«Համաս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: bn:হামাস
չ clean up, replaced: ) – → ), oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
'''Համաս''' (՝ حركة حماس; կամ ամբողջական անվանումով '''Հարաքաթ ալ-Մուկավամա ալ-Իսլամիյան''' ([[արաբերեն]]՝ حركة المقاومة الاسلامية), որը արաբերենից թարգմանաբար նշանակում է «Իսլամական դիմադրության շարժում»<ref>Համաս բարը նշանակում է «զորություն և քաջություն» ըստ իր կանոնադրության ''MidEast web''-ի վրա [http://www.mideastweb.org/hamas.htm "MidEast Web Historical Documents: The Covenant of the Islamic Resistance Movement (Hamas)"]. Copyright 1999–2002. ''MidEast Web''։</ref>, [[պաղեստին]]յան [[իսլամիստ]] կուսակցություն է, որը այժմ կառավարում է Գազայի տարածքը:
 
Համասը հիմնվել է [[1987]]թ. [[դեկտեմբերի 14]]-ին` [[Առաջին Ինթիֆադա]]յի<ref>انتفاضة (արաբ. – ընդվզում, ժողովրդական աբստամբություն) Ներկայում այդ բառի տակ հասկացվում է պաղեստինյան ժողովրդի պայքարն Իսրայել պետության դեմ։ Ինթիֆադան վերջին երեք տասնամյակում համարվել է իսրայլապաղեստինյան հակամարտության նշանակալի ասպեկտներից մեկը, սկսել է [[1987]]թվականից: Բացի պաղեստինյան իրադարձություններից վերոնշյալ տերմինով են անվանվել նաև զանգվածային ելույթները [[Բահրեյն]]ում, [[Սաուդյան Արաբիա]]յում, [[Իրաք]]ում և [[Արևմտյան Սահարա]]յում:</ref> տարիներին, Պաղեստինի [[Գազա քաղաք]]ում երկու խմբավորումների` «[[Մուսուլման եղբայրներ]]ի»<ref>Մուսուլման եղբայրների միավորում - (արաբ. جماعة الاخوان المسلمين)` իսլամական կազմակերպություն` ստեղծված [[Եգիպտոս]]ում [[20-րդ դար]]ի 20-ական թվականներին [[Հասան ալ-Բաննա]]յի կողմից: Ներկայումս «Մուսուլման եղբայրները» կազմում են բազմաճյուղ միջազգային կազմակերպություն, որ գործում է մեծամասամբ մուսուլմանական երկրներում։</ref> պաղեստինյան թևի և «Պաղեստինի [[Իսլամական Ջիհադ]]ի»<ref>Իսլամական Ջիհադ շարժումը Պաղեստինում ‎([[արաբերեն|արաբ.]] – حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين) հիմնադրվել է [[1970]]-ականերին [[Ֆաթիհ Շաքաք]]ի և [[Աբդ ալ-Ազիզ Ավադ]]ի կողմից Գազայում` որպես եգիպտական «Իսլամական Ջիհադի» առանձին թև։</ref> հիմքի վրա (պաշտոնապես գրանցված` որպես մշակութային-լուսավորչական և բարեգործական կազմակերպություններ) [[Աբդել Ազիզ առ-Ռանտիսսի]]յի և [[շեյխ]] [[Ահմեդ Յասին]]ի<ref>Շեյխ Ահմեդ Յասին (الشيخ أحمد ياسين), Համաս պաղեստինյան շարժման համահիմնադիր և հոգևոր առաջնորդ։</ref> կողմից, ով հռչակել էր, որ ցանկացած հրեայի կարելի է համարել ռազմական օկուպանտ և իրենց պարտականությունն և ստրատեգիական նպատակն է ազատագրել Պաղեստինը վերգրավելով Իսրայելը ամբողջությամբ և հաստատել պաղեստինյան իսլամական պետություն ծովից մինչև [[Հորդանան]]: Ինչպես հայտարարել էր շեյխ Յասինը, հրեական գերիշխանության ազատագրումից հետո [[Պաղեստին]]ը կդառնա արաբական և մուսուլմանական աշխարհի կենտրոնը:
 
Ինքնասպանների միջոցով ահաբեկչական ակտերից և ռմբակոծումներից բացի (հրեա զինվորների և քաղաքացիների վրա) Համասը նաև վարում է ընդարձակ հասարակական ծրագիրներ և դրանով մեծ ժողովրդավարություն է ստացել Պաղեստինում` կառուցելով հիվանդանոցներ, ուսումնական հաստատություններ, գրադարաններ և այլն :<ref>[http://www.mndaily.com/articles/2006/01/31/66888 "Palestinian election raises varying opinions within U"]. ''The Minnesota Daily''.[[2006]] թվականի [[հունվարի 31]]-ին, </ref> [[Արևմտյան ափ]]ում և [[Գազա]]յում։<ref name="CFR1">[http://www.cfr.org/publication/8968/ Համաս] - Խորհուրդ արտաքին հարաբերությունների վրա։</ref> Համասի քաղաքական թևը շահել է բազմաթիվ ընտրություններ Գազայում, [[Քալքիլյա]]յում և [[Նաբլուս]]ում: [[2006]] թվականի հունվարին, Համասը շահել է Պաղեստինյան խորհրդարանական ընտրությունները, ստանալով 76 աթոռ 132-ի վրա, իսկ նախորդ իշխող կուսակցությունը [[Ֆաթահ]]ն՝ 43 աթոռ: Համասի հաղթանակից իվեր, կոնֆլիկտ ծագել է Համասի և Ֆաթահի միջև: [[2007]] թվականի հունիսին [[Գազայի մարտ]]ից հետո, ուր Համասը զենքի ուժով գրավել է Գազան, Ֆաթահն դուրս մղել է ընտրված Համասի պաշտոնյաներին Պաղեստինյան Ազգային Իշխանությունից` Արևմտյան ափում, փոխարինելով այլ անդամներով: Այս գործողությունը դիտարկվել է պաղեստինցի և այլ մտավորականների կողմից իբրև հակաօրինական:<ref>[http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?pagename=JPost/JPArticle/ShowFull&cid=1181813074587 Carter: Stop favoring Fatah over Hamas] [[The Jerusalem Post]] հունիսի 19, 2007</ref><ref>[http://www.theage.com.au/news/world/exposing-the-bitter-truth-of-gaza-carnage/2007/06/22/1182019365851.html Exposing the bitter truth of Gaza carnage] [[The Age]] [[հունիսի 23]], [[2007]] </ref>[[2007]] թվականի [[հունիսի 18]]-ին, Պաղեստինյան նախագահ և Ֆաթահի անդամ [[Մահմուդ Աբաս]] օրենքից դուրս հայտարարել է Համասը հրամանագրով։<ref>[http://www.cnn.com/2007/WORLD/meast/06/17/palestinian.cabinet/index.html CNN - Abbas outlaws Hamas militia forces]</ref>
 
Համասը ճանաչվել է իբրև ահաբեկչական կազմակերպություն [[ԱՄՆ]]-ի, [[Կանադա]]յի, [[Եվրոպական Միություն|ԵՄ]]-ի, [[Իսրայել]]ի և [[Ճապոնիա]]յի կողմից։
Տող 15.
 
{{Link FA|ml}}
 
[[als:Hamas]]
[[ar:حركة حماس]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Համաս» էջից