|
== Կենսագրություն ==
Մարգարիտան Դանիայի թագավոր [[Վալդեմար IV Ատտերդագ]]ի դուստրն էր, Նորվեգիայի թագավոր [[Հակոն VI Ներվեգացի|Հակոն Մագնուսսոնի]] կինը։ Որպես խելացի ու վճռական քաղաքական և պետական գործիչ` նա մեծ հեղինակություն ուներէր վայելում [[Սկանդինավիա|Սկանդինավյան]] երկրներում<ref>[https://books.google.am/books?id=RT0OAQAAMAAJ&redir_esc=y Commire, Anne (2000). Women in World History, Volume 10. Gale. p. 234.] ISBN 0-7876-4069-7.</ref><ref>Margareta Skantze in Drottning Margaretas historia ISBN 978-91-978681-1-2 p.202</ref>։
=== Պայքար իշխանության համար ===
1375 թվականին, երբ Վալդեմար IV-ը մահանում է, նրա անմիջական սերունդներից կենդանի են լինում կրտսեր դուստրը` Մարգարիտան, նրա որդին` [[Օլաֆ II Դանիացի|Օլաֆը]], և մյուս թոռը` ավագ դստեր որդին։ Մարգարիտան ձգտումհասնում էրէ նրան, որ [[ռիքսրոդ]]ը (թագավորական խորհուրդը) իրեննրան գերադասում գերադասիէ Օլաֆից՝ որպես հանգուցյալ թագավորի ժառանգ։
1380 թվականին` Հակոնի մահից հետո, Օլաֆը ժառանգում է նաև [[Նորվեգիա]]յի գահը։ Այսպիսով, որպես ռեգենտ, Մարգարիտան Օլաֆի անունից ղեկավարում է [[Դանիա]]ն և [[Նորվեգիա]]ն, իսկ 1387 թվականին նրա վաղաժամ մահից հետո Դանիայի և Նորվեգիայի լանստինգներըլանդսթինգները (տեղական իշխանությունները) նրան հռչակում են «երկրի տիկին և տիրուհի»։
1380-ականների վերջին Շվեդիայում կրկին պայքար է սկսվում ֆեոդալների և թագավորի միջև։ 1388 թվականին ֆեոդալները դիմում են Մարգարիտային՝ [[Մեկլենբուրգ|Մեքլենբուրգի]] արքա [[Ալբրեխտ Մեքլենբուրգցի|Ալբրեխտի]] դեմ պայքարում իրենց օգնություն ցուցաբերելու համար։ 1389 թվականին Մարգարիտայի զորքերը ջախջախում են Ալբրեխտի զորքերին, որից հետո Մարգարիտան հռչակվում է Շվեդիայի «տիրուհի և տիրակալ»։
Այսպիսով, [[Շվեդիա]]ն, [[Դանիա]]ն և [[Նորվեգիա]]ն, ի դեմս Մարգարիտայի, ունենալով մեկ տիրակալ, փաստորեն միավորվում են մեկ պետության մեջ։ Երեք հարակիցազգակից սկանդինավյան ժողովուրդների քաղաքական միասնությունըմիասնությունն ապահովելու համար Մարգարիտան ամուր իրավական հիմք է ստեղծում։ ՆաՄարգարիտան ճանաչվումհասնում է նրան, որ սկանդինավյան երեք գահերի տիրակալժառանգորդ է ճանաչվում Մարգարիտայի քրոջ` Ինգեբորգե Դանիացու թոռը` [[Էրիկ ՊոմերանցուՊոմերանցի|Էրիկ ժառանգորդՊոմերանցին]], և երբ 1397 թվականին Էրիկը չափահաս է դառնում, թագադրվում է որպես ամբողջ Սկանդինավիայի ([[Կալմարյան միություն]]) թագավոր։ Միևնույն ժամանակ, Մարգարիտանիրական պահպանումիշխանությունը էշարունակում իրմնալ իրականՄարգարիտայի իշխանությունըձեռքում, ևորը տասնհինգ տարի՝ մինչև իր կյանքի վերջը, մնումկառավարում է որպես բոլոր երեք թագավորությունների դե ֆակտո տիրակալը։տիրակալ։
=== Ներքին քաղաքականություն ===
Մարգարիտայի ներքին քաղաքականությունն ուղղված էր ազնվականների քաղաքական դերի նվազեցմանը և թագավորական իշխանության ամրապնդմանը։ Նրա օրոք ռիկսրոդըռիքսրոդը հազվադեպ է գումարվում, բայց ամրապնդվում է կապը թագին ենթակա կենտրոնական և տեղական վարչակազմերի հետ, և հետագա զարգացում է ստանում լանդսթինգի ինստիտուտը` ուղիղ կապ հաստատելով երկրի բնակչության լայն խավերի հետ։ Նա ստեղծում է հատուկ դատական համակարգ, որտեղ հողի սեփականատերերը պետք է հաշվետու լինեին, թե ինչ ճանապարհով են դրանքայն ձեռք բերել։ Ֆինանսական ոլորտում նա վարում էր խիստ տնտեսման քաղաքականություն և միայն մեկ անգամ է դիմում արտակարգ հարկի սահմանմանը` սեփական դանիական մետաղադրամի հատումը վերսկսելու նպատակով։
Մարգարիտան երկար ժամանակ բնակվում էր Շվեդիայում։ Այստեղ, օգտվելով այն զիջումներից, որոնց շվեդական ֆեոդալները գնացել էին դեռևս Ալբրեխտ Մեքլենբուրգցու հետ պայքարի ընթացքում, նա իրականացնում է ֆեոդալական հողերի կրճատում` վերդարձնելով դրանք պետությանը և դրանով իսկ իրականացնելով այն, ինչին նախկինում ապարդյուն կերպով փորձում էր հասնել [[Մագնուս Էրիկսոն]]ը։ Կրճատումն անդրադառնում է նաև եկեղեցական կալվածքների վրա, և հոգևորականությունը հայտնվում է հատկապես ծանր իրավիճակում, քանի որ եկեղեցական հողերի կրճատմամբ զբաղվում էր շվեդական ֆեոդալական վերնախավը` Մարգարիտայի վերահսկողության ներքո։
[[Պատկեր:Roskilde Margrethe1 grave.jpg|thumb|192px|Մարգարիտա I Դանիացու շիրիմը Ռոսկիլե տաճարում]]
=== Արտաքին քաղաքականություն ===
Մարգարիտայի վարած արտաքին քաղաքականության առաջնահերթություններից է եղել գերմանացիների վտարումը [[Սկանդինավիա]]յից և Դանիայի սահմանների ընդլայնումը դեպի հարավ (Շլեզվիգ և Հոլշտեյն)։ 1385 թվականին նա Հանսային ստիպեց հրաժարվել գրավադրված դանիական հողերից, իսկ 1386 թվականին Հոլշտեյնի դուքսը ճանաչեց Դանիայի թագի ինքնիշխանությունը Հարավային Յուտլանդիայում։ Մարգարիտան խուսափեց սկանդինավյան երկրների այնպիսի միություններում անդամագրումից, որոնք պարտավորեցնում էին մասնակցել արտաքին պատերազմներին։ Կազմակերպելով Էրիկ Պոմերանսկու ամուսնությունը անգլիական թագավոր Հենրի IV Ֆիլիպի դստեր հետ՝ Մարգարիտան խուսափեց Ֆրանսիայի դեմ հարձակողական դաշնագրի կնքումից ([[Հարյուրամյա պատերազմ]])՝ սահմանափակվելով հասարակ պաշտպանական դաշնագրով։
Մարգարիտայի վարած արտաքին քաղաքականության առաջնահերթություններից էր գերմանացիների վտարումը [[Սկանդինավիա]]յից և Դանիայի սահմանների ընդլայնումը դեպի հարավ (Շլեզվիգ և Հոլշտայն)։ 1385 թվականին նա [[Հանզա|Հանզայան միությանը]] ստիպում է հրաժարվել գրավադրված դանիական հողերից, իսկ 1386 թվականին Հոլշտայնի դուքսը ճանաչում է դանիական թագի գերիշխանությունը Հարավային Յուտլանդիայի նկատմամբ:
Մարգարիտան խուսափում էր անդամագրվել սկանդինավյան երկրների այնպիսի միություններում, որոնք պարտավորեցնում էին մասնակցել արտաքին պատերազմներին։ Կազմակերպելով Էրիկ Պոմերանցու ամուսնությունը Անգլիայի թագավոր [[Հենրի IV (Անգլիա)|Հենրի IV-ի]] դստեր` [[Ֆիլիպա Անգլիացի|Ֆիլիպայի]] հետ՝ Մարգարիտան խուսափում է Ֆրանսիայի դեմ հարձակողական դաշնագրի կնքումից ([[Հարյուրամյա պատերազմ]])՝ սահմանափակվելով հասարակ պաշտպանական դաշնագրով։
Մարգարիտան հետևողական քաղաքականություն էր վարում գերադասելով, խնամքով և ճկունությամբ իրականացվող բանակցությունների ճանապարհը, հարցի ուժային լուծումից։ Դա նրան թույլ տվեց խուսափել շվեդական արիստոկրատիայի հետ լուրջ բախումներից։ ▼
▲Մարգարիտան հետևողական , քաղաքականությունբայց էրև վարում գերադասելով,զգույշ խնամքովու ևճկուն ճկունությամբքաղաքականություն իրականացվողէր բանակցություններիվարում` բանակցային ճանապարհը , գերադասելով հարցի ուժային լուծումից։լուծումից, Դաինչը նրան թույլ տվեցէր տալիս խուսափել շվեդական արիստոկրատիայի հետ լուրջ բախումներից։
Նա թաղված է Ռոսկիլե տաճարում։ Համախմբելով ողջ [[Հյուսիսային Եվրոպա]]ն՝ նա դարձավ սկանդինավյան պատմության ամենահայտնի գործիչը։ ▼
▲Նա թաղված է Ռոսկիլե տաճարում։ Համախմբելով ողջ [[Հյուսիսային Եվրոպա]]ն՝ նաՄարգարիտա դարձավԴանիացին դառնում է սկանդինավյան պատմության ամենահայտնի գործիչը։
Թաղված է [[Ռոսկիլդե|Ռոսկիլե]] քաղաքի տաճարում։
== Կնիքներ ==
<gallery>
FileՊատկեր:Dronning Margareta PI XIX 3.jpg|Մարգարիտայի կնիքը, որն օգտագործվել է 1375–761375–1376 թվականներին
FileՊատկեր:Dronning Margareta PI XIX 2.jpg|Մարգարիտայի կնիքը, որն օգտագործվել է 1381–1409 թվականներին
FileՊատկեր:Dronning Margareta PI XVIII 2.jpg|Մարգարիտայի կնիքը, որն օգտագործվել է ՆերվեգիայումՆորվեգիայում 1388 թվականին
FileՊատկեր:Dronning Margareta PI XIX 1.jpg|Մարգարիտայի կնիքը, որն օգտագործվել է 1390–931390–1393 թվականներին
</gallery>
| 