|
րդեն'''Հայերը Ուկրաինայում''' բնակվել են շատ վաղուց արդեն XI դարում Կիևում [[Կիև]]ում կար հայ[[Հայերը Կիևում|հայկական համայնք]]: Ավելի ուշ հայկական մեծ համայնքներ են եղել Լվովում [[Լվով]]ում, [[Կամենեց-ՊոդոլսկումՊոդոլսկ]]ում և [[Մոգիլյով-ՊոդոլսկումՊոդոլսկ]]ում: XV–XVIIIXV-XVIII դարերում հայկական գաղութներ են հիմնվել Չեռնովցիում[[Չեռնովցի]]ում, Յազլովեցում[[Յազլովեց]]ում, Խոտինում[[Խոտին]]ում, Բերեժանիում[[Բերեժանի]]ում, Զոնլոչևում[[Զոնլոչև]]ում, Ստանիսլավում[[Ստանիսլավ]]ում (այժմ՝ [[Իվանո-Ֆրանկովսկ]]), Ժվանեցում[[Ժվանեց]]ում, Դուբրովիցայում[[Դուբրովիցա]]յում, Ռաշկովում[[Ռաշկով]]ում և այլուր: Հայերն զբաղվել են արհեստներով, առևտրով, երկրագործությամբ: Նրանք ունեցել են ներքին ինքնավարություն, դատարաններ: Կառուցել են բնակելի շենքեր, եկեղեցիներ, դպրոցներ, ռազմական ամրություններ, ջրմուղներ, հիմնել հիվանդանոցներ, տպարաններ, գրադարաններ, թատրոն: Շատ [[հայեր]] մասնակցել են ուկրաինական ժողովրդի ազգային-ազատագրական պայքարին: Դեռևս XVI դարում նրանք մտել են կազակական զորամիավորումների մեջ և կռվել թուրք-թաթարական ասպատակիչների դեմ:
Հայերը[[Հայեր]]ը երկար ժամանակ կարողացել են պահպանել իրենց ազգային նկարագիրը: Սակայն օտար միջավայրն աստիճանաբար ձուլել և կլանել է նրանց, ինչին զգալի չափով նպաստել է նաև XVII դարում իրականացված բռնի կաթոլիկացումը: Թուրքական լուծն իր հերթին սասանեց արդեն նկատելիորեն թուլացած գաղութի հիմքերը, և ապազգայնացումն ընթացավ ավելի ուժեղ թափով:
[[Հայրենական մեծ պատերազմիպատերազմ]]ի տարիներին, երբ մարտերի առաջին իսկ օրից Ուկրաինայի[[Ուկրաինա]]յի տարածքը վերածվեց ռազմադաշտի, հազարավոր հայ մարտիկներ, այդ թվում և Ուկրաինայում[[Ուկրաինա]]յում բնակվող հայեր, մասնակցեցին երկրի պաշտպանությանն ու ազատագրմանը: Ուկրաինայի[[Ուկրաինա]]յի տարածքում մղված մարտերի մասնակից զորակազմավորումների մեջ էին հայկական դիվիզիաները և «Սասունցի Դավիթ» տանկային շարասյունը:
[[1988]] թ-ի [[Սպիտակի երկրաշարժիցերկրաշարժ]]ից հետո և [[1990]]-ական թվականներին մի քանի հազար հայաստանցիներ բնակություն են հաստատել [[Ուկրաինայի արդյունաբերական և ծովափնյա քաղաքներումքաղաքներ]]ում: Աշխուժացել է հայ ազգային կյանքը: Ուկրաինայի[[Ուկրաինա]]յի գրեթե բոլոր խոշոր քաղաքներում հիմնվել են հայկական մշակութային ընկերություններ, եկեղեցիներ, կիրակնօրյա դպրոցներ, հայերենի ուսուցման խմբակներ:
ԱյժմՆերկայումս Ուկրաինայում [[Ուկրաինա]]յում բնակվում է շուրջ 130 հզ. հայ, ոչ պաշտոնական տվյալների հայերը Ուկրաինայում[[Ուկրաինա]]յում կազմում են 400.000 մարդ: Բնակվում են հիմնականում Կիևում[[Կիև]]ում (40.000), Օդեսայում[[Օդեսա]]յում, Խարկովում[[Խարկով]]ում, Դոնեցկում[[Դոնեցկ]]ում, Լվովում[[Լվով]]ում, Զապորոժյեում[[Զապորոժյե]]ում, Ղրիմի[[Ղրիմ]]ի քաղաքներում և այլ վայրերում: Գործում են 2122 հայկական եկեղեցիներ, ամենօրյա և կիրակնօրյա դպրոցներ, հրատարակվում են« Արագած», «Մասյաց աղավնի» հայկական թերթերը, «Սուրբ Խաչ» հանդեսը: 2001 թ-ին ստեղծվել է [[Ուկրաինայի հայերի միությունըմիություն]]ը: Ուկրաինայում[[Ուկրաինա]]յում կառուցվում է 43 հայկական եկեղեցի, Դոնեցկում, Խարկովում[[Դոնեցկ]]ում, Կիևում[[Կիև]]ում և [[Զապորոժյե]] քաղաքում:
{{Հայկական սփյուռք}}
|
