Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Anahit Makarian/Պունտա Արենաս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 4.
'''Պունտա Արենաս''' ({{IPA-es|ˈpunta aˈɾenas}}, պատմականորեն '''Sandy Point''' անգլերենով) [[Չիլի]]ի ամենահարավային շրջանի՝ [[[[Մագալանես և Չիլիական Անտարկտիկա|Մագալանես]]]]ի և [[Անտարկտիկա]]յի [[Չիլիական Անտարկտիկա (նահանգ)|Չիլի]]ի մայրաքաղաքն է։ 1927 թվականին քաղաքը պաշտոնապես վերանվանվել է Մագալանես, սակայն 1938 թվականին այն կրկին անվանվել է «Պունտա Արենաս»։ Քաղաքը 46-րդ հարավային զուգահեռից հարավ գտնվող ամենամեծ քաղաքն է, և միևնույն ժամանակ Չիլիում և Ամերիկայում ամենահարուստ հարավային քաղաքը: Իր դիրքի պատճառով [[Լատինական Ամերիկա]]յում ամենասառը ափամերձ քաղաքն է՝ ավելի քան 100000 բնակչությամբ: Մինչև հիմա այն համարվում է հարավում ամենախիտ բնակեցված վայրերից մեկը:
 
1977 թվականի դրությամբ Պունտա Արենասը եղել է Չիլիի միայն երկու անվճար նավահանգիստներից մեկը, մյուսը [[Իկիկե]]ի նավահանգիստն էր՝ երկրի հեռավոր հյուսիսում<ref>[http://diario.latercera.com/2012/04/01/01/contenido/negocios/27-105200-9-zona-franca-de-aysen-tendra-caracteristicas-similares-a-las-de-iquique-y-punta.shtml Zona franca de Aysén tendrá características similares a las de Iquique y Punta Arenas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140422031606/http://diario.latercera.com/2012/04/01/01/contenido/negocios/27-105200-9-zona-franca-de-aysen-tendra-caracteristicas-similares-a-las-de-iquique-y-punta.shtml |date=22 April 2014 }}, ''[[La Tercera]]''. 1 April 2012.</ref>: (Պունտա Արենասն ինքնին «ազատ նավահանգիստ» չէ. քաղաքից դուրս կա «զոնա ֆրանկա», որտեղ որոշակի ապրանքներ կարող են ներմուծվել երկիր՝ նվազեցված հարկման ռեժիմով):
 
Պունտա Արենասը, որը գտնվում է Բրունսվիկ թերակղզում, [[Մագելանի նեղուց]]ից հյուսիս, ի սկզբանե ստեղծվել է Չիլիի կառավարության կողմից 1848 թվականին՝ որպես փոքր քրեական գաղութ՝ նեղուցի նկատմամբ ինքնիշխանությունը հաստատելու համար: 1800-ական թվականներին Պունտա Արենասը ընդլայնվեց իր չափերով և կարևորությամբ՝ կապված ծովային երթևեկության և առևտրի աճի հետ. շատ առևտրականներ էին ճանապարհորդում դեպի Հարավային և Հյուսիսային Ամերիկայի արևմտյան ափեր: Աճի այս շրջանը պայմանավորված էր նաև 1880-ականներին և 1900-ականների սկզբին եվրոպացի ներգաղթյալների ալիքներով, հիմնականում [[Խորվաթիա]]յից և [[Ռուսաստան]]ից, որոնք ոգևորված էին ոսկու տենդով և ոչխարաբուծության բումով: Ոչխարաբուծությամբ զբաղվող խոշորագույն ընկերությունը, որը [[Չիլի]]ում և [[Արգենտինա]]յում վերահսկում էր 10000 կմ² տարածք, հիմնված էր Պունտա Արենասում, իսկ դրա տերերը ապրում էին այնտեղ:
Տող 46.
Հեռավոր հարավային լայնության պատճառով Պունտա Արենասն ունի ենթաբևեռային օվկիանոսային կլիմա (Köppen կլիմայի դասակարգում Cfc), որը մոտ է [[տունդրա]]յի կլիմային: Պունտա Արենասում սեզոնային ջերմաստիճանը զգալիորեն մեղմանում է օվկիանոսին մոտ լինելու պատճառով, հուլիսին միջին ցածր ջերմաստիճանը մոտ −1°C (30°F) է, իսկ հունվարին առավելագույնը՝ 14°C (57°F): Կլիման հայտնի է կայուն մշտական ջերմաստիճաններով, որոնք սեզոններին մի փոքր փոփոխվում են: Ամենաշատ տեղումները լինում են ապրիլին և մայիսին, իսկ ձմռանը, ինչպես Չիլիի ամբողջ տարածքում, այնպես էլ Պունտա Արենասում, ձյոնառատ է: [[Պատագոնիա]]յի մեծ մասում, միջին տարեկան տեղումները բավականին ցածր են՝ ընդամենը 380 մմ (15 դյույմ)՝ Անդերի ստեղծած անձրևային ստվերի պատճառով: Միջին ջերմաստիճանը չի իջնում 1°C-ից (34°F)<ref name="Punta Arenas article">[http://www.letsgochile.com/locations/patagonial/magallanes-xii/punta-arenas Punta Arenas article] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090227150806/http://www.letsgochile.com/locations/patagonial/magallanes-xii/punta-arenas |date=27 February 2009 }} in Letsgochile.com</ref>: Քաղաքը հայտնի է նաև իր ուժեղ քամերով (մինչև 130 կմ/ժ [81 մղոն/ժ), որոնք ամենաուժեղն են ամռանը: Քաղաքային իշխանությունները պարաններ են տեղադրել քաղաքի կենտրոնական մասում գտնվող շենքերի միջև՝ հետիոտներին օգնելու կառավարել հզոր նավակները:
 
1986 թվականից Պունտա Արենասը աշխարհում առաջին զգալիորեն բնակեցված քաղաքն էր, որն անմիջականորեն ենթարկվեց օզոնի բարակ շերտի ազդեցությանը: Համարվում է, որ նրա բնակիչները ենթարկվում են ուլտրամանուշակագույն պոտենցիալ վնասակար ճառագայթմանը<ref name="NYT03Mar95">{{cite web |author=CALVIN SIMS |date=3 March 1995 |url=https://www.nytimes.com/1995/03/03/world/punta-arenas-journal-a-hole-in-the-heavens-chicken-little-below.html?n=Top%2FNews%2FScience%2FTopics%2FAir%20Pollution |title=Punta Arenas Journal; A Hole in the Heavens (Chicken Little Below?) |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=163 May 2012March 1995|archive-url=https://web.archive.org/web/20130510143528/http://www.nytimes.com/1995/03/03/world/punta-arenas-journal-a-hole-in-the-heavens-chicken-little-below.html?n=Top%2FNews%2FScience%2FTopics%2FAir%20Pollution |archive-date=10 May 2013|author=CALVIN SIMS|url-statusnewspaper=live[[The }}{{updateNew after|2013|8}}{{updateYork inlineTimes]]|access-date=August16 2013May 2012|url-status=live}}</ref><ref name="PPPv18i6">{{Cite journal|last=Abarca|first=Jaime F|author2=Casiccia, Claudio C.|date=9 December 2002|title=Skin cancer and ultraviolet-B radiation under the Antarctic ozone hole: southern Chile, 1987–2000|journal=Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine|publisher=John Wiley & Sons A/S|volume=18|issue=6|pages=294–302|doi=10.1034/j.1600-0781.2002.02782.x|pmid=12535025|s2cid=25748826}}<br />'''Abstract.'''<br />"Background: Punta Arenas, Chile, the southernmost city in the world (53°S),<br /> with a population of 154,000."</ref>
| last = Abarca
| first = Jaime F
|author2=Casiccia, Claudio C.
| title = Skin cancer and ultraviolet-B radiation under the Antarctic ozone hole: southern Chile, 1987–2000
| journal = Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine
| volume = 18
| issue = 6
| pages = 294–302
| publisher = John Wiley & Sons A/S
| date = 9 December 2002
| doi = 10.1034/j.1600-0781.2002.02782.x
| pmid=12535025| s2cid = 25748826
}}<br />'''Abstract.'''<br />"Background: Punta Arenas, Chile, the southernmost city in the world (53°S),<br /> with a population of 154,000."{{update after|2013|8}}{{update inline|date=August 2013}}</ref>{{update after|2013|8}}:
 
<center>{{Weather box
Տող 247 ⟶ 234՝
 
=== Ժամանակակից քաղաք ===
Քաղաքը հաճախ հիմք է հանդիսանում [[Անտարկտիկա]]յի արշավախմբերի համար: [[Ուշուայա|Ուշուայան]] ([[Արգենտինա]]) և Քրայսթչերչը ([[Նոր Զելանդիա]]) նույնպես ընդհանուր ելակետեր են<ref>[http://www.wtopnews.com/?nid=391&sid=1298418 Punta Arenas example] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219211609/http://www.wtopnews.com/?nid=391&sid=1298418 |date=19 February 2008 }}<br /> [http://www.cruise-reviews.com/reviews/destinations/destinationdetail2.asp?fReviewID=180 Ushuaiaexample] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219180536/http://www.cruise-reviews.com/reviews/destinations/destinationdetail2.asp?fReviewID=180 |date=19 February 2008 }}<br /> [https://www.responsibletravel.com/holiday/2671/antarctica-holiday-classic-cruise Ushuaiaexample] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080208123432/http://www.responsibletravel.com/Trip/Trip101420.htm |date=8 February 2008 }}<br /> [http://www.smallgrouptours.net/Antarctica_Classic.html Ushuaiaexample] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080220072235/http://www.smallgrouptours.net/Antarctica_Classic.html |date=20 February 2008 }}<br /> [http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/3683431.stm "New Zealand is still the jumping-off point for today's expeditions to Antarctica, and the home of several Antarctic research institutes."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080826070920/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/3683431.stm |date=26 August 2008 }}, BBC News<br /> [http://www.pacificislandbooks.com/antarctica.htm "Christchurch... is still the major jumping off point for Antarctica. It hosts the [[]International Antarctic Centre]]<span>, a place well worth a visit."]</span> {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219145803/http://www.pacificislandbooks.com/antarctica.htm |date=19 February 2008 }}, Pacific Island Books</ref>:
{{Համայնապատկեր|Punta Arenas panorama 1.JPG|800px|Պունտա Արենաս քաղաքի կենտրոնական տեսարանը}}
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Anahit_Makarian/Պունտա_Արենաս» էջից