«Լևոն Զավեն Սյուրմելյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: ՈՒ → Ու, removed stub tag oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 5.
== Կենսագրությունը ==
Ծնվել է [[Տրաբզոն]]ում [[1905]] թ.։ Նրա հայրը՝ Կարապետ Սյուրմելյանը, դեղագործ էր, մայրը` Զվարթ Տիրատուրյանն էր։ Ունեցել է մեկ եղբայր և երկու քույր։ Զավենը չորս երեխաներից երրորդն էր։ ▼
[[1915]] թ. [[հայոց ցեղասպանություն|Եղեռնի]] ժամանակ կորցնում է ծնողներին։ Մի հույն բարեկամ բժիշկ պատսպարում է չորս որբերին։ [[1916]]-ին տասնմեկամյա Զավենը ռուսական նավով մեկնում է [[Բաթում]], ապա [[Կրասնոդար]]։ Զինադադարից հետո՝ [[1918]]-ին, Զավենն իր որբ ընկերների հետ հասնում է Պոլիս, ապա՝ [[Արմաշի երկրագործական վարժարան]]։
▲Ծնվել է [[Տրաբզոն]]ում [[1905]] թ.։ Նրա հայրը՝ Կարապետ Սյուրմելյանը, դեղագործ էր, մայրը Զվարթ Տիրատուրյանն էր։ Ունեցել է մեկ եղբայր և երկու քույր։ Զավենը չորս երեխաներից երրորդն էր։
[[1922]]-ին, Հայ գյուղատնտեսության միության աջակցությամբ գնում է [[ԱՄՆ]], [[Կանզաս]] նահանգի երկրագործական քոլեջում ուսանելու։ Սովորել է նաև Նեբրասկայի և Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարաններում։ Ստեղծագործել է 15 տարեկանից։ [[1924]]-ին [[Վահան Թեքեյան]]ը խմբագրում է առանձին նամակներով ուղարկած Սյուրմելյանի բանաստեղծությունները և [[Փարիզում]] իր միջոցներով հրատարակում նրա հայերեն միակ բանաստեղծությունների ժողովածուն՝ «Լույս զվարթ»-ը, որն այդ շրջանի հայկական բանաստեղծության լավագույն նմուշներից է։ Հետագայում գրել է միայն անգլերեն։ ▼
▲[[1915]] թ. [[հայոց ցեղասպանություն|Եղեռնի]] ժամանակ կորցնում է ծնողներին։ Մի հույն բարեկամ բժիշկ պատսպարում է չորս որբերին։ [[1916]]-ին տասնմեկամյա Զավենը ռուսական նավով մեկնում է [[Բաթում]], ապա [[Կրասնոդար]]։ Զինադադարից հետո՝ [[1918]]-ին, Զավենն իր որբ ընկերների հետ հասնում է Պոլիս, ապա՝ [[Արմաշի երկրագործական վարժարան]]։ մի տարի հետո ընկերների հետ որոշում է գնալ Հայաստան, բայց հազիվ էին տեղ հասել, երբ թուրքերը գրավում են [[Կարս]]ը։ Զավենն ու իր որբ ընկերները թափառական ու ցրտահար օրեր են անցկացնում։ Ի վերջո՝ [[1920]]-ին կրկին վերադառնում են Պոլիս, որտեղ Զավենը հաճախում է Կենդրոնական վարժարան։ Պոլսի որբանոցում և Կենդրոնական վարժարանում ուսանելու ժամանակ նրա առաջին ոտանավորները արժանանում են [[Հակոբ Օշական]]ի և [[Վահան Թեքեյան]]ի ուշադրությանը։
▲[[1922]]-ին, Հայ գյուղատնտեսության միության աջակցությամբ գնում է [[ԱՄՆ]], [[Կանզաս]] նահանգի երկրագործական քոլեջում ուսանելու։ Սովորել է նաև Նեբրասկայի և Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարաններում։ Ստեղծագործել է 15 տարեկանից։ [[1924]]-ին [[Վահան Թեքեյան]]ը խմբագրում է առանձին նամակներով ուղարկած Սյուրմելյանի բանաստեղծությունները և [[Փարիզում]] իր միջոցներով հրատարակում նրա հայերեն միակ բանաստեղծությունների ժողովածուն՝ «Լույս զվարթ»-ը, որն այդ շրջանի հայկական բանաստեղծության լավագույն նմուշներից է։ Հետագայում գրել է միայն անգլերեն։
[[1931]]-ին Սյուրմելյանը [[Լոս Անջելես]]ում խմբագրում է «Armenian Messenger» շաբաթաթերթը։
Սյուրմելյանը ճանաչում է ձեռք բերել իր առաջին անգլերենով գրված վեպը՝ «Ձեզ եմ Դիմում, Տիկնայք և Պարոնայք», որն ինքնակենսագրական բնույթ է կրում և պատմում է Եղեռնի մասին տասնամյա Զավենի աչքերով։ Վեպը հրատարակվել է [[1945]]-ին։ Սյուրմելյանը հեղինակ է նաև «98.6°» վեպի ([[1950]])։ Այս վեպն առանձնանում է հերոսների ներաշխարհի նուրբ վերլուծության վարպետությամբ։ [[1964]]-ին [[Անգլիա]]յում տպագրվում է Սյուրմելյանի «Սասնա ծռեր» ստեղծագործությունը, իսկ [[1968]]-ին «Անմահության խնձորները», որը հայ ժողովրդական
Այս երկու ստեղծագործությունները հովանավորել էր [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ն՝ որպես հայ ժողովրդի ստեղծագործության կարևոր նմուշներ։ [[1968]]-ին հրատարակվում է նաև Սյուրմելյանի գրականագիտական «Արձակի տեխնիկա. Չափ և խենթություն» աշխատությունը։
Տող 24 ⟶ 23՝
«Լույս զվարթ» ժողովածուն եղավ Սյուրմելյանի առաջին ու վերջին հայերեն ստեղծագործությունը, ինչպես նաև՝ Սյուրմելյանի միակ բանաստեղծական ժողովածուն։ Ժողովածուն [[1924]]-ին լույս տեսավ [[Փարիզ]]ում և վերահրատարակվեց [[Նյու Յորք]]ում [[1950]] և [[1972]] թթ.։
Ժողովածուում ընդգրկված են 21 բանաստեղծություններ, որոնք նկատվեցին օրերի բանաստեղծաշատ մթնոլորտում։ Սյուրմելյանի բանաստեղծություններում նկատվում են հողի ու բնության նկատմամբ սեր ու նվիրվածություն։ «Փափագ» է վերնագրում իր բանաստեղծությունը, որի մեջ ցանականում է լինել «ցորենի արտին ծաղիկը կարմիր՝ գավաթ արևին», «Գյուղի հին կամուրջ մը փայտե», «Մամռապատ աղբյուր մ'որ հազիվ կերգե», «Գեղջուկին կավե ամանը բարի, որ քաղքի ծարավն ալ մեջս մարի»։
«Զարմացում» է վերնագրած հանկարծակի ընկալած բնության գեղեցկության տպավորությունները.
| |||