|
Վահաբ Տերյանը ստեղծագործել է ընդամենը 10-15 տարի։ Սակայն ի տարբերություն [[Հայ բանահյուսություն|հայ բանարվեստի]] մյուս խոշորագույն ներկայացուցիչների, որոնց ստեղծագործական ուղին տարբեր փուլերով է գծագրվում, Տերյանի չափածոն իր ամբողջության մեջ մնացել է միասնական։
[[Գևորգ Էմին{{քաղվածք|Գ. Էմինն]] է գրում, «…այդ…Այդ 10-15 տարում ավելի քան հիսո՛ւն տարով առա՜ջ մղեց հայ պոեզիան` աշխարհազգացումով ու գրական կուլտուրայով այն հասցնելով դարի ամենից առաջավոր մակարդակին»:
|[[Գևորգ Էմին|Գ. Էմինն]]}}
«[[Մթնշաղի անուրջներինանուրջներ]]ին» բնորոշ լեզվաոճական գլխավոր հատկանիշները հիմնականում պահպանվեցինպահպանվել են նաև նրա հետագա ստեղծագործություններում: Տերյանի բանաստեղծական վաստակի հետազոտման արդյունքում [[Ռաֆայել Իշխանյան|Ռ. Իշխանյանն]] իրավացիորեն արձանագրում է. «Մեկ անգամ գտնված տերյանական բնորոշ լեզվաոճական բնույթը պահպանվեց մինչև վերջ»: Նշված հանգամանքը հաշվի առնելով` տերյանագետը բանաստեղծի լեզվի զարգացման հատուկ սահմանաբաժանում չի կատարել, թեև լեզվի քննության ժամանակ ակնհայտորեն առանձնացրել է երկու փուլ՝ անրջյան և հետանրջյան:
Ս. Հակոբյանը, բովանդակայինթեև քննության ենթարկելով Վ. Տերյանի չափածոն, առանձնացնումդժվարանում է ստեղծագործական գործունեության երեք՝ «անմեղ պատանեկության, մռայլ իրականության և վերադարձի շրջաններ»՝ միևնույն ժամանակ ընդգծելով, որ «դժվար է անշուշտ ճշգրիտ մասերի բաժանել մարդկային հոգու այստերյանական ամբողջական ճանապարհը:, Բայցսակայն անկասելիհամարում է վերջապես, որ այդ ճանապարհը հաջորդական դրություններ ունի, որոնք «եթե ոչ մեկը մյուսից խստապես սահմանագծվող, գեթ մեկը մյուսից որոշակի տարբերվող» է համարում: Նա բովանդակային քննության ենթարկելով Վ. Տերյանի չափածոն, առանձնացնում է ստեղծագործական գործունեության երեք շրջաններ՝
# անմեղ պատանեկության շրջան
# մռայլ իրականության շրջան
# վերադարձի շրջան։
Տերյանի բանաստեղծական ծագումնաբանությունը գալիս է դարերի խորքից՝ [[Գրիգոր Նարեկացի|Նարեկացուց]], [[Սայաթ-Նովա|Սայաթ-Նովայից]] մինչև [[Հովհաննես Թումանյան|Թումանյան]] ու [[Ավետիք Իսահակյան|Իսահակյան]]։ Լինելով հայ բազմադարյան բանաստեղծական մշակույթի բնականոն շարունակությունը, պոեզիայի ազգային ավանդների ժառանգորդը՝ Տերյանը միաժամանակ դարձել է ամենամեծ նորարարը դարձավ մերհայ բանաստեղծական արվեստի պատմության մեջ: «Վերաձևելով հայտնի միտքը («[[Մովսես Խորենացի|Զենք քաջանց՝ սահման յուրեանց]]»),− գրում է [[Հակոբ Մովսես|Հակոբ Մովսեսը]],− կարելի է այսպես գրել. յուրաքանչյուր [[Ազգ|ազգի]] սահմանը իր լեզուն է: Իսկ եթե այդպես է, մեր ժողովրդի հոգևոր [[Կենսագրություն|կենսագրության]] մեջ Վահան Տերյանին առանձնահատուկ՝ Սահմանադրի տեղ պետք է հատկացվի: Այդ իմաստով թերևս միայն նա կարող է համեմատվել մեծ Աբովյանի հետ. վերջինիս հիմնադրած [[Արևելահայերեն|արևելահայերենի]] ամենաամեծ բարենորոգիչն է Տերյանը»:
{{քաղվածք|Վերաձևելով հայտնի միտքը («[[Մովսես Խորենացի|Զենք քաջանց՝ սահման յուրեանց]]»), կարելի է այսպես գրել. յուրաքանչյուր [[Ազգ|ազգի]] սահմանը իր [[Լեզու|լեզու]]ն է: Իսկ եթե այդպես է, մեր [[[հայ]]] ժողովրդի [[Հոգևոր մշակույթ|հոգևոր կենսագրության]] մեջ Վահան Տերյանին առանձնահատուկ՝ Սահմանադրի տեղ պետք է հատկացվի: Այդ իմաստով թերևս միայն նա կարող է համեմատվել մեծ [[Խաչատուր Աբովյան|Աբովյանի]] հետ. վերջինիս հիմնադրած [[Արևելահայերեն|արևելահայերենի]] ամենաամեծ բարենորոգիչն է Տերյանը:|[[Հակոբ Մովսես|Հ․ Մովսես]]}}
[[Հրանտ Մաթևոսյան|Մաթևոսյանական]] բնորոշմամբ Տերյանը «չքաղաբերված տող չունեցավ: Նա լեզու դրեց հայ գրականության բերանը, բնազդային անորոշ թրթիռները, որ անգամ Թումանյանից ճանաչվելուց էին խուսափում, Տերյանից անուն ու նշանակություն առան և իրենից հետո եկողի համար արդեն կայուն բառամթերք էին, իրենից հետո եկողն արդեն կարող էր [[Հայերեն|հայոց լեզու]] հրավիրել նաև այնպիսի [[Գրող|գրողների]] ու մտածողների, ում համար մինչև Տերյանը հայտնությունը մեր լեզուն տեղ չուներ: Արդյո՞ք այս նույն երևույթը նկատի չունի [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշունչը]] խոսքի մասին իր առակում. «Ի սկզբանե էր բանն»…: Միա՛յն»: ▼
▲[[Հրանտ Մաթևոսյան{{քաղվածք| Մաթևոսյանական]]Չքաղաբերված բնորոշմամբտող Տերյանըչունեցավ «չքաղաբերված[Վահան տող չունեցավՏերյանը]: Նա լեզու դրեց հայ գրականության բերանը, բնազդային անորոշ թրթիռները, որ անգամ [[Թումանյան, Հովհաննես|Թումանյանից ]] ճանաչվելուց էին խուսափում, Տերյանից անուն ու նշանակություն առան և իրենից հետո եկողի համար արդեն կայուն բառամթերք էին, իրենից հետո եկողն արդեն կարող էր [[Հայերեն|հայոց լեզու]] հրավիրել նաև այնպիսի [[Գրող|գրողների]] ու մտածողների, ում համար մինչև Տերյանը հայտնությունը մեր լեզուն տեղ չուներ: Արդյո՞ք այս նույն երևույթը նկատի չունի [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշունչը]] խոսքի մասին իր առակում. «Ի սկզբանե էր բանն»…: Միա՛յն »: |[[Հրանտ Մաթևոսյան|Մաթևոսյանական]]}}
== Ծանոթագրություններ ==
| 