«Նիշք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, replaced: եւ → և (24) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Նիշք''' կամ '''ֆայլ''' ({{lang-en|file}} — [[թղթապանակ]]), համակարգչային ոլորտի հասկացություն․ տեղեկույթի հատված, որը մատչելի է համակարգչային որեւէորևէ ծրագրի եւև պահվում է որեւէորևէ կրիչի վրա։ Նիշքն ունի․
* անուն (գրանշանների որեւէորևէ հաջորդականություն, որը միարժեքորեն բնութագրում է այն)․
* որոշակի տրամաբանական ներկայացում եւև դրան հապատասխանող գրելու/կարդալու գործողություններ, ի դեմս [[նիշքի ձեւաչափձևաչափ|նիշքերի ձեւաչափերիձևաչափերի]]։
Քանի որ տարբեր գործավար համակարգերում կիրառվում են տարբեր հատկություններով եւև մատչման եղանակներով նիշքեր, ներկայումս գոյություն չունի նիշքի համապարփակ սահմանում։
[[Ինֆորմատիկա|Տեղեկագիտությունում]] գործածում են հետեւյալհետևյալ սահմանումը․ նիշքը՝ բայթերի անվանակիր հաջորդականություն է։
Նիշքերի հետ աշխատանքն իրագործվում է [[Օպերացիոն համակարգ|գործավար համակարգերի]] միջոցով։
 
== Նիշքային համակարգ ==
{{main|ֆայլային համակարգ}}
Հաշվողական տեխնիկայի զարգացման հետ նիշքերի թիվը համակարգերում աճում էր։ Աշխախանքը հեշտացնելու համար դրանց, ինչպես եւև այլ տվյալները, սկսեցին համակարգել որոշակի տվյալների կառուցվածքներում (այդ ժամանակ էլ հայտնվեցին գրանշանային անունները)։ Սկզբում դա հասարակ զագված էր, «կցված» տեղեկույթի որոշակի կրիչին։ Ներկայումս առավել տարածում է գտել ծառակերպ համակարգումը՝ լրացուցիչ կապերի (հղումների) հավելմամբ։ Համապատասխանաբար, նիշքի անունը ստացավ «նիշքի ուղու» բնույթ․ ծառի հանգույցների թվակմամբ, որոնք պետք է անցնել դրան հասնելու համար։
== Նիշքի հատկությունները ==
Կախված նիշքային համակարգից նիշքը կարող է ունենալ տարբեր հատկությունների լրակազմ։
Տող 14.
=== Նիշքի անունը ===
Նիշքային համակարգերի մեծ մասում նիշքի անունը գործածվում է նշելու համար, թե ո՛ր նիշքին է դիմում իրագործվում։ Տարբեր նիշքային համակարգերում նիշքի անվանը ներկայացվող սահմանափակումները խիստ տարբերվում են․
* [[FAT16]]-ում եւև [[FAT12]]-ում նիշքի անվան չափը սահմանափակված է 8 գրանշաններով (գումարած 1 (կետ) գումարած ընդլայնման 3 գրանշան)։
* [[VFAT]]-ում սահմանափակվում է 255 բայթով։
* [[FAT32]]-ում եւև [[HPFS]]-ում սահմանափակվում է 255 գրանշաններով։
* [[NTFS]]-ում անունը սահմանափակվում որոշ ԳՀ-ներում [[Unicode]]-ի 255 գրանշաններով 32768 գրանշանների հատկորոշմամբ։
* [[ext2]]/[[ext3]]-ում սահմանափակվում է 255 բայթով։
 
Նիշքային համակարգի սահմանափակումների բացի գործավար համակարգի միջերեսները լրացուցիչ սահմանափակում են նիշակազմերը, որոնք թույլատրելի են նիշքերի հետ աշխատելիս։
* [[MS-DOS]]-ի համար նիշքի անվան համար թույլատրելի են միայն լատինական գլխատառերը եւև թվանշանները։ Անթույլատրելի են բացատը, հարցական նշանը, աստաղանիշը, մեծի/փոքրի նշանները, ուղղաձիգ գիծը։
* [[Microsoft Windows]]-ի համար նիշքի անվան համար թույլատրված են միայն գլխատառերը եւև փոքրատառերը, թվանշանները, կետադրական որոշ նշանները, բացատը։ Արգելված են <code><nowiki>&gt; &lt; | ? * / \ : "</nowiki></code> գրանշանները։
* [[GNU/Linux]]-ի համար (հաշվի առած դիմակավորման հնարավորությունը) թույլատրված են բոլոր գրանշանները, բացի <code><nowiki>/</nowiki></code> եւև բայթի, որի արժեքը հավասար է զրոյի, այսինքն՝ 0x00։
 
Գործավար համակարգերի մեծ մասը պահանջում է միեւնույնմիևնույն պանակում նիշքի անվան եզակիություն, թեեւթեև որոշ համակարգեր թույլատրում են նույնանուն նիշքեր (օրինակ՝ երիզային հիշասարքերի հետ աշխատելիս)։
 
=== Նիշքի անվան ընդլայնումը ===
Նիշքի անվան ընդլայնումը (նիշքի ընդլայնումը, ընդլայնումը) որպես նիշքի ինքնուրույն հատկություն գույություն ունի [[FAT16]], [[FAT32]], [[NTFS]] նիշքաիյն համակարգերում, որոնք օգտագործում են MS-DOS, DR-DOS, PC DOS, MS Windows գործավար համակարգերը եւև օգտագործում է նիշքի տեսակը որոշելու համար։ Այն թույլ է տալիս համակարգին որոշելու, թե որ գործադիրով պիտի բացվի տվյալ նիշքը։ Windows գործավար համակարգում ընդլայնումը լռելյայն թաքցվում է օգտվողից։
 
Այլ նիշքային համակարգերում ընդլայնումը պայմանականություն է․ դա պարզապես անվան մի մասն է, ամենաաջ կետով առանձնացված։
=== Ժամանակը ===
Նիշքի համար կարող են սահմանվել հետեւյալհետևյալ ժամանակային նիշաններ․
* Ստեղծման ժամանակը
* Փոփոխման ժամանակը
* Վերջին մատչման ժամանակը
 
=== Նիշքի տերը եւև խումբը ===
Որոշ նիշքային համակարգերում նախատեսված է նիշքի տիրոջ եւև խմբի նշում։
 
=== Մատչման իրավունքները ===
Տող 48.
* Կատարման իրավունք
 
Յուրաքանչյուր իրավունք սահմանվում է առանձին տիրոջ, խմբի եւև մնացած բոլորի համար։ [[ACL]]-ը թույլ է տալիս ընդլայնել այդ ցուցակը։
 
[[Windows NT]] գործավար համակարգերում NTFS նիշքային համակարգով աշխատելիս մատչման իրավունքները ակներեւակներև սահմանվում են օգտվողների կամ խմբերի համար (կամ ժառանգվում են վերադաս առարկաներից)։ Իրավունքները ներառում են․
* Գրանցման իրավունք
* Կարդալու իրավունք
* Կատարման իրավունք
* Հեռացման իրավունք
* Հատկությունների եւև տիրոջ փոփոխման իրավունք
* Ենթապանակների ստեղծման, հեռացման իրավունք (պանակների համար)
* Մատչման իրավունքները կարդալու իրավունք
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նիշք» էջից