«Ուիլամեթ գետ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ուիլամեթ''' ({{lang-en|Willamette River<ref>https://geonames.usgs.gov/apex/f?p=GNISPQ:3:::NO::P3_FID:1158060</ref>}}), խոշոր գետ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ի հյուսիս-արևմուտքում, [[Կոլումբիա (գետ)|Կոլումբիա գետի]] վտակ։ Ամբողջովին հոսում է [[Օրեգոն (նահանգ)|Օրեգոն նահանգի]] տարածքով, երկարությունը՝ մոտ 301 կմ։ Ջրհավաք ավազանի մակերեսը՝ 29 730 կմ²։ Հոսում է գլխավորապես հյուսիսային ուղղությամբ, [[Առափնյա լեռնաշղթաներ|Առափնյա լեռնաշղթայի]] և [[Կասկադյան լեռներ]]ի միջև՝ ձևավորելով [[Ուիլամեթի հովիտ]]ը, որտեղ բնակվում է Օրեգոն նահանգի բնակչության 2/3-ը։ [[Կոլումբիա]] գետի հետ միախառնման վայրում գտնվում է նահանգի ամենամեծ քաղաքը՝ [[Պորտլենդ (Օրեգոն)|Պորտլենդը]]։

Ուիլամեթ գետի ավազանը սկզբնապես ձևավորվել է [[երկրակեղև]]իերկրակեղևի [[տեկտոնական շարժումներ]]իշարժումների, այնուհետև՝ հրաբխային գործունեության և հողմահարման արդյունքում, հետագայում՝ վերջին [[սառցադաշտային ժամանակաշրջան]]ի ավարտին, մեծապես փոփոխվել է Միսուլյան [[ջրհեղեղ]]ներիջրհեղեղների հետևանքով։ Գետի ավազանում մարդիկ սկսել են բնակություն հաստատել մոտ 10 000 տարի առաջ։ Ուիլամեթ գետի հովիտը [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յի գյուղատնտեսական ամենաբերրի շրջաններից մեկն է՝ շնորհիվ գետաբերուկների նստվածքների և Կասկադյան լեռների արևմտյան լանջերի առատ տեղումների։ Հովիտը հանդիսացել է [[Օրեգոնյան ճանապարհ]]ով դեպի արևմուտք ճանապարհորդող շատ ներգաղթյալների համար նպատակակետ։ Այդ ժամանակ գետը հանդիսանում էր կարևոր տրանսպորտային ուղի, չնայած լուրջ խոչընդոտի՝ ստորին հոսանքում, [[գետաբերան]]ից 42 կմ հեռավորության վրա գտնվող Ուիլամեթ ջրվեժի։ Այժմ հովիտը հատում են բազմաթիվ մայրուղիներ, իսկ Ուիլամեթ գետի վրա կառուցվել են ավելի քան 50 կամուրջներ։

Սկսած 1900 թվականից գետի ավազանում կառուցվել են 15 և ավել խոշոր և բազմաթիվ ոչ մեծ [[ամբարտակ]]ներ, դրանցից 13-ը կառավարվում են [[ԱՄՆ-ի ինժեներական զորքեր]]ի ({{lang-en|USACE}}) կողմից։ Ջրամբարտակները կարևոր են [[էլեկտրաէներգիա]]յիէլեկտրաէներգիայի արտադրության համար, իսկ [[ջրամբար]]ների ջուրն օգտագործվում է ոռոգման նպատակներով։ Ուիլամեթ գետում և նրա [[վտակ]]ներում հանդիպում են ձկների 60 տեսակներ, այդ թվում [[Սաղմոնաձկներ|սաղմոն]]ի և [[թառափ]]ի շատ տեսակներ։