«Մասնակից:Anahit Makarian/Պունտա Արենաս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 4.
'''Պունտա Արենաս''' ({{IPA-es|ˈpunta aˈɾenas}}, պատմականորեն '''Sandy Point''' անգլերենով) [[Չիլի]]ի ամենահարավային շրջանի՝ [[[[Մագալանես և Չիլիական Անտարկտիկա|Մագալանես]]]]ի և [[Անտարկտիկա]]յի [[Չիլիական Անտարկտիկա (նահանգ)|Չիլի]]ի մայրաքաղաքն է։ 1927 թվականին քաղաքը պաշտոնապես վերանվանվել է Մագալանես, սակայն 1938 թվականին այն կրկին անվանվել է «Պունտա Արենաս»։ Քաղաքը 46-րդ հարավային զուգահեռից հարավ գտնվող ամենամեծ քաղաքն է, և միևնույն ժամանակ Չիլիում և Ամերիկայում ամենահարուստ հարավային քաղաքը: Իր դիրքի պատճառով [[Լատինական Ամերիկա]]յում ամենասառը ափամերձ քաղաքն է՝ ավելի քան 100000 բնակչությամբ: Մինչև հիմա այն համարվում է հարավում ամենախիտ բնակեցված վայրերից մեկը:
1977 թվականի դրությամբ Պունտա Արենասը եղել է Չիլիի միայն երկու անվճար նավահանգիստներից մեկը, մյուսը [[Իկիկե]]ի նավահանգիստն էր՝ երկրի հեռավոր հյուսիսում<ref>[http://diario.latercera.com/2012/04/01/01/contenido/negocios/27-105200-9-zona-franca-de-aysen-tendra-caracteristicas-similares-a-las-de-iquique-y-punta.shtml Zona franca de Aysén tendrá características similares a las de Iquique y Punta Arenas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140422031606/http://diario.latercera.com/2012/04/01/01/contenido/negocios/27-105200-9-zona-franca-de-aysen-tendra-caracteristicas-similares-a-las-de-iquique-y-punta.shtml
Պունտա Արենասը, որը գտնվում է Բրունսվիկ թերակղզում, [[Մագելանի նեղուց]]ից հյուսիս, ի սկզբանե ստեղծվել է Չիլիի կառավարության կողմից 1848 թվականին՝ որպես փոքր քրեական գաղութ՝ նեղուցի նկատմամբ ինքնիշխանությունը հաստատելու համար: 1800-ական թվականներին Պունտա Արենասը ընդլայնվեց իր չափերով և կարևորությամբ՝ կապված ծովային երթևեկության և առևտրի աճի հետ. շատ առևտրականներ էին ճանապարհորդում դեպի Հարավային և Հյուսիսային Ամերիկայի արևմտյան ափեր: Աճի այս շրջանը պայմանավորված էր նաև 1880-ականներին և 1900-ականների սկզբին եվրոպացի ներգաղթյալների ալիքներով, հիմնականում [[Խորվաթիա]]յից և [[Ռուսաստան]]ից, որոնք ոգևորված էին ոսկու տենդով և ոչխարաբուծության բումով: Ոչխարաբուծությամբ զբաղվող խոշորագույն ընկերությունը, որը [[Չիլի]]ում և [[Արգենտինա]]յում վերահսկում էր 10000 կմ² տարածք, հիմնված էր Պունտա Արենասում, իսկ դրա տերերը ապրում էին այնտեղ:
Տող 46.
Հեռավոր հարավային լայնության պատճառով Պունտա Արենասն ունի ենթաբևեռային օվկիանոսային կլիմա (Köppen կլիմայի դասակարգում Cfc), որը մոտ է [[տունդրա]]յի կլիմային: Պունտա Արենասում սեզոնային ջերմաստիճանը զգալիորեն մեղմանում է օվկիանոսին մոտ լինելու պատճառով, հուլիսին միջին ցածր ջերմաստիճանը մոտ −1°C (30°F) է, իսկ հունվարին առավելագույնը՝ 14°C (57°F): Կլիման հայտնի է կայուն մշտական ջերմաստիճաններով, որոնք սեզոններին մի փոքր փոփոխվում են: Ամենաշատ տեղումները լինում են ապրիլին և մայիսին, իսկ ձմռանը, ինչպես Չիլիի ամբողջ տարածքում, այնպես էլ Պունտա Արենասում, ձյոնառատ է: [[Պատագոնիա]]յի մեծ մասում, միջին տարեկան տեղումները բավականին ցածր են՝ ընդամենը 380 մմ (15 դյույմ)՝ Անդերի ստեղծած անձրևային ստվերի պատճառով: Միջին ջերմաստիճանը չի իջնում 1°C-ից (34°F)<ref name="Punta Arenas article">[http://www.letsgochile.com/locations/patagonial/magallanes-xii/punta-arenas Punta Arenas article] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090227150806/http://www.letsgochile.com/locations/patagonial/magallanes-xii/punta-arenas |date=27 February 2009 }} in Letsgochile.com</ref>: Քաղաքը հայտնի է նաև իր ուժեղ քամերով (մինչև 130 կմ/ժ [81 մղոն/ժ), որոնք ամենաուժեղն են ամռանը: Քաղաքային իշխանությունները պարաններ են տեղադրել քաղաքի կենտրոնական մասում գտնվող շենքերի միջև՝ հետիոտներին օգնելու կառավարել հզոր նավակները:
1986 թվականից Պունտա Արենասը աշխարհում առաջին զգալիորեն բնակեցված քաղաքն էր, որն անմիջականորեն ենթարկվեց օզոնի բարակ շերտի ազդեցությանը: Համարվում է, որ նրա բնակիչները ենթարկվում են ուլտրամանուշակագույն պոտենցիալ վնասակար ճառագայթմանը<ref name="NYT03Mar95">{{cite web
<center>{{Weather box
Տող 247 ⟶ 234՝
=== Ժամանակակից քաղաք ===
Քաղաքը հաճախ հիմք է հանդիսանում [[Անտարկտիկա]]յի արշավախմբերի համար: [[Ուշուայա|Ուշուայան]] ([[Արգենտինա]]) և Քրայսթչերչը ([[Նոր Զելանդիա]]) նույնպես ընդհանուր ելակետեր են<ref>[http://www.wtopnews.com/?nid=391&sid=1298418 Punta Arenas example] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080219211609/http://www.wtopnews.com/?nid=391&sid=1298418
{{Համայնապատկեր|Punta Arenas panorama 1.JPG|800px|Պունտա Արենաս քաղաքի կենտրոնական տեսարանը}}
|