«Ծիրանենի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
վիքիֆիկացում, կատեգորիա, պատկեր
Տող 1.
{{անաղբյուր}}
{{Վիքիֆիկացում}}
[[Պատկեր:Punta Lingua-Abricotiers.JPG|thumb|Ծիրանենի]]
Ծիրանենին'''Ծիրանենի''', վարդազգիների[[վարդազգիներ]]ի ընտանիքի պտղատու [[ծառ]] է: Հայրենիքը Հայաստանն[[Հայաստան]]ն է: Ծիրանենու մշակության հնագույն օջախներ են նաև Չինաստանը[[Չինաստան]]ը և [[Միջին ԱսիանԱսիա]]ն: Հայտնի են ծիրանենու 8 վայրի տեսակներ: Ըստ նորագույն դասակարգման՝ մշակության մեջ հայտնի ծիրանենիները բաժանվում են Հայկական, Հյուսիսկովկասյան, Միջինասիական, Չինական և Եվրոպական խմբերի:
Մշակության մեջ հայտնի են 300-ից ավելի սորտեր, որոնք առաջացել են սովորական ծիրանենուց:
Ծիրանենին միատուն բույս է: Բարձրությունը 6–12 մ է: Տերևները խոշոր են, կլորավուն կամ լայն էլիպսաձև, ծաղիկները՝ երկսեռ, սպիտակ կամ բաց վարդագույն, փոշոտումը՝ խաչաձև: Պտուղը մսոտ, հյութալի կորիզապտուղ է՝ տարբեր ձևերի և մեծության, զանգվածը՝ 20–120 գ: Օգտագործվում է թարմ և վերամշակված. պատրաստում են չիր, կոմպոտ, մուրաբա, հյութ, ջեմ, պովիդլո, օղի և այլն: Պարունակում է շաքարներ, օրգանական թթուներ, վիտամիններ, բուրավետ և կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր: Մշակովի տեսակների մեծ մասի կորիզի միջուկը քաղցր է: Հայաստանի պայմաններում պտուղները հասունանում են հունիսի 15-ից օգոստոսի 20-ը:
Ծիրանենին [[ՀՀ]]-ում մշակվող հիմնական և առաջատար պտղատու տեսակն է (մշակվում է 50 տեսակ): Այգիները հիմնականում կենտրոնացված են [[Արարատի մարզ|Արարատի]], [[Արմավիրի մարզ|Արմավիրի]], [[Կոտայքի մարզ|Կոտայքի]], [[Արագածոտնի մարզ|Արագածոտնի]], [[Վայոց ձորի մարզերումմարզ]]երում: Փոքր այգիներ կան նաև Սյունիքի[[Սյունիք]]ի, [[Լոռու մարզ|Լոռու]], [[Տավուշի մարզերումմարզ]]երում: Առավել տարածված են Նախիջևանի կարմիր, Երևանի, Սաթենի, Խոսրովենի, Օրդուբադի, Համբան, Ղևոնդի տեսակները: Ընտրասերման միջոցով ստեղծվել են Արագածի, Արարատի, Նաիրիի, Վասպուրականի, Օշականի, Ոսկի, Մասիս, Վաղահաս վարդագույն նոր տեսակները:
 
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի բուսական աշխարհ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ծիրանենի» էջից