«Հալե Սահաբի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հալե Սահաբի''' ({{lang-en|Haleh Sahabi}}, {{ԱԾ}}), իրանցի մարդասեր և ժողովրդավարության ակտիվիստ, որը հանդիսացել է Իրանի նախկին պատգամավոր և ընդդիմության վետերան գործիչ Էզզաթոլլա Սահաբիի դուստրն ու Յադոլլա Սահաբիի թոռնուհին:թոռնուհին։ Մահացել է իր հայրիկի հուղարկավորության ժամանակ սրտի կանգից, որի պատճառն, այնուամենայնիվ, վիճարկվում է<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/persian/rolling_news/2011/06/110601_l39_rln_haleh_sahabi_death.shtml|title=BBC فارسی - خبرهای کوتاه - 'دختر عزت الله سحابی درگذشت'|accessdate=11 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kaleme.com/1390/03/11/klm-60100/|title=مرگ هاله سحابی بر اثر خشونت و ضربه ماموران بود؛ مقامات نظام باید فورا رسیدگی کنند|accessdate=11 June 2015}}</ref>։

Սահաբին «Խաղաղության մայրեր» խմբի անդամ է եղել և կանանց իրավունքների քարոզիչ:քարոզիչ։ 2009 թվականի օգոստոսի 5-ին այլոց հետ ձերբակալվել է պառլամենտի դիմաց, [[Իրանի նախագահ|նախագահ]] [[Մահմուդ Ահմադինեժադ|Մահմուդ Ահմադինեժադի]] երկրորդ պաշտոնավարման երդմնակալության արարողության ժամանակ<ref name=bbc.05012011/><ref>{{cite web|url=http://www.radiofarda.com/content/F7_Haleh_Sahabi_arrested_in_Tehran/1793756.html|title=پیشانی خونین هاله سحابی، نشان از ضرب و جرح داشت|work=رادیو فردا|accessdate=11 June 2015}}</ref>։ Դատապարտվել է երկու տարի ազատազրկման «ռեժիմի դեմ քարոզչություն տարածելու» և «հասարակական կարգը խաթարելու» համար<ref>[http://www.rferl.org/content/mourners_at_iranian_dissident_funeral_detained/24213022.html Mourners At Iranian Dissident Funeral 'Detained']|rferl.org|2 June 2011</ref>, սակայն ժամանակավորապես ազատ է արձակվել 2011 թվականի մայիսին տեղի ունեցած իր հայրիկի հուղարկավորության նպատակով<ref name=bbc.05012011/>։

Հաղորդվել է, որ իր հայրիկի՝ Էզզաթոլլա Սահաբիի հուղարկավորության ընթացքում վիճաբանություն է ունեցել «Բասիջ» ոստիկանության մի քանի անդամների հետ:հետ։ Նրա որդու՝ Յահյա Շամեխիի խոսքերով՝

<blockquote>«Երբ մենք պապիկիս մարմինը դուրս բերեցինք հուղարկավորության արարողության համար, պաշտոնյաները փորձեցին դադարեցնել այն, որի պատճառով մթնոլորտը շատ շիկացավ։ Վերջապես նրանք բռնի ուժով տարան մարմինը:մարմինը։ Այնուհետև մայրս ընկավ և կորցրեց գիտակցությունը։ Բժիշկը մեզ ասաց, որ նա մահացել է սրտի կաթվածի պատճառով»<ref name=bbc.05012011>[https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-13613032 Iran: Haleh Sahabi dies at funeral of Ezatollah Sahabi], By Mohsen Asgari, bbc.co.uk

Սահաբիի՝ անվտանգության ուժերի կողմից ծեծի ենթարկվելու փաստը հաստատած ականատեսների թվում են եղել Ահմադ Մոնթազերին և Համեդ Մոնթազերին (Այաթոլլա Մոնթազերիի որդին ու թոռը) և մի անանուն լրագրող, որի մասին նշել է [[Իրանում Մարդու իրավունքների միջազգային արշավ|Իրանում Մարդու իրավունքների միջազգային արշավը]]:։ Համեդ Մոնթազերին հարցազրույցներից մեկում ասել է․ <blockquote>«Ես ինքս եմ ականատես եղել, թե ինչպես է ուժայիններից մեկը հարվածում տիկին Սահաբիի մարմնի վերին մասին, և ես վկայում եմ, որ հարվածից անմիջապես հետո նա ուշագնաց եղավ:եղավ։ Դրանից անմիջապես հետո հանցագործը թաքնվեց ամբոխի մեջ»<ref name="Hamed Montazeri attests on Sahabi death">{{cite news|title=Hamed Montazeri attests on Sahabi death|url=http://www.radiofarda.com/content/f8-hamed-montazeri-witness-haleh-sahabi-death/24213819.html|accessdate=3 June 2011|newspaper=Radio Farda}}</ref>։ </blockquote>

Շահարկումների առարկա է դարձել, որ նրա մահը կարող է պայմանավորված լինել ֆիզիկական շփումների ընթացքում թոքին և աղիքներին հասցված վնասվածքներով<ref>[http://www.voanews.com/persian/news/Haleh_Sahabi-2011-06-01-122925743.html Haleh Sahabi (1957–2011)]</ref>։ Մի անանուն անձ, որը պնդել է, թե վիրաբույժ է ու վերջին պահերին փորձել է փրկել նրան Թեհրանի կլինիկաներից մեկում, [[ՅուԹյուբ|ՅուԹյուբում]] տեղադրված մի տեսանյութում ասել է․ <blockquote>«Երբ ես այցելեցի այս տիկնոջը, նա շատ գունատ էր:էր։ Ես բացառում եմ եմ սրտի կանգը որպես մահվան հիմնական պատճառ:պատճառ։ Ենթադրում եմ, որ դա պետք է լիներ ներքին արյունահոսություն, հատկապես այն պատճառով, որ նա այդքան գունատ էր:էր։ Ես ականատես եմ եղել որովայնի ձախ կողմում, [[Կրծքավանդակ|կրխքավանդակից]] անմիջապես ներքև ծեծի նշանների և ենթադրում եմ, որ դա պետք է լիներ [[Փայծաղ|փայծաղի]] ուժեղ վնասվածք:վնասվածք։ Նա ուներ [[Սուր որովայն|սուր որովայնի]] ախտանիշներ. այնուամենայնիվ, վերջնական ախտորոշումը հնարավոր էր կատարել միայն [[Դիահերձում|դիահերձման]] միջոցով»<ref name="Anonymous surgeon on Youtube">{{cite web|title=Anonymous surgeon about Haleh Sahabi on Youtube|url=https://www.youtube.com/watch?v=2ZNJqM3taZg#at=167|publisher=YouTube|accessdate=3 June 2011}}</ref>։ </blockquote>

Իրանում Մարդու իրավունքների միջազգային արշավը հայտարարություն է տարածել, որում միջադեպն անվանել է «ողբերգություն», որը բացահայտում է «բոլոր իրանցիներին պատկանող ավանդույթների նկատմամբ խորը արհամարհանքը»:։ Այն կոչ է արել Իրանի դատական համակարգին հետաքննել միջադեպը և արգելել հուղարկավորության արարողություններին անվտանգության ուժերի ֆիզիկական կամ հոգեբանական բռնությունները կամ որևէ այլ միջամտություն<ref name="ichri">[http://www.iranhumanrights.org/2011/06/haleh-sahabi/ Daughter of Deceased Dissident Dies Following Attack During Father’s Burial], 1 June 2011 International Campaign for Human Rights in Iran.</ref>։ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ի]] և [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայի]] կառավարությունները նույնպես խնդրել են Իրանի կառավարությանը հետաքննել Սահաբիի մահվան հանգամանքները<ref>[https://www.theguardian.com/world/2011/jun/02/haleh-sahabi-iran-womens-rights-activist Britain asks Iran to investigate death of women's rights activist Haleh Sahabi], Saeed Kamali Dehghan | guardian.co.uk, | 2 June 2011</ref><ref>[http://www.cnn.com/2011/US/06/01/iran.dissident.death/ U.S. demands answers in death of Iranian dissident]|From Elise Labott, CNN State Department Producer|1 June 2011</ref>։ Amnesty International կազմակերպությունը, որը Սահաբիինն նախկինում [[խղճի բանտարկյալ]] էր անվանել կալանավորման պատճառով, Իրանի կառավարությունից պահանջել է հետաքննել նրա մահը «ՄԱԿ-ի` «Արտաիրավական, կամայական և ամփոփ մահապատիժների արդյունավետ կանխարգելման և հետաքննության» վերաբերյալ սկզբունքներին լիովին համապատասխանության պայմաններում»<ref>{{cite web |url=https://www.amnesty.org/es/documents/mde13/054/2011/es/ |title=Iran: Investigate death of women’s rights and peace activist at father’s funeral |date=3 June 2011 |publisher=Amnesty International |accessdate=9 June 2011}}</ref>։