«Գարդմանք (տարածքային էթնիկ միավոր)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
դեպի Գարդմանի իշխանություն հոդված
Պիտակ՝ դատարկեցում
No edit summary
Տող 5.
[[Պատկեր:Zəylik village in Dashkasan Rayon (1980s).jpg|257px|մինի|աջից|<center>Գարդմանքի հինավուրց [[Փիփ]] գյուղը 1980-ական թթ.-ին</center>]]
 
'''Գարդմանք''' (նաև Գարդման, Ուտիք, Հյուսիսային Արցախ), հայկական էթնոսի պատմական տարածք<ref>[http://araxmag.blogspot.com/2010/02/blog-post_448.html ՂԱՐԱԲԱՂԻ «ՄԵՋ» ԵՆ ՆԱԵՎ ՍՈՒՄԳԱՅԻԹԸ, ԲԱՔՈՒՆ, ԳԱՆՁԱԿԸ...] :Գանձակի շրջանում 1988-91-ին կազմակերպվել են էլ ավելի վայրագ սպանություններ, որոնք բերեցին այդ շրջանների լրիվ հայաթափմանը՝ բռնի արտաքսելով ու կոտորելով շուրջ կես միլիոն հայերի։</ref><ref>Карапетян Сергей Арменакович, «Арцах, Гардман, Нахиджеван – триединая формула территориальной целостности Восточной Армении» сборник публикаций, Ереван 2008․ :Обшеизвестно, что раньше, в прошлом из поля зрения науки и политики выпала такая важная проблема, как правдивое и честное освещение социально–экономической и общественно–политической истории восточных краев Республики Армения – Арцаха, Гардмана, Нахиджевана и вообще армянского вопроса․ Не потому ли такой стойкий интерес к этой проблеме наблюдается севодня? Как бы стремясь вернуть упущенное, благодаря так називаемой «перестройке и гласности», стали появляться публикации, посвященные, в частноссти, широкомы спектры арцахско–гардманско–нахиджеванской проблемы․․․․ ::Вот и в последнее времяя в Республике Армения все чаще приходится слышать или читат о том, что ее рукаводство еще в начале 20–х годов прошлого столетия, якобы предав национальные интересы армянцкого народа, позволило Азербайджану, не без помощи других заинтересованных сторон, сделать «неотьемлемой частью» своей территории Арцах, Гардман и Нахиджеван․․․․</ref><ref>«Արցախի և Գարդմանի տարածքային, տնտեսական և էթնիկական ամբողջականության իրավաքաղաքական հիմքերը», Պայքար ամսագիր, թիվ 1, Երևան 1997։</ref>, որը բռնի հայաթափվել է 1989-1990 թվականներին<ref>«Գարդմանի կանչ» թերթ, 2008 թ. նոյեմբեր</ref><ref>«Գարդմանի կանչ» թերթ, 2013 թ. դեկտեմբերր</ref><ref>«Շահագործման տեսությունը և աշխարհաքաղաքական կանխատեսումը», Արման Մելիքյան, Երևան 2007 թ․</ref>{{Ներկայացնել մեջբերում}}<ref>«Կոչ աշխարհասփյուռ գարդմանցիներին», Պայքար ամսագիր, թիվ 1, Երևան 1997։</ref><ref>[http://hayaryakanch.wordpress.com/2011/06/27/%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D6%81%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8-%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4/ Հայերի ցեղասպանությունը Ադրբեջանում (1918-1990թվականներ)]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>։ Համընկնում է [[Մեծ Հայք]]ի [[Ուտիք]] նահանգի տարածքին և հանդիսանում է գարդմանահայերի կողմից կիրառվող տվյալ նահանգի անվանումը։ Հյուսիսային Արցախը Գարդմանքի մեկ այլ, Ադրբեջանի տարածքում մնացած Գարդմանքի հողերի ընդհանուր, առավել չկիրառվող անվանումն է։
 
Զբաղեցնում է [[Սևանա լիճ|Սևանա լճից]] արևելք և [[Քուռ]] գետից արևմուտք ընկած տարածքները{{փաստ}}՝ պատմական [[Ուտիք]] նահանգի [[Շակաշեն]], [[Գարդման (գավառ)|Գարդմանք]], [[Տուչկատակ]], [[Ուտի առանձնակ]], [[Առանռոտ]], [[Աղուէ]] գավառների մեծ մասը, ներկայիս [[Ադրբեջան|Ադրբեջանի Հանրապետության]] հյուսիսարևմտյան շրջանները։
 
Գարդմանում է գտնվում է չորս [[Տիգրանակերտ]]երից մեկը<ref>[http://www.armenianarchitecture.am/v2/locsearch.php?txtName=%D5%BF%D5%AB%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF&selDateType=1&txtDate=&rDate=1&bl_adv_locsrch=0&selAlfaBetical=-1&selMonument=1371&limStart=&hdLanguageF=1&hdFromLoc=&hdMap=&hdMapType=&QueryString=Location&tab=1&Language=1 Գարդմանքի Տիգրանակերտ։]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 227։</ref><ref>{{Cite web |url=http://lraber.asj-oa.am/665/1/2010-1-2__424_.pdf |title=Խաչատրյան Ժ. Դ., Հակոբյան Ն. Ֆ.Հնագիտություն և ազգագրություն, Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը |accessdate=2014 թ․ հոկտեմբերի 19 |archive-date=2014 թ․ օգոստոսի 10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140810144754/http://lraber.asj-oa.am/665/1/2010%2D1%2D2__424_.pdf |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.irates.am/en/U4u82YxBtuYjXBMnR7il6KaKgt 8-րդ դարում Արցախի Տիգրանակերտն ուներ մեծաքանակ բնակչություն]</ref><ref>Բարում և Բարսում զյուղերի շրջանի մանրատեղանունների քարտեզ, «Գարդմանք» ամսաթերթ, 1996 N 3, էջ 7։</ref>, որը հիմնադրել է [[Տիգրան Բ Մեծ]]-ը [[մ.թ.ա. 95]] - [[մ.թ.ա. 55]] թվականներին։