«Մասրենի»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}

 

 

== Կենսաբանական նկարագիր ==

Հիմնականում կանաչ, դարչնագույն կամ գորշ ընձյուղներով թփեր են՝ պատված փայտանման, ամուր, սուր, կեռ փշերով, բարձրություն՝ մինչև 2 (3) մ։ Տերևները հերթադիր են, բարդ, կենտփետրաձև, ատամևաեզր։ Ծաղիկները մեկական են կամ հովհանոցաձև ծաղկաբույլերում հավաքված, մասրենու ծաղիկն ունի 8 պսակաթերթ։, երկսեռ, սպիտակ, վարդագույն, կարմիր, դեղին։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը բազմասերմ ընկուզիկ է, պտղաբույլը՝ մսալի, ոչ հյութալի, արտաքին մաշկը՝ կաշեկերպ, հաստ, կարմիր, վարդագույն, դեղնակարմրավուն և այլն։ Ունի անուշ, քաղցր բույր, առէջը գազարագույն է։ Պտուղը պարունակում է վիտամիններ (հատկապես՝ C), շաքարներ, թթուներ, աղաղանյութեր, հանքային տարրեր, եթերայուղեր և այլն։ Բժշկության մեջ պտուղներն օգտագործում են որպես վիտամինային հումք (թուրմ, հյութեր), յուղը կիրառվում է սնուցողական խոցերի, մաշկային որոշ հիվանդությունների բուժման համար։

 

== Ընդհանուր տեղեկություններ ==

Մասրենին [[վարդազգիների]] ընտանիքի վարդ ցեղի վայրի թուփ է (մինչև 1 մ բարձրությամբ), երբեմն՝ ծառանման (մինչև 3մ բարձրությամբ)։ Հայտնի է մասրենու 350–400 տեսակ՝ տարածված [[Հյուսիսային կիսագնդում]], առավելապես՝ բարեխառն և մերձարևադարձային գոտիներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում է 31 տեսակ՝ առատափուշ, ալրապատ, փափուկ, Ղազարյանի և այլն։ Շատ են նաև բնաշխարհիկները՝ [[Զանգեզուր]]ի, [[Սյունիք]]ի, [[Սոսնովսկի շրջան|Սոսնովսկու]] և այլն։ Տարածված է [[Հայաստան]]ի բոլոր մարզերում։ Աճում է լեռնալանջերին, անտառեզրերին, թփուտներում, բաց տարածքներում։ Մասրենին ունի կանաչ, դարչնագույն կամ գորշ ընձյուղներ՝ պատված փայտանման, ամուր, սուր, կեռ փշերով։ Տերևները հերթադիր են, բարդ, կենտփետրաձև, ատամնաեզր։ Ծաղիկները մեկական են կամ հովանոցաձև՝ ծաղկաբույլերում հավաքված, երկսեռ, սպիտակ, վարդագույն, կարմիր, դեղին։ Պտուղը բազմասերմ ընկուզիկ է, պտղաբույլը՝ մսալի, ոչ հյութալի, արտաքին մաշկը՝ կաշեկերպ, հաստ, կարմիր, վարդագույն, դեղնակարմրավուն և այլն։ Պտուղը պարունակում է վիտամիններ (հատկապես՝ C), [[շաքարներ]], [[թթուներ]], [[աղաղանյութեր]], [[հանքային տարրեր ,եթերայուղեր]] և այլն։ [[Բժշկություն|Բժշկության]] մեջ պտուղներն օգտագործում են որպես վիտամինային հումք ([[թուրմ]], հյութեր), յուղը կիրառվում է սնուցողական խոցերի, մաշկային որոշ հիվանդությունների բուժման համար։ Սննդի մեջ պտուղներն օգտագործում են թարմ և վերամշակած։ [[Ծաղիկներ]]ից ստացվում է հատուկ յուղ, որն օգտագործվում է օծանելիքի արտադրության և բժշկության մեջ։ Մասրենու թուփը գեղազարդիչ է, ունի նաև հողապաշտպան և հակաէրոզային նշանակություն։ Կիսագնդաձև մասրենին հանդիպում է [[Երևան]]ի շրջակայքում և [[Վայոց ձոր]]ի մարզում։ Աճում է խիստ քարքարոտ լանջերին, կրաքարային խճաքարերի փլվածքներում։ Ծաղիկները վառ դեղին են, պտուղները՝ նարնջագույն։ Գրանցված Է [[Հայաստանի Կարմիր գիրք|Հայաստանի Կարմիր գրքում]]։

 

== Պատկերասրահ ==