«Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ''' ({{lang-en|''September 11 attacks''}}, հայտնի նաև որպես '''9/11''')<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/spravka/20130911/961945852.html|title=Теракт в США 11 сентября 2001 года и его расследование|work=РИА Новости|date=11.09.2013}}</ref>, կոորդինացված մահապարտ ահաբեկիչների հարձակումների շարան{{ref+|[[Սեպտեմբերի 11]]-ի հարձակումները [[ՄԱԿ-ի Անվտանգության Խորհուրդ|ՄԱԿ-ի Անվտանգության Խորհրդի]] կողմից բնորոշվել են որպես «սարսափեցնող ահաբեկչական գործողություններ»<ref>{{cite web|title=Security Council Condemns, 'In Strongest Terms' Terrorist Attacks on the United States|publisher=United Nations|date=September 12, 2001|url=http://www.un.org/News/Press/docs/2001/SC7143.doc.htm|accessdate=2006-09-11|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXEKRnU?url=http://www.un.org/News/Press/docs/2001/SC7143.doc.htm|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>|Ն}}<ref>{{статья|ссылка=http://www.rg.ru/2011/09/08/911-poln.html|заглавие=10 "безбашенных" лет|автор=Шитов, А.|издание=Российская газета|год=09.09.2011}}</ref>, որը տեղի է ունեցել [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ում։ Հարձակումները տեղի են ունեցել «[[Ալ-Քաիդա]]» [[Ահաբեկչություն|ահաբեկչական կազմակերպության]] անդամների կողմից<ref>{{cite news|title=Bin Laden claims responsibility for 9/11|publisher=CBC News|date=2004-10-29|url=http://www.cbc.ca/world/story/2004/10/29/binladen_message041029.html|accessdate=2010-03-14}}</ref>։

 

== Ահաբեկչական գործողություններ ==

{{main|2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի իրադարձությունների հերթականություն}}

Իրադարձությունները ծավալվել են մոտավորապես այս կերպ<ref>{{cite web|url=http://www.rg.ru/2006/09/11/hronika.html|title=Как это было|author=Ершов, Ю.|publisher=''Российская газета''|date=11.09.2006}}</ref>։ [[Լոգանի միջազգային օդանավակայան|Լոգանից]], [[Դալլեսի միջազգային օդանավակայան|Դալլեսից]] և [[Նյուարկ Լիբերթի միջազգային օդանավակայան|Նյուարկից]] [[Կալիֆոռնիա]] ուղևորվող չորս կոմերցիոն ինքնաթիռներ թռիչքի ժամանակ մոտավորապես միաժամանակ գրավվեցին ահաբեկիչների կողմից՝ թռիչքից որոշ ժամանակ անց։ Քանի որ երթուղու երկարությունը մոտավորապես կազմում էր 4200 կմ, նրանցից յուրաքանչյուրը լիցքավորված էր 30-35 հազար լիտր ավիակերոսինով<ref>{{cite web|title=Technical Characteristics Boeing 767-200ER|publisher=Boeing|work=767 Family|url=http://www.boeing.com/commercial/767family/pf/pf_200prod.html|accessdate=7 сентября 2006|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXEoJQt?url=http://www.boeing.com/commercial/767family/pf/pf_200prod.html|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։

* [[2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի American Airlines չվերթ 11]], [[Բոինգ 767]]-200 ինքնաթիռ<ref>{{cite web|title=N-Number Inquiry Results, N334AA|publisher=Federal Aviation Administration|url=http://registry.faa.gov/aircraftinquiry/NNumSQL.asp?NNumbertxt=334AA&cmndfind.x=11&cmndfind.y=24|accessdate=7 сентября 2006|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXFJDHd?url=http://registry.faa.gov/aircraftinquiry/NNumSQL.asp?NNumbertxt=334AA|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>, կողային համարը N334AA, բախվել է հյուսիսային աշտարակի (ՀԱԿ-1) հյուսիսային կողմին, ըստ տարբեր տվյալների 8:46:26 մինչև 8:46:40{{ref+|FEMA-ի հաշվետվությունում հաղորդվում է, որ, ըստ սեյսմիկ կայանի, բախումը տեղի է ունեցել 8:46:30-ին: [[National Transportation Safety Board]] հաշվետվությունում հաղորդվում է, որ բախումը տեղի է ունեցել մոտավորապես 8:46:40-ին: [[9/11 հանձնաժողով]]ի հաշվետվությունում օգտագործվում են NTSB տվյալները<ref>{{книга|автор=Therese McAllister et al.|заглавие=World Trade Center Building Performance Study: Data Collection, Preliminary Observations, and Recommendations (FEMA 403)|часть=Chapter 1. Introduction|ссылка=http://www.fema.gov/pdf/library/fema403_ch1.pdf|издательство=[[Federal Emergency Management Agency]]|pages=1—10|год=September 2002}}</ref><ref>{{статья|заглавие=NIST NCSTAR 1: Federal Building and Fire Safety Investigation of the World Trade Center Disaster: Final Report of the National Construction Safety Team on the Collapses of the World Trade Center Tower|ссылка=http://wtc.nist.gov/NCSTAR1/PDF/NCSTAR%201.pdf|издательство=[[Национальный институт стандартов и технологий (США)|NIST]]|lang=en |pages=19|год=September 2005}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path_%20Study_AA11.pdf|title=Flight Path Study - American Airlines Flight 11|publisher=National Transportation Safety Board|datepublished=2002-02-19|lang=en|author=Jim Ritter|deadlink=404|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061007030406/http://www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path_%20Study_AA11.pdf|archivedate=2006-10-07|accessdate=2017-09-15|dead-url=no}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|title=9-11 Commission Report. WE HAVE SOME PLANES|publisher=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXFts6C?url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|archivedate=2011-08-26|accessdate=2017-09-15|dead-url=no}}</ref>։|Ն}}(այստեղ և հետագայում ժամանակը տեղական է), մոտավորապես 94-98 հարկերի մակարդակում<ref>{{cite web|url=http://wtc.nist.gov/NISTNCSTAR1CollapseofTowers.pdf|title=Final Report on the Collapse of the World Trade Center Towers|publisher=NIST|date=сентябрь 2005|chapter=Chapter 2|accessdate=2007-09-11|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXGRnPN?url=http://www.nist.gov/el/disasterstudies/wtc/|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։

* [[Չվերթ 93 United Airlines]], ինքնաթիռ Բոինգ 757-200<ref>{{cite web|title=N-Number Inquiry Results, N591UA|publisher=Federal Aviation Administration|url=http://registry.faa.gov/aircraftinquiry/NNumSQL.asp?NNumbertxt=591UA&cmndfind.x=11&cmndfind.y=24|accessdate=7 сентября 2006|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXHUPIy?url=http://registry.faa.gov/aircraftinquiry/NNumSQL.asp?NNumbertxt=591UA|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>, կողային համարը N591UA, ընկել է [[Փենսիլվանիա]]յի հարավարևմտյան մասում՝ բորո Շանքսվիլի մոտ 10:03:11-ին: Վթարի վայրը մոտավորապես գտնվում է [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնից]] 240կմ դեպի հյուսիս։ Ենթադրաբար անկումը տեղի է ունեցել պայքարի արդյունքում, որն էլ արդյունք է ուղևորների և անձնակազմի անդամների փորձով վերադարձնել ինքնաթիռի կառավարումը։

 

 

Ինքնաթիռների առևանգումից հետո որոշ ուղևորներ կարողացան օգտվել ինքնաթիռի [[արբանյակային հեռախոս]]ից, ինչպես նաև [[բջջային հեռախոս]]ներից<ref>{{cite news|url=http://www.post-gazette.com/headlines/20010916phonecallnat3p3.asp |title=The phone line from Flight 93 was still open when a GTE operator heard Todd Beamer say: «Are you guys ready? Let’s roll» |publisher=Pittsburgh Post-Gazette|date-September 16, 2001|author=McKinnon, Jim}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archives.cnn.com/2001/US/09/12/family.reacts/index.html|title=Relatives wait for news as rescuers dig |publisher=CNN|date=September 13, 2001}}</ref> և հայտնել առևանգման մասին։ Ըստ նրանց հաղորդագրությունների՝ ահաբեկիչներն օգտագործել են [[սառը զենք]] (հնարավոր է՝ գրասենյակային [[դանակ]] կամ ծալվող կենցաղային դանակ), որի հետևանքով մահացան մի քանի [[ուղեկցորդ]], նվազագույնը մեկ ուղևոր և մեկ [[օդաչու]], 11 չվերթի օդանավի հրամանատար Ջոն Օգոնովսկին<ref>{{cite web|title=We have some Planes|work=National Commission on Terrorist Attacks upon the United States|publisher=U.S. Congress|date=August 21, 2004|url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|accessdate=2006-09-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXFts6C?url=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch1.htm|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։ Բացի այդ, ահաբեկիչները 11 և 175 չվերթներում օգտագործել են գազային բալոններ ([[արցունքաբեր գազ]] կամ պղպեղ)<ref>{{cite web|last=Ahlers|first=Mike M.|title=9/11 panel: Hijackers may have had utility knives|publisher=CBS News|date=January 27, 2004|url=http://www.cnn.com/2004/US/01/27/911.commis.knife/|accessdate=2006-09-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXI3FH7?url=http://www.cnn.com/2004/US/01/27/911.commis.knife/|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։ Երեք դեպքերում ահաբեկիչները սպառնացել են [[պայթյուն|պայթեցնել]] ինքնաթիռը, բայց հետաքննությունը ցույց տվեց, որ, ամենայն հավանականությամբ, ահաբեկիչները չեն ունեցել պայթուցիկների<ref>{{cite web|title=National Commission Upon Terrorist Attacks in the United States|url=http://www.9-11commission.gov/archive/hearing7/9-11Commission_Hearing_2004-01-27.htm|accessdate=2008-01-24|date=2004-01-27|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXIjn7J?url=http://www.9-11commission.gov/archive/hearing7/9-11Commission_Hearing_2004-01-27.htm|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։

 

 

Տեղի ունեցող իրադարձությունները ամբողջ [[ԱՄՆ]] տարածքում առաջացրին լայնամասշտաբ տեղեկատվական քաոս։ Բոլոր կոմերցիոն ավիաչվերթները չեղարկվեցին<ref>{{cite web|title=Profiles of 9/11 — About 9/11|url=http://www.biography.com/profiles-of-9-11/about911.jsp|accessdate=2007-12-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXJCDJM?url=http://www.biography.com/profiles-of-9-11/about911.jsp|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>, ԱՄՆ տարածքում ինքնաթիռների վայրէջքն արգելվեց (բացի արդեն օդում գտնվող ներքին չվերթներից)։ Այլ երկրներից ԱՄՆ ժամանող ինքնաթիռները հետ էին ուղարկվում դեպի մեկնարկային օդանավակայաններ կամ ուղղորդվում էին դեպի [[Կանադա]]յի<ref>{{cite news|title=Chronology — Transport Canada responds to September 11 attacks|date=2006-10-10|publisher=Transport Canada|url=http://www.tc.gc.ca/majorissues/transportationsecurity/chrono.htm|accessdate=2007-12-15}}</ref> և [[Մեքսիկա]]յի օդանավակայաններ։ ԱՄՆ խոշորագույն քաղաքների վրա [[ԱՄՆ ռազմաօդային ուժեր]]ի և [[ԱՄՆ-ի Ազգային գվարդիայի ռազմաօդային ուժեր|Ազգային գվարդիայի]] [[կործանիչ]]ներով կազմակերպվեց պարեկում։ Տեղեկատվություն ստացվեց նաև ահաբեկչական գործողությունների մասին, որոնք արդյունքում սխալմունք համարվեցին<ref>{{cite web|title=(Between 9:50-10:40 a.m.) September 11, 2001: Numerous False Reports of Terrorist Acts in Washington|url=http://www.cooperativeresearch.org/context.jsp?item=a1000falsereports#a1000falsereports|accessdate=2008-01-24|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DXJoJoz?url=http://www.historycommons.org/context.jsp?item=a1000falsereports#a1000falsereports|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։ Օրինակ՝ հայտնվում էր [[ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտ|ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի]] շենքի մոտ ավտոմեքենայում ռումբի պայթյունի, Վաշինգտոնի առևտրի կենտրոնում հրդեհի, Վաշինգտոնում [[ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտ|Թրումեն Բիլդինգի]] պայթյունի մասին։ Բացի այդ, հայտնվում էր ևս մեկ ինքնաթիռի առևանգման մասին{{ref+|[[Delta Air Lines]]-ի ([[Բոինգ 767]]) 1989 չվերթ. այս հաղորդագրությունը ևս սուտ էր<ref>{{cite web|last=O'Mara|first=Michael|title=9/11: 'Fifth Plane' terror alert at Cleveland Hopkins Airport|publisher=WKYC News|date=September 11, 2006|url=http://www.wkyc.com/news/news_fullstory.asp?id=56706|accessdate=2007-02-13|deadlink=404}}</ref>։|Ն}}:

|-

!rowspan="3"| Նյու Յորք

| 2606<ref name="edition.cnn.com">{{Cite news|url=http://edition.cnn.com/2009/CRIME/11/13/khalid.sheikh.mohammed/index.html|title=Accused 9/11 plotter Khalid Sheikh Mohammed faces New York trial|date=November 13, 2009|publisher=CNN|accessdate=August 29, 2010}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.wibw.com/nationalnews/headlines/70082322.html|title=Alleged 9/11 Plotters Face Trial Blocks From WTC Site |date=November 13, 2009|publisher=[[WIBW-TV|WIBW]]|accessdate=August 29, 2010}}</ref>

|-

|}

 

 

 

Զոհվեցին [[Նյու Յորքի հրշեջ դեպարտամենտ]]ի 341 հրշեջ և 2 [[բուժաշխատող]]<ref>{{Cite news|author=Denise Grady |coauthors=Andrew C. Revkin |title= Threats and responses: rescuer's health; Lung Ailments May Force 500 Firefighters Off Job |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C05E1DC1631F933A2575AC0A9649C8B63 |date=September 10, 2002 |publisher=The New York Times |accessdate=May 23, 2008}}</ref>, 60 ոստիկան<ref>{{Cite news|title=Post-9/11 report recommends police, fire response changes |url=http://www.usatoday.com/news/nation/2002-08-19-nypd-nyfd-report_x.htm |date=August 19, 2002 |agency=Associated Press |publisher=USA Today |accessdate=May 23, 2008}}</ref><ref>{{Cite news|title=Police back on day-to-day beat after 9/11 nightmare |url=http://archives.cnn.com/2002/US/07/20/wtc.police/index.html |date=July 21, 2002 |publisher=CNN |accessdate=May 23, 2008}}</ref> և «շտապօգնության» 8 աշխատակից<ref>{{cite web|author=Joshi, Pradnya|url=http://www.newsday.com/news/port-authority-workers-to-be-honored-1.695524|title=Port Authority workers to be honored|publisher=Newsday|date=September 8, 2005|accessdate=May 20, 2008|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DZJqxGr?url=http://www.newsday.com/news/port-authority-workers-to-be-honored-1.695524|archivedate=August 26, 2011|dead-url=no}}</ref><ref name="National EMS Memorial">{{cite web|title=2001 Notices of Line of Duty Death|url=http://nemsms.org/notices01.htm|publisher=National EMS Memorial Service|accessdate=2007-09-11|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DZKY27u?url=http://nemsms.org/notices01.htm|archivedate=2011-08-26|dead-url=yes}}</ref>։

Նյու Յորքում դիաճանաչվեց 1600 մարմին, իսկ մնացածներին (մոտավորապես 1100) դիաճանաչել չհաջողվեց։ Հաղորդվում էր, որ ողբերգության վայրում հայտնաբերվել է «ոսկորների ու մաշկի 10 000 հատված, որոնք չեն կարող պատկանել զոհվածների ցուցակից և ոչ մեին»<ref>{{cite web|title=Ground Zero Forensic Work Ends|publisher=CBS News|date=Feb. 23, 2005|url=http://www.cbsnews.com/stories/2005/02/23/national/main675839.shtml|accessdate=|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DZKzb1e?url=http://www.cbsnews.com/stories/2005/02/23/national/main675839.shtml|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։ Ոսկորների կտորներ գտնվեցին նույնիսկ 2006 թվականին, երբ քանդման էին նախապատրաստում Deutsche Bank-ի շենքը։ Նյու Յորքում զոհվածների միջին տարիքը կազմում էր 40 տարեկան<ref>{{cite web|url=http://www.gothamgazette.com/demographics/91102.shtml|title=9/11/01-02: A Demographic Portrait Of The Victims In 10048|publisher=Gotham Gazette|author=Beveridge, Andrew|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DZLdbJM?url=http://www.gothamgazette.com/demographics/91102.shtml|archivedate=2011-08-26|accessdate=2017-09-16|dead-url=no}}</ref>։

 

 

=== Ավերածություններ ===

[[Պատկեր:Aerial view of the Pentagon during rescue operations post-September 11 attack.JPEG|thumb|left|150px|Պենտագոնի ավերածությունը]]

[[Պատկեր:FEMA - 5470 - Photograph by Andrea Booher taken on 10-16-2001 in New York.jpg|thumb|right|[[Սթաթեն Այլենդ]]ի [[Ֆրեշքիլս պարկ]] աղբանոց տեղափոխված շենքերի փլատակների անալիզ]]

{{main|Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության աշտարակների փլուզում Նյու Յորքում}}

 

Մոտակա մյուս շինությունները, ինչպիսիք էին {{Iw|Վեսթ սթրիթ 90|||90 West Street}} և {{Iw|Վերայզոն բիլդինգ|||Verizon Building}}, էական վնասվեցին, բայց վերականգնվեցին։ [[Համաշխարհային ֆինանսական կենտրոն|Համաշխարհային ֆինանսական կենտրոն 3]], [[Ուան Լիբերթի Պլազա]]յի, {{Iw|Millenium Hilton}} հյուրանոցի շինությունները ստացան միջին վնասվածքներ<ref>{{cite web|url=http://www.fema.gov/pdf/library/fema403_ch7.pdf|title=World Trade Center Building Performance Study - Peripheral Buildings|date=May 2002|publisher=FEMA|accessdate=2007-07-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/61DZO4vEl?url=http://www.fema.gov/pdf/library/fema403_ch7.pdf|archivedate=2011-08-26|dead-url=no}}</ref>։

 

 

Պենտագոնի մի թևը վնասվեց պայթյունից և կրակից, շինության մի մասը փլուզվեց<ref>{{cite web|url=http://www.fire.nist.gov/bfrlpubs/build03/PDF/b03017.pdf|title=The Pentagon Building Performance Report|author=American Society of Civil Engineers (ASCE)|date=January 2003|archiveurl=https://www.webcitation.org/61AuaPwqQ?url=http://www.fire.nist.gov/bfrlpubs/build03/PDF/b03017.pdf|archivedate=2011-08-24|accessdate=2017-09-18|dead-url=yes}}</ref>։

=== Փրկվածներ ===

 

== Պատասխանատվություն ==

[[Սեպտեմբերի 11]]-ի ահաբեկչությունների՝ ԶԼՄ-ներում լուսաբանման պահից սկսած՝ առաջ քաշվեցին մի շարք շահարկումներ այն մասին, որ հարձակումների հետևում կանգնած է [[Ուսամա բեն Լադեն]]ը<ref>{{cite news |url=http://www.archive.org/details/nbc200109110912-0954 |title=NBC News (9:00 - 10:00 a.m.) |date=September 11, 2001 |publisher=NBC / Internet Archive}}</ref>։ Հարձակումներից մի քանի ժամ անց [[ՀԴԲ]] հայտարարեց կասկածվող [[ահաբեկչություն|ահաբեկիչների]] անունները (ինչպես նաև բազմաթիվ այլ մանրամասներ՝ ներառյալ ծննդյան ամսաթվերն ու ծննդավայրերը, բնակության վայրերը, [[բանկային հաշվեհամար]]ները և այլն<ref>{{cite web|title=FBI Announces List of 19 Hijackers|publisher=Federal Bureau of Investigation|date=September 14, 2001|url=http://www.fbi.gov/pressrel/pressrel01/091401hj.htm|accessdate=2006-09-07|deadlink=404|archiveurl=https://web.archive.org/web/20031223110525/http://www.fbi.gov/pressrel/pressrel01/091401hj.htm|archivedate=2003-12-23|dead-url=no}}</ref><ref>[[Richard A. Clarke|Clarke, Richard A.]] Against All Enemies: Inside America’s War on Terrorism (New York: [[Simon & Schuster]], 2004), pp13-14</ref>։ Օդանավակայանում մնացած [[Մուհամեդ Աթթա]]յի ուղեբեռը, որը չէր բեռնվել 11 American Airlines չվերթի ինքնաթիռ, պարունակում էր փաստաթղթեր, որոնք բացահայտում էին բոլոր 19 ահաբեկիչների ինքնությունները, ինչպես նաև կատարվածի վերաբերյալ կարևորագույն մանրամասներ<ref>{{cite news |url=http://www.newsday.com/news/nationworld/nation/ny-uslugg274705186apr17,0,6096142.story?coll=ny-nationalnews-print |title=Unraveling 9-11 was in the bags |publisher=Newsday (New York) |date=April 17, 2006 |author=Dorman, Michael}}</ref>։ Ահաբեկչությունների օրը Ազգային անվտանգության գործակալությունը և գերմանական հետախուզական գործակալությունը որսացին մի քանի հաղորդագրություններ, որոնք ցույց էին տալիս Ուսամա բեն Լադենին<ref>{{cite news |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A0DE5DA173DF93AA1575AC0A9679C8B63 |title=A NATION CHALLENGED: GERMAN INTELLIGENCE; German Data Led U.S. to Search For More Suicide Hijacker Teams |author=Tagliabue, John, and Raymond Bonner |publisher=The New York Times |date=September 29, 2001}}</ref><ref>{{cite news |title=Piece by Piece, The Jigsaw of Terror Revealed |publisher=Independent on Sunday (London) |date=September 30, 2001 |author=Blackhurst, Chris, and Paul Lashmar |url=http://news.independent.co.uk/world/americas/article218611.ece |access-date=September 18, 2017 |archive-date=September 15, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070915195906/http://news.independent.co.uk/world/americas/article218611.ece |dead-url=yes }}</ref>։

=== Ահաբեկիչներ ===