Վիքիպեդիա

«Թեոդիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.5
չ ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2014-11-27 → accessdate=2014 թ․ նոյեմբերի 27 (2), archive-date=2013-10-10 → archive-date=2013 թ․ հոկտեմբերի 10, archive-date=2016-03-05 → archive-date=2016 թ․ մարտի 5, եւ → և (11)
Տող 5.
 
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[Պոլիս|Պոլսում]]։ Գրական ասպարեզ է մտել [[1900]]-ականների սկզբներին՝ «Մանզումիե էֆքյար» թերթում տպագրելով փոքրիկ պատմվածքներ «Կյանքի հատորեն փրցված» վերնագրով, որոնք հետագայում, [[1910]] թվականին լույս է ընծայել «Կաղանդ» ժողովածուում։ Այդ տարիներին գրել է բարբառագիտական մի ուշագրավ աշխատություն՝ «Պոլսո հայեվարը», որը արժանացել է [[Իզմիրյան մրցանակ]]ի։ 1912 թվականին հայ գրերի գյուտի 1500-ամյակի և հայ տպագրության 400-ամյակի հոբելյանի օրերին, Կ. Պոլսում հրատարակել է «Տիպ ու տառ»<ref>[https://digilib.aua.am/book/1053/ Թէոդիկ, Տիպ ու տառ, Կ. Պոլիս, 1912։]</ref> շքեղ հատորը, որտեղ ժամանակագրական կարգով խոսում է աշխարհի բոլոր երկրներում հիմնադրված հայկական տպարանների մասին, տրվում նրանց հիմնադիրների կենսագրությունները, լուսանկարները, տպագրված գրքերի ցուցակը։ 2012 թ. «Տիպ և տառ»-ը հրատարակվեց նաև թուրքերեն թարգմանությամբ<ref>{{Cite web |url=http://www.gazeteciler.com/gundem/ermeni-matbaaciliginin-en-onemli-kitabi-turkcede-60535h.html |title=Ermeni matbaacılığının en önemli kitabı Türkçede. |accessdate=2014-11- թ․ նոյեմբերի 27 |archive-date=2013-10- թ․ հոկտեմբերի 10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131010010350/http://www.gazeteciler.com/gundem/ermeni-matbaaciliginin-en-onemli-kitabi-turkcede-60535h.html |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://civilnet.am/2012/12/27/%D5%A9%D5%B8%D6%82%D6%80%D6%84%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD-%D5%A7-%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A5%D5%AC-%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%BA%D5%B8%D6%82/#.VHeaZGSUfA4 Թուրքիայում լույս է տեսել հայ գրատպությանը նվիրված աշխատություն։]</ref>։
 
Ավելի մեծ ժողովրդականություն է ձեռք բերել «[[Ամենուն Տարեցույցը]]» հայտնի տարեգիրք ժողովածուներով, որի Ա տարին լույս է ընծայել 1907 թվականին, համիդյան բռնապետության խստագույն տարիներին։ Հաջորդ տարվանից [[Թուրքիա]]յում հռչակված օսմանյան սահմանադրությունը հնարավորություն է տվել առավել բազմակողմանի դարձնել տարեցույցները, ապահովելով ժամանակի գրեթե բոլոր ականավոր գրողների և հայ գործիչների աշխատակցությունը։ Բազմաթիվ նկարներով, գրական, բանասիրական, վիճակագրական և այլ կարգի նյութերով խնամքով լույս տեսած այդ հատորները՝ հատկապես 1909, 1910, 1911, 1912, 1913, 1914 և 1915 թվականների տարեգրքերը համարվում են հայ կյանքը և մշակույթը ներկայացնող փոքրիկ հանրագիտարաններ։
Տող 11.
[[Մեծ եղեռն]]ի տարիներին աքսորվել է Թուրքիայի խորքերը, ընդհատել սիրած գործը։ Մեծ եղեռնից հետո վերադարձել է Պոլիս, 1919 թվականին հրատարակել է 1916-1920 թթ. միացյալ տարեգիրքը, ապա՝ 1921, 1922, 1923 տարիները։
 
Քեմալական շարժման հաղթանակից հետո մեկնել է [[Փարիզ]], որտեղ ապրել է մինչև կյանքի վերջը, հրատարակելով 1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929 թվականների տարեգրքերը, որոնցից 1926 թվականը տպագրել է [[Վենետիկ]]ում։ Վերջին հատորի տպագրման ընթացքում մահացել է կաթվածից<ref>{{Cite web |url=http://lraber.asj-oa.am/1222/1/31.pdf |title=Ավելի մանրամասն տե՛ս Ադանալյան Մ. Լ., Թեոդիկ (1873-1928 թթ.).- «Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների», 1968, № 2, էջ 31-44։ |accessdate=2014-11- թ․ նոյեմբերի 27 |archive-date=2016-03-05 թ․ մարտի 5 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305203759/http://lraber.asj-oa.am/1222/1/31.pdf |dead-url=yes }}</ref>։
 
Իր գրչին պատկանող գրական-բանասիրական ծավալուն երկեր տպագրված են վերոհիշյալ տարեցույցի տարբեր գրքերում։ 1919 թվականին Պոլսում լույս է ընծայել «[[Հուշարձան ապրիլ տասնըմեկի]]»<ref>[http://greenstone.flib.sci.am/gsdl/collect/hajgirqn/book/hushardzan1919.pdf Յուշարձան ապրիլ տասնըմէկի, Կ. Պոլիս, 1919։]</ref> ժողովածուն, որտեղ կենսագրական տեղեկություններով և լուսանկարներով ներկայացված են ապրիլի 24-ի ձերբակալությունների զոհ մոտ հազար հայ մտավորական<ref>{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Ա|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1973|page=356}}</ref>։
Տող 38.
* Ամէնուն տարեցոյցը 1928, Փարիզ, 1928, 528 էջ։
* Յուշարձան 1915 ապրիլ 24-ի, [[Ալեքսանդրիա|Աղէքսանդրիա]], 1939, 64 էջ։
* Գողգոթա հայ հոգեւորականութեանհոգևորականութեան եւև իր հօտին աղէտալի 1915 տարիին, [[Անթիլիաս]], 1966։
* Գողգոթա հայ հոգեւորականութեանհոգևորականութեան եւև իր հօտին աղէտալի 1915 տարիին, [[Բոստոն|Պոսթըն]], 1980, 656 էջ։
* Ազգը չէ մեռած, եւև անհնար է, որ մեռնի, [[Անթիլիաս]], 1985, 175 էջ։
* Գողգոթա հայ հոգեւորականութեանհոգևորականութեան եւև իր հօտին աղէտալի 1915 տարիին, [[Նիւ Եորք]], 1985, 572 էջ։
* Յուշարձան 1915 ապրիլ (11) 24-ի, [[Պէյրութ]], 1985, 128 էջ։
* Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, ա. տ., 1985, 153 էջ։
* Հուշարձան 1915 ապրիլ 24-ի, [[Երևան]], 1990, 153 էջ։
* Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, ԵրեւանԵրևան, 1990, 154 էջ։
* Ամէնուն տարեցոյցը 1907, [[Հալէպ]], 2006, 316 էջ։
* Ամէնուն տարեցոյցը 1908, Հալէպ, 2006, 397 էջ։
Տող 55.
* Յուշարձան ապրիլ 11-ի, [[Սթամպուլ|Իսթանպուլ]], 2010, 269 էջ։
* Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, [[Թեհրան]], 2010, 210 էջ։
* Տիպ առ տառ (նմանահանութիւն), ԵրեւանԵրևան, 2012, 192 էջ։
* Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Գլենդել, ա. թ., 143 էջ։
* Գողգոթա հայ հոգեւորականութեանհոգևորականութեան եւև իր հօտին աղէտալի 1915 տա-րիին, Թեհրան, 2014, 842 էջ։
 
== Գրականություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Թեոդիկ» էջից