'''Անանիա Ա Մոկացի''' (ծ. թ. անհայտ, գ. Փաս, Մոկք – մոտ [[968]]), Ամենայն հայոց կաթողիկոս 946 թվականից առ 968թ[[968]] թվական, [[Հայ Եկեղեցի|Հայ եկեղեցու]] նշանավոր գործիչ: Կրթությունը ստացել է Աղթամարում, այնուհետև` Վարագա վանքում, ապա եղել Վարագավանքի առաջնորդ: Կաթողիկոսը աչքի է ընկել իր եկեղեցանպաստ, ազգաշահ գործունեությամբ, որը նպաստել է Հայ եկեղեցու հինավուրց ավանդների հարատևմանը, նրա դիրքերի ամրապնդմանը, երկրի ներքաղաքական կացության կայունացմանը: Կարողացել է զսպել Սյունյաց եպիսկոպոսների և Աղվանից կաթողիկոսի անջատողական նկրտումները, այդ նպատակով [[949]]-ին կաթողիկոսական աթոռն Աղթամարի մեկուսացած կղզուց տեղափոխել է Անիի մոտ՝ Արգինա գյուղաքաղաք՝ սկիզբ դնելով վերջինիս վանքային համալիրի շինարարությանը: Սյունիքի Ճահուկ գավառի Արդախ գյուղում գումարած ժողովում պաշտոնանկ է արել Սյունյաց եպիսկոպոսին ու Աղվանից կաթողիկոսին, որոնք սակայն տեղական իշխանների աջակցությամբ չեն ենթարկվել ժողովի որոշմանը: [[958]] թվականին նորից ժամանել է Սյունիք և նրա եպիսկոպոս կարգել [[Ջիվանշիր]] իշխանի որդի Վահանին, ապա անցել է Աղվանք և ձեռնադրել նոր կաթողիկոս:
Անանիա Ա Մոկացին պայքարել է Հայաստանում քաղկեդոնականության տարածման դեմ, որի դրսևորումներից մեկը 960-ական թթ. կաթողիկոսի հրապարակած օրենքն էր կրկնամկրտության մասին, որով սահմանվում էր վերստին մկրտել քաղկեդոնական ծեսով մկրտվածներին:
Անանիա Ա Մոկացու օրոք կառուցվել են Հոռոմոսի (Անիի[[Անի]]ի մոտ), Սանահինի[[Սանահին]]ի, [[Նարեկավանք|Նարեկա]] և այլ վանքեր, նորոգվել բազմաթիվ եկեղեցիներ: Կաթողիկոսի պատվերով իր երբեմնի ուսումնակից [[Անանիա Նարեկացի]]ն գրել է «Գիր խոստովանութեան» և «Հակաճառութիւն ընդդէմ թոնդրակեցւոց» երկերը:
Հեղինակել է բազմաթիվ թղթեր, որոնցից պահպանվել են միայն չորսը, որտեղ տեղ են գտել ժամանակի ներեկեղեցական կյանքին, ինչպես նաև Հայաստանի[[Հայաստան]]ի, Աղվանքի[[Աղվանք]]ի ներքին հարաբերություններին առնչվող արժեքավոր վկայություններ:
