հաջորդող	Շապուհ սպարապետ
Մասնագիտություն՝	ռազմական գործիչ
Ազգություն	հայ
Դավանանք	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ծննդյան օր	9-րդ դար
Վախճանի օր	9-րդ դար
Դինաստիա	Բագրատունիներ
Հայր	Սմբատ Խոստովանող
Մայր	Հռիփսիմե իշխանուհի
Ռազմական ծառայություն
Ծառայության տարիներ՝	862-892
Պատկանելություն՝	Արաբական խալիֆայություն, Բագրատունիների թագավորություն
Կոչում՝	Հայոց սպարապետ

Սմբատ Խոստովանողի ավագ որդին, Աշոտ Ա-ի եղբայրը, Սմբատ Ա-ի հորեղբայրը։

Հզորացնելով արքունի բանակը (40 հազար զինվոր)՝ պայքարել է արաբական ամիրայության դեմ։ Հայտնի է կենտրոնախույզ ուժերի դեմ մղած պայքարով։ Արաքսի ձորում (այժմյան Կաղզվանի մոտ) 40 հազարանոց զորաբանակով ջախջախեց Արշարունիք խուժած Կայսիկ ցեղի առաջնորդ Ջահհաֆ (Ջահապ) պարսիկին, կանխեց Աշոտ Ա-ի դեմ Հայաստանի ոստիկան Ահմադի և Պարտավի ամիրայի դավադրությունը։ 890 թվականին ըմբոստացել է Սմբատ Ա-ի դեմ, հաջողության չհասնելով՝ հաշտվել և շարունակել սպարապետությունը։ Վերակառուցել է Կարս բերդաքաղաքի ամրությունները, հիմնել ապարանք։

Աղբյուրներ

• «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, 1942 թ. Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 3
• «Պատմութիւն Հայոց», Հովհաննես Դրասխանակերտցի, կթ, լ, իը
• «Պատմություն Արծրունյաց տան», Թովմա Արծրունի, Գ., ի.
• «Պատմուիւն Հայոց», Միքայել Չամչյան, հատոր Բ, էջ 676-678, 705-710

Գրականություն

• «Պատմութիւն տիեզերական», Ստեփանոս Տարոնեցի (Ասողիկ), ԱՊԲ, 1885, Բ., բ.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 15)։