«Հողաթափիկ ինֆուզորիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Պիտակ՝ հետշրջված
Տող 6.
== Արտաքին տեսք ==
Հողաթափիկ ինֆուզորիան ունի 170–330 [[Միկրոմետր (չափման միավոր)|մկմ]] երկարություն (սովորաբար 200–300 մկմ).<ref>{{Cite book|title=Taxonomische und ökologische Revision der Ciliaten des Saprobiensystems. Band III: Hymenostomata, Prostomatida, Nassulida.|author1=FOISSNER Wilhelm|author2=BERGER Helmut|author3=KOHMANN Fritz|name-list-style=amp|publisher=Informationsberichte des Bayerischen Landesamtes für Wasserwirtschaft|year=1994|pages=112}}</ref><!-- 0,1-0,3 մմ է<ref name="Uch">{{книга|ответственный=[[Быховский, Борис Евсеевич|Б. Е. Быховский]], [[Козлова, Елизавета Владимировна|Е. В. Козлова]], [[Мончадский, Александр Самойлович|А. С. Мончадский]] и другие; Под редакцией [[Козлов, Михаил Алексеевич|М. А. Козлова]]|заглавие=Биология: Животные: Учебник для 7—8 классов средней школы|год=1993|место=М.|издательство=[[Просвещение (издательство)|Просвещение]]|издание=23-е изд|isbn=5090043884|часть=§5. Инфузория-туфелька|страницы=16—18}}</ref> -->: Մարմնի [[Ցիտոպլազմա|ցիտապլազմայի]] արտաքին շերտը (պելլիկուլա) խիտ է և ներառում է [[Բջջաթաղանթ|արտաքին թաղանթի]] տակ գտնվող թաղանթային հարթ ալվեոլներ, միկրոփողեր և ցիտոկմախքի այլ տարրեր։
[[Պատկեր:Paramecium-ruԻնֆուզորիա15.jpgpng|մինի|ձախից|Հողաթափիկ ինֆուզորիայի կառուցվածքը]]
Բջջի մակերեսի վրա հիմնականում երկայնական շարքերով տեղակայված են թարթիչներ<ref name="Uch"/>, որոնց քանակը կազմում է 10-ից մինչև 15 հազար{{sfn|Полянский Ю. И.|1987|с=97}}։ Յուրաքանչյուր թարթիչի հիմքում ընկած է հիմային մարմնիկը, իսկ կողքին՝ երկրորդը, որից թարթիչը չի անջատվում: Ինֆուզորիաների մոտ հիմային մարմնիկներին է միացած ինֆրացիլիատուրան՝ [[Բջջակմախք|ցիտոկմախքի]] բարդ կառուցվածքը։ Հողաթափիկի մոտ այն ներառում է դեպի ետ ուղղված պոստքինետոդեսմալ ֆիբրիլները և ճագաֆայթաձև տարամետ ուղղված լայնակի ֆիլամենտները։ Յուրաքանչյուր թարթիչի հիմքի մոտ առկա է արտաքին թաղանթների ներթափանցված հատված՝ պարասոմալ պարկ։
 
Թարթիչների միջև գտնվում են մանր իլիկաձև մարմնիկներ՝ տրիխոցիստներ<ref name=":0" /><ref name=":1" />, որոնք դիտվում են որպես պաշտպանության օրգանոիդներ{{sfn|Полянский Ю. И.|1987|с=95}}։ Նրանք գտնվում են թաղանթային պարկերում և բաղկացած են մարմնից և ծայրից։ Տրիխոցիստները կառուցվածքով տարբեր էքստրուսոմ օրգանոիդների տեսակ են, որոնց առկայությունը բնորոշ է ինֆուզորիաներին և նախակենդանիների մի շարք այլ խմբերի։ Նրանց մարմինը ունի լայնակի մանրագծեր 7 նմ պարբերականությամբ։ Ի պատասխան գրգռման (ջերմություն, բախում գիշատիչի հետ) տրիխոցիստների թաղանթային պարկը միաձուլվում է արտաքին թաղանթի հետ, իսկ տրիխոցիստը վարկյանի մեկ հազարերորդականում երկարում է 8 անգամ: Ենթադրվում է, որ տրիխոցիստները, ջրում ուռչելով, կարող են դժվարացնել գիշատչի շարժումը։ Հայտնի են հողաթափիկ ինֆուզորիաների մուտանտներ, որոնք զուրկ են տրիխոցիստից և միանգամայն կենսունակ են: Ընդհանուր առմամբ հողաթափիկ ինֆուզորիաներն ունեն 5-8 հազար տրիխոցիստ:
 
Հողաթափիկներն ունեն 2 կծկվող վակուոլներ բջջի առջևի եւ հետևի մասում<ref name="Uch">{{книга|ответственный=Б. Е. Быховский, Е. В. Козлова, А. С. Мончадский и другие; Под редакцией М. А. Козлова|заглавие=Биология: Животные: Учебник для 7—8 классов средней школы|год=1993|место=М.|издательство=Просвещение|издание=23-е изд|isbn=5090043884|часть=§5. Инфузория-туфелька|страницы=16—18}}</ref>: Դրանցից յուրաքանչյուրը բաղկացած է ռեզերվուարից և դրանից հեռացող ճառագայթներից, որոնց շնորհիվ դրանք ստանում են աստղի տեսք<ref>{{Cite journal|last=Patterson|first=D. J.|date=1980|title=Contractile Vacuoles and Associated Structures: Their Organization and Function|journal=Biological Reviews|language=en|volume=55|issue=1|pages=3|doi=10.1111/j.1469-185X.1980.tb00686.x|issn=1469-185X}}</ref><ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=JB_pBwAAQBAJ&pg=PA1#v=onepage|title=The Biology of Paramecium|last=Wichterman|first=R.|date=2012-12-06|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-1-4757-0372-6|pages=38|language=en}}</ref>: Ռեզերվուարը բացվում է դեպի դուրս, դրանից դուրս եկող ճառագայթները շրջապատված են բարակ խողովակների ցանցով, որով հեղուկը ցիտոպլազմայից հոսում է դրանց մեջ։ Ամբողջ համակարգը պահվում է որոշակի հատվածում միկրոփողերի ցիտոկմախքի միջոցով։
 
Հողաթափիկն ունի կառուցվածքով ու ֆունկցիաներով տարբեր երկու [[Բջջակորիզ|կորիզներ]]՝ կլոր ձևով դիպլոիդ միկրոնուկլեուս (փոքր կորիզ) և լոբու ձև ունեցող պոլիպլոիդ մակրոնուկլեուս (մեծ կորիզ)<ref>{{cite web|url=https://microscope-microscope.org/pond-water-critters-protozoan-guide/ciliophora/paramecium/ |access-date=17 April 2018 |title=Paramecium |website=Microbus}}</ref>: Դրանք չեն կարող գոյություն ունենալ առանց մեծ կորիզի (կարգավորում է սննդառությունը, շնչառությունը, շարժումներն ու նյութափոխանակությունը) և չեն կարող բազմանալ առանց փոքր կորիզի<ref name="Paramecium"/>։