«Եբրայական հաշվարկման համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
clean up
Տող 3.
[[Պատկեր:Kac 1924-10-19 Pinsk jews reading mishnah colored.jpg|thumb|հրեաները Միշնա են կարդում (1924)]]
 
'''Եբրայական հաշվարկման համակարգ,'''  սկսած [https://toldot.ru/Tanah.html Թանախի], [[:ru:Мишна|Միշնայի]] և [[Թալմուդ|Թալմուդի]]ի ժամանակներից եբրայական աղբյուրներում օգտագործվող [[Հաշվարկման համակարգ (մաթեմատիկա)|հաշվարկման համակարգն]] է։ Թանախում օգտագործվող հաշվումների անալոգները հանդիպում են [[միջագետք]]<nowiki/>յան և, ավելի քիչ քանակով, հին [[Եգիպտոս|եգիպտական]] հաշվարկման համակարգերում։ Ավելի ուշ Միշնայի և Թալմուդի հեղինակները՝ [[:ru:Таннаи|Թաննային]] և [[:ru:Амораи|Ամորաին]], լրացուցիչ չափումներ փոխառան իրենց ժամանակակից պարսկական և հին հունական համակարգերից։ Եբրայական համակարգը մինչև օրս էլ սահմանափակումներ ունի, քանի որ հրեական [[:ru:Галаха|հալախայի]] շատ դրույթներ արտահայտված են հենց այդ հաշվարկման համակարգում։ Եբրայական չափումները ժամանակակից տասնորդական համակարգի վերածելը որոշակի դժվարություններ է ներկայացնում և քննարկման առարկա է դառնում հալախայի ոլորտում իշխանությունների միջև։
 
== Երկարության չափման միավորներ ==
Եբրայական հաշվարկման համակարգերում, ինչպես և շատ այլ համակարգերում, որպես երկարության չափման միավորներ կիրառվում էին քիչ թե շատ ստանդարտացված միավորներ։ Թանախում հանդիպող երկարության ստանդարտ միավորներն էին՝
 
* Մատ ({{lang-he|אצבע, էցբա}}) — միջնամատի հաստությունը , մոտ. 2 սմ
* Ափ ({{lang-he|תפח, տեֆախ}}) — 4 ծալված մատների հաստությունը, մոտ. 8 սմ
* Թիզ ({{lang-he|זרת, զերետ}}) — առավելագույնս բացված բթամատի և ճկույթի ծայրերի միջև եղած հեռավորությունը, որը մոտավորապես հավասար ՝ 3 ափի, մոտ. 24 սմ
* Կանգուն ({{lang-he|אמה, ամա}}) — 5 կամ 6 ափ
 
Թալմուդում օգտագործվել են ևս մի քանի ավելի մեծ միավորներ.
Տող 48.
 
== Ժամանակի միավորներ ==
Եբրայերենում ժամանակի չափման միավորները հիմնված են եղել մասամբ տիեզերական դիտարկումների վրա, ինչպես նաև մարդկանց ստանդարտացված գործողությունների հիման վրա։
 
* Ռեգա
Տող 61.
* Շանա
* Շավուրա
* Յովել
 
* Թոխ կդեյ դոբբուր
* Զման ախիլատ պերաս
 
== Զանգվածի (և փողի) միավորներ ==
Տող 80 ⟶ 79՝
 
* {{книга |заглавие=The Practical Talmud Dictionary |год=1991 |издательство=The Ariel Institute |место=Jerusalem, Israel |isbn=978-0-87306-588-7 |ref=Frank |язык=und |автор=Frank, Rabbi Yitzḥak}}
 
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 89 ⟶ 87՝
* [http://www.daat.ac.il/daat/toshba/halacha/berur-2.htm Ka-Zait]
* [http://www.dafyomi.co.il/general/info/units-of-measurement.pdf Summary table of Biblical & Talmudic units of measurement by Ronnie Figdor]
 
{{ՎՊԵ}}
 
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Թանախը հանրամատչելի մշակույթում]]
Տող 97 ⟶ 99՝
[[Կատեգորիա:Մակերեսի չափման միավորներ]]
[[Կատեգորիա:Եբրայերեն բառեր և արտահայտություններ]]
[[Կատեգորիա:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ մրցույթի հոդվածներ - հուլիս]]
 
{{ՎՊԵ}}
 
{{Արտաքին հղումներ}}