«Հանդես»–ի խմբագրումների տարբերություն

* 2. Ըստ բովանդակության՝ հասարակական-քաղաքական, գրական-֊գեղարվեստականգեղարվեստական, արտադրական-տեխնիկական, գիտաճյուղային, գիտամատչելի, գիտատեղեկատու, ռեֆերատիվ, մատենագիտական, սատիրական, մարզական, բազմաբնույթ։

Նյութերի ժանրերն ու ձևերը համապատասխանում են հանդեսների բովանդակությանն ու ընթերցողական շրջանակներին։ Այսպես, հասարակական-քաղաքական և գրական-գեդարվեստականգեղարվեստական հանդեսներին յուրահատուկ են տեղեկատու, հրապարակախոսական, գեղարվեստական ժանրերը։ Գիտական հանդեսներին բնորոշ են ծավալուն հոդվածները, ռեֆերատները, մատենագիտական ծանոթությունները, ամփոփումները, գիտական կյանքի քրոնիկան։ ժամանակակիցԺամանակակից հանդեսներում մեծ տեղ են գրավում ժամանցային, ճանաչողական և կիրառական բնույթի նյութերը, պատկերազարդումներն ու գեղանկարչական գործերի, [[ծաղրանկար]]ների, ֆոտոէտյուդների, ֆոտոմոնտաժների վերատպությունները։ Հրատարակության չափսերի և ձևավորման ընտրությունը նույնպես պայմանավորված է պարբերականի բովանդակությամբ և ընթերցողական նպատակամղվածությամբ։ Մասսայական հանդեսներին բնորոշ են խոշոր չափսերը, արտաքին ցայտունությունն ու արտահայտչականությունը, գունավոր ու սև-սպիտակ պատկերների առկայությունը, տարբեր տառատեսակների գործածումը։ Պատմական տեղեկանք. հանդեսի նախատիպն է համարվում 1665-ին [[Ֆրանսիա]]ում լույս տեսած «ժուռնալԺուռնալ դե Սավան» («Journal des savans»)։ Նույն տարիներին հանդեսներ են սկսում հրատարակվել Անգլիայում, [[Իտալիա]]յում, [[Գերմանիա]]յում, [[Հունգարիա]]յում, [[Իսպանիա]]յում։

Տարբեր բովանդակության ու պարբերականության այս հանդեսները անգնահատելի դեր կատարեցին ազգային վերածնության, լուսավորության, ազատագրական պայքարի, հայկական պետականության ստեղծման ճանապարհին։ Հայ իրականության մեջ առանցքային նշանակություն է ունեցել [[Մադրաս]]ում (Հնդկաստան) հրատարակված [[Ազդարար (երկշաբաթաթերթ)|«Ազդարար»]] (1794—96) դերը, որով և սկզբնավորվում է հայ մամուլը։ Հայ մշակույթի պատմության կերտման, հայագիտական մտքի զարգացման, հայոց աշխարհաբար լեզվի ու հայ նոր գրականության կազմավորման, նոր սերնդի դաստիարակման ասպարեզներում կարևոր ավանդ ունեն [[Բազմավեպ|«Բազմավեպ»]] (1843 թվականից, Վենետիկ), [[Մեղու (հանդես)|«Մեղու»]]-ն (1856—74-ին, ԿՊԿոստանդնուպոլիս), [[Հյուսիսափայլ (ամսագիր)|«Հյուսիսափայլ»]]-ը (1858— 641858—64-ին, [[Մոսկվա]]), «Արարատ»-ը (1868— 19191868—1919-ին, վաղ-պատՎաղարշապատ), [[Սիոն (ամսագիր)|«Սիոն»]]-ը (1866 թվականից, Երուսաղեմ), [[Մասիս (թերթ, Ստամբուլ)|«Մասիս»]]-ը (1884— 19081884—1908-ին, ԿՊԿոստանդնուպոլիս), [[Հանդես ամսօրյա|«Հանդես ամսօրյա»]]-ն (1887 թվականի Վիեննա), [[Անահիտ (հանդես)|«Անահիտ»]]-ը (1898— 19491898—1949, ընդհատումներով, [[Փարիզ]]), «Գեղարվեստ» հանդեսը (1908-21-ին, [[Թիֆլիս]])<ref>{{Cite web|url=https://issuu.com/newarteria/docs/gegh-1|title=gegharvest_1|last=3423772|website=Issuu|language=en|accessdate=2021-01-16}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.arteria.am/hy/1412075215|title=ԳԵՂԱՐՎԵՍՏ հանդեսը|website=www.arteria.am|accessdate=2021-01-16}}</ref> և այլն։ Խորհրդային ժամանակաշրջանում հայ [[մշակույթ]]ի կենտրոնը դարձավ [[Երևան]]ը, որտեղ և սկսեցին լույս տեսնել տարբեր բնույթի բազմաթիվ հանդեսներ։ Իրենց գիտական ու գրական բարձր մակարդակով, գաղափարական-քաղաքական հագեցվածությամբ [[Հայաստան]]ի և [[սփյուռք]]ի հարյուր հազարավոր հայ ընթերցողների մոտ մեծ համարում են ունեցել{{փաստ}}, [[Խորհրդային գրականություն (ամսագիր)|«Խորհրդային գրականություն»]] (1934-ից), «Պատմա-բանասիրական հանդես» (1958-ից), «Խորհրդային արվեստ» (1926-ից), [[Գարուն (ամսագիր, Երևան)|«Գարուն»]] (1967-ից), «[[Պիոներ]]» (1923-ից), հանդեսները։ Սփյուռքում, հայ մամուլի հարյուրավոր օրգանների շարքում հանդեսները փորձել են կատարել հայապահպանման, նոր սերընդին հայեցի դաստիարակություն տալու դերակատարում։ Առանձնացել են «Մենք» (1931—1932, Փարիզ), [[Անի (ամսագիր)|«Անի»]] (1946-56-ին, Բեյրութ), «Նոր գիր» (1936—54-ին, Ֆրեզնո), «[[Շիրակ (ամսագիր)|«Շիրակ»]]» (1956-ից, Բեյրութ), [[Մխիթարյան ընտանիք|«Մխիթարյան ընտանիք»]] (1947-ից, Վենետիկ), [[Հայկազյան հայագիտական հանդես|«Հայկազյան հայագիտական հանդես»]] (1970-ից, Բեյրութ) և այլ հանդեսներ։