«Մասնակից:Kar881am/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

չ
Առանց խմբագրման ամփոփման
չNo edit summary
Պիտակ՝ Reverted
չNo edit summary
Պիտակ՝ Reverted
 
==Ճարտարապետություն==
 
Ծակուռիի Սուրբ Աստվածածին Եկեղեցին բազիլիկ կառույց է որը կառուցված է սրբատաշ և անմշակ քարերով, նրա չափսերն են (15,24 x 12,10 մետր)։ Խորանի աջ և ձախ կողմերում կան ավանդատներ։ Եկեղեցին ունի մեկ մուտք արևմտյան կողմից։
Մուտքի վերևի մասում՝ բարավորին, կա խաչաքանդակ և արձանագրություններ։
 
 
 
Ծաղկավանքի եկեղեցին պատկանում է եռանավ բազիլիկ տիպի եկեղեցիների երկմույթ հորինվածքային տարբերակին: Հատակագծում արտաքուստ ուղղանկյուն է (15,24 x 12,10 մետր), իսկ ներսում համարյա քառակուսի (9,3 x 10,3 մետր): Զույգ մույթերը (սրանք կամարներով կապված են միմյանց, բեմապատի և հանդիպակաց պատերի որմնամույթերի հետ) աղոթասրահի ներքին տարածությունը բաժանում են միջին (4,3 մետր) և կողային (2,0 մետր) նավերի: Կողային նավերն արևելքում ավարտվում են գլխավոր խորանին կից ավանդատներով (նկ. 2): Բեմի երկու կողմերից տանիք բարձրացող աստիճաններ են կառուցված: Եկեղեցու միակ մուտքը արևմտյան կողմում է՝ արևելք-արևմուտք առանցքի վրա: Դահլիճի գրեթե քառակուսի համաչափությունը պայմանավորված է հարավային և հյուսիսային պատերի լայն բացվածքի կամարախորշերով: Աղոթասրահի երկայնական պատերն ընդգծված են որմնամույթերի երկու կողմերից ձգված որմնակամարներով (նկ. 3): Ներսը սվաղված է, սյուները, կամարները, որմնախորշերը, բեմի ճակատի քարերը շարված են սրբատաշ կապտավուն երանգի քարերով, իսկ պատերը՝ կոպտատաշ քարերով (նկ. 4):
 
 
Նկ. 2 Եկեղեցու հատակագիծը, չափագրությունը՝ Ս. Այվազյանի:
Եկեղեցու արտաքին և ներքին հատակագծային և ծավալատարածական անպաճույճ ճարտարապետական լուծմանը հանդիսավորություն միակ հաղորդողը շքամուտքն է (նկ. 5): Դռան բարավորի կենտրոնում փոքր չափի խաչքար կա, որի երկու կողմերի սալաքարերի վրա պահպանվել է եկեղեցու վերանորոգման արձանագրությունը: Դուռը և բարավորը շրջանակված են ստալակտիտների զարդաքանդակներով: Նման կամարաձև հարուստ մշակում ունի նաև Հերհերի Սբ․ Գրիգորիսի (Մարտունու շրջան) եկեղեցու շքամուտքը (նկ. 6):
 
Ծաղկավանքի Սբ․ Աստվածածին եկեղեցին իր հորինվածքով կրկնում է Ավետարանոցի Կուսանաց անապատի եկեղեցին (Հարությունյան 1992, 401): Բեմը, նրա երկու կողմերից տանիք բարձրացող աստիճանները, երկայնական պատերի խորշակամարները նմանություն ունեն Գտչավանքի գլխավոր եկեղեցու կառուցվածքային այդ հատվածների հետ (Հարությունյան 1992, 339): Պետք է նշել, որ Ծաղկավանքի եկեղեցու հատակագծային և ծավալատարածական հորինվածքը որոշակի տարածում ունի ոչ միայն Արցախի ուշմիջնադարյան եկեղեցական ճարտարապետության մեջ, այլև նաև Սյունիքում (Շնհերի կուսանաց անապատ, Կնեվանք, տե՛ս Հասրաթյան 1973, 78,79), Նախիջևանում (Ագուլիսի Սբ․ Թովմայի եկեղեցի, հմմտ. Հարությունյան 1992, 405): Եռանավ բազիլիկ տիպի եկեղեցիների երկմույթ հորինվածքային՝ Ծաղկավանքի տարբերակը հանդիպում է Հայաստանի այլ նահանգներում ևս (հմմտ. Երևանի Զորավոր): Ավագ խորանի և ավանդատների պատերում պատրհան-խորշերի առատությունը նույնպես հիշեցնում է նույն ժամանակաշրջանի Սյունիքի և Նախճավանի եկեղեցիները: Փաստորեն գործ ունենք 17-18-րդ դարերի մի ճարտարապետական դպրոցի հետ, որի ստեղծագործությունները լայնորեն տարածվել են Արևելյան Հայաստանում:
3138

edits