|
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]]
'''ԲլոիսԲլուա''' ({{lang-fr|Blois}}) — գլխավոր քաղաքը [[Լուար և Շեր]] դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված [[Լուար (գետ)|Լուար գետի]] աջակողմյան ափին՝ [[Օռլեան]]ի և [[Տուր (քաղաք)|Տուրի]] միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև [[Շամպայն (նահանգ)|Շամպայն նահանգը]]։
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։
== Պատմություն ==
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի]], ԲլոիսըԲլուան ունի նաև հետևյալ անունները {{lang-la|Blesum}} (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը [[XV դար]]ում ստացել է {{lang-ru|Блезуа}} անվանումը։
'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները'''
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը։ ԲլոիսներիԲլուաների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց {{lang-fr|Maison de Châtillon}} ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները [[Շառլ Իմաստուն|Կարլոս V]] որդուն՝ դուքս [[Լյուդովիկ Օռլեանսկի]]ին ([[1391]])։
Օռլեանների թագավորման տարիներին ԲլոիսըԲլուան կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ [[Վալենտինա Վիսկոնտի (դքսուհի Օռլեանսկի)|Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի)]] [[Միլան]]ից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված [[Միլան]]ից և [[Նեապոլ]]ից հափշտակված գոհարներով։
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), ԲլոիսըԲլուան 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] ԲլոիսումԲլուայում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, ԲլոիսումԲլուայում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։
== Թագավորական նստավայր ==
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]]
1498 թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է ԲլոիսումԲլուայում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499 թ․֊ի հունվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք [[Ֆրանսիա]]յի և [[Վենետիկ]]ի միջև։ Իսկ 1513 թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513 թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]] և [[Ֆերդինանդ II (Արագոնի թագավոր)|Ֆերդինանդ II]] միջև։
1588 թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների ԲլոիսԲլուա, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589 թ․֊ին մահացել է [[Եկատերինա Մեդիչի]]ը։
=== XVI դարից հետո ===
Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV]]֊ից՝ ԲլոիսըԲլուան դադարեց լնելլինել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814 թ․֊ի ապրիլի 1֊ին ԲլոիսԲլուա ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870 թ․֊ին ԲլոիսըԲլուան զբաղվածռազմակալված էր [[Պրուս-Ֆրանսիական պատերազմ|պրուսական]] զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]]
== Ճարտարապետություն ==
1619 թ․֊ից ԲլոիսըԲլուան եպիսկոպոսի նստավայրն է։ Քաղաքից 5 կմ հեռավորության վրա է գտնվում երկաթի բկական հանքերը՝ Սեն֊Դենի, իր գործարկման ձևով նման է [[Սպա (քաղաք)|Սպա]] քաղաքի հանքերին։
== Հղումներ ==
| 