«Սպանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
[[Պատկեր:Karl Theodor von Piloty Murder of Caesar 1865.jpg|մինի|278x278փքս|[[Հուլիոս Կեսարի սպանություն|Կայսր Հուլիոս Կեսարի սպանությունը]] [[Հռոմեական սենատ|Հռոմեական սենատում]]։ Սա պատմությանը հայտնի արքայասպանության վառ օրինակներից է։ Ներկայիս [[Քրեական իրավունք|քրեաիրավական իմաստով]] այն կարող է որակվել մի խումբ անձանց կողմից քաղաքական գործունեությամբ պայմանավորված առանձնակի դաժանությամբ սպանություն։]]
'''Սպանություն''' ({{lang-lat|-cidium}}, [[մարդասպանություն]]՝ homocidium), [[Քրեական իրավունք|քրեական իրավունքում]]՝ ապօրինաբար մեկ ուրիշին զրկելը, որը հանդիսանում է անձի դեմ ուղղված [[Հանցագործություն|ծանր կամ առանձնակի ծանր հանցագործություն]]։ Սպանություն կարող է համարվել բացառապես [[Դիտավորություն|դիտավորությամբ կատարված արարքը]], ուստի դիտավորության մեղքի ձևի բացակայության պայմաններում արարքը կարող է որակվել որպես անզգուշությամբ կյանքից զրկում։ Քրեաիրավական իմաստով սպանություն չի կարող համարվել նաև օրենքի սահմաններում (օրինակ՝ [[Արարքի հանցավորությունը բացառող հանգամանքներ|անհրաժեշտ պաշտպանության]] վիճակում) մեկ ուրիշին կյանքից զրկելը կամ [[Ինքնասպանություն|ինքնասպանությունը]] (ինքնասպանության փորձը):
Սպանությունը կարող է կատարվել ծանրացուցիչ և մեղմացուցիչ հանգամանքներում։ Ծանրացուցիչ հանգամանքներում կատարված է համարվում, օրինակ, [[Հղիություն (մարդ)|հղի կնոջ]], անօգնական վիճակում գտնվողի, [[Ընտանիք|ընտանեկան դրությամբ]] և [[Հաշմանդամություն|հաշմանդամությամբ]] պայմանավորված՝ խոցելի վիճակում գտնվողի, [[Անչափահաս|անչափահասի]] սպանությունը, առանձնակի դաժանությամբ, այլ անձանց կյանքի համար վտանգավոր եղանակներով, շահադիտական կամ խուլիգանական դրդումներով կամ պատվերով կատարված սպանությունը։ Մեղմացուցիչ հանգամանքներում է [[Աֆեկտ|աֆեկտի]] պահին կատարված սպանությունը, ծննդկանի կամ ծննդաբերողի կողմից երեխայի սպանությունը, օրինական միջոցների սահմանանցմամբ կատարված սպանությունը և այլն։ Սպանություն է համարվում նաև, այսպես կոչված, «մահանպաստ», «մահաբեր» գաղափարախոսությունների տարածման հետևանքով ինքնասպանության հակելը։
Սպանությունը կարող է կատարվել ինչպես ուղղակի, այնպես էլ անուղղակի դիտավորությամբ։ Ի տարբերություն ուղղակի դիտավորությամբ սպանության, որի պարագայում մարդը [[Հանցավոր արարք|հանցավոր արարքը]] կատարելիս նախատեսում է մարդուն կյանքից զրկելու հնարավորություն, անուղղակի դիտավորության պարագայում հանցավորը անտարբերություն է ցուցաբերում որպես իր գործողության հետևանք՝ մահվան առաջացման նկատմամբ։ Սպանության քրեագիտական գնահատականի համար կարևոր է ուսումնասիրել նաև վերջինիս սուբյեկտիվ կողմի ֆակուլտատիվ հատկանիշները։ Այս տեսանկյունից, սպանությունը կարող է լինել խուլիգանության, շահ ստանալու խանդի, վրեժի և այլ շարժառիթներով։
Սպանության [[Հանցագործության սուբյեկտ|հանցակազմի սուբյեկտ]] կարող է լինել միայն մեղսունակ ֆիզիկական անձը։ [[Քրեական պատասխանատվության ենթարկելու տարիք|Քրեական պատասխանատվության ենթարկելու տարիքի]] հարցում տարբեր պետություններում մոտեցումները տարբեր են։ Օրինակ՝ [[Հայաստան|Հայաստանում]] սպանության հանցակազմի սուբյեկտ կարող է հանդիսանալ 14 տարին լրացած, մեղսունակ, ֆիզիկական անձը։
== Անվան ծագումնաբանություն ==
{{Մարդասպանություն}}
{{Մահ}}
| |||